serię na stół doświadczalny. Ofiarami tego dnia były następu
Stan obecny: Na zewnętrznej powierzchni prawego podudzia blizna długości 24 cm, bez śladu szwów, biegnąca równolegle do strzałki, za
gojona per seoundam. W górnym biegunie blizna ma promieniste roz
gałęzienia boczne. Blizna jest zrośnięta z podstawą mięśniową. Dolna Vs część blizny jest bardzo nieregularna, wciągnięta w głąb i w sto
sunku do wyczuwalnej poprzez bliznę strzałki absolutnie nieruchoma.
Dotyk blizny wywołuje uczucie elektryzacji. Na łydce, na wysokości odpowiadającej dolnej V» części pierwszej blizny, znajduje się druga blizna w ksiztałęie trójkąta, wielkości 4 X 3 cm, twarda', ruchoma wraz z podstawą. Od pierwszej blizny oddzielona jest mostkiem prawi
dłowej skóry o szerokości 2 cm. Na przedniej powierzchni goleni na zewnątrz od grzebienia kości goleniowej w środku trzecia blizna, głęboko wciągnięta w głąb; część przyśrodkowa tej blizny pokrywa zewnętrzną lewego. Porażenie nerwu strzałkowego z całkowitym zniesieniem niebu 142
wyprostnego stopy i palców. Końskie ustawienie stopy. Znieczulenie grzbietowej powierzchni stopy.
Badanie radiologiczne: Spore nawarstwienie okostnej na bocznej kra
wędzi goleni i przedniej krawędzi strzałki. Przednia krawędź kości gole- niowej o nieregularnym zarysie i zgrubienie części korowej.
13. Leokadia Kw., lat 44. Dnia 7. X. 1942 nacięcie prawego podudzia, opa
trunek miękki prędko przekrwawił. Gorączka do 40 st. trwała wiele tygodni. W okresie pooperacyjnym dawano jej wiele wstrzykiwań do
żylnych. Chorowała 6 miesięcy, z czego w rewirze zaledwie 6 tygodni.
Stan obecny: Na zewnętrznej powierzchni prawego podudzia, od po
łowy w dół, blizna długości 8, szerokości l ‘A cm, bez śladu szwów, bardzo słabo ruchoma na podstawie. Przy ucisku uczucie elektryzacji.
Dolna część blizny nieco* wciągnięta w głąb. Pod blizną dość powierz
chownie wyczuwalna kość strzałkowa. Zaburzeń ruchu w obrębie stopy i palców nie ma. Badanie neurologiczne: Niedowład grupy przednio- bocznej mięśni podudzia zależy obecnie jedynie od następstw długiego unieruchomienia kończyny. Uszkodzeń nerwów nie ma. Badanie radio
logiczne: Część korowa na tylnej krawędzi kości goleniowej w górnym jej odcinku jest nieco zgrubiała. Zagęszczenie cienia tuż poniżej guzo
watości kości goleniowej jak również w części korowej. Na przyśrod
kowej krawędzi kości goleniowej widoczna jest niewielka wyrośl kostna.
Zarys strzałki w środkowym jej odcinku jest nieco nieregularny.
14. Pelagia M. Dnia 7. X. 1942 operowana w uśpieniu dożylnym; po ope
Badanie radiologiczne: Zmian kostnych nie ma.
15. Irena Kr., lat 46. Była dnia 7. X. 1942 operowana, kończyna po operacji była zagipsowana. Gips zdjęto po trzech dniach. Temperatura doszła do 40 st., silny obrzęk kończyny i ból. Po zdjęciu gipsu silne ropienie.
Rana goiła się rok.
Stan obecny: Na zewnętrznej strome prawego podudzia, od potowy ku obwodowi, blizna długości 9 cm, szerokości 1 cm, zrośnięta z pod
stawą. Uszkodzenia nerwów nie ma. Badanie radiologiczne: W środko
wej części strzałki stwierdza się jedynie niewielkie zgrubienie części korowej, wyraźniej wyrażone po stronie prawej, i nierówność zarysu
Stan obecny: Na zewnętrznej stronie prawego podudzia blizna długości 16 cm, szerokości do 1 cm, w dolnej części zrośnięta z podło
żem, bolesna na ucisk. Badanie radiologiczne: Środkowy odcinek kości strzałkowej otoczony jest zgrubiałą okostną. W tym odcinku kanał goleniowej, szerszy niż normalnie. Druga blizna w przebiegu strzałki, po stronie zewnętrznej podudzia, ma długość 18 cm. Dolna Vs część blizny jest silnie zrośnięta z kością. Badanie neurologiczne: Uszko
dzenie przednio-bocznej grupy mięśni z powodu uszkodzenia samych mięśni i zrostów spowodowanych samą blizną; bardzo prawdopodobne uszkodzenie nerv. peroneus superficjalis, najprawdopodobniej wskutek wrośnięcia w bliznę przynajmniej jego gałązek mięśniowych, za czym przemawiają: parestezje chorej przy dotykaniu blizny i upośledzenie czucia w zakresie tego nerwu.
Badanie radiologiczne: Zgrubienie okostnej części korowej na gra
nicy między dolną a środkową częścią strzałki prawej.
Chorą operowałem dnia 19. V III. 1946. Bliznę wycięto. W górnej połowie przestrzeni pokrytej blizną brak powięzi, a brzuśce mięśni są bezpośrednio pokryte przez bliznę. W dolnej połowie w ogóle brak części miękkich, a więc powięzi i mięśni. Należy przyjąć, że mięśnie zostały usunięte podczas operacji doświadczalnych albo uległy nekro
zie wskutek procesu zakaźnego i wyropiały. Ten sam los spotkał nerw strzałkowy. Ranę 2aszyto.
144
Nr 15. — Irena Kr. Blizna prawego podudzia, zrośnięta z podstawą.
N r 18 a — Maria K. Rozległe blizny
N r 17. — Genowefą KI. Riadogram prawego podudzia, zgrubienie
okostnej strzałki.
Nr. 18 b. d a sama ofiara — zdję
N r 20 a. — Stanisława SI. Blizny na prawym udzie i podudziu.
J
N r 20 b. — Ta sama ofiara; bliz
ny na kończynie lewej.
N r 18 c. — Maria K. — zdjęcie z boku
N r 18 d. — Ta sama ofiara: radio
gram pr. podudzia — ubytek w dol
nej cz. goleni; wytwórcze zapalenie okostnej.
18. Maria K., lat 26. Operowana dnia 7. X. 1942 w uśpieniu dożylnym.
Stan obecny: Na zewnętrznej powierzchni prawego podudzia roz
legła blizna długości 41 cm, szerokości do 8 cm; rozpoczyna się nieco ponad główką kości strzałkowej, idzie wzdłuż osi podudzia ku dołowi, rozszerzając się w dolnej połowie podudzia i obejmując tu prawie całą zewnętrzną jego powierzchnię. Górny biegun blizny jest rozwi
dlony. W obrębie dolnej części blizny brak jest całej przednio-bocznej masy mięśni, blizna pokrywa tu bezpośrednio zewnętrzną powierzchnię kości goleniowej i strzałkę. W stosunku do tych kości blizna jest całkowicie nieruchoma. W dolnym biegunie blizny widoczny jest ubytek, położony 4 palce nad kostką zewnętrzną, o średnicy 2 mm.
Ruchy w stawie skokowym bardzo ograniczone, ruch wyprostny czynny całkowicie zniesiony. Brak tętna na tętnicy grzbietowej stopy, na goleniowej tylnej jest wyczuwalne. Po stronie wewnętrznej podudzia blizna, 8 cm długości, zagojona per primam, tak samo na grzbiecie stopy i na przyśrodkowej powierzchni stopy (operacje poprawcze profesora Grucy).
Badanie radiologiczne: Spory ubytek tkanki kostnej tuż ponad nasadą goleni otoczony wałem silnie zagęszczonej tkanki kostnej. Zarys tylno- ibocznego brzegu goleni jest nieregularny. Strzałka prawa w środko
wym odcinku wybitnie rozszerzona, o zatartych granicach części koro
wej, otoczona walcowatym zgrubieniem kostninowym. W rzucie przednio-tylnym widoczne są jakby warstwami ułożone zagęszczenia tkanki kostnej strzałki.
Badanie neurologiczne: Niedowład spowodowany urazowym ubyt
kiem mięśniowym.