Sytuacja przemysłu cynkowego i ołowianego, która jus w roku poprzednim doznała poważnego pogorszenia, w roku spra
wozdawczym wykazuje dalsze pogorszenie się konjunktury. Ceny cynku w Londynie, których przeciętna za rok 1927 równała się 28.9.11 Ł za tonę, a które spadły w roku 1930 do przeciętnej 16.16.9 Ł, w roku 1931 dają przeciętną roczną tylko 12.8.11 Ł.
Szczegółowy ruch cen w poszczególnych miesiącach przedstawia- poniższa tabelka:
Notowania cen cynku w Londynie w roku 1931 w Ł za t.
Od 5. stycznia do 10. stycznia . . . 13. 7.6 do 13.17.6 Ł.
77 2. lutego do 7. lu te g o ... 11.11.3 77 12. 1.3 77
77 2. marca do 7. marca . . . . 12.17.6 77 13. 8.9 77
77 27. kwietnia do 2. maja . . . . 10.12.6 77 11. 1.3 77 97 1. czerwca do 6. czerwca . . . 9.13.9 7 7 10. 5.0 77 77 29. czerwca do 4. lipca . . . . 12.11.3 77 13. 2.6 77
77 27. lipca do 1. sierpnia . . . . 11.16.3 77 12. 5.0 77 V' 31. sierpnia do 5. września . . . 11. 8.9 77 12. 0.0 77
77 28. września do 3. października . 12.17.6 77 13. 6.3 79
■? i 2. listopada do7. listopada . . . 13. 3.9 77 13.13.9 77
77 30. listopada do 5. grudnia . . . 14. 7.6 77 14.17.6 77
77 28. grudnia do 30. grudnia . . . 14. 7.6 77 14.16.3 7 t Oczywiście ceny te są notowane w walucie angielskiej, która;, jak wiadomo, doznała w końcu roku sprawozdawczego poważne
go spadku, czyli huty polskie, które robociznę wypłacały w walu
cie stałej, odczuły spadek cen jeszcze bardziej, gdyż ceny w Ł zło
tych były oczywiście odpowiednio niższe.
Spadek cen cynku tłumaczy się ogromnemi zapasami tego me
talu na rynkach światowych i zmniejszoną jego konsumcją wsku
tek ogólnego kryzysu gospodarczego. W samej rzeczy według da
nych Międzynarodowego Kartelu Cynkowego zapasy gotowe cyn
ku krajów Europy i Ameryki, za wyjątkiem Stanów Zjednoczo
nych, które wynosiły na 1. czerwca 228.000 to., wskutek zarządzeń tegoż kartelu, ograniczających produkcję od lipca ub. r. o 45%, obniżyły się na 206.400 to. na 1. sierpnia i do 196.000 to. na 1.
września. Jednakowoż wobec tego, że we wrześniu zanotowano ponowną zwyżkę zapasów, kartel zarządził dalsze ograniczenie pro
dukcji, tak, iż na 1. grudnia zapasy zostały obniżone do 186.000 t.
Kartel cynkowy reprezentuje producentów, którzy produkują oko
ło 87% europejskiej i amerykańskiej produkcji cynku, i zeszło
roczne wyniki działalności kartelu rokują mu nieco lepsze perspek
tywy, niż jego poprzednikom. Umowa kartelowa obowiązywać (będzie na przeciąg lat 5-ciu z tem, iż na 3 miesiące przed końcem każdego roku możliwem jest jej wypowiedzenie. .
-W związku z zarządzeniami ograniczającemi produkcję cyn
ku. wytwórczość tego metalu w całym świecie doznała zniżki. Tak produkcja Belgji w roku 1931 wynosiła 138.459 to. (w roku po
przednim 178.000 to.), produkcja Francji 62.244 to. (90.700 to.), Niemiec 45.000 to. (97.285 to.), Anglji 21.580 to. (49.380 to.), Ho- landji 19.320 to. (23.260 to.), Czechosłowacji i Jugosławji 12.700 to.
(21.150 to.), Hiszpanji 10.090 to. (10.700 to.), produkcja Polski 130.580 to. (174.724 to.), w czem produkcja górnośląska 123.900 to.
(158.606 to.). Ogółem produkcja europejska wykazuje spadek z 707.157 to. na 500.662 to. w roku 1931, czyli o 29.2%. Z krajów pozaeuropejskich spadek produkcji wykazuje Afryka 7.037 to.
w roku 1931 (18.190 to. w roku 1930), w grupie państw amery
kańskich produkcja spadła z 605.142 to. do 415.683 t., produkcja Australji z 55.949 to. obniżyła się do 53.000 to., krajów azjatyckich z 32.100 to. na 31.200 to. Ogółem więc produkcja światowa spadła z 1.417.512 to. na 1.007.582 to., czyli o 28.8%.
Jak już zaznaczyliśmy wyżej, kartel cynkowy zarządził ob
niżkę produkcji cynku. Huty polskie, jako należące do kartelu, za
stosowały się do tego zarządzenia i produkcja cynku na Cr. Śląsku w roku 1931 wykazuje poważny spadek.
Produkcja cynku górnośląskiego w tys. t.
M i e s i ą c e 1931 1930
Styczeń . . . . 13,3 13,0 L u t y ... . . 11,9 12,4 Marzec . . . . 12,3 13,7 Kwiecień . . . . . 11,1 13,1 M a j ... . . 11,0 13,4 Czerwiec . . . . . 10,4 13,0 Lipiec . . . . 9,7 13,2 Sierpień . . . . . 9,2 13,1 Wrzesień . . . . . 8,7 12,7 Październik . . . . 9,3 13,3 Listopad . . . . . 8,8 13,5 Grudzień . . . . . 8,1 13,8 Cały rok . . . . 123,8 158,2
Z powyższego wynika, że produkcja cynku spadła o ca. 21.9%. ,
• Ponieważ w grudniu skonstatowano znowu wzrost zapasów cynku na rynku światowym, dalsze zwiększenie produkcji w naj
bliższych. miesiącach roku następnego nietylko nie wchodzi w ra
chubę, lecz wprost przeciwnie, zostały przeprowadzone dalsze re
strykcje produkcji. W związku z ograniczeniem produkcji cynku surowego zaszła konieczność ograniczenia produkcji rud cynko
wych na Śląsku, których wydobycie z 35.017 to. w styczniu spadło do 8.2411. w grudniu, wynosząc dla całego roku 214.271 to. Oprócz tego ograniczono przywóz rud cynkowych, których jeszcze w roku 1930 przywieziono 207.684 to., do 149.778 to.
Obok zmniejszenia produkcji samego cynku surowego została obniżona także produkcja kwasu siarkowego do 153.166 to. kwa
su 50 °Be (224.900 to. w roku 1930), bezwodnego płynnego kwasu siarkowego do 3.734 to. (4.794 to.) produkcja blach cynkowych do 12.978 to. (15.700 to.), natomiast produkcja pyłu cynkowego wzro
sła nieco, wynosząc 8.803 to. (7.126 to.) i produkcja kadmu wyka
zuje również zwyżkę, 109.000 kg (93.949 kg).
Zbyt poszczególnych wyrobów przemysłu cynkowego przed
stawia poniższe zestawienie:
Zbyt w kraju Zbyt zagranicę Zbyt ogólny Kwas siarkowy 50 °Be . . 134.085 to. 22.758 to. 156.843 Bezwodny kwas siarkowy 2.479 „ 1.116 ii 3.595 C y n k ... 47.223 11 104.866 152.089 Pył c y n k o w y ... 107 ii 8.866 a 8.973 Blacha cynkowa . . . . 2.868 „ 10.142 17 13.010 K a d m ... 3.674 kg 126.851 kg 130.526
Sytuacja w przemyśle ołowianym również przedstawiała się niepomyślnie. I tutaj zaobserwowaliśmy poważny spadek cen oło
wiu, gdyż przeciętna roczna cena, która w 1927 r. wynosiła 24.8.1 Ł za tonę, w 1930 r. spadła już na 18.1.5 Ł, zaś przeciętna dla całego roku 1931 równała się 13.0.4 Ł, oczywiście również z zastrzeżeniem, że są, to ceny w walucie częściowo zdeprecjonowanej. Ruch cen w ciągu całego roku przedstawia poniższe zestawienie:
Notowania cen ołowiu na giełdzie w Londynie w L za tonę w roku 1931.
5. do 10. stycznia... 15.15.0 2. do 7. l u t e g o ... 14. 0.0 2. do 7. m a rca ... 15.15.0 30. marca do 4. kwietnia 13.0.0 do 13.15.0 27. kwietnia do 2. maja . . . 13.10.0
1. czerwca do 6. czerwca . . 12. 0.0
29. czerwca do 4. lipca . . . 14.10.0 31. sierpnia do 5. września . . 12,10.0 28. września do 3. października 15.10.0
9. listopada do 14. listopada 16. 5.0 30. listopada do 5. grudnia . . 16.15.0 28. grudnia do 30. grudnia . . 17. 0.0
W związku z tem, produkcja ołowiu w poszczególnych kra
ja ch Europy znacznie spadła. Produkcja Hiszpanji wynosiła w 1931 r. 111.032 to. (121.519 to.), w Niemczech 101.428 to.' (110.814 to.), w Belgji około 50.000 to. (w roku ubiegłym mniej- więcej również 50.000 to.), w Polsce 31.380 to. (40.377 to.), we Francji 19.077 to. (19.355 to.), Jugosławji i Austrji 13.280 to.
(16.970 to.). Natomiast zauważono wzrost produkcji ołowiu we Włoszech do 24.794 to. (24.263 to.), w Anglji do 10.723 to. (10.380 to.). Łączna produkcja europejska wynosiła 376.109 to. (408.084 to.). Produkcja azjatycka równała się 89.985 to. (93.028 to.), afry
kańska 23.700 to. (21.880 to.), Ameryki 742.410 to. (971.676 to.), i australijska 157.977 (166.690 to.) Łączna produkcja światowa wynosiła w 1931 r. 1.390.181 to., czyli w porównaniu z r. 1930 1.661.358 to. wykazała ■— 16,32% spadku. Produkcja ołowiu na
•Górnym Śląsku wynosiła następujące ilości w poszczególnych miesiącach:
Produkcja ołowiu na Górnym Śląsku.
M i e s i ą c 1931 1930
Styczeń . 2.800 to. 3.600 to.
Luty . . 2.800 „ 3.700 „ Marzec . . 2.600 „ 3.200 „ Kwiecień . 2.600 „ 3.000 „ Maj . . . 2.300 „ 2,700 „ Czerwiec . 1.900 „ 3.500 „ Lipiec . . 2.300 „ 3.400 „ Sierpień . 2.400 „ 3.500 „ Wrzesień . 2.300 „ 3.200 „ Październik 2.100 „ 3.200 „ Listopad . 1.400 „ 3.400 „ Grudzień . 1.200 „ 4.000 „ Razem: 26.700 to.*) 40.400 to.
*) Produkcja ołowiu czystego, ogólna produkcja wynosiła bowiem
■około 31.000 ton.
Ponieważ wraz z ołowiem, wytapia się z tych samych rud pewną niewielką ilość srebra, przeto dane o srebrze podajemy w tem miejscu. Produkcja jego wynosiła w roku sprawozdawczym 11.354 kg, wobec 17.377 kg w roku poprzednim.
Do wyrobu ołowiu importowano w roku 1931 — 19.026 to.
rud ołowianych (30.724 to. w roku 1930).
Sprzedaż ołowiu i wyrobów na rynku krajowym równała się 10.051 to., zagranicę eksportowano 21.048 to., razem zbyt ołowiu i wyrobów z niego równał się 31.099 to.
W związku z ograniczeniem produkcji cynku i ołowiu na G.
Śląsku nastąpiło z konieczności ograniczenie liczby zatrudnionych zarówno w kopalniach kruszcu, jak i w hutach.
Spadek zatrudnienia przedstawia następujące zestawienie:
Robotnicy w
kopal-1931 niach rud cynko- Robotnicy w hutach Miesiące wych i ołowianych cynku i ołowiu
I 4.211 9.428
I I 4.097 9.323
II I 3.729 9.027
I Y ... 3.535 8.491 Y ... 2.724 8.759 V I ... 2,698 8.411 Y I I ... 2.124 7.918
V II I 2.105 7.822
I X 2.088 7.674
X 2.085 7.369
X I 2.088 6.879
X I I 1.920 6.386