w Polsce. M apam i plastycznem i, planam i i fo to g r a f ja m i zostały przedsta
w ione rezerw aty i parRi n arod o w e: tatrzański, pieniński, babiogórsk i, czarno- horski, św iętok rzyski i w ielkopolski w Ludw ikow ie, k tórego u roczyste otw ar
cie nastąpiło w czasie zjazdu.
K a rp a ck i In stytu t g e o log iczn o -n a ftow y w B orysław iu zestaw ił całość w yda w n ictw w raz z m apam i geologiczn em i i przekrojam i, opracow anem i przez tę placów7kę.
W osobnym paw ilonie zebrane zostały entom ologiczne zb io ry p r o f. A n ton iego D r y ji z Lublina. P rócz bardzo bogatego system atycznego zb ioru m o
ty li z całego świata, zestaw ionego w dziesiątkach pudeł, osobną gru pę sta
now ią zestaw ienia b iologiczn e i m orfologiczn e, obejm u jące ok oło 1500 p oje- dyń czych preparatów , oraz kącik p rak tyczn ej stron y en tom olog ji; ten ostatni ilu stru je w szelkie sp osob y chw ytan ia ow adów a zw łaszcza m otyli (różnego typu siatki, czerpak i lądow e i w odne, przesiewacze, pu łapki m row iskow e, parasole, pu łapki do chw ytan ia gąsienic, rozm aitego rod zaju słoiki i fla - szeczki, zatruwacze in jek cyjn e, torebki do przechow yw ania m otyli i t. d .), preparow an ia ich w reszcie sporządzanie różnego rod zaju pudeł, etykie
tek i t. p. — Osobno zestaw ione zostały g ru p y ow adów , przeznaczone dla ce
lów szkolnych a p rzygotow an e przez pracow n ię p rzyrod n iczą uczniów p rzy gim nazjum im. Zam ojskiego w Lublinie.
Na W ystaw ie reprezentow any b y ł i dział p rzyrodn iczo-dyd ak tyczn y.
Duże zainteresow anie budziła znorm alizow ana p racow n ia biologiczn a, inte- resującem i by ły liczne fo t o g r a fje szkolnych og rod ów p rzyrodn iczych , z k tó
rych na p ierw szy plan w ysunął się o g ród w Zam ościu.
W W y sta w ie P rzyroda, Z drow ie i O pieka Społeczna w ziął u dział o fic ja l
nie i rząd republiki C zechosłow ackiej, w iele uw agi p ośw ięcając bogactw u w ód m ineralnych i u zdrow iskom (zw raca m. in. uw agę stoisko Jachym ow a z kopalnią m inerałów rad ow ych i otrzym yw aniem r a d u ) ; B otan iczn y Z a
kład U niw ersytetu P rask iego zestaw ił w pięk n ych fo to g r a fja c li flo r ę ta
trzańską.
W ystaw ę, k tóra została zam knięta z dniem 1 października, zw iedziło ok oło 100.000 osób, co św iadczyć m oże o n adzw ycza jn ym je j sukcesie. M.
PRZEGLĄD CZASOPISM.
Świat i Życie. Z arys en cyk lopedyczn y w spółczesnej w iedzy i kultury.
Lw ów . K siążn ica-A tlas. Tom . I, zeszyt 9. L istop a d 1933. 64 stron tekstu 16 stron rycin.
W e r t e n s t e i n L . : C iśn ien ie; C i e c h o m s k i W . : C ło ; I w a s i e- w i c z J . : Cukier i przem ysł cu k row n iczy ; W e r t e n s t e i n L . : Curie- Skłodow ska M a r ja ; F r a n k o w s k i E .: C ygan ie: P a r a n d o w s k i J . : C y r k ; S u c h o d o l s k i B . : C y w iliz a cja ; K u k i e ł M .: C zartoryski A dam J e r z y ; R y b k a E . : Czas astron om iczn y ; C h o r o w i c z o w a A .: Czecho
sło w a cja ; L o t h E .: Człowiek. D ziw y u stroju człow iek a ; M i l l e r S t .:
C złow iek. P sy ch ik a czło w ie k a ; K o t a r b i ń s k i T .: C zy n ; R a d l i ń s k a H . : C zy ta n ie ; R a d l i ń s k a H . : Czytelnictw o.
432 Słowniczek wyrazów obcych i terminów naukowych.
P ołow a artykułów now ego zeszyta „Ś w iata i Ż ycia“ pośw ięcona jest za
gadnieniom przyrodn iczym i technicznym . Treść ich podana jest czyteln i
k ow i w form ie n adzw yczaj lekkiej. W ym ien im y tu za przyk ład oba artykuły o człow ieku pióra E. Lotha i St. M illera, gdzie u zm ysłow iono w bardzo dow cipn y sposób je g o fu n k cje fizy czn e i psychiczne, posłu gu jąc się szeregiem rysunkow ych zestawień i porównań.
N iem niej jed nak i w innych artykułach zn a jd u je czytelnik dużo pou cza
ją ce j treści oraz podn iety do dalszych poszukiw ań i studjów .
Ziemia. Organ P olskiego Tow arzystw a K ra jozn aw czego. W arszaw a, K a row a 31. R. X X I I I . Nr. 8— 9.
K a z i m i e r z K u l w i e e : Z arys g e o g r a fji Torunia. M a r j a n S y - d o r : D awne w innice w Toruniu i ok olicy. K s. dr. L u d w i k F r ą ś : D zieje fo r te c y toruńskiej. E. J a r o s z e w s k a : K rólew n a A n n a W azów na.
T u ż . I g n a c y T ł o c z e k : U rbanistyczne aktualności Torunia. H e l e n a P i s k o w s k a : A rchiw um m iasta Torunia. Z y g m u n t K n o t h e : A rch i
tektura Torunia. Dr. G w i d o C h m o r z y ń s k i : Sztuka złotego wieku Torunia. R o m a n L u t m a n : Toruń, ja k o ognisko k u ltu ry i sztuki.
D r. O t t o S t e i n b o r n : P olsk ość T orun ia w ubiegłym 700-leciu. R. D. F . : Z głosów obcy ch o sprawach polskich. Dr. A d a m G a d o m s k i : Jedyny stawek w Tatrach Bialskich. J u 1 j u s z Z b o r o w s k i : Przegląd muzealny.
Z piśm iennictw a. W ia dom ości krajozn aw cze i turystyczne.
SŁOWNICZEK W Y R A ZÓ W OBCYCH I TERMINÓW NAUKOW YCH . Górotwór — masy7 skalne, otaczające złoże.
Obudowa — belki lub m ury, p odtrzym u jące piętro lub ociosy (nie m ylić z o d b u d o w ą !).
Ociosy — bok i chodnika lub kom ory.
Odbudowa — całokształt ro b ót górn iczych zm ierzających do w ybrania m inerałów , polegający7 na tw orzeniu w yrobisk.
Pochylnia — chodnik, biegnący7 p och y ło w pokładzie.
Przekop — chodnik w skale płon ej id ą cy od szybu, zw ykle prostopadle do przebiegu pokładów .
Rozciągłość — kierunek poziom y w pokładzie.
Spąg — dolna płaszczyzna, og raniczająca pokład.
Spodek — „d n o chodnika“ , piętro — „ s u fit “ . Strop — skały nad pokładem .
Sztolnia — chodnik m niej w ięcej poziom y z pow ierzchni, używ any w te
renie górzysty7m.
Szyb — p ion ow y otw ór od pow ierzch n i w głąb.
Upad — kierunek najw iększego spadu, także nachylenie pokładu.
Wyrobiska — chodniki, kom ory, w ogóle przestrzenie, pow stałe p o w y
braniu minerału lub skały płonej.
Z D Z I E D Z I N Y N A U K I I T E C H N I K I
Starannie dobrana serja wzorowych książek popularnych, poświęconych naukom przyrodniczym i ich zastosowaniu
Tom 1.
N IE B O . Astronomja dla laików. Napisał Sir James Jeans. Przełożył Dr W ł. Kapuściński. Str. XII, 196, 47 tabl. i 2 mapy nieba.
1933. W opr. pł. zł 9,60.
Prof. L. W ertenstein nazyw a „N ie b o“ książką poryw ającą, którą się czyta jed nym tchem („W szechśw iat“ 1933).
Tom 2.
N O W E D R O G I N A U K I. Kwanty i materja. Napisał Dr Leopold Infeld, doc. Uniw. J. K. Str. X, 283, 27 fig. w tekście i na tabl.
oraz 3 portrety. 1933. W opr. pł. zł 11,60.
Książka przeznaczona jest dla tych, którzy interesują się rozw ojem nauki w spółczesnej. Nie w ym aga żadnego niem al przygotow ania. Daje odczuć i zrozum ieć niezm ierzone perspektyw y i piękn o nauki w spółczesnej.
T om 3.
C Z Ł O W IE K U ST O K R O T N IO N Y . Dzieje cyw ilizacji na wesoło. Na
pisał Hendrik van Loon. Przełożył P. Hulka-Laskowski. Str. VIII, 250. Ze 181 rys. autora. 1933. W opr. pł. zł 11,60.
A u tor pon ow n ie obdarzył św iat książką, która każdego poucza, baw iąc i nie przeciążając (Emil Ludwig).
T om 4.
ZA G A D N IE N IA W SP Ó Ł C ZE S N E J N A U K I. Indeterminizm. Zależ
ność przyrodoznaw stw a od środowiska. Trzy odczyty M. Plancka i E. Schródingera, profesorów Uniw. Berlińsk. Przełożył E. Po
znański. Str. 93. 1933. W opr. pł. zł 6,20.
O dczyty popularne u czon ych św iatow ej sław y.
T om 5.
Ż Y W E M A SZ Y N E R JE . Napisał Prof. A. Hill, laureat Nobla. Prze
łożył Dr J. Dembowski. Str. ca 250 z 105 fig. oraz 24 tabl.
1934. W opr. pł. zł 11,60.
Jest to bezw ątpienia jeden z najlepszych popularno-naukow ych w ykła
dów fizjolog ji, jaki się ukazał („N aturę“ ).
Tom 6.
W P O S Z U K IW A N IU IS T O T Y Ż Y C IA . Napisał Dr Jan Dem bow
ski, prof. W . W. P., doc. U. W. Str. ca 300 z licznemi fig. 1934.
Jedną z poprzednich książek prof. J. Dembowskiego krytyka postawiła w jednym rzędzie z „Dziejami świecy“ Faradaya.
Komplet tomów 1— 6 za zł 60,— płatne w ratach miesięcznych.
Szczegółowy prospekt na żądanie gratis.
N a k ł a d e m „ M A T H E S I S P O L S K I E J “ w Warszawie Marszałkowska 81. Tel. 940-14. K onto w P. K. O. 12628
NALEŻNOŚĆ POCZTOWĄ OPŁACONO GOTÓWKĄ.
K S I Ą Ż N I C A - A T L A S S. A.
L W Ó W , U L . C Z A R N IE C K IE G O L . 12 — W A R S Z A W A , U L . N O W Y Ś W IA T 69
poleca najnowsze wydawnictwa:
S. B a n a c h : Rachunek różniczkowy. Tom I I ...8,—
S. B a n a c h , W. S i e r p i ń s k i , W. S t o ż e k : Arytmetyka i geometrja. Dla V klasy szkoły powszechnej . . . . 1,60
— Arytmetyka. Dla I klasy g im n a z ja ln e j... 2,10 J. B e n n e t : Skowronek. B. Iskier. T. XLI. Brosz, zł 6,20 kart. 7,80 F. H. B u r n e t t : Little Lord Fauntleroy. B. Angielska Zesz. II 6,—
Dr E. C l a p a r e d e : Wychowanie funkcjonalne. Biblj. Przekł.
Dzieł Pedagogicznych. T. X X I I ...5,20 H. G a e r t n e r : Mowa polska. Podręcznik do nauki o języku.
Dla I klasy gim nazjalnej... 0,70
— Przewodnik metodyczny do podręcznika: Mowa polska. . . 0,80 St. I r z y k : Dzienny rozkład materjału naukowego dla V kl.
szkół p o w sze c h n y c h ...■ 2,80 St. P a w ł o w s k i : Geograf ja Polski. Dla I kl. gimnazjalnej 2,10
— Wskazówki metodyczne do Geografji Polski dla I gimn. . . 0,60 J. P o d o s k i : Rycerze z K. O. P. Biblj. Iskier. T. XLIY. . . 3,60 Polski Przegląd Kartograficzny. Red. E. Romer. Rok X I. Ze
szyt 42. Prenumerata roczna... 8,—
Przegląd Wyd. Książnicy-Atlasu. Rok XIV. Nr. 4. Bezpłatny — ,—
Przyroda i Technika. Red. dr A. K o c z w a r o w a . Rok X II.
Zeszyt 9. Prenumerata ro cz n a ... 8,40 Dr K. S o ś n i c k i : Podstawy wychowania państwowego.
Biblj. Pedagogiczno-Dydaktyczna. T. X I ...6,—
Świat i Życie. Encyklopedja dla młodzieży. Red. dr Z. Ł e m- p i c k i. Zeszyt IX . W prenumeracie po zł 4,80, poza pre
numeratą po zł 6,— , z przesyłką p o ... 6,85 St. T y n c i J. G o ł ą b e k : Piękna nasza Polska cała. Czy-
tanki polskie dla V klasy szkoły powszechnej . . . . 1,90 M. Z a r u s k i : Na skrzydłach jachtów. Dookoła Ziemi. T. X. 3,—
Ceny ogłoszeń:
Tylko na 3-ej str. okładki 1/ 1 kol. zł. 100,—, a/ 2 kol. 60,—, 1/ 4 kol. 35,—.
O D P O W IE D Z IA L N Y R E D A K T O R : D r. JÓ ZE F W Ą S O W IC Z , L W Ó W , C Z A R N IE C K IE G O 12 O D B IT O W Z A K Ł A D A C H G R A F IC Z N Y C H S. A. K S IĄ Ż N IC A -A T L A S W E L W O W IE