PRZEWODNICTWA GÓRSKIEGO W POLSCE

Sucha Beskidzka 15-17marca 2002

A) Wnioski kierowane do władz samorządowych i administracyjnych RP:

1. Środowisko przewodnickie zdecydowanie opowiadasię za ochroną przy­ rodniczego i kulturowego dziedzictwa gór. W szczególności trzeba chro­ nić góry jako przestrzeń do uprawiania wartościowej, wędrownej (pie­ szej,narciarskiej) turystykigórskiej.

2. Szukającnowych uregulowań dotyczących przewodnictwanależy zawsze pamiętać,żespołecznefunkcje przewodnictwa górskiego wykraczają da­ lekopoza aspekt gospodarczy. Wszczególności nie doprzecenienia jest znaczenie pracyprzewodnika w zakresie wychowania, edukacjiśrodowi­ skowej i interpretacji dziedzictwa kulturowego(tożsamość narodowa). 3. Ze względów społecznych(jak wyżej) władze państwowe,samorządy i or­

ganizacjepowinnywspierać kształcenie i dokształcanie przewodników. Dotyczy to zwłaszcza środowiska młodzieży akademickiej.

Ponadto wnioskujemy, aby:

4. Osiągnąć porozumienie przygraniczne zCzechami iSłowacją o wzajem­ nym respektowaniu górskichuprawnień przewodnickich(do MSZ). 5. Zwiększyć liczbę przejść granicznych na szlakach turystycznych z Cze­

chami i Słowacją, adocelowo dążyć do umożliwienia przekraczaniagra­ nicy wgórachw dowolnym miejscu.

6. Znieść przepis, który ograniczył w czasie możliwość legalizacji upraw­ nień przewodnickich (państwowych bądź PTTK) wydanych przed wej­ ściem wżycie „Ustawy o usługach turystycznych”.

7. Znieść przepis, który zakazuje wykładowcom na kursach przewodnic­ kichzasiadania w komisjach egzaminacyjnych podczas egzaminów koń­ czących te kursy.

8. Umożliwić prowadzenie wykładów na kursach przewodnickichosobom, któreniemają kierunkowego wykształcenia wyższego z zakresuproble­ matyki szkolenia, są jednak pasjonatami danego zagadnienia imają głę­ boką wiedzę orazdoświadczenie w jej przekazywaniu.

9. Wprowadzićuprawnienia na wzórdawnegoprzewodnika podhalańskie­ go, tj.takie, które umożliwiajątakżeoprowadzanie krajoznawcze po ła­ twychtrasach w Tatrach.

10. W systemie regulacji prawnych uwzględnić istnienie i specyfikę nurtu przewodnictwahobbystycznego, które nie jest nastawione na zysk, a od­ grywa ważnąrolę edukacyjno-wychowawczą.

11. Czynnie popierać rozszerzanie kwalifikacji przewodników w zakresie znajomościjęzyków obcych. Obciążenia finansowe z tego tytułu nie powinny obarczać wyłącznie przewodników,alespoczywać także na wła­ dzach samorządowych, które kierowałyby naten cel np. środki z pro­ gramów UE, umożliwiały wymienne, międzynarodowe szkolenia prze­ wodnickiew zakresie językowym itp.

12. Stworzyć możliwość prawną nadawania uprawnień górskichbeskidzkich nacały obszar Beskidów, przy jednym egzaminie, którybyłby przepro­ wadzany przez międzywojewódzką komisję egzaminacyjną, przy czym uprawnienia zachowałyby podział na klasy.

13. Utrzymaćnadawanie uprawnień w gestii wojewodów.

14. Wspierać i inicjowaćbadania naukowe dotycząceturystyki górskiej, w tym przewodnictwa.

B) Wnioski kierowane do Komisji Przewodnickiej ZG PTTK i ZG PTTK:

1. Współpracować z osobami przygotowującymiregulacje prawnedotyczą­ ceprzewodnictwa, bezpieczeństwai turystykiw górach, tak abywyda­ wane akty nie zawierały zapisów merytoryczniebłędnych.

2. Podjąć inicjatywę zmierzającą douproszczenia i racjonalizacjiprzepisów prawa dotyczących uprawiania turystykikwalifikowanej i przewodnic­ twa,jak też różnychform plenerowej aktywności ruchowej.Trzeba wtym celupowołać zespół, w którego składwejdąm. innymiprawnicy.

3. Przygotowaćpropozycję zbiorowego ubezpieczeniaprzewodników od na­ stępstw nieszczęśliwychwypadków i od odpowiedzialności cywilnej. 4. Wspierać studenckie koła przewodnickieimałe koła w terenie.

WNIOSKI

129

jącąsięproblematyką przewodnictwagórskiego.

C) Wnioski i zalecenia kierowane do kół przewodnickich:

1. W szkoleniach przewodnickichkłaśćwiększy nacisknazagadnienia ochro­ ny przyrody oraz na zagadnienia prawne dotyczące odpowiedzialności przewodników.

2. Racjonalizować kształcenieprzewodnikówtak, abyzwiększyć efekty edu­ kacji; stosować kształcenie polegające naopanowaniu umiejętności ucze­ nia się, a nie na pamięciowymprzyswajaniu bagażu szczegółowychin­ formacji, rezygnować z informacyjnej drobiazgowości na rzecz ujęć problemowych, przyczynowo-skutkowych, kłaść nacisk naumiejętność interpretacjiinformacji.

3. Szkoleniawzakresiepierwszej pomocy w górach należy prowadzić po­ przez stawianie praktycznych problemów, sytuacji do rozwiązania. 4. Zacieśniaćwspółpracęz parkami narodowymiwzakresieszkoleń przy­

rodniczych.

5. Dążyćdotego, aby przewodnicy zdobywali dodatkoweuprawnienia oraz specjalizacje w zakresieturystyki kwalifikowanej,w tym m.in. instruk­ tora narciarskiego, instruktora turystykikonnej, kajakowej,rowerowej, ratownika GOPR.

6. Prowadzić akcję propagandowo-informacyjną,którejcelem będzie dopro­ wadzenie do tego, aby usługi przewodnickie stały się poszukiwanym to­ warem, a nie administracyjnie narzuconym obowiązkiem.

7. Uświadamiać organizatorom turystyki, żeprzewodnik to nie tylko kom­ fort, ale przede wszystkim bezpieczeństwo orazwartości edukacyjne i wy­ chowawcze. Ma toszczególneznaczenie w odniesieniu do wycieczek szkol­ nych imłodzieży.

8. Motywowaćipromować wśród przewodników korzyści z podwyższania klasprzewodnickich.

9. W środowisku przewodnickim upowszechnićznajomość Kodeksu etycz­

nego przewodnika.

10. Uświadamiać przewodnikom, że w swojej pracy podążają wąską górską ścieżkąpomiędzy udostępnianiem a ochroną,codotyczy przedewszyst­ kim obszarówprzyrodniczo cennych.

11. Dokumentowaćdziałalność kół przewodnickichwroczniku Wierchy po­ przez nadsyłanie do redakcji notat izdjęćdotyczącychtej działalności. 12. Apelować do przewodników, abywłączyli sięwpromocjęidei Międzyna­

Na podstawie mandatuudzielonegoprzez uczestników konferencjiwnio­ ski zredagowałaKomisja wskładzie:

Barbara Kopydłowska, Wiesław Kędzierawski,

PiotrKrzywda,Sebastian Wypych, przy współpracy prowadzącego obrady

FOLIA TURISTICA

CONTENTS

Fromthe Editor... 3 Andrzej Matuszyk, On the Leadership Behauiour oftheTouring Group

Leader... 5 JanuszZdebski,Mountain GuidinginPoland - Euolution ofFunctions 23 Krzysztof R. Mazurski, Euolution of the Sudetic Guiding Model after

1945. . ... ... i... Zygmunt Kruczek, Tourism Attractions. The Methods ofReuiew Their

Reception -Interpretation... 37 Piotr Dąbrowski, The Significanceof Mountain Guides in Enuironmen-

tal Education... 63 Jerzy Raciborski,Proposals inChanges ofLegał Regulations Pertaining

to Tourist Guiding... 79 Dorota Migocka, The Guides’ Clubs in Wrocław... 91 Bernadetta Zawilińska, Operation of Student Mountaineering Guide

Associations in Poland...101 REPORTING PART

Tadeusz Stefański, Mountain Leadership in PTTK...121 List of the papersand reportspresented during the Conference . . . 125 Motions...X21

PRZYGOTOWUJĄCYCH PRACE DO DRUKU W CZASOPIŚMIE „FOLIA TURISTICA”

W czasopiśmiepublikowane są artykuły naukowez dziedziny turysty­ ki w jej szerokim interdyscyplinarnymujęciu (teoriaturystyki, zagadnienia ekonomiczne, organizacyjne, prawne, geograficzno-przestrzenne, społeczne iinne) orazrecenzje prac ztego zakresu.

Prace w 1 egzemplarzu zdyskietką należy nadsyłaćpodadresem redakcji. Objętość prac nie powinna w zasadzieprzekraczać1 arkusza autorskiego (ok. 22 strony maszynopisu znormalizowanegow formacie A-4—ok. 30wierszy na stronie),a streszczenie 3/4 strony (tłumaczeniana język angielski dokonuje autor). W wykazie piśmiennictwa wporządku alfabetycznym należy podać: nr bieżący wnawiasachkwadratowych,nazwisko i inicjał imienia autora, tytuł publikacji,nazwę czasopisma (tom), nazwę wydawnictwa, miejsce wydania i rok publikacji. Powołującsięna daną pracę w tekście należy podaćnumerpozycji piśmiennictwa w nawiasie kwadratowym(długopisem), ewentualnie stronę. Moż­ na w tensposóbcytować np.akty prawne i inneźródła. Przypisy objaśniające (tekstowe) należy umieścić pod tekstem na tejsamejstronie,oznaczając je kolej­ nymi cyframi arabskimi.

Rysunki należy zeskanowaćlubwykonać czarnymtuszem na kalce tech­ nicznej. Na odwrocie rysunku prosimy podać jegonumer i nazwisko autora, a na oddzielnej stroniesporządzić spis podpisów wszystkich rysunków. Rysunki i tabelenależy umieścićna końcu pracy,aich miejsce w tekście zaznaczyćołów­ kiem namarginesie.

Tytuł pracy powinien być napisanydużą czcionką (wersalikami), nazwisko autora(autorów), zaopatrzone w gwiazdkę, umieszczonepod spodem. Wodsyła­ czuna tej samej stronie prosimypodać nazwę instytucjii adres. Wszelkie po­ prawkiautorskienależyzaznaczyć zwykłym ołówkiem namarginesie.

Redakcja zastrzegasobie prawo recenzji prac, atakże dokonywania popra­ wekiskracania tekstu.