■ P R Z E P I S ?
O B O W I Ą Z U J Ą C E P R Z Y P O M I A R A C H
PRZESTRZENI
a>
T A K Ż E
M A J Ą T K Ó W P O D O PI EK Ą RZĄDU Z O S T A J Ą C Y C H .
w K0M I&* R7Ą -.P R Z Y C H « iS K .\R B L ' O D D Z I A Ł P O M I A N Ó W .
N A K Ł A D E M I C Z C I O N K A M I
cM loiUmlłiŁji/ aR,z<$ott>ej ^ Ł s ijo fjo S o * v <§k<vd)i.u<
i 8
45 .
$ ł ł i j c 6 o 3 o ,«> i S h o d iu , poD J m e m <5/ a j ^ tu c U ii* <iS3c}
IV. 958H/ 3a(m.
ZA T W I E R D Z O N Y C H P R Z E Z
KOMM1SYĄ RZĄDOWĄ PRZYCHODOW I SKARBU pod d. % G ru d n ia 1839 r . N . 9985y 3309!)
P R Z E S T R Z E N I D Ó B R I L A S Ó W R Z Ą D O W Y C H
TAKŻE
M A J Ą T K Ó W PO D O P IE K Ą RZĄDU ZOSTAJACYCH.
WSTĘP
Paragrafy Strona
Wymienienie R ozdziałów ... ... 3 ROZDZIAŁ I.
Z A S A D Y O G Ó L N E
i Związek ogółow y poprzedzać ma zawsze rozpo
czynanie szczegółowego pomiaru... 7 1 Przestrzenie pod względem pomiarów dzielić
się mają na m atę, śred n ie, i w ielkie...
3 Opisanie ogolowego związku; składają go sieć związkowa, i dzieła wykonanych rachónków. 8 4 Opisanie pom iaru; pierworys planu, rejestr,
i stosowne opisy, są skiadowemi jego częściami.
5 Pom iary w ykonyw ać należy w rzutach pozio
mych, bez względu na kulistość ziemi; wszystkie pomiary będą w arkuszach sto likow ych .. . . 9 6 Wypracowanie szczegółów, opierać się ma na
3
( - >punktach ogółowego związku, i mieć winno stosónek stały do gruntu w samym planie u- pewniony... 9 7 Pomiary małych, przestrzeni, w przypadkach
szczególnych, mogą bydź opierane na związku linijnym ...
8 Wszelkie znaki, trwale b u d o w ać należy i tak ubezpieczać na gruncie, żeby ich miejsca z ła twością można było w ynaleśdź, kiedy czas znaki p o n iszczy...
9 INastępstwo w szczegółach robót ma bydź takie żeby każda poprzedzająca praca, dostarczała środków, do kontrolowania następnej...
10 Wyszczególnienie prac do zupełnego pomiaru należących... ... 10 11 Rewizyi-ścisłej, podlegać będą wszelkie prace
pom iarowe bez w yjątku ...
12 Miarą długości zasadniczą dla wszelkich p o miarów jest przęt nowy polski...
Stosónki nowego pręta polskiego z dawniej- szemi polskiemi, i z-miarami niektórych państw zagranicznych... ... n Pręt now y polski równa się 4,320 000 000 metra francuzltiego
P ręt nowy polski równa się 2,024783489 sażenia rossyjskiego:
a nawzajem:
M etr francuzki rów na się o,a3 1 4 8 i 4®1 ^ Sążeń rossyjski „ „ 0,49^879 966 £ pręta nowego polskiego...
Podział pręta jest dziesiętny, na p ręcik i, law Id., ławeczki, i t. d. czyli na dziesiętne stopy, cale, linije i t. d ... 12 i 3 Powierzchnie wszelkich gruntów, liczyć należy
na w łóki, morgi i pręty kwadratowe połs: no:
T ylko grunta w siedzibach miejskich liczone
ra grafy Strona
( 3 )
Paragrafy Strona
bydź mają na łokcie kwadratowe p o lskie.. . 12 14 Wielkość p o d z ia łk i czyli stosónek planu do
gruntu, dla planów pierworysów, stosować należy do ścisłości żądanej w obliczaniu po
wierzchni ...
Podziałka w stosónku do gruntu 1: 5 000 jest zasadniczą norm alną, dla pomiarów gruntu i lasów; z niej w ypływ ać muszą wszelkie inne;
gtówniei.sze są:
1: 2 5oo dla siedzib wiejskich, 1: i 25o dla siedzib miejskich.
1 5 D la w ydatniejszego^ypracow ania szczegółów gruntowych, wolno do pierw orysów używać podziałek większych, ale nigdy mniejszej od
1: 5 000... i 3 16 Z mniejszej podziałki na większą przerabiać
planów niewolno... i 4 17 Podziałki dla planów zmniejszonych winny
bydź całą częścią ilokrotną podziałki zasadni
czej 1: 5 000... .. • • • 18 Plany zbiorowe będą robione w stosónku do gruntu i: 20 000; mogą bydź robione w sto- sónkach większych, ale n igdy W mniejszym.
19 Plany ogólne, i plany śieci związku ogółowego robione bydź mogą w e wszelkich stosónkach od 1: 4° 000 a& do 1:200000 w łącznie--- 20 PFielkosc ar/rusza stolikowego mieć ma 12
ław ek w kwadrat w granicach rysónku, nadto miejsce białe do okoła, na szerokość jednej ław ki n. p. p ręta... *5
Każden arkusz stolikowy ma Dydź cały ni
gdzie nie sk le ja n y ...
Gatunki papieru do planów pomiarowych przeznaczone są:...
D o pierw orysów , wielki welin holenderski E le f a h t .. .... ... ...
Paragrafy Strona
20 D o odrysów kopij z pierw orysów , także wielki welin holenderski E le f a n t ale płótnem podklejony... ...; 1 5 D o zbiorowych planów, welin w ielki angiel
ski antikw aro...
Ogólne plany, mogą bydź na wszelkich ga
tunkach welinowego papieru...
Planów po ich z rysowaniu, p o d k leja ć nie w olno...
Wielkość i gatunki papieru do dzieł związku ogółowego, do rejestrów pom iarow ych i t. p.
dow odów , muszg bydź odpowiednie potrzebie.
Papier do dzieł związku ogółowego, mieć ma szerokości ławek 6,388. wysokości ławek 9,722 n. p. pręta p o d zia łk i n orm aln ej...
Czyste odpisy dzienników, do dzieł związku ogółow ego należące, będą na papierze median holenderski, lub na innym równej jemu dobroci.
B ru lio n y ranhónkowe, będą aa papierze r e jestrow ym mocnym... 16
Papier na rejestra, i opisy do prac pomia
row ych, i na wszelkie pisma służbowe mieć ma szerokości ław ek wysokości 7,5oo n. p. pręta p o d z ia łk i normalnej; i ma b yd i w gatunkach odpowiednich potrzebie...
21 Wyszczególnienie narzędzi, które do pomiarów rządowych są przepisane... 17 22 Oprócz przepisanych narzędzi, innych używać
niewolno; wyjąwszy za osobnem na to zezwo
leniem W ładzy pomiarami zarząd zającej....
23 D o kierowania i prowadzenia robót użyci będą technicy, których Rząd uzna za usposobionych. 18 24 D o wypracowania wszelakich pierworysów
pom iarów, używani będą wyłącznie mierniczo
wie przysięgli, przynajmniej klasy pierwszej, o- patrzeni w dowody potrzebn e...
( 5 )
25 Na aplikantów przyjmowani będą ci tylko u- czniowie, którzy ze stopniem przynajmniej do- stateczaym ukończyli cały kurs nauk dla gi- mnazyum przepisany... ...
26 K ażden technik do robót rządowych powołany, otrzyma polecenie na piśmie, z oznaczeniem przedmiotu i miejsca pracy, tudzież potrze
bnych do tego pomocy; i za wykonanie pracy poruczone'j jest odpow iedzialny...
27 Odpowiedzialność mierniczego za każdy pomiar który wykona, rozciąga się az do czasu osta
tecznego urządzenia całej przestrzeni pomia
rem objętej... ... ..
28 K o m isja rządowa zarządza pracami pomia- rowerni, i technika naczelnego do pomiarów sama naznacza... ...
29 Projęktą do sposobów wykonania zarządzo
nych prac pom iarowych, podawać ma tech
nik naczelny przed ich rozpoczynaniem; a r o - boty tak porządkować, ażeby dla pomiarów na rok następny zarządzonych, naprzód w cza
sie zimowym , rachónki związku ogółowego były wykończone... ...
30 Projekta przedstawione zatwierdza K om isya rządow a... .. . . . . 3 1 Rewizye pomiarów wykonywać mają technicy
dyrygujący... ...
3 2 Ogólny kierónek rządow ych rob ó t pomiaro
wych i ostateczna ich rew izya, należą do technika naczelnego...
33 Wszelkie narzędzia do pomiarów rządowych przeznaczone, winny bydź sprawdzane przez technika naczelnego, lub przez technika którego ón w yznaczy...
34 Podziałki i eta lon y miar uznane za dobre, będą cechow ane... 20
Paragrafy Strona
1 8
35 Plany, rejestra i dzienniki pomiarowe będą składane w Kom isyi rządow ej...
W K om isyi rządowej, będzie takie skład wszelakich narzędzi tak dla w zoru, jako i dla użytku potrzebnych, tudzież dzieł naukowych technicznych, i dzieł związku ogółow ego.. . . 36 Narzędzia i dzieła naukowe i dzieła związku
ogółow ego, zostawać będą po d nadzorem technika naczelnego...
Plany i wszelkie rejestra do nich należące, zostawać będą pod dozorem techika konser
watora,... ... ..
37 Pierw orysy pomiarów nie będą używane do potrzeb administracyjnych; na ten cel robione bydź mają oilry sy k o p i e . . . . ...
38 Żadnego planu ani rejestru, ani obcym poka
zywać, ani w ydaw ać nie w oln o, bez wiedzy przynajmniej naczelnika w yd ziału ...
3 9 W ypłata należytości mierniczym za prace po
miarowe podług cen przyjętych, następować będzie za opinią technika naczelnego... ..
40 Fundusze, na potrzeby robót safoo-calculo technikom wypłacane, są szafunkowe...
4 1 K ażden technik powinien w takim porządku roboty i dzienniki prowadzić, aby inny po nim, przy pomocy samych dzienników technicznych m ógł dalej roboty posuwać...
42 O przepisach dodatkowych i cenach przepisami nieprzewidzianych, stanowić będzie w ydział dóbr i lasów rządowych...
43 Ulepszenia w sposobach pomiarowych, wydział dóbr i lasów przedstawiać będzie do decyzyi Kom isyi rządowej... ..
Paragrafy
20
Strona
21
( 7 )
ROZDZIAŁ II-
P R A G Ę Z W I Ą Z K U O G Ó Ł O W E G O
aragrafy Strona
44 Związek o gółow y zapewnić winien dla pomia
rów to wszystko, czego do ich dokładności potrzeba... ... ... 22 45 Wyszczególnienie prac, związek ogółowy stano
wiących, jakiemi są: P rzygotow anie związku.
Zebranie g łó w n y ch m ia r g ru n tu . . . . P rzestrzega n ie jednostajnego stosónku z gru n tem ...
P O D D Z I A Ł I.
P R Z Y G O T O W A N I E Z W I Ą Z K U
R ozpoznaw anie okolicy i w ybieranie miesc dla znaków, dla podstaw i dla boków spraw dzających ... ... . . . L 46 Rozpoznawanie okolicy i stawianie znaków jer
dnoczesnie postępow ać w inny... 23 47 Przy rozpoznawaniu okolic, należy mieć wyciągi
z map na większą podziałkę wykonanych, w y
ciągi z tabel statystycznych, a szczególniej ludzi z miejscowością dobrze obezn an ych,...
48 Każden punkt związkowy winien bydź z trzech innych w idziany...
Trójkąty windy zbliżać się do foremnych.
K ąty mniejsze od a3 stopni, i większe od 120, cierpiane nie b ę d ą . ... • • • ...
4J9 Najwyższe; punkta, szczególne w okolicy, na
leży najprzód znakami obstaw iać... 24 5o Przestrzenie rządowe styczne i przestrzenie
niezbyt od siebie odległe, jednym związkiem zajmować; a gdzie dawne są związki, z nimi się łączy ć -...
Znaki należy stawiać na gruntach, rządo
wych; ale można i na pryw atnych gdzie w łaściciele dozw olą... a5 5 1 N a wyraźne żądanie właściciela gruntu, na
którym znak jest potrzebny, może w ydać tech
nik świadectwo.* ze znaki związku ogółowego, niczyich praw własaości nieprzesądzają 52 Znaki na punktach wyszukanych, mogą bydź
stałe lub temczasowe...
53 Miejsca dla znaków obrane, oznaczać należy zaraz na mapie podręcznej...
54 Po wyszukaniu punktów szczególnych, obierać potrzeba punkta dla stanowisk, pod warónkiem aby z nich punkta stałe okolicy, dały się do
brze wyznaczyć... j ...
Następnie stawiać należy znaki w punktach podrzędnych; byle wszystkie punkta podobne z jak największej liczby stanowisk widziane bydź m ogły... 26 55 B oki pomiędzy stanowiskami, na mapie pod
ręcznej należy wyciągać tuszem; między innemi punktami karminem, ale zawsze równo z ob
stawianiem; i tym sposobem postępować na
leży ciągle az do ukończenia projektu sieci, potrzebnego dla ocenienia: czyli obstawianie gruntu, warónkom związku, dobrze odpowiada.
56 Przy narożnikach i przy główniejszych zała
maniach granic znaki staw iać p otrzeb a . . . . 57 N a granicy stawiać potrzeba znaki przy kop
cach, a nigdy w samym kopcu...
58 Przy granicach spornych, należy stawiać znaki na skrajach t. j. na początku i na końcu sporu.
5g Przy granicy spornej 200 prętów nieprzeno- szącej dosyć mieć znak jeden, byle był w bliz- kości sporu... 27 60 Urzędy miejscowe i dzierżawcy rządowi obo
wiązani są okazać granice na gruncie, i każdą
( 9 )
paragrafy Strona
wątpliwość pod względem g ra n ic osobiście objaśnić; w razie wątpliwym, winni podpisać w yw ód słowny, stan rzeczy obiaśniający. . . . 27 61 Punktów zwiąkowych, bydź powinno najmniej
trzy, na każdym arkuszu stolikowym...
62 Ilość znaków przy ich stawianiu, stosować na
leży do stanu rozdrobnienia szczegółów grun
tow ych ...* ...
63 Punkt niebęditey stanowiskiem, zęby b yt do
brze w yznaczonym winien b yd ź widziany ze sześciu stanowisk, które leżą po stronach sobie przeciw nych... ..
Z punktu, któren ma bydź czw artym p o trzeba widzieć pod kątami 60 do 120 stopni, cztery punkty dobrze wyznaczone... 28
P unkty sta le winny bydź dobrze w yzna
czone ... ...
K ażden punkt ważniejszy jeżeli czw artym bydź nie może, ma bydź stanow iskiem ...
64 Przy łączeniu związków now ych z dawnemi mieć należy przynajmniej cztery punkty, obu związkom wspólne, _ dobrze wyznaczone...
65 W lasach, na punkty p od rzęd n e należy w ybie
rać najwznioślejsze drzewa blizko granic lub linij gospodarczych leśnych s t o j ą c e . . . . ...
66 W lasach w ogólności potrzeba budow ać w y sokie znaki i korzystać z linij już w yciętych, a chronić się rąbania nowych. ... 29 67 W razie koniecznej potrzeby wolno jest przeci
nać linije przez lasy rządowe, można je nawet przecinać i przez lasy prywatne; jeżeli właści
ciele pozw olą...
Szkody winny bydź oszacowane przez bie
głych z obu stron wyznaczonych...
Osobno technik winien złożyć raport o ilości wyciętego d rze w a ...
■a
K to przetnie linią, bez której obejśdź się było można, sam szkody wynadgrodzić musi. 29 68 W kierónku granicy, przy granicy nie pewnej,
żadnej linii przecinać nie wolno...
69 Przy granicy, bez ludzi dobrze z nią obezna- nycb, nie należy przedsiębrać żadnej czynności.
W przypadkach szczególnych w yw ód siówny spisać potrzeba... 3o 70 Punkty z w itk u w siedzibach m iast, stawiać
potrzeba przy skrzyżowaniu się ulic, przy wjaz
dach, i przy innycl) ważniejszych punktach ob
wodu, nadto korzystać należy z położenia i w y
sokości kościołów, tudzież domów wysokich,.
71 D la miast otwartych, obwodnicę siedzib, wska
zać winny władze miejscowe; przy czem w y w ód siówny spisać należy...
72 Grunty rządowe, wśród miejskich lub p ry
watnych położone, tak znakami obstawiać na
leży zęby same rządowe w należytym związku, bez obcych, można było pom ierzyć... 3 i 73 Władze miejscowe są obowiązane udzielać o-
bjaśnień jakie od nich będą żądane...
74 Zaraz przy stawianiu znaków należy obierać miejsca, dla podstaw y i dla boków spraw d za ją cy ch ...
75 Dopóki brakować będzie podstaw z ogólnego pomiaru kraju wynikających, należy używ ać podstaw pośrednich, i takowe jak najstaran
niej wiązać z punktami stałem i... ..
76 Miejsce podstawy ma bydź koniecznie na grun
cie rządowym, wolne od wszelakich zawad, z otwartym widokiem do stanowisk i punk
tów stałych okolicy...
77 Długość każdej podstawy stosować potrzeba do odległości najdalszych punktów , które z niej wyznaczone bydź muszą... .
Paragrafy Strona
( I-I )
Paragrafy . Strona
78 Z podstaw krothicli należy zwolna do d łu g ich ' boków przechodzić... 3a 79 Iiaźda część związku około podstawy mieć ma
osobny bok sprawdzający; a skraje boków sprawdzających muszą bydź stanowiskami. . 80 Podstaw y i boki sprawdzające, podobniejak
inne boki, w ykreślać n a leży cienko, a dla wydatności, przydaw ać potrzeba u podstaw p o dwie lin ije , zaś u boków sprawdzających po je d n e j lin ii, obok w łaściw ych im kierón- ków (§ 3oi - § 320, N. 8 § 644). . . . .
Bu d o w a n i e z n a k ó w i s p o s o b y d l a z a p e w n i e n i a I C H K O N IE C Z N E .
81 W każdem stanowisku będzie w kopany słup pod narzędzie, a nad nim będzie wystawiony znak...
W punktach czwartych będzie słup tylko bez znaku,... .. . 33 82 Znakiem w punktach p odrzędnych ma bydź
żerdź lub t y k a .. ...
83 D rzew o na znaki, brać sig będzie z najbliższych lasów rządowych, bez względu na porządek leśnego gospodarstw a,... ... 34 84 Drzewo do znaków wymierzać należy, i poje
dyncze pręty na każdem, zacięciem oznaczać.
Słup pod narzędzie mieć ma przynajmniej dziewięć cali średnicy...
85 Słupy, żerdzie, i tyki należy osadzać na cztery łokcie głęboko, w ziemi każde z nich opasać węglem i t. p. a nad ziemią kopcem zapewniać.
86 Skraje podstaw w przestrzeniach wielkich za
pewniać się będzie zakopanemi krzyżami dre- wnianemi, albo kamieniami wielkiemi; a pun
kty w nich skrajne żelaznemi iłżam i...
Paragrafy Strona
87 Skraje podstaw w małych przestrzeniach na
leży ubezpieczać jak punkty zwyczajne związku, 35 88 Ubezpieczanie kamiennemi stupami skrajów
podstawy, przy pomiarach przestrzeni w ię kszych, wskazuje wzór N . I ...
89 D o zapewnienia punktów związkowych u ży
wać można starych kamieni młyńskich. . . . 90 D la znaków w stanowiskach na ziemi t. j.
w miejscach wysokich, stawiać należy piramid
ki z trzech lekkich żerdzi dobrze związanych. 36 91 D la wysokich znaków w nizinach, należy budo
w ać piram idy o trzech lub czterech drzewach wysokich, od góry lekko pokryte...
Rozwartość drzew u podstawy w piramidzie trójkątnej, winna bydź równa J pionowej wy
sokości piram idy. ...
Słup powinien bydź odosobniony od pira
m idy, a środek słupa i punkt celu, zawsze na jednej osi... ..
92 D la wydatności znaków używać należy wiel
kich a lekkich koszy stożkowych, a dla rozróż
nienia, dodawać wiechy, gałęzie i t. p . . . . . . 87 93 Gdzie żerdź stoi na drzewie, ma bydź jDod nią
słup w ziemi, na punkcie odpionowanym . . . . 94 K rzyze i stupy za znak przyjęte, należy gdzie
można w yprostować, inaczej punkt celu ocl- pionowrać, i punkt pionu słupkiem zapewnić.
95 Słupów drogow ych, i graniczne, po w iató w , o b w o d ó w , gubernij kopcować nie w oluo. . . 38 96 Zdjąć domiary i plan z rysować każdego związ
kow ego znaku, tudzież każdej budow y miejsce znaku zajmującej; na każdym takim juanie, położenie punktu celu, i kąt oryentowania je dnej ze ścian planu oznaczyć, nadto wszystkie na nim miary gruntow e opisać... .. .
( i 3 )
Paragrafy
97 Przy stawianiu znaku będącego stanowiskiem, zdjąć miary kątowe dla całego szeregu punk
tów w okrąg widzianych; w braku narzędzia opisać przedmioty po których patrząc, punkty związkowe wynaleśdź m ożna... ..
98 Obstawiając okolice znakami, bez pomocy pla
nu lub m apy, należy oprócz zachowania prze
pisu § 97, przy nazwisku każdego punktu d o dać rysónek jego obrazu tak, jak w lunecie w i
dzieć się daje, i kolor każdego z nich oznaczyć.
99 Przy pomocy kątów oryentowania i kątów sze
regu punktów w okrąg, dla każdej znakami obstawionej okolicy, wykreślić sieć związku, bądź przenośnikiem bądź cieńciwami, a nadto z miary którego bądź boku, stosónek takiej sieci do gruntu wyznaczyć 80J...
100 Przy stawianiu znaków mieć wzgląd na skutki refrakcyi, i na kolor tła , na jakiem będzie w idziany... ...
101 Wszystkie stanowiska winny bydź oznaczone numerami rzymskiemi, a numerami arabskiemi wszystkie znaki podrzędne; a każdy znak bez wyjątku, mieć ma nazwisko gruntowe; dowol
nych daw ać niewolno...
102 Nazwiska gruntowe dla znaków, tudzież na
zwiska wsi i osad, gdzie takow e postawiono, pisać należy w języku miejscowym bez tło- maczenia, tak zupełnie, jak miejscowi je w y m awiają...
Gdzie miejsce ma nazwisk gruntowych kilka wszystkie zapisać; chociażby niektóre będąc dawne, mniej byty już używane...
103 D la punktów w siedzibach dopisać nazwisko właściciela domu, numer policyjny i towarzy
stwa ogniow ego...
Strona
38
39
Ąo
Paragrafy Strona
104 W dzienniku obstawiania znaków p. wzór N . II.
. ma bydź: zapisane to wszystko co §§ 84, 92 i o 3 jest zastrzeżone... 4 1
N a końcu dziennika całej okolicy związkiem objętej dodać należy skorowidz punktów po
rządkiem abecadła u łożon y... .. 4 2
Do z ó r z n a k ó w z w i ą z k o w y c h i o d p o w i e d z i a l n o ś ć z a s z k o d y w n i c h p o c z y n i o n e.
105 Wszystkie postawione znaki oddane bydź winny zaraz za wy.w odern słownym pod straż i od- ś powiedzialność urzędom miejscowym ; a ich obowiązkiem będzie całości znaków pilnować.
Przy każdej nowej pracy na gruncie tech
nicy są obowiązani rozpoznawać stan znaków protokólarnie i o uszkodzeniach zaraz donosić.
K to znak związkowy uszkodzi, poniesie koszta na wyznaczenie miejsca gdzie znak stać winien, nadto koszta postawienia... 43
Gubernatorowie cywilni każą dochodzić winv- nych uszkodzenia znaków, i ściągać koszta o- pinią techników' oznaczone...
106 Przecl oddaniem protokólarnem znaków zw iąz
kowych, wszystkie temczasowe i niepotrzebne znaki poznosić należy, i o tem w dzienniku ob
stawienia wiadomość zamieścić...
107 Z a trwałość znaków , odpowiedzialnym jest technik obstawiający; a przekonany o zanied
banie ostrożności potrzebnych, poniesie koszta na odnowienie tych wszystkich, które się p o chylą lub padną...
P O D D Z I A Ł II.
ZE B R A N I E G Ł Ó W N Y C H MIAR Z G R U N T U . W y m ia r podstaw i boków sprawdzajętcycli 108 Podstaw a i boki sprawdzające są gtów nem i
linijam i zasadniczemi.. ... .. 44
( >5 )
109 W przestrzeniach średnich i m a ły ch wszystkie linije mierzyć należy łańcuchem ; a linije za
sadnicze łańcuchem r e w iz y jn y m ... 44 110 Linije zasadnicze w przestrzeniach większych,
mierzyć należy łatam i...
111 Wszystkie linije zasadnicze, przynajmniej dwa razy mierzyć należy...
112 Różnice cierpiane na tysiącu prętów odmie
rzonych dochodzić m ogą...
Jedno dziesięcio-tysięcznej przy mierzeniu łańcuchem ; a jed n ej trzydziesto-tysięcznej przy mierzeniu ła ta m i...
113 W szystkie łańcuchy często sprawdzać należy;
w mianowicie przed rozpoczynaniem i zaraz po wykonaniu każdego odm iaru ... 45 n 4 Długość łańcucha uważa się między środkami
kółek uj ęciow ych... ..
1 1 5 Przed wyjazdem w pole, łańcuchy i inne mia
ry długoŚGi, regulow ać w K om isyi rządowej skarbu na regulatorze...
116 W każdej przestrzeni osobny związek mającej, ma bydż przynajmniej jeden regulator p oło wy, w miejscu środkowem najbliżej podstawy.
K azd en regulator p o ło w y, podobnie jak znaki zw iązkow e, oddany bydź winien pod dozór i odpowiedzialność urzędów miejsco
w ych i najbliższego z mieszkańców ...
117 D o ustanawiania długości regulatorów poło
wach, służyć ma m iara półpręta podzielona na pręciki, ławki i ław e czk i... .. 4§
118 Różnice w długości łań cucha, po każdym ocl- miarze na regulatorze wyznaczone, zapisać na
leży do dziennika; i dopiero po takiem zapi
saniu można przystąpić do poprawienia go, rozkłagajgc różnice na poszczególne werbliki;
oczek zaś- pojedynczych pręcików stopowych, naruszać nie w olno... ... ... ..
Paragrafy Strona
119 Wszystkie linije w ytykać należy przecl przystą
pieniem do ich mierzenia; a linije zasadnicze wytykać potrzeba na wlos lunety, z naleźytem sprawdzaniem wypadków; przy czem grunt na ich kierónku w szerokości dwóch stóp dzie
siętnych dobrze wyrównać i ubić... 46 Gdzie linija zasadnicza niemoże mieć spadzi- stości jednostajnej, podzielić ją należy na części takie, których pochyłości byłyby jednostajne. 47 120 O dm iar linii po pochyleniu gruntu wykonany,
różni się od jej m iary poziomej do planu po
trzebnej; mianowicie:
P aragrafy Strona
i _
X o o o oj I0 4 8 4 0
2 3 4 - Jej d ł u g o śc i , kiedy k g t p o -
To"oó' / c h y l e n i a gruntu wynosi.
S o ó ; | 3 3G
121 Przy mierzeniu wszelkich linij a szczególniej linij zasadniczych, idących po gruncie pochy
łym , wyznaczać należy kąt p o c h y ło ś c ią każdej części inną pochyłość mającej.. ...
122 Przy pomocy zdjętych kątów pochyłości grun
tu, każdą część linii mierzonej z osobna, ra chunkiem poziomować należy...
123 Jeżeli różnice między dwom a odmiarami l i n ii zasadniczej większe s ą , niżeli § 1 1 2 do
zwala, trzeci odmiar wykonać potrzeba...
Średnie właściwe ważności, dla długości lin ij, ustanawiać należy z samych pętanych odmiar ó w ...
124 D o poziomowania odmiarów linij, wolno uży
w ać zwyczajnych sposobów niwelowania, ale w takim razie p r o fil n iw elacyjn y zrysować należy...
125 D la każdej odmierzonej linii, zebrać należy miary wszystkich szczegółów gruntowych które
Paragrafy
linia swym kierónkiem przecina; a rysónek każdej takiej linii wykonywać podług wzoru N. II I ...
126 Dziennik wymiaru linij zasadniczych łańcuchem mierzonych, prowadzić należy podług wzoru N. IV . zaraz na czy sto ...
127 Łaty do mierzenia linij zasadniczych przezna
czone, sprawdzać należy pod mikroskopami na kom paratorze a. różnice wyznaczone no
tować w dzienniku...
128 Przy sprawdzaniu łat na komparatorze, należy najprzód wyznaczyć długość pręta z m iary normalnej, ze względem na temperaturę i stan hygrometryczny powietrza... ..
129 Dziennik w ym iaru linij łatami m ierzonych, prowadzić należy podług wzoru JS. V . zaraz na czysto...
130 Dla wymiaru łatami wykonać należy odmiar przedw stępny łańcuchem, i co sto prętów 0 przestanki dokładnie na linii powyznaczać,.
Sam zaś wymiar uskuteczniać pod zasłoną nam iotu... ... ..
1 3 1 W ciągu mierzenia łatami, pisać w dzienniku każde położenie łaty osobno, przy niem miarę noniusza na wysówcę, i p a r y kątów pochy
lenia na grundwadze odczytane...
132 Pary kątów pochylenia służyć mają do pozio
mowania łat, a miara temperatury i wilgoci, dla sprowadzenia do jednostajnej temperatury i statecznej długości... ..
133 D o technika naczelnego należy zbierać do
świadczenia, nad stanem hygrometrycznym drewnianych łat mierniczych...
134 Rachónki poziomowania łat, i sprowadzania do jednostajnego stanu hygrometrycznegO w y
konywać w osobnym brulionie rachónkowym i takowy zachow yw ać... ... .
( J7 )
Stron?
k 8
49
5o
Paragrafy Strona i
Czyste wypadki otrzymane zaciągać do dziennika wymiaru linii... ... 5 i 135 W ym iary linii otrzymane tatami, porównywać
dopiero po spoziomowaniu, i w ten czas prze
pisów § ia 3 dopełniać...
136 Po dopełnieniu przepisów § 135, sprawdzić rachónkiem dokładność wym iaru całej pod
staw y i jej części, a to zapomoea trójkątów ile można prostokątnych, o połow y podstawy opartych... 5a 137 Linije łatami mierzone, sprowadzać clo pozio
mu morza, przy pomocy obserwacyj baro- m etrowych, po skrajach i na środku po d stawy wykonanych, tudzież odpowiednich im obserwacyj nadmorskich; z przyzwoitym wzglę
dem na stan wilgoci powietrza... 53 138 Dziennik obserwacyj meteorologicznych pro
wadzić podług wzoru N . V I . . . ...
Mi e r z e n i e k a t ó w d i.a m i a r p o z i o m a c h
0 - i 3g K ą ty w większych przestrzeniach mierzyć ko
łem lub teodolidem powtarzającym. . . . . 14 0 Wszystkie kąty w głównych trójkątach powta
rzać razy d ziesięć, w trójkątach pośrednich razy p ię ć , a w p odrzędn ych niepow tarzać.
14 1 K ą ty dla miar poziomych i wierzchołkowych
W przestrzeniach m niejszych, należy mierzyć teodolidem, można jednakże i kołem zwiercia- dlanem ...
i4 a D la miar kątów poziomych §§ i4o i i 4 i mię
dzy punktami ważniejszemi, należy mieć przy
najmniej po p arze odmiarów, a w każdej pa
rze ile można jeden odmiar, po odwróceniu . lunety... ..
i 43 Wszystkie odmiary kątów, czytać należy na czterech noniuszach, a odmiary powtarzane,
( >9 )
Paragrafy
czytać po pierwszem odmierzeniu i po pow tó
rzeniu ostatniem...
iz/4 Największe różnice jakie przy pomiarach prze
strzeni wielkich i średnich cierpiane bydź mogą na summie trzech kątów w trójkącie t. j. na 180 stopniach przechodzić niepowinny:
5 Sekund gdy odmiary są powt: razy dziesięć.
8 Sekund „ „ n •» W P'€c - i;5 Sekund „ „ są bez powtarzania.
W przestrzeniach m ałych, jeżeli ciągi trój
kątów niepotrzebują bydż w ielkie, dozwolić można nawet 3o sekund różnicy na summie trzech kątów w trójkącie... • ...
145 Przy związkach dla pomiaru siedzib miejskich różnice kątów cierpiane będą takie tylko, jak dla pomiarów większych przestrzeni jest prze
pisano ...
146 Ścisłość w odmierzaniu kątów należy stosować do wielkości podziałki zarządzonego pomiaru.
147 Różnice w odmiarach kątów mają bydź ile możności mniejsze od różnic w §§ *44 *45 dozwolonych...
148 Przy związku jednej przestrzeni kilku narzę
dziami należy ustanowić różnice stałe dla każ
dego narzędzia...
i 4g Przeznaczenie dzienników obserw acyi kątów i sposób ich p r o w a d z e n ia ...
ido W końcu każdocłziennej pracy należy p ołożyć d a t ę ; p rzy obserw acyach b aro m etó w , kłaść godzinę i minutę obserw acyi...
i5i Po skończeniu stanow iska, wypisać, summy kątów w okrąg, dalej trójkąty p e tn e , po nich p o d r z ę d n e ... ..
132 Sprawdzenie kątów na stanow isku... ..
153 Zam knięcie stanowiska w dzienniku. ...
154 Ostrożności pod względem porządnego prowa
dzenia dzienników i przy nich skorowidzów.
53
Strona
54
55
56
§ 7
Paragrafy
i 5& Sprawdzenie na stanowisku i zam knięcie, ma ljydź na każdym znaku w zupełności wykonane.
Wzór do dzienników wymiaru, katów jest dwojaki:
Jeden N . V II dla przestrzeni w ie lk ic h ,.. . D rugi N. V III dla przestrzeni m niejszych.
W przestrzeniach wielkich dzienniki stano
wisk głów nych i pośrednich będą oddzielne.
W przestrzeniach m a ły ch dla wszystkich stanowisk będzie dziennik jeden.
W zó r do skorow idza kątów N . I X dla dzienników wszelkich przestrzeni...
j 56 Przed rozpoczęciem mierzenia kątów większej przestrzeni; należy rozpoznać projektow ą sieć , przekonać się czy liczba punktów związko
wych jest dostateczna, rozróżnić stanowiska głów ne od p o ś r e d n ich ... ...
if>7 Rozpoznanie punktów p o d r z ę d n y ch ; ich od
miar kątowy... ..
l 58 W mniejszych przestrzeniach, punkta glów iw mają mieć po trzy: pośrednie i podrzęcm e po dwa odm iary . . . . 1 5g Stanowiska na skrajach podstawy, uważać na
leży za pierw sze... ..., . 160 Ostateczny poczet stanowisk i podział pracy,
ułożony technik związkiem kierójący.. . 161 Przed wejściem na stanowisko przekonać się,
czy punkt celu i słup są na osi pionowej zna
ku ; uw agi nad stanem z n a k u ...
i 6 ł Piramidy do której kąty były m ierzone, ruszać nie w olno; należy słup pod pion celu napro
w adzić. ... ...
, Zabezpieczenie punktu celu piramidy lub tyki w której miejscu stanowisku obrać wypadnie*
1 63 Nie wolno zmieniać punktu celu. . . . . . . . 164 Narzędzie stawiać na punkcie odpowiednim
pionowi celu, gdyby zewnątrz punktu tego 57
Strona
58
5gp
Paragrafy Strona
stanąć wypadło, wyznaczyć: odległość poziomą stanowiska od punktu celu i kąty poziome mię
dzy tymże punktem celu, a znanemi znakami. 60 165 Narzędzie w polu okryw ać od słońca za po
mocą namiotu lub parasola... 61 166 W ybór właściwego czasu do mierzenia kątów
i zapisywanie zmian powietrza w dziennikach, 167 Ostrożności przy mierzeniu! kątów pod w zglę
dem nie wzruszania słupa na którym stoi na
rzędzie...- • • ...
168 Odczytywanie noniuszów; zaczynanie odmiaru od z e r a ... ... ..
169 Lunetę zabezpieczającą stawiać na punkt naj
wyraźniej w id z ia n y ...,...
Środki wykrycia przyczyny i wartości ustę
powania lunety zabezpieczającej... 62 170 Obserwator winien pilnie regulować narzędzie,
a w czasie mierzenia, mieć na uwadze lib elę, i zapisywać jej różnicę, po skończeniu odmiaru poprawić spoziomowanie narzędzia...
171 Kąty mierijyć trzeba od znaku, a nigdy od kierónku linii...- ■ • 63 172 Przy mierzeniu odległości kątowych, zaczynać
od punktu najwydatniejszego...*
l l 3 Sprostowanie odmiaru kątów w razie ustąpie
nia lunety zapew n iającej. ...
174 Po obejściu punktów w okrąg powrócenie lu
nety alidadow ej z miarą odczytaną, na znak początkowy stanowi zam knięcie szeregu. . . . i; 5 Nie wolno w dzienniku zostawiać nie zamknię
tego szeregu odległości k ą to w y ch ... 64 176 Odmiary kątów będą uważane za w ątpliw e,
przy których luneta zapew niająca i libela u- stępow aly... ...
177 Porządek jaki zachować należy w odmiarze kątów, zaczynając od szeregu punktów w o- krąg sprawdzenie odiuiaru w ...
( 2 1 )
Paragrafy Strona
178 Pierw sze odczytanie każdego kąta porówny
w ać z odmiarem odpowiednim szeregu p u n któw w okrąg... ... 65
•79 Obserwacye kątów na głów nych stanowiskach i z oryentow anie związku wykona technik związkiem kierójący... ... . . . .
Or i e n t o w a n i e z w i ą z k u.
j8o K ażda przestrzeń ma mieć wyznaczony p o łu dnik i osie g łów ne, co stanowi oryentowanie związku...
181 W przestrzeniach zwyczajnych, p ołu d n ik może bydź wyznaczony gnom onem , lub za pomocą kierónku ig ły magnesowej... 66 182 W przestrzeniach większych wyznaczona bydź
winna szerokość i długość jeograficzna pun
ktu głównego, przez który osie g łów ne związ
ku przechodzą...
W przestrzeniach ś r e d n ic h , wyznaczyć po
trzeba południk z wysokości odpowiednich^
s ło ń c a ...
j 83 W przestrzeniach wielkich wyznaczona będzie szerokość i długość jeograficzna dla kilku pun
któw, w miarg potrzeby...
184 Na kierónku p ołu d n ika wzniesiony będzie słup m u ro w a n y ... ...
185 Obserwacye przy wyznaczaniu położenia jeo- graficznego, będą zapisywane w dzienniku w zór IN. X ... , • 67 186 K ą ty kierónkowe muszą bydź odmierzane ku
dwom stronom świata i w sposobie przepisa
nym w §§ 4 o i4 ^ ...
187 Obserw acye oryentow ania pomiaru pisane będa oddzielnie w dzienniku, podług w zoru N . X I . ...
188 Przyłączenie kilku związków, oryentowanie przerobione bydź winno na p o łu d n ik , który lepiej jest wyznaczony...
Paragrafy Strona,
189 Związków niniejszych ćzye sie nie będzie więcej, niż dozwalają sposoby dla m niejszych przestrzeni... ... ... .. 68 190 W razie łączenia większej liczby związków,
będą wykonane dodatkowo prace związkowe odpowiedniej dokładności. ... ..
191 G dy w gubernii pojedyncze związki obejmo
wać będą § całej przestrzeni, przedstawiony zostanie projekt ich połączenia...
192 Technik w miarę ja k z mierzeniem kątów po
stępuje, obowiązany jest kreślić sieć p o s it- kowa...
193 jNa sieci posiłkow ej, winny bydź wykreślone kwadraty, chociaż przybliżonym sposobem ..
Mi e r z e n i e k ą t ó w w i e r z c h o ł k o w y c h.
ig 4 K ą ty wierzchołkowe mierzone będą dla spo
ziomowania miar kątowych i U n i j n y c h * 69 195 Odmiar kątów w ierzchołkow ych w tym celu,
w ykonany bydź może teodolidem lub kotem zw ierciadlanem , średni odmiar z d w ó ch , o minutę różnić się nie powinien... . . . 196 K ąty wierzchołkowe mogą bydź jeszcze mie
rzone przy pracach równoważenia ogółow ego.
197 Cel równoważenia ogółow ego... 70 198 Równoważenie ogótowe stanowi część ogóło
wego związku...
199 Równoważenie związkowe w m niejszych na
wet przestrzeniach w ykonane, znaczne przy
nosi korzyści...
200 Okoliczności szkodliwy w pływ wywierające na ścisłość, z jaką wykonać potrzeba odmiar kątów przy równoważeniu... ...
201 N a punktach głównych związku , kąty wierz
chołkowe mierzone będą kotem powtarza- jąceni... ... ... 7 1
( ^3 )
202 Ilość odminrów potrzebnych, aby mieć miarę kąta wierzchołkowego do raehónku... .. 7 a o3 W trudniejszem położeniu , posuwać liczbę po
wtarzali do tak zwanej sekundy s ta łe j...
204 Odm iary mają bydź odczytywane na czterech noniuszach jak w § r43<.. ...
205 Przy mierzeniu kątów w ierzchołkow ych od
czytyw ać w ypadki środkujące między p ie r- wszem a ostatniem pow tórzeniem ...
206 D la każdego odmiaru nadto, odczytać należy kąt. poziom y i porównać go z kątami w okrąg.
207 N a punkta"ch pośrednich kąty wierzchołkowe mierzone będą teodolidem jednocześnie z po- ziomemi... ...
208 Zapisywanie w dzien n iku, odmiaru kątów w ierzchołkow ych . . . ...
209 Odm iar kątów w ierzchołkow ych wykonywać w punkcie, z którego kąty poziome o d m ierzq ^ zostały; w razie przeciwnym wyznaczyć poło
żenie nowego punktu i zapisać w dzienn iku. . 110 Punkta celu dla miar w ierzchołkow ych należy
utrzym ywać zawsze tez same; wysokości ich nad ziem ię, jakoteż narzędzia, starannie w y
znaczać... .. - ...
211 O dm iar kątów wierzchołkow ych sprzężonych.
212 Punkta g łów n e ciągu równoważenia będą miały kąty wierzchołkowe sprzężone dwoma kota m i pow tarzającym i jednocześnie mie
rzone ... ...* ...
2 13 K on trola w ypadków równoważenia dwóch punktów znacznie od leg łych ...
214 G dzie współczynnik refrakcyi nie może bydź z ciągów z pewnością wyznaczony, mierzyć kąty sprzężone w okrąg... • 2 15 K ąty wierzchołkowe dla każdego punktu muszą bydź odmierzone z trzech stanowisk , dla pun
któw ważnych jednocześnie, dla mniej ważnych niewspółcześnie...
( 2 5 )
Paragrafy Strona
216 Jeżeli kąty sprzężone nie mogą bydż Jedno
cześnie mierzone, obierać na to chwile, w któ
rych stan powietrza jest najbliżej sobie podobny. 74 217 Godziny odpowiednie dla odmiarów sprzężo
nych * stosować do chwil średnich zm ian dziennych wysokości barom etru...
2j8 Przy mierzeniu kątów w ierzchołkow ych, no
tować czas zaczęcia i skończenia odm iaru, oraz obserwacye barometru... ^5 219 Liczba równopewnych odmiarów, zastąpić mo
że brak współczesności...
220 Porządek zapisywania kątów w ierzch o łko wych objaśnia wzór N . V I I ... ...
221 Mierzenie kątów przy równoważeniu ogóto- wern będzie d o b re , kiedy różnice wysokości, nie p r z e c h o d z ą o d l e g ł o ś c i najbliższej.. .
Ob s e r w a c y e b a r o m e t r u w c e l u m i e r z e n i a w y s o k o ś c i WZGLĘDNYCH.
222 Obserwacye barometrów wymienione w § 137 si} jeszcze potrzebne do wyznaczenia w yso
kości miejsc i do poprawienia w p ływ u refrak
c ji w odmiar ach kątów w ierzch o łko w ych ..
■2‘JLi Przy pracach związku, dopełnione bydż winny obserwacye meteorologiczne ... 76 224 D o obserwacyi m eteorologicznych potrzebne
s<i po dw a egzemplarze każdego z narzędzi, które przed wyjazdem w pole sprawdzić trzeba ze sobą i z narzędziami obserwatoryum war
szawskiego ... i 225 Wymienienie miejsc przestrzeni związkiem o-
garmone], na klórych obserwacye m eteorolo
g iczn e wykonywać należy... 77 226 B arom etry polowe porównywać należy z rniej-
scowemi, jeżeliby się znajdowały w przestrzeni związkiem z a ję te j...
227 Ostrożności przy zawieszaniu barometrów do obserwacyj, pod względem zabezpieczenia ich,
4
Paragraf; Stroni
o d wpływu okoliczności szkodliwych na stan kolumny merkuryuszu... ... 78 228 W miejscu obserwacyj m eteorologicznych
należy wyznaczyć wysokość zawieszenia baro~
metrów nad ziem ię...
229 Wyznaczenie punktu zawieszenia barometru jeżeli takowy jest wysoko umieszczony i oryen.
tow anie jego względnę...
a3o Ustawienie wszystkich narzędzi i czas zaczęcia ich obserwacyi. Obserw acyj barometru na każdem stanowisku, ma bydż najmniej pięć
dziesiąt... ... ... 7g a 3 i Przy obserwowaniu barom etru, czytać w yso
kość kolumny merkuryuszu i jego wypukłości.
23a Czytanie na Wszystkich narzędziach m eteoro
logiczn ych ma bydż jednoczesne... * ... 80 233 Sposób zapisywania obserwacyj met^orolo~
g iczn y ch w dzienniku... ...
s 34 W dzienniku, kolumny przeznaczone do zapi
sywania poprawionych wysokości barometru, zapełniane będą w chwilach w olnych...
235 Przygotowanie obserwacyj meteorologicznych do rachónku w ysokości, wykona obserwator przy pomocy tabel N . X I I ...
Op a t r z e n i e n a r z ę d z i, z a p e w n i e n i e i c h s t a n u, i o d p o w i e d z i a l n o ś ć o b s e r w a t o r a.
236 Wymienienie szczegółów potrzebnych w polu przy każdem narzędziu do m ierzenia kątów, i do obserwacyj m eteorologicznych... 81 237 Ostrożność jaką zachować należy przy przeno
szeniu barometrów i termometrów... .. 82 a38 Ludzie do noszenia narzędzi m eteorologicz
nych użyci, zostawać winni pod okiem tech
nika obserwatora... ...
23g Odpowiedzialność obserwatora za nie porzą
dek i uchybienia w obserwacj a ch, jakoteż za uszkodzenie narzędzi... ..
( 27 )
Ob r a c h o w a n i e BOKÓW TRÓJKĄTÓW I WSPÓŁRZĘDNYCH p u n k t o m z w i ą z k o w y m w ł a ś c i w y c h.
240 Szczegóły rachónku wykonywane bydź muszą w brulionach rachonkow ych... 83 24' Brulionów rachonkowych będzie tyle w każdej
przestrzeni, ile w niej jest prac oddzielnych rachonkow ych... , 242 Pismo W brulionach rachonkowych ma bydź
czytelne, rodzaj pisma zgodny z przepisami Rozdziału I I I ...
243 Sposób prowadzenia brulionów rachonkowych- 84 244 Rachónki mylne bez mazania p rzek reślać.. . . 245 Porządek w jakim szczegóły rachónku w bru
lionie następować po sobie winny i obowiązki w tym względzie technika związkiem kieróją- cego... ...
246 Jeżeli odmiary linij zasadniczych , prócz spo
ziomowania, mają bydź odniesione do poziomu morza, technik związkiem kierójący sprawdzi obserwacye odpowiednie i ustanowi ważności linij odniesionych do poziomu... 85*
0 247 Obowiązki technika kierójącego, pod względem dokładności wszelkich odm iarów kątow ych. . 86 248 Poprawki konieczne w odmiarach kątow ych. . 249 Szczegóły rachónku trudniejsze, winny bydź
wykonane pod okiem technika związkiem kie
rójącego albo przez niego samego...
250 Przerobienie kątów do środka stanowiska, w yko
nane będzie w ciągu rozwiązywania trójkątów. 87 251 Wszystkie rachónkowe uprawiania odmiarów,
wykonane będą w brulionie obrachónków . . 88 a52 W szelkie sprawdzenia i uwagi w brulionie, b ę
dą przez technika kierójącego zamieszczone i podpisane... ... ...
253 W ypadkowe miary kątów przepisane będą na czysto w rejestrze uprawy miar kątowych, wzór N. X III. ... ...
? « r » F » f y S łro n s
Paragrafy Stron*
a 54 Ostrożności przepisane dla odmiaru kątów, są wspólne pbuik.rom i większych i m niejszych
przestrzeni... . . . ... . . . . 89 255 W pomiarach przestrzeni większych, kąty mają
mieć jed n a k i stopień p rzy b liżen ia . . . . . . ; . l 56 Równania do rachónku praw do podobieństwa
b łę d u , mają bydż wyprowadzone w brulionie obrachónków i wpisane do rejestru uprawy
m iar k ą to w y ch ... ... '*... ■■ 257 Z kątów uprawianych rozwiązywane \^\i\ tró j
kąty w brulionie obrachónków . . . . . . a 58 Wszystkie trójkąty muszą mieć m inera porząd
kowe z warónkiem ażeby ten trójkąt pierwej b\J pisany, z którego bok potrzebny do w yra
chowania następnych...« . . . ... ..
259 Jeżeli który trójkąt otrzyma w brulionie m iej
sce późniejsze, nadać mu potrzeba numer nastę
pny po trójkącie w którym b y ł wyrachowany. 9®
260 Jeżeliby dla zadosyć uczynienia warónkowi
§ 259, wypadało poprawiać znaczną liczbę nu
m erów nadanych późniejszym trójkątom, w ta
kim razie można utrzymać jeden numer dla kilku trójkątów, rozróżniając je dodaniem w y kładnika a, b, c, d, i t. d. do numeru trójkąta.
261 Przy numerowaniu trójkątów w brulionie, trój
kąty których bok jeden jest wspólny, mają mieć numera po sobie idące... ..
262 Zapisywanie trójkątów i znaczenie literami A , B , C ich kątów, i a, b, e b o k ó w . . . . a63 K ąt przeciwległy bokowi wiadomemu w trój
kącie, ma mieć znamię A i mieścić się w pier
wszym wierszu, dla czwartych punktów D w trzecim w ierszu, także dla czwartych pun
któw m kąt przeciwny bobowi a, n bokowi b. 91 264 Dla każdego trójkąta wypisane będą odsyłacze
do Stronnicy dziennika obserw acyj lub re je stru uprawy miar kątowych, a po nich nazwiska znaków i znamiona kąt ów' . . . .
Paragrafy Strona
265 Po wypisaniu uprawionych kątów, po każdym zostawić miejsce na p o praw ki... g i 266 Za miejscem oddzielonem , zapisywaną będzie
litera boku, miara jego, logarytm odpowiedni, numer trójkąta z którego bok wzięty, i odsy
łacz do stronnicy brulionu...ga 267 Dopełnienie przepisów §§ 258 do 266, stanowi
przygotow anie trójkąta do rozwiązania...
268 Wszystkie trójkąty rachowane będą jak pro- stokreślne...
269 Dla każdego punktu należy rozwiązać taką licz
bę trójkątów jak §§ 48, 63, 64 i od 156 do
i59 wskazują... ... ...
270 Wzory rozwiązywania trójkątów znajdują się na tablicy N. X I V ... ...
271 W obliczaniu boków trójkąta rachónek posu
w ać potrzeba do tysiącznych części pręta. . . . 272 Porządek w pisaniu szczegółów rachónku w bru •
lionie ma bydż podług wzoru N . X I V i X V . g 3 273 W szelkie bezpośrednie odm iary boków ,’ mają
bydż pisane w brulionie atramentem czerwo
nym ... ...
274 Gdzie zajdzie potrzeba przekonania się o zgo
dności rachónku z gruntem , boki potrzebne bezzwłocznie odmierzone bydź muszą...
275 Różnice między wypadkami rachónku a mia
rami z gruntu, przechodzić nie powinny:
w przestrzeniach
J
"w ię^ zych | ° ° 0’ większą różnicę należy wyśledzić i usunąć przyczynę*a po przekonaniu się o dokładności w rachón
ku trójkątów, przystąpić do obliczania współ
rzędnych poziom ych... ...
276 Odmiar głównego kąta oryentow ania jak naj
staranniej uprawiany bydź m u s i . . . . ... 94 277 G łów ny punkt oryentow ania jest kierónko-
wym dla boku tró jkąta, od którego rachónek rozpoczętym bydź m usi... ... . . . .
( 29
')
Paragrafy Strons
278 D la każdego innego boku, kąty kierónkowe wyprow adzać należy ze wszystkich trójkątów,
do których takowy bok w ch od ził... g4 279 K ą ty kierónkowe porównać i poprawić należy,
aby miary współrzędnych otrzymać zg od n e..
280 Zgodność współrzędnych punktu, jest p r z e g naniem czy punkt dobrze został -wyznaczony. 95 281 W pomiarach większych przestrzeni w spół
rzędne punktów, różnić się nie powinny jak w ław kach, w przestrzeniach m niejszych w p ręcik ach ... < • ...
282 Granice zgadzania się w spółrzędnych, stoso
w ać należy do wielkości podziałki pierw orysu pomiaru, zgodność rachónku w ogólności po
suwać do tej części p ręta, która z podziałki cerklem wziętą bydż m oże; pod tym w zglę
dem doświadczenie przekonało, ze z podziałki normalnej pięć pręcików zaledwie w cerkiel wziąść m ożna, cztery trudno, a mniej wcale niepodobno... ...»...
283 S ie ć związkowa należy do brulionu obrachón
ków , na niej wykreślić potrzeba osie głów ne związku i k w ad raty ... 96 284 K ażda z osi głów nych dzieli przestrzeń związku
na dwie stron y w ielkie, to jest: na p ółnocn ą i południow ą, wschodnią i za ch od n ią . . . . . 285 I ł spól rzędne równoległe od osi prostopadłej
do p ołu d n ik a , zowią sie odciętem i (x ), ró
wnoległe od p ołu d n ika rzędnemi ( y ) ...
286 R zędne leżące po stronie północnej są dodatne, po stronie południowej odjemne, odcięte po stronie wschodniej dodatne, po stronie zacho
dniej o djem ne... ...
287 A zy m u ty liczone będą w okrąg od 0 ° do 3 6 0 °- 97 288 K ą t kierónkowy i znaki w spółrzędnych pun
któw juŁ obliczonych, wskazują jaki znak dać w yp ad a, nowo wynalezionej w sp ó łrzęd n ej. .
( 3 . )
Paragrafy Strona
289 Bok trójkąta z którego współrzędne mają bydż rachowane znaczyć głoską a, b rów noległy od,odciętych, c od r zęd n y c h , kąty odpowie
dnie A , B , C ... ... 97 390 W spółrzędne punktów służą nadto do wyra
chowania prawdziwej ich odległości poziomej, zwanej bokiem ze w spółrzęd n ych...
291 W każdej przestrzeni rachowane będą: naprzód trójkąty głów ne, następnie pośrednie i p o d rzędne, porządek podobny zachowany będzie w rachónku współrzędnych. Po wykonaniu ra
chónku dla miar poziomych, obliczać w spół
rzędne dla miar wysokości... g8 292 Dla pośpiechu, rachować należy jednocześnie
wszelkiego rodzaju trójkąty: obrachónek pro
wadzić poszytami po trzy arkusze, porządek zapisywania i numerowania m a bydź zgodny z §§ 269, 260, 26r... ...
293 Każdy trójkąt w miarę jak rozwiązywanie po
stępuje, ma bydż zaciągnięty do skorowidza N. X V I : sposób zapisywania trójkątów w sko
row idzu... gg 294 Wszystkie bruliony obrachónku jednej prze
strzeni razem oprawione, stanowią d zieło tech
niczne ogółowego związku, porządek szcze
gółów w niem mieszczących się . . ... . . . . 100 295 W każdem takiem dziele, rewizor je n e r a ln y
pom iarów stronnice ponumeruje i pocyfruje, zamieści u w agi, zamknięcie i podpis...
296 Przy oryentow aniu rachonftowem przestrzeni położonych blisko granic królestwa , korzystać należy z punktów za granicą położonych, je
żeli te ogólnemi pomiarami są już wyznaczone.
2y7 D la zawiązania stosónków z technikami krajów pogranicznych, zezwolenie K om isyi Rządowej jest konieczne... i 0I
Paragrafy Strona
298 W zamiarach oryentowania związków, korzy
stać należy z ważności liczebnych położenia je- ograficznego punktów, po kraju rozrzuconych. 101 299 D o punktów niepewnych, oryentow ania od
nosić nie wolno; położenie ich jednak jeogra- ficzne dopisać ,w skorowidzu punktów...
300 W fpom iarach większych przestrzeni, punkta
■wyznaczone co do położenia jeograficznego, wiązać z obserwatoryuni warsiawskiem i je żeli można krajów sąsiednich, w takim razie związki mają bydź odniesione do p ołu d n ika obserwatoryuni w arszawskiego... 102
P O D D Z I A Ł III.
Z A P E W N I E N I E PO M IA R O M J E D N O S T A J N E G O ST O SU N K U Z G R UN T EM .
WYKREŚLENIE s i e c i z w i ą z k u o g ó ł o w e g o.
301 Jednocześnie z obrachowaniem w spółrzędnych, technik związkiem kierójący ułoży sieć osta teczną ogółow ego związku... .. 102 302 K a żd a s ie i ostateczna mieścić się będzie na
jednym kw adracie arkuszowym § 20, lub w wielkich przestrzeniach na kilku takichźe sa
m ych kwadratach... ... io 3 303 K w a d ra t arkuszowy sieci ostatecznej', ma bydź
podzielony liniami karminowemi na kwadraty głów ne sześciusetprętowe...
304 Po wykreśleniu kwadratów g łów n y ch , należy oznaczyć na sieci karminem położenie osi g łó wnych związku...
305 K ażda sieć ai'kuszowa ma bydź obwiedziona a linijami czarnemi (ram kam i), każdy arkusz sieci z kilku arkuszy złożonej określon;/będzie takiemiz linijami z dwóch stron od osi najbar
dziej oddalonych, między temi linijami pisane będą głoski i numera wskazujące położenie kwadratów...- ...
Paragrafy Stroni
306 Numera wyrażające położenie kw adratów g ł ó wnych , iść powinny od zera ku czterem ro
gom s i e c i . . . ... jO^
307 Numera rzędów sekcyjnych równoległych do południka, pisane będą na ramce górnej dla sekcyi w stronie północnej, na dolnej dla sek- cyi w stronie południowej...
308 Numera pasów sekcyjnych równoległych od osi prostopadłej do południka, pisane będą na ramce prawej dla sekcyj w stronie wschodniej, na lewej dla sekcyj w stronie zach o d n iej.. . . 809 Numera oznaczające pasy i rzędy sekcyjne pi
sane będą starannie i sposobem rysónkowym . io 5 3 io Prócz linij sekcyjnych wykreślone będą na sieci
związkowej tuszem czarnym linije kwadratów pośrednich co i 5 o prętów i znaczone a, b, c, d, w porządku ja k dla kw adratów g łó w n y ch przepisano... ...
3 n Miejsca lub sekcye wypracowane na podzialkę większą jak f g ó o ' będą na sieci oznaczone. . . 3 12 Wykreślenie wszystkich linij na sieci ma bydź
wykonane z caią dokładnością g r a fic z n ą . . . 3 13 Punkta związkowe na sieci, wnosić należy od
czterech linij obw odow ych tego k w ad ratu , w którym się znajdują...
3 14- W nosząc poszczególne punkta, sprawdzać je należy długościami boków między niemi obli
czonych... 106 3 15 Kierónki w spółrzędnych każdego punktu w y
kreślone będą cienko kolorem niebieskim . ,.
3 16 K a żd y punkt obwiedziony będzie kółeczkiem czarnem ; stanowiska prócz tego, trójkącikiem równobocznym; a punkta których położenie jeograficzne oznaczone, gwiazdką...
817 Przy każdym punkcie zapisany będzie numer nazwisko i m iary w spółrzędnych...
5 ( 33 )
Paragrafy Strona
3 j 8 Boki trójkątów będą wykreślone: ciągu g ł ó wnego czarnym tuszem, trójkątów p o ś r e dnich niebiesko', podług wzoru N . X V I I . i . 106 3 19 Granice całej przestrzeni, a jeżeli są do tego
m ateryały, obwodnice dziedzin i ich nazwiska, mają bydź na planie sieci zamieszczone... 107 3ao Wszelkie napisy na sieci, wykonane będą tu
szem czarnym jak w rozdziale III...
3a i T y tu ł sie c i... - ...
322 Po zamknięciu brulionu obrachónku, ułożony będzie rejestr trójkątów ; w zór N. X V I II i do niego sieć związku na czysto w y p raco w a n a ..
3a 3 Przy każdym rejestrze będzie skorowidz trój - k ą tó w .. ... ... .. • 108 324 Dla każdej przestrzeni, ułożony będzie wykaz
w spółrzędnych punktów związkowych wzór IN. X I X ...
325 W szystkie dzienniki, rejestra i w ykazy będą ostatecznie zamknięte przez rewizora jeneral- nego pom iarów ... ...
P r z y g o t o w a n i e s e k c y j d o p o m i a r u s z c z e g ó ł o w e g o .
326 Po wykreśleniu ostatecznej sieci zw iązku, technik związkiem kterójący, powyznacza sto- sónki z gruntem dla każdej z mas na prze
strzeni związkiem ogarnionej... 108 327 Pom iary dóbr i lasów rządowych oraz gruntów
miejskich będą zarządzane w stosónku i : 5ooo. 109 3 5.8 Pomiary siedzib wiejskich w razie potrzeby
wydatniejszego ich wykazania, zarządzane bydź mają w stosónku f:2 5 o o ...
329 Siedziby m iast, zakładów fabrycznych i p o siadłości rządowych w śród miasta leżących, zarządzane bydź muszą w stosónku i : i 25o . . , 330 Arkusze stolikowe w stosónku i : 5ooo zwane
będą zasadnicze; kw adrat arkuszowy kwa
dratem głów nym zasadniczym , a linije ich
( 35 )
obwódkowe, głów ne lin ije sekcyjne; podo
bnież arkusze w stosónku i :2 5o o i i : i 25o zw a
ne będą p o ch o d n e, a linije obwódkowe p o chodne głów ne...
33r Poszczególne części arkuszy sto likow ych , jeżeli tego stan rozdrobnienia gruntów lub zabudo
wań wym agać będzie, mają bydź zarządzane w stosónkach większych jak w §§ 327, 328, 32g, a w szczególności: na podziałkę 1:25oo gdzie działy są Węższe od dw óch prętów a o- grody od czterech, na podziałkę i : i 25o gdzie działy Węższe od jednego p ręta, a siedziby od dwóch prętów; gdzie zaś m ała jest liczba ta kich drobnych szczegółów, zamieszczać należy ich w ym iary w liczbach tak na planie jako w rejestrach... ...
332 Części arkuszy stolikowych za sadn iczych z a rządzone w stosónku większym niż trzy prze
widziane, zwane będą pochodne p od rzęd n e.
333 Wielkości arkusza stolikowego bez względu na stosónek podziałki rna bydż jak § 20 przepisuje, 334 K w ad rat sekcyjny należy podzielić na matę kw adraty, co stanowi zakładan ie arkusza stolikowego...
335 Papier do za k ła d a n ia arkuszy stolikowych musi bydź poprzednio na blacie stolikowym p rzyklejony...
336 Zasady do dzielenia pola sekcyj na kw adraty mniejsze...
337 Kwadrat g łó w n y sekcyi zasadniczej, ma bydź podzielony na szesnaście lw a d ra tó w pośre
dnich; bok każdego z tych kwadratów mieć będzie 3 ław ki czyli i 5o prętów, powierzchnia morgów 7 5 . ...
338 Kw adrat p ochodny g łó w n y mieć będzie po
wierzchni: w stosónku-i:a5oo w łok 10, w sto
sónku 1: i 25o w łok 2 ... ...
Paragrafy Strona
I O 9
1 IO
11 I
