PRACE ZWI ĄZK U OGÓŁOWEGO - Przepisy obowiązujące przy pomiarach przestrzeni dóbr i lasów rzą

§ 4 4 - P race z w ią z k u ogółovv'ego w ykonane b yd ź m ają ze wszelkiemu przezornościami iakie są k o n i e czne , a b y p o m iarom r z ą d o w y m pod w z g lę d e m d o k ła d n o śc i , z a p e w n iły te w szystkie p r z y m io ty , klóre p o d łu g § 4 mieć w o g ólno ści p o w inn y.

(

^{* 3}

)

45

. Do [>rae zw iązku o g ó ł o w e g o n a l e ż ą : § ĄS.

Rozpoznawanie o k o l i c y , w y śled zen ie szczególnych jej punktów i obstaw ianie ich z n a k a m i , w to licząc:

w ybój’ podstawy i b o k ó w s p ra w d z a ją c y c h ; co sta

nowi: przygotowanie zw iązku;

W ym iar p o dstaw y i h o k ó w sp raw dzających , w y miar kątów dla miar p o z io m y c h i w ie rzch o łko w y ch , obraęhowanie b o k ó w trójkątów , z obrachow aniem w sp ó łrz ę d n y ch , dla wyznaczenia miejsca w szystkich punk!ów z w ią z k o w y c h , po trzech kie ró n k a ch g r u n tu: szerokości, długości, i wysokości; czyli krócej:

zebranie głównych miar gruntu\

W y k re ś le n ie s ie c i, a % niej, w y k r e ś le n ie p o ied y u - czych arkuszy s to lik o w y c h , dla p rz y g o t o w a n ia do po

miaru s z c z e g ó ło w e g o ; na c z e m zależy: przestrzeganie jednostajnego z gruntem stosónku.

W s z y s t k i e razem u w a ż a n e , s t a n o w i ą : wykonanie związku._c

P O D D Z I A Ł I.

; . I ? v;..-i v ':f - -rt •. . ... t **

M Z Y G O T O W A N I E Z WI ĄZKU.

R O Z P O Z N A W A N I E O K O L I C Y I W Y S I E K A N I E M I E J S C ,

D Ł A Z N A K Ó W , D L A P O D S T A W I B O K . O W S P R A W D Z A J Ą C Y C H .

46

. R o z p o z n a w a n ie ok o licy i o b s ta w ia n ie p u n k tó w z n ak a m i, są p race , które je d n o cz e śn ie postę

p o w ać muszą.

47

- P o m o c ą p r z y r o z p o z n a w a n iu s ą , w yciągi i map na w ię k sz ą p o d z ia ł k ę za n ajlep s ze uw ażan ych , takie w y c ią g i z, tabel statystycznych , i z opisów o k ła d a n y c h przy stan o w ien iu d o ch o d u * dóbr

( ^ 4 )

§ Ąy. r z ą d o w y c h , o których tu w y łą c z n ie je st m ow a. S z c z e gólniej z a ś , dobrani lu d z ie m i e j s c o w i z o k o lic ą do

b r z e o b e z n a n i, O z e b ran ie takich p o m o c y , starać się mają: te ch n ik n a c z e ln y i t e c h n i c y d y rygu jący, ja k w ro z d z ia le o p o m o c a c h jest p rz e p is a n o .

§ 4.8. P r z y w ybie raniu p u n k tó w na z n a k i z w i ą z k o w e , uw ażać potrzeba:

A b y k a ż d y p u n k t z trzech in n y c h d o b rze b y ł w i d z ia n y .

A b y trójkąty, które z p o łączen ia p u n k t ó w z w i ą z k o w y c h poyvstawac m a ją,zb liżały się d o f o r e m n e g o , a przynajm niej, ani kąta m nie jszego od

23

stopni, ani w ię k s z e g o od stopni 1 20 w żad nym trójkącie n ie b y ło .

N areszcie, ze lepiej w o g o l n o ś c i , z a k ła d a ć w i ę k s z ą l i c z b ę t r ó jk ą tó w m n i e js z y c h , a niże li m a łą l i c z b ą z b y t w ielkich p r z e c h o d z i ć ; u w ł a s z c z a , że ty m s p o so b e m w ięcej z y s k u je się p u n k tó w dla op ieran ia p ra c s z c z e g ó ł o w y c h .

§ 49. T e c h n i k k t ó r e m u p r z y g o t o w a n ie z w i ą z k u jest p o r u e z o n e , szu k a ć p r z e d in n e m i p o w in ie n p u n k tó w , szczególnych, jakiem i są w o g ó l n o ś c i w s z y s t kie miejsca w ysokie, z k tó ryc h obsze rn ie js zy je s t w id o k .

P rz y p o m o c y lu n e ty do szu kania p u n k t ó w i u - m ó w i o n y c h z n a k ó w , ja k ie m i, o s o b li w i e w n o cy są, o g n ie w ie lk ie , k ag ań ce z b e c z e k sm o la n y ch i s ło m y na ż erd ziach z a t k n ię t e , starać się p o w in ie n w y ś le d zić, jak najwięcej ta k ic h p u n k t ó w szczególnych, na przestrzeni do p o m ia ru wskazanej, a n aw e t i tia p rzestrze nia ch z n ią s ty c z n y c h .

5

o. R z ą d o w e p rzestrze nie s t y c z n e , je d n y m z a w s z e z w ią z k ie m j e d n o c z e ś n ie m ają b y d ź o b e j m o w a n e ; p o d o b n i e ż , p rzestrze nie nie zb yt daleko od

s ie b ie p o ło ż o n e .

(

^{4 5}

- )

Z w i ą z k i oso bnych p r z e s t r z e n i w r ó ż n y c h czasach §

5

w y k o n a n e , przy sp o so b n o ści ł ą c z o n e b yd ź po w inny.

G d zie dla dogodności z w ią z k u bę d zie p o t r z e b a , m o g ą bydź stawiane zn ak i n a g r u n ta c h w ła ś c ic ie li p r y w a t n y c h , o ile sa m i na to z e z w o lą .

Gdzie je d n a k n ie ma k o n ie czn e j p o trze b y, z n a k i ile m ożności, na g ru n cie rzą d o w y m sta w ia ć należy.

5

i. Z n a k i sta w ian e dla prac z w i ą z k o w y c h , j a kikolwiek k ształt ich będzie, n ie p rzesą d zają n ic z y ich p ra w w ła s n o ś c i, i w t y c h w y r a z a c h , m ogą bydź n a w e t w y d a w a n e u r z ę d o w e ś w ia d e ct w a, ty m w łaś cicielo m p r y w a t n y m , k t ó r z y w y ra ź n ie tego

żądać będ ą. *

5

a. Na p u n k t a c h , k tó re p r z y usilnej i d o b r z e skierow anej p r a c y , zaw sze o d p o w i e d n i o w a ró n k o m p o p r z e d n i m , w y n a le ś d ź m o ż n a , te c h n ik p o w in ie n k a z a ć p o w y s t a w i a ć , a lb o z n a k i s t a n o w is k dla n a r z ę d z i do m ie r z e n ia k ątó w ju ż p rz y s p o s o b io n e , alb o te 'm czaso w e ja k ie z n a k i , po k t ó r y c h b y te m ie j

sca, m ożna ła t w o od in n y c h rozróznić.

53

. K a żd e takie m ie js c e , p o w in n o bydź zaraz o z n a c z o n e na w y c i ą g u z p la n u lu b m a p y , jakie p r z y r o z p o z n a n iu są pod r ę k a .

S p o s o b y z a r a d z a n i a , k ie d y żadnej m ap y m ie ć n ie m o ż n a , niżej są p o d an e.

54

. P o o b ra n iu sta n o w isk w p u n k ta ch s z c z e g ó l

n y c h , w in ie n te ch n ik p r z y s tę p o w a ć z k o l e i , do w y s z u k a n i a stanowisk, w in n y c h p u n k ta ch do z w i ą z - , ku całej p r z e s t r z e n i p o t r z e b n y c h , z u w a g ą : aby te p o s łu ż y ć m o g ł y , do w y z n a c z e n ia stałych p u n k tó w o k o l i c y , jakiem i są: w ie ż e k o ś c i o ł ó w , szczyty gm a

chów lu b z n a c z n ie js z y c h z a b u d o w a ń , t a k ie słupy d r o g o w e , g r a n i c z n e , p o w ia tó w , o b w o d ó w , g u b e r nii, p o dobn ież w szelkie zn ak i pam iątkom lub celom

(

26

)

5

4. n ab o żn ym p o ś w i ę c o n e , k tó re sw ą trw ało ś cią do u - t r w a le n ia z w i ą z k u p r z y cz y n ia ć się będą.

P r z y p o m o c y stanowisk, technik p rzystą p ić powi

n ie n do stawiania z n a k ó w -podrzędnych na p u n k ta ch , g d z i e stanowiska nie b ę d z ie , ale tak m iejsca dla n ich w y b i e r a ć , aby z jak n ajw ię k s z e j l i c z b y stan o w i s k , p o d d o g o d n e m i kątam i w id z ia n e b y d ź m ogły.

55

. M i ę d z y punktami na mapie , k tó r e do z w i ą z k u zo stan ą p r z y j ę t e , n ależy w miarę ja k p r z y b y w a ją , w y c i ą g a ć boki pro je k to w a n ych t r ó jk ą t ó w : czar

n o m ię d zy s ta n o w iska m i, inn e k a r m i n e m , a w szyst

k i e starannie.

T y m s p o s o b e m , p o w stanie projekl sieci-ziciązko- wej, która pomoże, do poznania wartości p u n k t ó w pod w z g lę d a m i z w i ą z k u , u strzeże od w ię k s z y c h p o m y ł e k ; a s z c z e g ó l n i e j , b ę d z ie sk a z ó w k ą , g d z ie ilość p u n k t ó w p o w ię k szyć należy.

56

. W w y b o r z e miejsc dla z n a k ó w , starać się p o w i n i e n t e ch n ik il e m o ż n o ś c i, a b y p r z e d inne- mi z a jm o w a ł y m iejsca w a ż n i e j s z e , p o d w zglę d e m u tr z y m a n ia p r a w p o s ia d ło ś c i r z ą d o w y c h , ja k ie m i są:

miejsca przy n arożnikach i g ł ó w n i e j s z y c h z a ł a m a n ia c h g ra n ic r z ą d o w y c h , o które się o p iera ją m a j ę t n o ś c i p r y w a t n e , bądź o n e z e w n ą t r z lu b w e w n ą t r z

d ó b r r z ą d o w y c h są p o ło ż o n e .

5

y. Z n a k i na g r a n i c y , stawiać należy na samej m i e d z y , n ig d y p rzed m i e d z ą ; p r z y tein strzedz się staw iać z n a k i w k o p c a ch g r a n i c z n y c h ; to b o w i e m m o ż e b y d ź u w a ż a n e z a n a r u s z e n ie g r a n i c y ; a za

w s z e gro zi jej zatraceniem .

58

. Gdzie grunt-sporny w p o s ia d a n iu jest pry- w atnem , znaki stawiać należy ile m o ż n o ś c i, na g r a n icy u ż y t k o w e j , p rzynajm niej w d w ó c h p u n k ta c h , w k tórych spór się z a cz y n a i k o ń c z y , jeżeli pryw atny

z n ich u żytk u jący, nie d o z w o li p o sta w ić z n a k ó w na

58

' d a w n y ch granicach,

§ 5g. Na g r a n ic y s p o r n e j, d w u s tu p rę tó w nie- p r z e n o s z ą c e j, je d e n p u n k t b ę d z i e dostateczny.

W każdym zaś przyp ad ku , jeże li m ie jsco w o ść z gra

nicy u ży tk o w a ć nie d o z w o l i , zn ak i w poblizkości jej w zniesione b y d ź muszą.

§ 60. W s z e lk i e u r z ę d y a d ym in is tracyjn e, ek o n o miczne i le śn e , w p o trz e b ie n aw et d z ie r ż a w c y ⁱ naddzierżaw cy r z ą d o w i , obow iązani są okazać na g r u n c ie , i osobiście objaśnić na m iejscu , w sze lk ie szczegóły g r a n i c y , a w przypadkach b a r d z o ważnych, podpisać wyieód-słoicny o b ja ś n ia ją cy , k t ó r y p o s łu ż y technikow i za d o w ó d , ze w ozn aczeniu gra n icy nie postąpił sam ow olnie .

§ 6 1. P u n k t ó w z w ią z k o w y c h mieć n ale ży w o g ó l ności t y l e , a b y tr z y z n ic h przynajmniej na każdą se k cyą p r z y p a d ło ; w ię ce y b y d ź ich m o że , le cz mniej b yd z nie po w inno. W szczeg ó lnych zaś przypad

kach , g d z ie b y na mniejszej li c z b i e p u n k t ó w po przestać m u s i a n o , stan rzeczy do uznania te ch n ika n a c z e ln e g o , rewizora jlnego pomiarów, ma b yd ź p rzed staw io n y,

§ 62. P r z y stawianiu z n a k ó w , n ale ży z w r ó c ić u w a gę na stan ro zd ro b n ie n ia g r u n t ó w ; a gd zie dla w yd atn ości ta k o w y ch b y ł o b y p o t r z e b a , sek cyą lu b częsc sekcyi na większą p o d z ia łk ę w y p r a c o w a ć , tam licz b a p un któw p o w iększoną b y d ź musi.

63

. Punktrpodrzędny, k tó ry nie będzie z trzech stanowisk w idziany , jest niepewny i w z w iąz ku cier

piany bydz' n ie nioze.

K a ż d y punki-stały, m ian o w icie na kościołach lub g m a c h a c h , przynajmniej ze czterech stanowisk widziany b yd ź m u s i ; starać się je d n a k n ależy, aby mógł b yd ź widzi any ze s z e ś c iu , z których trzy każde

(

28

)

63

. leżą po stronach sobie p r z e c i w n y c h ; taki punkt stały, bę d zie dobrze-wyznaczony.

Z p u n k t ó w stałych-dobrze-wy z u a c zony ch, k o r z y stać n a l e ż y p r z y w y z n a c z a n i u czw artych; mniej p e w n y c h , nie p o w i n n o się do te g o u ż y w a ć .

Pmt/ct-podrzędny, a b y m ó g ł s łu ż y ć do w y z n a c z e n ia czwartych, p o w i n i e n b yd ź tak pewny, jak stały dobrze-wy znaczony.

P u n k t na miejscu w a z n e m , k tóry nie m o że bydź w p r o s t z p o trz e b n e j li c z b y s ta n o w is k w i d z i a n y m , p o w in ie n b yd ź jako czwarty w y z n a c z o n y .

Z p u n k tu , k tó ry ma bydi czwartym, p rzy n a jm n ie j c z t e r y i n n e , z l i c z b y dobrze-wyznaczonych, w i d z i a ne b y d ź p o w i n n y , i to p o d kątami 6 o -d o 1 2 0 -s io p n i.

64

. P u n k t a , o k t ó r e op ierać się mają p o ł ą c z e nia z w i ą z k ó w n ie je d n o c z e s n y c h , m o g ą b yd ź albo stałe a lb o podrzędne; ale zaw sze z l i c z b y dobrze- wyznaczonych; in a c z e j, stanowiska b y d ź m u szą.

Jeżeli d o b r z e w y z n a c z o n y c h jest l i c z b a d o sta te cz n a , p o łą c z e n ia te, m o g ą bydź ezwartemi p u n k t a

m i w y k o n a n e .

P r z y ł ą c z e n i u d w ó c h z w i ą z k ó w , jak iejk o lw iek r o z le g ło ś c i, n ie je d n o c z e ś n ie w y k o n a n y c h , n ależy m ieć p r z y n a j m n i e j p u n k t ó w c z te ry do w y jś cia i tyleż w sa

m e m p o ł ą c z e n i u .

65

. W p rze strze n ia ch l e ś n y c h , m ie jsc e m zn ak ó w podrzędnych są w szelkie w y s o k ie d r z e w a , blizkie k o p c ó w lu b s ł u p ó w g r a n ic z n y c h i w s z e la k ic h s ł u p ó w po d zia łu g o s p o d a r s tw a leśneg o; o b i e r a ć j e n a l e ż y z e w z g l ę d e m na p o trz e b y s z c z e g ó ł o w e g o p o m iaru; ażeby b ez w ycin an ia n o w y c h linii, w s z y s tk o c o las o b e j m u j e , w y p r a c o w a n e b yd ź m o g ło .

§ 66. W o b sta w ian iu l a s ó w , k o r z y s t a ć należy ile m o ż n o ś c i , z d ró g b it y c h i z w y c z a jn y c h , także z linii

gospodarstwa leśnego i w s z e la k ic h i n n y c h linii juz § 66.

na gruncie Wyciętych, lu b dla stanowisk w ysokie bu d ow ać znaki •, a n o w y c h lin ii nie p rze cin a ć.

§ 67. Gdzie po ro z w aż e n iu w szystk ich o k o licz

ności, technik z w ią z k ie m k i e r u ją c y u zn a potrzebę przecinania linii w id o k o w y c h p rzez las y rz ąd o w e , jest mu ta k o w e d o z w o l o n e ; a u r z ę d y leśne w z b r a niać mu te go nie m o g ą , p o d ża d n y m p o zo re m .

W p o d o b n y m p r z y p a d k u , o s o b liw ie p rzy z w ią z k u wielkich p r z e s t rz e n i, otw ie ra n ie w i d o k ó w w las ach p ry w atn y ch , po u z y s k a n iu naprzód z e z w o le n ia ich w ła ś c ic ie li, m oże m ie ć m iejsce; w takim r a z i e , Kom isya R ązdow a za p o ś re d n ic tw e m rządu g u b e r - nialnego, szkody z tąd w y n i k ł e w y n a d g r o d z i po c e nach , jak ie przez b ie g ły c h z o b u d w ó c h stron usta

n ow ione z o z t a n ą ; a le t e c h n i k ' n a g r u n c i e d z ia ła ją c y obwiązany jest u s p ra w ie d liw ić się te ch n iko w i na

czelne m u , z k a ż d e g o o tw ie rania w i d o k ó w , c z y t a kow e w lasach r z ą d o w y c h , c z y p r z y w a t n y c h , b ę d ą przedsięwzię te; przy r a p o r c ie , w inie n z a łą c z y ć w y

każ d rz e w a ścięte go i je g o w a rto ś ci, z c a łą ś c is ło ścią sp o rzą d zo n y, szczególniej, je ż e li to la s ó w p r y w atnych d otyka.

W r a z ie zaskarzenia z p o w o d u szkód p o c z y n io n y c h , zasadą d e cy zyi, będ zie opinia te ch n ika n aczelne go ; a k to k o lw ie k p rzekon an y zostanie ze nie u ż y ł śro d k ó w w ł a ś c i w y c h , i c i ą ł lasy g d z i e te g o n i e b y ł a k o n i e czna p o trz e b a , a m u s z o n y będzie d r o g ą adm in istracy j”

ną do w y n a g r o d z e n ia s z k o d y z w ł a s n y c h d och od ów .

§ 68. G d z i e granica lasu rz ąd o w e g o niepewna, ża

dnej n a w e t najwęższej n ie w o l n o o tw ie ra ć lin ii ta

kiej , k tó rab y część lasu r z ą d o w e g o , do lasów lub m ajątków pry w a tn y c h odcinała.

§ 69. W og ólno ści, przy każdej pracy z w ią z k o w e j jaka w lesie w y k o n a n ą b y d ź m u s i} te chnik po w in ien

( 3(J j

S 69. dopilnować: aby u r z ą d e k o n o m i c z n y i sołtysi ta

kich w ł o ś c i a n , s z c z e g ó ln ie j za ś u r z ą d leśny, tych ze s ł u ż b y l e ś n e j , na g r u n t d o s t a r c z a l i , k tó rym gra

f i c e lasu d o b rz e są w i a d o m e , i b e z l u d z i św ia - • d o m y ch granicy, n ie prze d się brać ż a d n y c h czynności.

W trudniejszych p rzy p a d ka ch , z a z ąd a ć należy od n a d le ś n icz e g o , a b y sam n a o c z n ie w s z y s tk o na g r u n c i e ob jaśn ił.

W ta k im razie, w y w ó d - s l ó w n y na piśmie s p o r z ą d z o n y , p o d p isać winni: n a d l e ś n i c z y , je o m e tra i ś w ia d k o w ie p rzy to m n i.

§ 70 . D l a pomiaru siedzib-MiejsMch, p u n k ta m i z w ia z k o w e m i bydź m uszą: w szystk ie w ieże k o ś c io ł ó w , w s z e lk ie s z c z y t y i w y s ta w y na b u d o w la c h także p ręty k o n d u k to ró w i in n e t y m p o d o b n e ; o ile zaś ta k o w e n i e w y sta rczą do w ł a ś c i w y c h sekcyi, należy s ta w iać na d o m a ch z n a k i w m iejscach , g d z i e do w y z n a c z e n i a k i e r ó n k ó w u l i c , p o je d y n c z y c h w y s p d o m ó w , i p la c ó w najlepiej u s łu ż y ć m ogą.

G d z ie siedziby miast, w a łe m , r o w e m , lu b m u - rein są opasane,, n ależy staw iać zn ak i przy n aro ż

n ik a ch i w j a z d a c h , ja k o t e ż n a m iejscach do zdję

c ia o b w o d u n a jd o g o d niejszych .

§ 7 1 . G d z ie miasto otw arte, to jest: niczem nie- opasane, n ale ży postarać się: a by w ła d z e m iejscowe w s k a z a ły na g ru n cie k ie ró n k i w szystkich l i n i i , któ- r e m i siedziby miasta z a w a r te b y d ź p o w i n n y ; w t a k i m raz ie , w s z y s tk ie n a r o ż n ik i m u s z ą b y d ź zn a k am i o b s ta w io n e , i w y w ó d - s ł o w n y p o d p is a n y , przez o k a z u ją c y c h i p r z e z j e o m e t r ę , jako dow ód: że z n a k i w o z n a c z o n y c h m iejscach s ta n ęły.

§ 72 . Jeże li miasto już d a w n ie j b y ł o p o m ie r z o n e a lb o z ja k ic h k o lw ie k p r z y c z y n n ie m a b yd ź z p r z e s trz e n ią d ó b r r z ą d o w y c h jed no cze śnie mierzono

w takim razie, technik k tó rem u p r z y g o t o w a n i e z w ią z - § 72.

k u jest poruczone, p o w i n i e n w y ś le d z ić i r o z p o znać wszelkie g r a n t y i p o s iad ło ś c i r z ą d o w e , w ś r ó d własności miejskich p o ł o ż o n e , i tak je z n ak a m i o b stawić, jak dla p o s z c z e g ó ln y c h s e k c y i §§ 6 1 - 6 2 p r z e pisano; aby p r z e z to, bez. m ie r z e n ia o b c yc h , p o miar samych c z ę ś c i r z ą d o w y c h , w e w ł a ś c i w e m ich p o ło że n iu , m ó g ł b y d ź w y k o n a n y .

P o d o b n ie ż p o stą p ić n a le ż y z g ru n tam i rządowe'mi, gdzieko lw iek ta k o w e z n a j d o w a ć się będą p o śró d p ryw atnych w ła s n o ś c i.

§ ^

3

. W każd y m z t y c h p r z y p a d k ó w , p o d o b n ie jak w § 60. p r z e z y d e n c i , burm istrze miast, u r z ę d y m iej

scowe ek o n o m iczn e i leśne., tudzież d z ie rż aw c y i naddzierzawcy są obow iązani dać o so biście na g r u n cie w sze lk ie objaśnienia, jakie o d nich żąd an e będą.

§ r]Ą. T e c h n i k k tó re m u p r z y g o t o w a n ie zw iąz ku je s t p o r u c z o n e , po w inien p rzy stawianiu znaków, o b rać miejsca: dla podstawy i dla boków sprawdzających.

§ yS. P o m ia r y przestrzeni rząd o w y ch w K r ó l e s t w i e , niemają w ła ś c iw y c h p o d sta w w y p ły w a ją c y c h z ogól

nego 'pomiaru kraju, w ich n ie d o s t a t k u , u ży te b ę dą podstatcy pos'rednie,tak z pu n k tam i sta le m i o k o li

cy p o w iązane , i ż b y z czaszem , przy ogólnym związku kraju, d a ły się wszystkie m ięd zy sobą w jedną ca- łośó p o łą c z yć .

§7*łMiejsce dla po d staw y, w przestrzeniach o d o s o b n io nych, jak z w y k le są p o je d y n c z e massy d ó b r rząd ow ych , prócz w a ró h k u : że musi b yd ź k o n ie cz n ie na gru n cie rządowym , w o ln e od za w ad utrudniają cych b ezp o śre

dnie m ie rze n ie , i d o s y ć o t w a r t e , a b y ze skrajów pod

stawy i j e d n e g o punktu na jej środku dojrze'ć b y ł o można kilku stanowisk, musi b yd ź je szcze tak w ybrane,

( 32 )

§ n6. iz b y z tych samych p u n k tó w , jak największa liczba stałych widzian ą i w y z n a c z o n ą b yd ź m o g ła .

P o ło ż e n ie p o d staw y , n ależy ile m ożności n a z n a cz ać na k ieró nk u po m ię d z y d w o m a p u n k ta m i sta

łe m ! lub na i c h p r z e d ł u ż e n i u ; starać się n aw et z e b y

5

miejsca dla s k ra jó w -p o d s t aw y p r z y p a d a ły na linijach łą c z ą c y c h p u n k ta stałe zewnątrz p o d s t a w y po jej b o k a c h z dala p o ł o ż o n e ; a p rz e z to , sam e skraje, przecięciami takich linii ściśle b y ł y w y z n a c z o ne na g ru n cie . T e u sp o só b zabe zp ieczania po dstaw y n a przyszłość, p o d w i e l u w z g lę d a m i jest najkorzy

stniejszy.

D r o g i d a w n e i g o ś c iń c e o ile są proste, a w zim ie , staw y, r z e k i , k a n a ły i za la n e r o w y , g o d n e są p i e r w s z e ń s tw a p o d w z g l ę d e m ła t w o ś c i m ierzenia.

§ 7 7 . D ł u g o ś ć p o d s t a w y w o g ó ln o ś c i jest d o w o l n a ; nie m oże b y d ź j e d n a k kró tszą , o d p o ł o w y o d le g ło śc i do najdalszego z t y c h p u n k t ó w , które z p o d s ta w y w y z n a c z o n e b y d ź m u s z ą ; lepie j w s z a k że , j e ż e l i podstawa d w ie t r z e c i e tej o d leg łości w y nosić b ę d z ie .

§ 78. G d z ie p o ło że n ie m ie js c o w e n ie d o zw a la m ie ć p o d staw y d łu g o ś ci p o t r z e b n e j, a lb o inn e o k o lic z - . n o ści n a krótkiej p o d s ta w ie przestaw ać kazą, nale

ży u m y śln ie p r z y b r a n e m i s ta n o w is k a m i, p r z y g o t o w a ć p o w o l n e p rzejście do b o k ó w co raz w ię k s z y c h , c z y li tak z w a n e , wyjście z krótkiej •podstawy.

Sposób w y c h o d z e n i a z krótkiej p o d s ta w y , ma b yd ź u ż y w a n y s z c z e g ó ln ie j w r a * a c h p r z y g o t o w a n ia z w i ą z k u dla p la n u sie d zib m ias ta, lu b w ie lk ic h p r z e s t rz e n i le ś n y c h , g d zie z w i ą z e k m o ż e lu b m u s i o b c h o d z i ć do o k o ła , p r z e s t r z e ń p o m ia rem objętą.

§ 79. Miejsca dla bohów-sprawdzajcicych, z t a k i e - m i w zglę dam i jak dla p o d sta w y w y b i e r a n e bydź

m ają: zawsze przy gran icach przestrze ni zw iąz kie m § 79.

ogarnionej, jeżeli podstawa jest bliżej ś ro d k a; w o- gólności, jak najdalej od p o d s ta w y .

Liczba bohów-sprawdzających zależy od m ie js c o wością tyle ich je d n a k w o g ó ln o ś c i b yd ź p o w in n o , aby Łazda część z w i ą z k u o k o ło p o d s t a w y , o s o b n e miała sp raw d zenie 5 dw a zaś k o n i e c z n i e b y d ź m u si ą, jeżeli po d staw a je st w środku.

Dla z w i ą z k u do p lanu s ie d z ib , sama p o d sta w a bokiem-sprawdzającym b y d ź może.

SA raje b o k ó w sp ra w d z ają cy c h m u szą b y d ź stano

wiska.

§ 80. P o ł o ż e n i e p o d s t a w y i b o k ó w s p ra w d z a ją cych, p o w in n o b yd ź na p l a n i e sieci w y d a t n ie o zn a

czone.

b u d o w a n i e z n a k ó w

I S P O S O B Y D L A Z A P E W N I E N I A I C H K O N I E C Z N E .

§ 8 1 . W kazdern s t a n o w i s k u , b ę d z ie s ł u p pod na

r z ę d z ie w z ie m ię w k o p a n y i z n a k nad n im w y sta w io n y j d rz e w na k o r z e n i u s t o ją c y c h , na s ł u p y u ży

w a ć nie należy.

D la p u n k t ó w czwartych, m a bydź s ł u p t y l k o p o d narzędzie, b e z ża d n e g o znaku.

§ 82. W punkt ach-po dr zednych^ b ę d z ie do n io sła tyka w z i e m i ę w k o p a n a , lu b żerdź, w lesie n a w y sokiem d r z e w i e , w siedzibach na w y s t a w ie , l u b u szczytu d a ch u utw ierdzona-

W P u n k t a c h stałych a n izk ich , jak o to : p r z y s łu pach d r o g o w y c h , gr a n ic y o b w o d ó w , p o w ia t ó w , g u bernii, także s łu p a c h w szela k ich go sp o darstw a l e

śnego, żerdź do n io sła d o nich u m o c o w a n a .

83

. W s z e l k i e d rz e w o do b u d o w y z n a k ó w i prac z w ią z k o w y c h , brane b yd ź musi z tych lasów

83

. r z ą d o w y c h , bez w z g l ę d u na p o rz ą d e k gospodarstwa leśn eg o, które najbliżej miejsca z n a k u p o ło ż o n e , mają d rz e w o p o trz e b n y ch w y m iaró w .

84

- D rz e w o na slupy, tyki i żerdzie, m usi bydź w g ru b szym k o ń c u p ro st o p a d le do osi o b c ię te , z k o - r y odarte, ściśle prętem w ym ierzo ne , i mieć p o je d y n cze pręty na p o w ie rz c h n i pooznaczane.

Słup do stanowiska, w in ie n bydź także w c i e ń szym k o ń c u prostopadle do osi obcię ty i m ieć p r z y n ajm nie j d z i e w i ę ć cali ś r e d n i c y , na miarę ł o k c i a zw y cz a jn e g o k r a j o w e g o ; i n a c z e j n a r z ę d z ie nie m ia ł o b y dobrej po dstaw y.

85

. W s z e lk ie słupy, żerdzie i tyki stać m u s z ą p io n o w o , przynajmniej na c z te r y ł o k c ie g łę b o k o ; w z i e m i muszą b yd ź pasem, na je d n ą stopę szeroko i tyleż głęboko: z węgli, t r w a łe g o g r u z u , żu ż li l n b k a m ie n i, a w b ra ku takow ych z in n e g o g a tu n k u r ó ż n ią c e g o się od z i e m i m iejscowej, ściśle u b ity m , nad z ie m ią zas, k o p cem z u b ite j ziem i o to cz o n e . Ś re d n ic a takiego k o p ca m ieć b ę d zie , na pu n ktach g ł ó w n y c h i w a ż n ie j

szych pręt jeden, na in n y ch pół-pręta, a w y so k o sć s t o s o w n a , lecz n ie mniejszą o d p o ł o w y ś red nicy.

Ściany każdego kopca będą o b m u ro w a n e darniną, lub karmieniami na su ch o w y ło ż o n e . T o opatrzenie miej- sca-znakie w a ż n e jest, jako sposób do o d szu k a nia p u n k t u, k ied y ślad drzewa z a g in ie .

§ 86. D l a opatrzenia k ażd e g o skraju p o d sta w y, p r z y g o t o w a ć p o trze ba k rz y ż z d o b ra n e g o drzewa.

Sztuki na krzyż, ile możności d ę b o w e lu b olszowre d łu g o ś ci czterech ł o k c i , będą na całej pow ierzchni starannie o p a lo n e . W środku krzyża,będzie osadzona ilza żelazna k u t a , wąsami i trzpieniem o p a t rz o n a , mająca wydrążenie stożkowe na miarę o k o w ia u kosztura o d łań cu ch a m ie r n ic z e g o . T a k i k r z y ż ,

( 34 )

( 35 )

będzie na kierónku podstaw y, jak najgłębiej można § 86.

zakopany i tak położony starannie , a b y środek i ł ż y b y ł w łaś ciw ym skrajem p o d s ta w y; z r e s z t ą , będzie jak inne znaki, pasem z g r u z u , żużli i. t. p. oto czony.

Gdzie będzie m o ż n a , lepiej u ż y ć kam ienia w iel

kiego , i w nim sztukę żelaza osadzić.

Po wymierzeniu p o d s t a w y , iłż a będzie starannie nakryta i słup jak z w yczajnie p o d narzędzie po

stawiony; jed nak z tą ostro żn o ścią, a b y oś słupa dokładnie pod pion o d p o w ia d a ła w ła ś c iw e m u punkto

wi podstawy. T e n sam punkt, musi b yd ź na ścięciu słupa, dwiema linijami na krzyż zaciętem i oznaczony.

§ 87. W przestrzeniach małych oddzielnie p o ło ż o nych , k tó r y c h r o z le g ło ś ć dwieście w ł ó k nie p r z e c h o dzi, zapew nienie punktów na skrajach po dstaw y może bydź w taki sam sp osób w yko nane , jak dla z w y czajnych p un któw zw iązkow ych w § 83 przepisano.

§ 88. D o opatrzenia p un któw p o d s ta w y w p r z e strzeniach większych, u żyć n ale ży w ie lk ich kamieni umyślnie w y ro bio n y ch . N a p r z y g o t o w a n y m do te g o k a m i e n i u , na je g o wyrównanej p o w i e r z c h n i , p o w inn y b yd ź starannie , cienko a g łę b o k o w y cio san e d w ie linije pod kątem prostym przeeinająeę s i ę ; z n ich jedna , po osadzeniu kamienia na fu n dam en cie , p rzy padać powinna w kierónku podstawy. W środ ku przecięcia się ty ch linii , osadzon y będzie na o ł ó w stożek sp iżo w y z p o w ie rz c h n ią w y g ł a d z o n ą , na niej dwie do siebie prostopadłe linije,, jak n a j

delikatniej ale g łę b o k o w y ry te \ a punkt przecięcia się tych ostatnich , będzie w łaś ciw ym skrajem p o d sta w y.

T a k przyrządzony k am ień m u si bydź na p o w ierzch n i ziemi p o z io m o , trw ale i na mocnem po dm u row aniu osadzony, a by przy zw yczajnych okolicznościach, nie mógł bydź ruszony z miejsca.

( 36 )

§ 88. P o w ym ie rze n iu po d staw y, b ę d z ie nad kamieniem w z n ie s i o n y słup z kamieni c i o s o w y c h , lu b c e g ły m urow any.

' budo: W z ó r do t e g o , podają s łu p y m u r o w a n e na pod- znMw: s ta w a c h , przy pomiarze przestrzeni g ó r n i c z y c h ; jak to objaśnia rysunek budowy znaków: Ta b l i c a N ° I.

§ 89. Stare kam ie n ie m ły ń s k ie gdzie je m ieć można na miejscu p r a c y , dają szczeg ólniej d o b re o p atrze n ie p u n k tó w z w ią z k o w y c h , le c z osadzać j e po trzeba p rzy najmniej d w ie s to p y g ł ę b o k o w ziem i, i n a k r y ć kop

cem z ubitej ziemi u s y p a n y m , a b y z miejsca n ie ła t w o u s u n io n e b y d ź m o g ł y .

§ go. Znak nad slu p e m , w stan o w isku na ziemi, m oże b y d ź piramidka z trzech le k k ic h źen lzi u g ó r y d o b r z e zw iązan ych ; p o kryta l u b o t w a r t a , wm inrę jak punkta zw iąz k o w e są o d le g łe łu b blizkse.

§ 9 1 . W stanow isku gd z ie zn ak musi b y d ź w y s o k i, będ zie piramida o tr zech lu b czterech w y s o kich d r z e w a c h , na w iązan iu d o b r z e o p a r t y c h , j a k w z ó r a p iram id przestrzeni g ó r n i c z y c h , na rysó n k u N° I. rzecz bliżej objaśnia.

W y s o k o ś ć piramidy załezy od w a ró n k u , a b y dla sta

nowisk w ł a ś c i w y c h b y ł a w id o c z n a .

S ze ro k o ść piram idy u p o d staw y , będzie jedna do dwóch trzecich części jej p io now e j w yso k o ści.

Część g ó rn a nad słupem musi b y d ź lekkiemi d e skami, dranicami, lu b gątami p o k r y ta .

Sam słup i wszystkie części piram idy, p o w in n y b yd ź do b re m w iązan iem tak przezo rn ie p o d p a rte , a b y w i ą zania piram idy , n ig d z ie się n ie ł ą c z y ł y ani d o ty k a ły z w iązaniem i p o d p o ram i które jSłup utrzym ują; a co jest n ajw ażn iejszem d la d o b ry c h w y p a d k ó w , a b y oś słupa i punkt c e lu na piramidzie, b y ł y d o k ła d n ie na jednej linii pio now e j.

P u nk t c e lu , m usi b yd ź na każdym znaku d ob rze § 91.

oznaczony , i xvysokość je g o nąd siem ię ściśle w p r ę - tach wymierzona.

Do oznaczenia celu s łu ż y ć m o g ą d w ie łaty, mniej lub więcej stosownie do p o t r z e b y szerokie, nakrzyż poziomo do żerd zi, M a sztu, przybite.

§ 92. Dla w y d a ln o ś c i z n ak ó w u ż y w an e b yd ż m a

ją kosze w ielkie słoikowe , z c ie n k ic h p r ę t ó w c h ru stowych, w iciam i z korzenia s o s n o w e g o , ły cz k ie m lu b słomą rzadko w y p l a t a n e , ile m ożn ości l e k k i e ; u- twierdzenie ich na znaku w in n o b yd ź staranne, i nie dozw alać i m , u s u w a n ia się, ani kołysan ia.

Znaki s t a n o w is k , także p u n k t ó w ważniejszych pod- rzędnych , tak w o g olno śei rozróżniać potrzeba; aby każdego z oso bna ła t w o b y ł o rozezn ać, i jed e n za drugi nie m ó g ł b y d ź b r a n y .

W ie c h y , g a łę z ie , koszyki m ałe na prętach , i t. p. u z n a k ó w w iązan e, p o s łu ż y ć m o g ą do ich ro z

różniania.

§ 93. P r z y stawianiu żerdzi na drzewie, n ale ży punkt jej c e lu staran nie o d p io n o w a ć ; gdzie pion pada p o za d r z e w o , zaraz pod n i m , p o sta w ić s ł u p w stożek- o b c ię ty , trzy ł o k c i e n a d ziemię w y s o k i , i ta k o w y w ziemi i n a d ziemią jak inn e znaki o p a t rz y ć; d rze

wo zaś i slu p je d n a k o w y m znakiem g ł ę b o k o n a cechow ać.

§ gĄ. K r z y ż e i s łu p y d re w n ia n e p o ch ylo n e, gdzie na to u rząd i d u c h o w n y m ie js c o w y ze zw o lą , należy w yprostow ać, w ażniejsze o d k o p a ć , w ziemi ja k inne znaki o p a t r z y ć ; nad ziemią k o p c e m stosownej wyso

kości czysto d a rn io w an y m o t o c z y ć ; i n a c z e j , bez- ruszania takich krzyżów lu b s łu p ó w , punkt celu na

każdym o b ra n y należy o d p io n o w a ć , miejsce p io nu

( 38 )

§ 9

4

" M o cn y m slupem

3

do 4 ło k ci nad ziemię, a w ogól

ności tak wysokim naznaczyć,1 a b y p rzy zbieraniu s z c z e g ó łó w sto likiem , m ó gł s łu ż y ć za oparcie; zaś dla przyszłości jak inne znaki w ziemi i nad ziemią opatrzyć.

§ g5. S ł u p y d ro g o w e także, graniczne o b w o d ó w , po w iató w i gu bernii, k o p c o w a n e nie będa.

§ g6, Jeżli krzyż na w ie ż y k o ś c io ła , lu b inn y punkt stały na jakim gm achu jest p o c h y l o n y ; n ależy w y b r a n y na nim punkt celu o d p io n o w a ć na ziem ię i w k a ż d y m razie, czy znak na gm achu prosto stoi l u b jest p o ch y lo n y , .zdjąć rysónek z e w n ę tr z n y p lanu takie go g m a c h u ; przy czem rzut p u n k tu obranego starannie naznaczyć i wszystkie z gru n tu zdjęte w y-1 m iary oraz kąt o ryento w a nia , na tymże planie opi

sać w yraźnie.

P o d o b n ież dla wszystkich inn ych z n ak ó w b e z w y jątku, zdjęte b yd ź mają d o m ia ry do w yznaczenia ich miejsca p o trze bn e, z u w a g ą wszakże: a b y oparte b y ł y na tak ich szc ze g ó łac h g ru n tu , które najmniej p o d le gają od m ianie; przy c z e m , o d le g ło ś ć samych pu.nktówr oparcia, zawsze w y m ie rz o n ą bydź musi.

Gdzie na znaku jest p iram id a , rys z e w n ę trzn y jej fu n dam en tu ma bydź w y o b ra ż o n y na dom ia

r z e , W p o ło ż e n iu w łaśeiw em w z g lę d e m g łó w n ie j

szych b o k ó w sieci, z dopisanem i wymiarami i kątem oryentow ania.

§ 97. Przy stawianiu z n a k ó w , n ależy na każdem stanow isku zdjąć o d le g ło ś c i k ą t o w e , z p r z y b liż e niem do minuty, dla wszystkich p un któw które ze znaku są w id zian e, b io rą c ten za początek , który jest

W dokumencie Przepisy obowiązujące przy pomiarach przestrzeni dóbr i lasów rządowych także majątków pod opieką rządu zostających (Stron 171-200)