Art. 196
1. Pytania w sprawach bieżących zadawane są ustnie na każdym posiedzeniu Sejmu i wymagają bezpośredniej odpowiedzi.
2. Poseł, do godziny 21.00 dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia posiedzenia Sejmu, informuje na piśmie Marszałka Sejmu o ogólnej tematyce pytania i jego adresacie.
3. Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, ustala dla każdego posiedzenia kolejność zadawania pytań.
4. Prezydium Sejmu informuje posłów, które ze zgłoszonych pytań w sprawach bieżących zostają włączone do porządku dziennego określonego posiedzenia Sejmu.
5. Podczas rozpatrywania "Pytań w sprawach bieżących" odpowiedzi udzielają ministrowie, do których są kierowane pytania, lub w wyjątkowych sytuacjach upoważnione przez nich osoby.
6. Punkt porządku dziennego posiedzenia Sejmu "Pytania w sprawach bieżących"
obejmuje rozpatrzenie nie więcej niż 11 pytań.
7. Rozpatrzenie przez Sejm pytania obejmuje przedstawienie treści pytania oraz
udzielenie ustnej odpowiedzi przez osobę, do której pytanie zostało skierowane, albo osobę przez nią upoważnioną. Postawienie pytania nie może trwać dłużej niż 2 minuty, zaś udzielenie odpowiedzi - nie dłużej niż 6 minut.
8. Nad pytaniem i udzieloną odpowiedzią nie przeprowadza się dyskusji. (…)
Kazusy
W dniu 3 lutego 2015 r. weszła w życie ustawa o tytułach honorowych. Jej art. 3 brzmiał:
Art. 3
1. Najważniejszym tytułem honorowym jest tytuł „Bohatera Ojczyzny”.
2. Tytuł „Bohatera Ojczyzny” nadaje Zgromadzenie Narodowe.
3. Wniosek w sprawie nadania tytułu „Bohatera Ojczyzny” złożyć może wyłącznie Prezydent RP.
4. Wnioski, o których mowa w ust. 3, opiniuje Komisja Zgromadzenia Narodowego do Spraw Tytułów Honorowych. Opinia Komisji nie jest dla Zgromadzenia Narodowego wiążąca.
5. W skład Komisji, o której mowa w ust. 4, wchodzi 10 najstarszych wiekiem posłów i 5 najstarszych wiekiem senatorów.
W dniu 15 marca 2015 r. Prezydent RP złożył wniosek o nadanie tytułu „Bohatera Ojczyzny” urzędującemu Prezesowi Rady Ministrów. Jako że zwołane w tym celu Zgromadzenie Narodowe było pierwszym w tej kadencji, nim doszło do głosowania nad wnioskiem Prezydenta RP, Zgromadzenie Narodowe najpierw wybrało swojego przewodniczącego – został nim pan Krzysztof Krawczyk, sprawujący funkcję wicemarszałka Sejmu. Pan Krawczyk niezwłocznie po swoim wyborze oświadczył, że z listy obecności wynika, że – mimo prawidłowego zawiadomienia – na posiedzenie Zgromadzenia Narodowego nie zjawił się żaden z senatorów. W konsekwencji – mimo że na sali obecnych było 440 posłów – pan Krawczyk zamknął obrady, stwierdzając, że Zgromadzenie Narodowe to wspólne obrady obu izb parlamentu, a zatem do podjęcia uchwały w przedmiocie nadania tytułu
„Bohatera Ojczyzny” konieczny jest również udział senatorów.
Polecenia:
1. Oceń zgodność z Konstytucją RP przytoczonego przepisu ustawy.
2. Oceń przedstawiony stan faktyczny.
3. Czy Krzysztof Krawczyk miał rację, wskazując powody zamknięcia obrad Zgromadzenia Narodowego? Odpowiedź uzasadnij.
Kazus nr 1
15 września 2015 r. ustępująca Rada Ministrów złożyła projekt budżetu państwa na rok 2016.
25 września upłynęła kadencja dotychczasowego Sejmu. Nowa Rada Ministrów, wychodząc z założenia, że projekt ustawy budżetowej został objęty dyskontynuacją prac parlamentu, 2 października 2015 r. ponownie wniosła do Sejmu projekt ustawy budżetowej.
Prace nad budżetem w nowym Sejmie trwały bardzo długo. Z tego względu 20 stycznia 2016 r.
Prezydent RP w rozmowie z Marszałkiem Sejmu zagroził skróceniem kadencji parlamentu.
Marszałek Sejmu w komunikacie przesłanym tego samego dnia do mediów stwierdził jednak, że Prezydent RP obecnie nie może rozwiązać parlamentu, a zatem jego groźby należy zignorować.
Prezes Rady Ministrów, sądząc, że rację w tym sporze ma jednak Prezydent RP, przekonał go, by nie skracał kadencji Sejmu. Prezydent zgodził się na to, przez co posłowie nie czuli już presji i prace nad budżetem przeciągnęli aż do 17 marca 2016 r.
W drugiej połowie marca, gdy budżet był rozpatrywany przez Senat, wybuchła afera, którą pogrążyła polityków rządzącej partii. Prezydent RP doszedł do wniosku, że najlepszym sposobem wyjścia z kryzysu będzie rozwiązanie Sejmu. Okazją do tego były wciąż niezakończone prace nad budżetem. Po konsultacjach ze swoimi doradcami Prezydent RP skrócił kadencję Sejmu 25 marca 2016 r.
Pytania:
1. Kto miał rację w sporze między Prezydentem RP a Marszałkiem Sejmu w styczniu 2016 r.?
2. Czy skrócenie kadencji Sejmu 19 marca 2016 r. było zgodne z prawem?
Kazus nr 2
Marcin Kowalski wspólnie i w porozumieniu z senatorem Maciejem Kowalskim, swoim bratem, w dniu 9 kwietnia 2015 r. dokonał zabójstwa Adrianny P., swojej żony.
Dzień później prokuratura wszczęła przeciwko obu mężczyznom postępowanie karne. Maciej Kowalski oświadczył jednak, że chroni go immunitet materialny, a zatem konieczne jest uzyskanie zgody Sejmu na pociągnięcie go do odpowiedzialności karnej. Prokuratura skierowała w tej sprawie odpowiedni wniosek. Za pociągnięciem senatora do odpowiedzialności karnej zagłosowało 200 posłów, przeciw było 199, a 2015 r. Tego dnia prokurator zawiesił przeciwko niemu postępowanie karne z tego powodu, że uzyskał on immunitet parlamentarny.
Kazus nr 3
Dzień 9 kwietnia 2015 r. był pechowy dla Partii Uczciwych Ludzi.
Tego dnia jeden z jej posłów, Piotr Nowak, spowodował katastrofę w ruchu lądowym, w której zginęło 15 osób, drugi poseł (Paweł Kowalski) natomiast pod gmachem Sejmu dopuścił się rozboju z użyciem niebezpiecznego narzędzia.
Przeciwko obu tym posłom prokuratura zamierzała wszcząć postępowanie karne. W tym celu należało im jednak uprzednio odebrać immunitet. Za tym rozwiązaniem w Sejmie zagłosowało 200 posłów, 10 było przeciw, a 11 wstrzymało się od głosu. Niezwłocznie po tym głosowaniu Paweł Kowalski został aresztowany.
Wkrótce obaj posłowie za swoje czyny zostali skazani. Piotr Nowak na 4 lata pozbawienia wolności, a Paweł Kowalski na 3 lata. Obaj stwierdzili jednak, że „nie dadzą się tak łatwo zamknąć” – ich bowiem zdaniem do pozbawienia posła wolności potrzebna jest osobna uchwała Sejmu, niezależna od tej pozbawiającej immunitetu.
Kazus nr 4
Poseł Antoni Pawlicki w czasie debaty nad ustawą o denazyfikacji RP stwierdził z sejmowej mównicy, że: „Faszyzm jest najlepszą ideologią, jaka stworzyła ludzkość. Koniecznie musimy w Polsce wprowadzić ustrój faszystowski”.
Prokuratura Okręgowa w Warszawie uznała, że słowa te wyczerpują znamiona przestępstwa opisanego w art. 256 § 1 Kodeksu karnego („Kto publicznie propaguje faszystowski lub inny totalitarny ustrój państwa lub nawołuje do nienawiści na tle różnic narodowościowych, etnicznych, rasowych, wyznaniowych albo ze względu na bezwyznaniowość, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.”). By pociągnąć posła Pawlickiego do odpowiedzialności należało jednak uchylić mu immunitet. Za rozwiązaniem tym zagłosowało 220 posłów, 90 było przeciw, a 150 wstrzymało się od głosu. Oprócz tego, taką samą większością głosów, Sejm pociągnął posła Pawlickiego za te słowa do odpowiedzialności konstytucyjnej przed Trybunałem Stanu, by ten pozbawił go mandatu.