Film na YouTube: BTV Jak ożywić lalkę teatralną. Źródło: h ttp s://w w w .youtube.com /w atch?v=i8Q 20N 0P dc4
W ykonanie lalek rozpoczynają zazwyczaj przemys/en/o, w ja k im przedstawieniu m a ją one zagrać. W zależności od koncepcji przedstawienia stosuje się różnego rodzaju lalki (kukiełki, pacynki, jaw ajki, m arionetki). Podczas w ybiera nia typ u lalek, trzeba także wziąć pod uwagę charakter ruchów, jakie będą one wykonywać. Każde z podanych wyżej rodzajów lalek porusza się inaczej. Charakter ruchu uzależniony je st bow iem od ich budowy, czyli sposobu ruszania nim i (animowania).
Szczególnie ważnym etapem pracy nad lalką teatralną jest przygotowyw anie projektu postaci, a szczególnie jej głowy. Powiększenie g ło w y lalki, w stosunku do innych części ciała, czyni ją szczególnie istotną. Na tw arzy lalki skupia się bow iem spojrzenie widza. Twarz wyraża uczucia, myśli i zamierzenia. Tworząc jej rysunek należy jaskrawo (wręcz groteskowo) uwydatnić fizjonom iczne cechy danej postaci. Prowadzi to do uzyskania mniejszych lub większych de form acji tw arzy-karykatury postaci. Taka wizualna form a kukiełki, choć wygląda dziwacznie, w połączeniu z ruchem nadanym przez anim atora, w pełni odzwierciedla charakter postaci i przemawia do w id o w n i.
Prace studentek kierunku Pedagogika, powstałe na warsztatach plastycznych w Krakowskiej Akademii im. Andrze ja Frycza Modrzewskiego.
W części inicjacyjnej/wprowadzającej nauczyciel info rm u je dzieci o różnych aspektach pracy artysty na planie fil m o w ym , opisuje podstaw owe pojęcia z zakresu film u , aby na koniec skupić się na scenografii film o w e j (jednym z bar dziej plastycznych e le m e n tó w film u ) oraz p o inform ow ać o prawach autorskich w odniesieniu do tw ó rc ó w film ów.
P odstaw ow e pojęcia film u (pojęcia w y b ra n e do niniejszych w arsz ta tó w ):
Poniższe dane pochodzą ze strony: h ttp ://e d u ka cja film o w a .p l/e le m e n ta rz -m lo d e g o -k in o m a na .
Co to je s t film ?
Film - „ f ilm to seria ruchomych obrazów, a raczej seria obrazów nieruchomych, które nam widzom wydają się ruchom e (postać na ekranie biegnie, koń galopuje, jedzie samochód, a wezbrane fale morza uderzają o brzeg)."
Jak p o w sta je ruch w film ie ?
Klatka film o w a - film , powstaje podczas o d p o w ie d n io szybkiego w yświetlania zmieniających się obrazów, z któ rych każdy pojedynczy tak naprawdę nie jest ruchomy. Taki pojedynczy obraz, obszar na taśmie film o w e j (albo jeden pełny obraz zarejestrowany na innym nośniku) to klatka film o w a .
Aby pow stał ruch potrzebny jest ciąg klatek film ow ych. Uznaje się, obecnie, że są to 24 klatki na sekundę. Choć w e współczesnych film ach typ u np. „H o b b it" klatkaż to aż 48 klatek na sekundę wersja HFR (to skrót od angielskiej nazwy tego fo rm a tu High Frame Rate, co oznacza „w ysoki klatkaż") z 48 obrazami na sekundę (dodatkowo był to film w wersji tró jw y m ia ro w e j, czyli 3D).
Klatka film o w a (rys. A. Krella-Moch).
Kto b y ł p io n ie re m polskiego kina? Kazimierz Prószyński
-Kazimierz Prószyński (ilustracja pochodzi ze zbiorów Muzeum Kinematografii w Łodzi). Źródło: h ttp ://e d u ka c ja film o w a .p l/e le m e n ta rz -m lo d e g o -k in o m a na .
Na czym polega rejestracja obrazu film o w e g o i jeg o w y ś w ie tla n ie ?
„R e je s tro w a n ie o b ra zó w (i dźwięków), z których powstaje film , w tradycyjny sposób odbywa się przy pomocy kamery i ta ś m y film o w e j, czyli paska sztucznego tw orzyw a pokrytego specjalną substancją, która pod w pływ em światła wchodzi w reakcję fotochemiczną. Aby ujaw nić obraz zapisany na takiej taśmie, trzeba ją w yw o łać i odpo w ie d n io utrw alić, a potem jeszcze taką taśmę skopiować, żeby w ostatecznym efekcie uzyskać film , który da się w yśw ie tlić przy pom ocy tradycyjnego projektora, w którym taśma przesuwa się z je dnej szpuli na drugą, a specjalna lampa oświetla kolejno przesuwające się klatki film u. To św iatło padające na kolejne klatki film o w e , przechodzące dodatkow o przez zam ontowane w projektorze urządzenia optyczne (soczewki), pada na ekran, tw orząc na nim obraz. Projektor obsługiwany jest przez kino o p e ra to ra , który musi nadzorować działanie sprzętu"
Jakie są o d m ia n y film ó w ?
W zależności od długości trw a n ia film y dzielim y na:
film y k ró tk o m e tra ż o w e - to filmy, które trw a ją do 30 m in u t.
film y p e łn o m e tra ż o w e trw a - to filmy, które trw a ją w ię ce j niż 70 m in u t.
Filmy, które mieszczą się pomiędzy ty m i długościami określane są film a m i ś re d n io m e tra żo w ym i.
W zależności od planu film o w e g o :
Film żywego planu - kamera rejestruje na planie film o w y m żywe o biekty czy zjawiska
Film a n im o w a n y - nazwa anim ow any pochodzi od łacińskiego słowa animo, czyli ożywiam, bow iem to właśnie o w o ożywianie jest istotą anim acji, dziś ożywia się g łó w n ie metodą kom puterow ą, wcześniej istniało w iele metod anim acji: najstarsza rysunkowa, lalkowa, plastelinowa, kom binowana i technika non-camera (np. m alowanie i kart kowanie, które daje złudzenie ruchu.
W y b ra n e rodzaje film ó w :
Film fikcji to film odtwarzający jakieś wydarzenia w ym yślone np. jak (w filmach o Harrym Potterze)
Film fa b u la rn y opowiada nam jakąś historię, łącząc wydarzenia w pewien porządek, łańcuch przyczyna-skutek, na przykład: za sprawą klątw y rzuconej przez złą czarownicę (przyczyna), królewna zapada w sen (skutek).
Film d o k u m e n ta ln y opiera się na rejestracji prawdziwych wydarzeń, jest zapisem tego, co rzeczywiście się dzieje. O filmach dokum entalnych m ów i się, że są to film y fa k tu , a w ięc takie, w których oglądamy wydarzenia dziejące się w rzeczywistości, nie zaś odtwarzane.
Jakie są cechy w yró żn ia ją ce dany g a tu n e k film o w y ?
TEMAT, czyli to, o czym film opowiada (np. poszukiwanie skarbu ukrytego przez p ira tó w to może być te m a t film u przygodowego, zaś w ypraw a grupy naukowców na Marsa to dobry te m a t film u science fiction).
FABUŁA to inaczej układ wszystkich zdarzeń w utw orze (na przykład w książce czy w filmie). Zwykle zdarzenia te powiązane ze sobą na zasadzie przyczyna-skutek.
POSTACIE występujące w film ie, czyli jego bohaterowie
SPOSÓB PRZEDSTAWIENIA FABUŁY, czyli w jaki sposób zostaną opowiedziane zdarzenia (na przykład w komedii zdarzenia będą przedstawiane w sposób humorystyczny, a w m elodram acie wręcz przeciwnie - z powagą skłaniającą do smutku i zadumy).
CZAS I MIEJSCE AKCJI, innym i słowy: kiedy i gdzie rozgrywają się film o w e wydarzenia (na przykład preria na Dzi kim Zachodzie w p ołow ie XIX wieku, to odp o w ie d n ie miejsce oraz czas akcji dla westernu).
SPOSÓB FILMOWANIA czy zm ontowania film u mogą być bardziej charakterystyczne dla jednego gatunku film o wego, a m niej dla innego.
(inne w: komedii, melodramacie, film ie katastroficznym, film ie grozy, film ie muzycznym, przygodowym, w ester nie, film ie krym inalnym , czy dramacie obyczajowym, film ie biograficznym, czy fantasy i fantasyczno-naukowym, fa m ilijnym )
Kto tw orzy filmy? Czyli osoby, które można spotkać na planie film ow ym (ze szczególnym uwzględnieniem roli scenografa - jako osoby odpowiedzialnej za język plastyczny w filmie)
Źródło: cytaty i materiały ze strony http://edukacjafilmowa.pl/elementarz-mlodego-kinomana/kto-i-jak-tworzy-film/#etapypow- stawaniafilmu.
Film „Powstaje (on) dzięki pracy zespołu złożonego z wielu osób takich, jak: scenarzysta, reżyser, operator film o
wy, aktor, scenograf, kostiumograf, charakteryzator, kompozytor czy montażysta. To oczywiście nie koniec. Zespół
ludzi pracujących nad film e m , począwszy od m o m en tu rozpoczęcia przygotowań do jego realizacji aż do chwili, gdy będzie go m ógł zobaczyć widz, jest znacznie większy! Są, na przykład, osoby, które pomagają wybrać do ról odpo w iednich a kto ró w (dyrektor obsady), jest kierownik produkcji, który czuwa nad wszystkimi sprawami organizacyj nymi, związanymi powstawaniem danego film u. Nie należy również zapominać o producencie filmu. Taka osoba, będąca przedstawicielem w y tw ó rn i film o w e j, sprawuje generalny nadzór nad całością przedsięwzięcia,"
Scenarzysta. Na początek scenarzysta, czyli jeden z najważniejszych tw ó rc ó w film u. Zadaniem scenarzysty jest
napisanie tekstu zwanego scenariuszem, który stanie się następnie podstawą pracy and film em .
W scenariuszu znajduje się bardzo w iele ważnych inform acji takich, jak: fabuła, charakterystyka postaci, przebieg akcji oraz oczywiście dialogi.
Na podstawie scenariusza tw o rzo n y jest scenopis, czyli techniczny plan realizacji film u , w którym pojawiają się już tak szczegółowe informacje, dotyczące poszczególnych scen
Reżyser to osoba, pod kierunkiem której powstaje film.
Operator filmowy, nazywany również autorem zdjęć film ow ych. To niezwykle ważna funkcja, bo to właśnie autor
zdjęć, we w spółpracy z reżyserem oraz scenografem, określa sposób, w jaki będą skom ponow ane i sfilm owane kolej ne ujęcia, które składają się na film (na przykład, czy podczas film o w a n ia danego ujęcia kamera będzie się poruszać czy też pozostanie nieruchoma, jakie zastosować oświetlenie). Kieruje on także całą ekipą zdjęciową (m ów i się, że jest szefem tzw. pionu operatorskiego),
Aktor to również jeden ze w s p ó łtw ó rc ó w film u. To osoba, która gra postać oglądaną przez nas na ekranie. Scenograf - to również niezwykle ważny tw órca dzieła film ow ego. Jest on autorem scenografii, czyli opraw y
plastycznej film u. W oparciu o scenariusz i scenopis, w spółpracując z reżyserem oraz autorem zdjęć i producentem , scenograf planuje wygląd, a następnie projektuje przestrzenie, w których rozgrywać się będzie akcja film u. Scenograf nadzoruje prace zespołu, którego zadaniem jest w ykonanie scenografii, a także ściśle współpracuje z dekoratorem w nętrz, który, jak sama nazwa wskazuje, bezpośrednio odpowiada za dekoracje, czyli wygląd poszczególnych w nę trz (a w nich za rozmaite przedmioty, na przykład: meble, dywany, obrazy) pojawiających się w filmie.
W każdym film ie scenografia jest bardzo ważna. Od tego, czy scenografia będzie dobrze zaprojektowana i w yko nana w dużym stopniu zależy to, czy świat, który oglądamy na ekranie, wyda nam się wiarygodny, czy „w e jd zie m y" w niego, zapominając na chwilę, że oglądamy film . Domyślacie się zapewne, iż są takie filmy, w których scenografia jest elem entem szczególnie istotnym , jest w y ją tk o w o bogata i rozbudowana. Z taką sytuacją spotykam y się na przy kład w wypadku film ó w historycznych, fantasy czy fantastycznonaukowych. Cofnięcie się w przeszłość, wyczarowanie baśniowych światów, zamieszkiwanych przez elfy czy krasnoludy, albo odległych planet, na których żyją obce cywiliza cje, to prawdziwe w yzwanie dla każdego scenografa! W przypadku film ó w historycznych trzeba, na przykład, zdobyć autentyczne meble czy inne przedm ioty z danego okresu albo też, korzystając ze źródeł (stare książki, obrazy czy fo to grafie), w których można znaleźć wskazówki co do tego, jak one w yglądały - stworzyć ich dobrze wyglądające kopie. Filmy fantastyczne i fantastycznonaukowe wymagają z kolei od scenografa ogrom nej wyobraźni, by powstało coś, co tak naprawdę nie istnieje (albo może zaistnieć w przyszłości). Oczywiście, współcześnie wielką pomocą w tw orzeniu tych niezwykłych scenografii są komputery. Dzięki zaawansowanej grafice ko m p u te ro w e j można dziś zastąpić część dekoracji obrazami stworzonym i w komputerze.
Z czego wysiadł właśnie pan Kleks i jego towarzysze? Oto przykład ciekawej scenografii, stworzonej jeszcze bez użycia komputera, fotos pochodzący z film u w reżyserii Krzysztofa Gradowskiego „Podróże Pana Kleksa" z 1985 roku (Fototeka FN l-F-2091-25, autor zdjęcia: Roman Sumik, prawa Filmoteka Narodowa).
K ostiu m o g ra f - jego zadaniem jest p rojektow aniem k o s tiu m ó w - s tro jó w , w których w ystępują postacie oraz rekw izytów związanych bezpośrednio z ich ubiorem.
C harakteryzator - To dzięki zabiegom charakteryzatorów, którzy wykorzystując różnorodne techniki, potrafią zmienić wygląd aktora, możliwe jest, aby aktorka, która na początku film u grała m łodą dziewczynę, pod koniec film u wyglądała jak dużo starsza kobieta.
K o m p o zyto r m uzyki - jest osobą, która pisze oryginalną muzykę do film u jest kom pozytor (czasem nad muzyką do jednego film u pracuje kilku kompozytorów). Tworzy on utw ory, które swoim brzm ieniem budują atm osferę film u, podkreślają kluczowe m o m en ty akcji, a niekiedy także stanowią same w sobie ważny jej elem ent.
M ontażysta - to osoba, która również pełni bardzo ważną funkcję w zespole ludzi tworzących film . To za sprawą pracy montażysty z nakręconego m ateriału film o w e g o powstaje film w swoim ostatecznym kształcie. Dopiero montaż pow oduje, że pojedyncze sceny łączą się w całość i dzieło film o w e zaczyna nabierać kształtu, staje się mającą sens opowieścią. Pracę montażysty można by porów nać do pracy szwacza, który zszywa kawałki tkaniny w jedną całość tak, aby pow stał z ich jeden strój.
Realizator dźwięku - który rejestruje dźwięk (przy profesjonalnej produkcji film o w e j dźwięk i obraz nagrywa się osobno - inaczej niż w naszych dom ow ych kamerkach).
Sekretarz planu - który prowadzi dokładne notatki dotyczące przebiegu pracy nad film em . K la p s e r - który odpowiada za obsługę specjalnej tabliczki zwanej klapsem.
Klaps używany jest w trakcie kręcenia zdjęć do film u. Jest to tabliczka połączona z deseczką. Na klapsie zapisuje się inform acje (na przykład n u m e r sceny i ujęcia), które pozwalają później, podczas m ontow ania film u w całość, roz poznać i odnaleźć poszczególne fragmenty.
Krótko o etapach powstawania film u:
Etap p re p ro d u k c ji - te m a t, pomysł, finanse, w y b ó r kierownika produkcji, autora zdjęć film ow ych. Etap p r o d u k c ji- w y b ó r pozostałej ekipy, aktorów, zdjęci próbne, dokumentacja.
Okres zd ję c io w y - duble (pow tórzenie ujęć), fotosy - zdjęcia dokumentacyjne.
Etap p o s tp ro d u kcji - montaż dodawanie ele m e n tó w wizualnych i specjalnych, udźwiękowienie, dodanie czołówki i ty łó w k i (napisów początkowych i końcowych).
Przed pre m ie rą - zwiastun film ow y, plakat film ow y, w y w ia dy prasowe i telewizyjne. Premiera
D y s try b u to r - czyli firm a lub instytucja, która na terenie danego kraju będzie odpowiedzialna za prom ocję film u i jego rozpowszechnienie.
D ubbing - polega na zmianie ścieżki dźwiękowej film u i zastąpieniu oryginalnej wersji językowej film u tekstem przetłumaczonym na inny język. Wygłaszają go aktorzy mów iący w tym nowym języku, starając się dopasować swoją interpretację do tego, co w idać na ekranie.
Język film u czyli ja k u ła tw ić dzieciom nakręcić sw ój pierw szy film
Poniższe w ybrane dane pochodzą ze strony: http ://e d u ka cja film o w a .p l/e le m e n ta rz-m lo d e g o -kin o m a na /je zyk-fil- m u/#jezykfilm u.
„ K a d r - czyli pojedynczy obraz film ow y. To fra g m e n t przestrzeni, którą obe jm u je ob ie k ty w kamery. W y b ó r obrazu, który będzie film o w a n y to kadrow anie.
Kadrowanie - wybór jakiegoś fragmentu przestrzeni, który znajdzie się w kadrze, czyli pojedynczym obrazie film owym (rys. A. Krella-Moch).
M ocne pun kty obrazu wyznaczają najlepsze położenie najważniejszych e le m e n tó w kadru, w tym wypadku palmy (wykorzystane zdjęcie: Pixaby, domena publiczna).
Źródło: http://edukacjafilm owa.pI/elementarz-mlodego-kinomana/jezyk-filmu/#jezykfilmu.
W kom ponow aniu film o w ych kadrów (zarówno tych pojedynczych, jak i całych ich ciągów) wykorzystuje się także reguły związane z kierunkami, czyli podziałem na prawo i lewo. W naszej części świata jesteśmy przyzwyczajeni do spoglądania na obrazy („czytania ich") od lewej do prawej. To dla nas naturalne, bo przecież w taki sam sposób czy tam y te ksty pisane (zaczynając od słów po lewej stronie kartki i przesuwając wzrok w stronę prawą). Zatem taki ruch od lewej do prawej jest dla nas w pewnym sensie „n aturalny". Korzystają z tego również film owcy, aby podkreślić dram aturgię i coś nam przy pom ocy obrazu przekazać.
Perspektywa - pojęcie znane już z zajęć plastycznych. Najprościej rzecz ujm ując chodzi o to, aby przy pomocy pewnych zabiegów spowodować, żeby płaski obraz daw ał wrażenie głębi, tró jw ym ia ro w o ści. Uzyskuje się to dzięki w łaściwem u zbudowaniu i operow aniu bliższymi i dalszymi planami w obrazie (kadrze). To, co znajduje się na p ie rw szym planie, a w ięc bliżej kamery, jest większe i bardziej przyciąga uwagę widza, niż to, co znajduje się dalej i jest mniejsze. Zatem najważniejsze postacie czy przedm ioty (rekwizyty) będą zwykle znajdowały się na pierwszym planie.
Rodzaje perspektyw: z lotu ptaka (umniejszenie roli postaci), perspektywa żabia (zwiększenie postaci, majesta ty czność)
Plan film o w y - fra g m e n t przestrzeni, jaki w idać w kadrze (czyli, przypom nijm y sobie - obrazie, który zobaczymy patrząc przez w izjer kamery).
Rodzaje planów:
Plan daleki (nazywany też totalnym ) to obszerny w id o k krajobrazu albo film o w e j dekoracji.
Plan daleki (rys. A. Krella-Moch).
Plan o g ó ln y przedstawia zwykle w nętrze lub plener, w którym widoczne są całe sylwetki aktorów. Ujęcie w planie ogólnym służy zazwyczaj ukazaniu bohatera film u w pewnych warunkach, otoczeniu oraz związku danej postaci z tym otoczeniem.
Plan pełny (rys. A. Krella-Moch).
Plan a m erykański przedstawia postać aktora lub a k to ró w od kolan w górę. Ujęcia w takim planie stosuje się zwy kle w scenach, w których bohaterow ie rozmawiają ze sobą
Plan średni (zwany też półpełnym i pasowym) pokazuje postacie od pasa w górę. Podobnie jak plan amerykański służy do film o w a n ia dialogów, pozwalając jednak nieco bardziej skupić się na m im ice bohaterów.
Plan średni (rys. A. Krella-Moch).
Plan bliski (nazywany też półzbliżeniem) ukazuje z kolei popiersie aktora na tle fragm entu dekoracji. Można po wiedzieć, iż jest to taki film o w y p o rtre t, w którym najważniejsza jest przedstawiona osoba.
Plan wielki (rys. A. Krella-Moch).
Detal (zwany również w ielkim zbliżeniem) ukazuje jakąś część film ow anego obiektu. Może to być fra g m e n t ciała człowieka (na przykład dłoń czy usta), jakiś przedm iot (rekwizyt) albo fra g m e n t dekoracji. Obraz ten w ypełnia cały ekran. Taki rodzaj ujęcia skupia w sposób szczególny uwagę na przedstawianym obiekcie.
Filmowanie
Podczas film ow ania często wykorzystuje się również system o biektyw u kamery, który pozwala stworzyć wrażanie, iż faktycznie nieruchom a kamera przybliża się lub oddala od film ow anego obiektu. To tzw. zoom, dzięki którem u można wykonać:
- przybliżenie (zoom in) - na przykład, film u ją c w planie pełnym osobę czytającą książkę, a następnie robiąc przy bliżenie na samą książkę tak, by w idz m ógł odczytać z jej okładki ty t u ł i nazwisko autora;
- o d d a le n ie (zoom out) - tu może być o d w ro tn ie - zaczyna się od detalu, czyli książki, następuje oddalenie i oka zuje się, że książkę trzyma w dłoni dziewczynka siedząca na ławce w parku!
Statyczność i ruchom ość kam ery
Gdy sama kamera jest zamocowana na statywie (albo trzymana w ręku przez operatora) i nie porusza się, w ó w czas m ó w im y że jest to kamera statyczna. Możemy mieć jednak do czynienia także z film o w a n ie m kamerą ruchomą.
Ruchy kam ery
Ruchy kamery dzielimy na panoramy i jazdy.
Panorama to ruch kamery, która znajduje się w jednym miejscu (na statywie lub trzymana w dłoni) i przekręca się w lewo lub w prawo (panorama pozioma) albo w górę i w d ó ł (panorama pionowa). Z pełną panoramą mam y do czy nienia, gdy kamera obróci się o 360 stopni. Przy pom ocy panoramy można podążać z kamerą za ruchem film o w a n e j postaci albo też pokazać szerszy fra g m e n t przestrzeni, w której rozgrywa się akcja.
Jazda (rys. A. Krella-Moch).
U jęciem nazywamy to, co zostanie nakręcone od m o m en tu włączenia kamery do jej zatrzymania. Jeśli kręcicie film ik i telefonem kom órkow ym lub do m o w ą kamerą cyfrową, to jedno ujęcie będzie trw a ło od chwili, gdy wciśniecie klawisz rozpoczęcia nagrywania (START, REC) aż do chwili naciśnięcia klawisza zatrzymania (PAUZA, STOP).
Scena to więcej niż ujęcie. Scena składa się z ujęć (jednego lub kilku)! Kilka scen, które łączą się w logiczną całość akcji to sekwencja.
M o n ta ż czyli w y b ó r i łączenie w całość tego, co zostało zarejestrowane. Najważniejszą funkcją montażu jest w ła śnie uczynienie z film u opowieści - płynnej i ciągłej - tak, aby widz w iedział o co chodzi i nie m iał wrażenia, że to, co ogląda nie pasuje do siebie, jest nielogiczne. Montaż pomaga w uzyskaniu wrażenia ciągłości tego, co oglądamy na ekranie. Ale żeby można było wszystkie ujęcia ze sobą o d p o w ie d n io połączyć w procesie montażu, trzeba, zanim jeszcze przystąpi się do kręcenia poszczególnych ujęć i scen film u, zaplanować je tak, aby potem wszystko do siebie podczas montażu dobrze dopasować. Pomagają w ty m oczywiście wskazówki zawarte w scenopisie
Dźwięk i muzyka w film ie
Dźwięki, które słyszymy w film ie, mogą pochodzić z jego świata przedstawionego. Będą to zarówno dialogi, jak i efekty dźwiękowe czy wreszcie muzyka, którą (uwaga!) słyszą także bohaterow ie film u (na przykład wtedy, gdy w fil mie m am y scenę balu, dyskoteki czy koncertu). Ale oglądając film , słyszymy też dźwięki, które nie pochodzą ze świata w film ie przedstawionego. Na przykład, towarzyszącą scenie b itw y muzykę graną przez orkiestrę symfoniczną. Nie słyszą jej b ohaterow ie film u , a jedynie my - widzowie. Ma ona dodatkow o pobudzić nasze emocje, pomaga w zbu dowaniu atm osfery danej sekwencji czy sceny, zrozumieniu jej. To dlatego taka muzyka nazywana jest ilustracyjną."