Projektowanie programów zajęć z wykorzystaniem punktacji ECTS

Przypisując punkty ECTS zajęciom na-leży brać pod uwagę wyłącznie związany z nimi nakład pracy studenta. Najczęstszym z popełnianych tu błędów jest związywanie liczby punktów ECTS z liczbą godzin zajęć czy tzw. godzin kontaktowych. Punkty ECTS nie służą ocenie tego rodzaju. Liczba godzin zajęć znajduje swe odbicie w nakładzie

pracy nauczyciela – godzinach liczonych do pensum dydaktycznego i nie może być wprost łączona z nakładem pracy studenta, na który składa się, prócz godzin kontaktu z nauczycielem, praca własna studenta.

W podanych poniżej krótkich przykładach obliczeń nakładu pracy studenta wyraźnie widać, że liczba punktów ECTS przypisanych

tradycyjnemu wykładowi z ćwiczenia-mi (z dużą liczba godzin kontaktowych i podobną liczbą godzin pracy własnej studenta) oraz przypisanych zajęciom prowadzonym metodą „problem-based learning” (mała liczba godzin kontakto-wych, duża liczba godzin pracy indywidu-alnej i zespołowej studentów) może być taka sama, ponieważ sumaryczna ocena nakładu pracy studenta jest zbliżona.

W „Stanowisku MNiSW w sprawie określania w programie studiów łącznej liczby punktów ECTS, jaką student musi uzyskać w ramach zajęć prowadzonych z bezpośrednim udziałem nauczycieli aka-demickich lub innych osób prowadzących zajęcia”¹²⁷ czytamy: „Nieuzasadnione jest automatyczne przeliczanie liczby godzin zajęć w ramach poszczególnych punktów ECTS poprzez przyjmowanie założenia uśredniającego, gdyż ustalenie tej liczby wymaga analizy programu studiów, zajęć w nim przewidzianych oraz zakładane-go przez uczelnię udziału samodzielnej pracy studenta w ramach punktu ECTS w stosunku do łącznego nakładu pracy niezbędnego do osiągnięcia efektów uczenia się zakładanych dla określonych zajęć (lub grupy zajęć)".

Innym częstym błędem jest wiązanie punktacji ECTS z „ważnością” merytoryczną zajęć dla programu studiów. W podanych poniżej krótkich przykładach widać, że liczba punktów ECTS przypisanych tra-dycyjnemu wykładowi z ćwiczeniami, istotnemu dla zrozumienia podstaw teo-retycznych studiowanej dyscypliny i liczba

ECTS przypisanych lektoratowi języka obcego może być podobna, ponieważ w obydwu przypadkach podobny jest nakład pracy studenta.

Należy też zwrócić uwagę na to, że nie jest rzeczą możliwą (poza wyjątkowymi przypadkami) przypisanie nakładu pracy przynależnej do poszczególnych efektów uczenia się zdobywanych w trakcie zajęć.

Sumowanie godzin pracy studenta od-bywa się raczej poprzez przypisanie ich czynnościom wymaganym do zdobycia tych efektów, takich jak: uczestnictwo w zajęciach, lektury, przygotowanie prac przejściowych i inne.

Przykłady obliczeń punktacji ECTS dla rozmaitych zajęć przedstawione poniżej pokazują, co może składać się na nakład pracy studenta (lista przedstawionych ak-tywności studenta jest tu, z konieczności, bardzo krótka i niewyczerpująca). Warto także przypomnieć, że przypisanie do zajęć odpowiedniej liczby punktów ECTS nakłada na nauczyciela prowadzącego te zajęcia obowiązek egzekwowania takich efektów uczenia się, których zdobycie wymagało podanego nakładu pracy stu-denta. Nie nakładu mniejszego – bo wówczas i student, i nauczyciel popełniają nieuczciwość akceptując mniejszy wymiar pracy i efekty mizerniejsze niż założone.

Mówiąc kolokwialnie, w takim przypadku student otrzyma dyplom, choć nie osią-gnął pełnego zestawu efektów uczenia się przewidzianego w programie studiów.

I nie więcej – bo studentów nie należy przeciążać pracą ponad zarysowaną miarę.

127 https://konstytucjadlanauki.gov.pl/stanowisko-w-sprawie-okreslania-w-programie-studiow-lacznej-licz-by-punktow-ects

Przykład 1: Tradycyjny wykład z dyscypliny podstawowej dla kierunku studiów z prze-wagą efektów z zakresu wiedzy, kończący się egzaminem pisemnym oraz ćwiczenia do tego wykładu. Wykład i ćwiczenia po 2 godziny lekcyjne 15 razy w semestrze.

Rodzaj czynności

Nakład pracy stu-denta – godziny kontaktowe

Nakład pracy studenta – praca własna Uczestnictwo w wykładzie 30

Konsultacje z wykładowcą / prowadzącym ćwiczenia 2 Uczestnictwo w ćwiczeniach 30

Przygotowanie się do ćwiczeń / zadania domowe 15

Przygotowanie pracy przejściowej na ćwiczenia 6

Przygotowanie się do egzaminu 35

Egzamin 2

Ogółem 64 56

Ogółem: 120 godzin pracy studenta, czyli ok. 4 - 4,5 punktów ECTS.

Przykład 2: Seminarium z przedmiotu humanistycznego „do wyboru” z przewagą efektów z zakresu kompetencji społecznych. Studenci zobowiązani są do lektury podanych tekstów przed seminarium, aktywnej dyskusji w trakcie zajęć, wygłoszenia krótkiego referatu, napisania eseju semestralnego i jego obrony w trakcie egzaminu ustnego. Seminarium trwa 2 godziny lekcyjne, 15 razy w semestrze.

Rodzaj czynności

Nakład pracy stu-denta – godziny kontaktowe

Nakład pracy studenta – praca własna

Uczestnictwo w seminarium 30

Konsultacje z wykładowcą / prowadzącym ćwiczenia 2

Lektury tekstów na zajęcia (15x1) 15

Przygotowanie referatu 8

Napisanie eseju 12

Przygotowanie się do egzaminu 5

Egzamin 2

Ogółem 34 40

Ogółem: 74 godzin pracy studenta, czyli ok. 2,5-3 punktów ECTS.

Przykład 3: Lektorat języka obcego - 2 godziny lekcyjne x 15 zajęć w semestrze.

Przewaga efektów w zakresie umiejętności komunikacji. Udział w lektoracie wymaga lektury tekstów, rozwiązywania zadań/ćwiczeń domowych, przygotowania krótkiego referatu. Lektorat kończy się egzaminem pisemnym i ustnym.

Rodzaj czynności

Nakład pracy stu-denta – godziny kontaktowe

Nakład pracy studenta – praca własna

Uczestnictwo w lektoracie 30

Konsultacje z wykładowcą / prowadzącym ćwiczenia 2

Przygotowanie się do zajęć / prace domowe (15x4) 60

Przygotowanie referatu 4

Przygotowanie się do egzaminu 8

Egzamin 4

Ogółem 36 72

Ogółem: 108 godzin pracy studenta, czyli ok. 4 punktów ECTS.

Przykład 4: Zajęcia z przedmiotu biznesowego z przewagą efektów uczenia się z zakresu umiejętności, prowadzone metodą projektową. Studenci po wykładzie wprowadzającym w tematykę i metodę zajęć samodzielnie rozwiązywali w grupach zadany problem konsultując rezultaty zdalnie z kolegami z uczelni zagranicznej a następnie (konferencja Skype) prezentując i dyskutując wyniki pracy.

Rodzaj czynności

Nakład pracy stu-denta – godziny kontaktowe

Nakład pracy studenta – praca własna Uczestnictwo w wykładzie 8

Wprowadzenie w metodę zajęć przez wykładowcę 2 Konsultacje z wykładowcą / prowadzącym ćwiczenia 2 Finalne prezentacje przygotowanych projektów 6

Zdalne dyskusje z zagranicznymi studentami 10

Zbieranie materiałów, pisanie raportu, korekty i scalanie raportu

44

Przygotowywanie finalnej prezentacji oraz przygotowy-wanie się do prezentacji

10

Ogółem 18 64

Ogółem: 82 godzin pracy studenta, czyli ok. 3 punktów ECTS.