W nowoczesnych systemach klasy ERP wyróżnia się moduły: MES (ang. Manufacturing Executing Systems), DEM (ang. Dynamic Enterprise Modelling) i I- ES (ang. Integrated Manufacturing Executing Systems). DEM jest to zestaw zintegrowanych narzędzi, które umożliwiają dynamiczne modelowanie struktury firmy. Tworzenie aplikacji odbywa się automa-tycznie, modele są wrażliwe i elastyczne, szybko reagują oraz dostosowują się do zmian w otoczeniu jednostki. MES umożliwia koordynację nawet dziesiątek zadań związanych z fizycznym przepływem materiałów,
17A. Nowicki, op. cit., s. 48.
18 Ibidem, ss. 62-72.
cząwszy od warsztatu produkcyjnego, skończywszy na załadunku na środ-ki transportu. MESA International będąca organizacją grupującą producen-tów
i użytkowników systemów tej klasy „definiuje system MES jako dostarcza-jący informacji umożliwiadostarcza-jących optymalizację działań produkcyjnych, po-czynając od zwolnienia zlecenia produkcyjnego do przyjęcia wyrobu goto-wego. Używając aktualnych i dokładnych danych, dostarczanych w czasie rzeczywistym, MES kieruje, reaguje, raportuje zdarzenia, które mają miej-sce w obszarze produkcji, w chwili, gdy one zachodzą”19.
Systemy ERP wspomagają informatycznie zarządzanie zasobami firmy. Głównie optymalizują wewnętrzne procedury zachodzące w najbliższym otoczeniu, gdyż oferują gotowe narzędzia, zautomatyzowa-ną wymianę danych z kooperantami w całym łańcuchu dostaw. Główne cechy systemu to20:
kompleksowość funkcjonalna – realizowana w ramach struktury in-formacyjnej
obejmuje wszystkie sfery działalności techniczno-ekonomicznej firmy;
integracja danych i procesów - realizowana jest w ramach struktu-ry informacyjnej, dotyczy wymiany danych między modułami oraz z jego otoczeniem;
elastyczność strukturalna i funkcjonalna - zapewnia maksymalne dostosowanie rozwiązań sprzętowo-programowych do potrzeb obiektu w chwili instalowania i uruchamiania systemu, umożliwia też dynamiczne dopasowanie przy zmiennych wymaganiach, po-trzebach generowanych przez otoczenie;
otwartość - gwarantuje zdolność rozszerzania systemu o nowe mo-duły i tworzenie połączeń z systemami zewnętrznymi;
zaawansowanie merytoryczne - zapewnia pełne informatyczne wspomaganie procesów informacyjno-decyzyjnych;
zaawansowanie technologiczne - gwarantuje zgodność ze standar-dami sprzętowo-programowymi z możliwością migracji na inne platformy sprzętu komputerowego;
zgodność z polskimi przepisami, np. z ustawą o rachunkowości.
Producenci systemów ERP przez wiele lat szukali rozwiązań dla du-żych firm, usługi wdrożeniowe i ceny licencji utrzymywały się na wysokim poziomie. Przedsiębiorstwa doszły do wniosku, że niezbędne jest precy-zyjne określenie swojej specjalizacji, by zdobyć przewagę konkurencyjno-ści. Koniecznością stało się wsparcie nowoczesnych systemów
19 C. M. Olszak, op. cit., s. 59.
20 P. Adamczewski, op. cit., ss. 98-99.
142
tycznych. Systemy ERP II stały się atrakcyjną strategią z punktu widzenia biznesu i wyboru stosowanego oprogramowania aplikacyjnego. Najwięk-szy wpływ na rozwój systemów ERP II mają potrzeby biznesowe i rozwój technologii informatycznej21.
Wybrano system COMARCH oraz system SAP jako przykłady po-wszechnie stosowanych systemów ERP.
Systemy COMARCH
Comarch to twórca innowacyjnych systemów, dostarcza rozwiązania dla następujących sektorów gospodarki: handel i usługi, telekomunikacja, in-frastruktura IT, finanse, bankowość i ubezpieczenia oraz administracja publiczna. Sektor telekomunikacji istnieje od 1993 r., wyspecjalizowany jest w projektowaniu, wdrażaniu oraz integracji rozwiązań i usług dla ope-ratorów telekomunikacyjnych. Zdobyte doświadczenie Comarch pozwala dopasować się do potrzeb i oczekiwań każdego klienta. Sektor finansowy od 10 lat kompleksowo obsługuje relacje z klientami, optymalizuje działal-ność operacyjną i procesy biznesowe. Sektor usługi specjalizuje się w pro-jektowaniu, wdrażaniu i integracji nowoczesnych rozwiązań informatycz-nych. Oferuje wydajne, niezawodne usługi z zakresu zarządzania infra-strukturą IT. Zaś sektor - administracja publiczna, utilities i samorządy, specjalizuje się w projektowaniu, wdrażaniu i integracji nowoczesnych rozwiązań informatycznych. Sektor ERP zajmuje się sprzedażą, produkcją i wdrażaniem nowoczesnych rozwiązań do zarządzania. Sektor ten cechuje się możliwością elastycznego dostosowania do wszystkich potrzeb bran-żowych klienta22.
COMARCH oferuje produkty i usługi, które przedstawiono na rysun-ku 1. Jednym z ważniejszych produktów COMARCH jest wsparcie sprzeda-ży. System udostępnia kilka rozwiązań pozwalających każdej handlowej firmie znaleźć odpowiedni program do obsługi przedsiębiorstwa. Konku-rencja na rynku zmusza wszystkich dostawców systemów informatycznych do ciągłego doskonalenia procesów. Wybór systemu informatycznego nie jest prostym zadaniem, gdyż ważne jest, aby przy wyborze zwrócić uwagę na możliwość szybkiego dostosowania się systemu do zmieniających rea-liów rynkowych. Organizacja handlowa działająca na rynku międzynaro-dowym powinna mieć możliwość pracy w wielu językach. Warto zwrócić
21 Ibidem, s.102.
22 http://www.comarch.pl/o-firmie/ (online: 20.07.2016).
uwagę, czy system posiada możliwość podejmowania decyzji na podstawie rzeczywistych, codziennych danych23.
Rysunek 2. Oferta COMARCH
Źródło: Opracowanie własne na podstawie strony producenta: http://www.comarch.pl/
System SAP
Najbardziej powszechnym systemem klasy ERP stał się system R/3 nie-mieckiej firmy SAP. Na rysunku 3 przedstawiono graficzne ujęcie procesów biznesowych tego systemu oraz jego modułów.
Najnowszym produktem firmy SAP jest system Business One, skie-rowany do małych i średnich firm jako uniwersalny pakiet, obsługujący podstawowe procesy biznesowe. Struktura funkcjonalna obejmuje nastę-pujące moduły: księga, która obsługuje wszystkie transakcje finansowe;
sprzedaż, która wspomaga tworzenie ofert cenowych, wprowadzanie zle-ceń klientów, aktualizację sald zapasów oraz wspomaga definiowanie wie-lopoziomowych specyfikacji materiałowych i tworzenie zleceń produkcyj-nych; magazyn wspomaga obsługę poziomów zapasów, pozycji, cenników i operacji magazynowych; kalkulacja wspomaga definiowanie centrów zy-sku i czynników kosztów oraz generowanie rachunków zysków i strat;
banki obsługujące wszystkie transakcje finansowe; raporty pokazujące wszystkie aspekty firmy; partnerzy handlowi umożliwiający zarządzanie wszystkimi informacjami o klientach, pośrednikach i dostawcach; admini-stracja obejmująca narzędzia w zakresie konfigurowania systemu i
23 http://www.comarch.pl/wsparcie-sprzedazy/ (online: 20.07.2016).
144
pracy z innymi systemami; zakup, który wspiera zarządzanie i obsługę do-stawców oraz transakcji składania zamówień24.
Rysunek 3. Schemat procesów biznesowych systemu R/3
Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Adamczewski P., op. cit., ss. 43-45.
24 P. Adamczewski, op. cit., ss.48-51.
W ofercie firmy SAP powstała nowa generacja rozwiązania mySAP All-in-One. Adresowana do małych i średnich firm, dla których kluczem do sukcesu nie jest wielkość, a wizja i realizacja wspomagana skalowaną plat-formą e-biznesu. Wersja ta umożliwia korzystanie z funkcjonalności my-SAP Business Suite firmom każdej wielkości. Zaletami tego rozwiązania są:
prekonfigurowalność (wstępnie skonfigurowana funkcjonalność umożli-wiająca sprawne zarządzanie finansami, kadrami, łańcuchem dostaw i re-lacjami z klientem), funkcjonalność e-biznesowa (wykorzystane są tutaj wcześniejsze doświadczenia producenta w zakresie stosowania technologii internetowych), branżowość (SAP wykorzystuje doświadczenia ponad pięćdziesięciu rozwiązań swoich produktów), przewidywalność kosztów i czasu wdrożenia25.
Podsumowanie
Na rynku systemów typu ERP w Polsce nie ma monopolu. Klient poszuku-jący indywidualnych rozwiązań dopasowanych do swoich potrzeb ma moż-liwość wyboru w szerokiej ofercie dostępnego oprogramowania. Prym wiedzie oprogramowanie SAP, COMARCH. W dzisiejszej rzeczywistości gospodarczej, głównym elementem przesądzającym o sukcesie dowolnego biznesu jest możliwość gromadzenia i przetwarzania ogromnej ilości in-formacji dotyczących wszystkich obszarów działania firmy. Manager z do-brym narzędziem analitycznym może szybciej i sprawniej zarządzać pro-blemami które pojawiają się nie tylko wewnątrz podmiotu, ale i uderzają w rynek branżowy. Wybór jak najskuteczniejszego narzędzia w postaci systemu informatycznego w dużej mierze warunkuje sukces i pozycję fir-my na współczesnym rynku. Większość firm zagranicznych działających w Polsce wdraża tego typu oprogramowanie do Polskich działów aby ujed-nolicić i usprawnić zarządzanie oraz kontrolę. Z drugiej strony polskie fir-my ukierunkowane na współpracę z zagranicznymi podmiotami, aby dopa-sować jakość świadczonych usług do oczekiwań klienta zagranicznego również sięgają po rozwiązania o międzynarodowej renomie.
25 Ibidem, ss. 51-52.
146
Literatura
Adamczewski P., Zintegrowane Systemy Zintegrowane w Praktyce, MIKOM, Warszawa 2004.
Bromirski J., Podstawy Systemów Informatycznych, Państwowe Wydawnic-two Naukowe, Warszawa 1982.
Bubnicki Z., Podstawy Informatycznych Systemów Zarządzania, Wydawnic-two Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1993.
Flakiewicz W., Systemy informacyjne w zarządzaniu, C.H. Beck, Warszawa 2002.
Januszewski A., Funkcjonalność Informatycznych Systemów Zarządzania Tom 1, PWN, Warszawa 2008.
Nowicki A., Strategia doskonalenia systemu informacyjnego w zarządzaniu przedsiębiorstwem, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im.
Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław 1999.
Olszak C.M., Zintegrowane Systemy Informatyczne w Zarządzaniu, Wydaw-nictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2001.
Strony internetowe
http://www.comarch.pl/o-firmie/
http://www.comarch.pl/wsparcie-sprzedazy/
INTEGRATED INFORMATION SYSTEMS AS EFFECTIVE TOOLS FOR FULL ENTERPRISE MANAGEMENT
Summary
The article presents a brief outline of development of informatization in enterprises with complete popularization of computer applications supporting the activities of logistics com-panies. In the next step we present market applications available to the corporate sector.
Due to the fact that now, in addition to SAP, the most popular system is COMARCH, the au-thor devoted to this subject of the article so as to be able to show the two most important products currently on the market vendors of these applications: SAP and COMARCH.
Keywords: integrated systems, enterprise management, ERP system, SAP system COMARCH.