10. 23 września przypada równonoc jesienna. Tego dnia dzień i noc trwają tyle samo. Każdego następnego dnia noc zacznie się wydłużać, zaś dzień skracać.
Taki stan rzeczy potrwa aż do 22 grudnia, czyli przesilenia zimowego.
Redakcja
28
29
30
31
Jesień to właściwa (i w potocznej, mylnej opinii - jedyna) pora na grzybobranie. Jest to niewątpliwie okres, gdy grzyby są niemal gwa-rantowane. Masowy wysyp jesiennych grzybów ma miejsce po dłuższym okresie deszczowym połączonym z utrzymującą się wysoką wilgotnością powietrza. Następuje to, w zależności od roku, od około połowy września do połowy października. Intensywność wysypu grzybów także bywa różna, są lata gdy grzyby można niemal dosłownie kosić i wozami wozić i takie la-ta, gdy trzeba się nieco nachodzić, aby znaleźć prawdziwka i kilka podgrzybków.
Generalnie jednak, jesień rzadko sprawia zawód.
Pamiętaj! Jeśli chcesz wybrać się na grzybobranie, a jesteś zupełnie „zielonym”
grzybiarzem poproś o towarzystwo osobę, która ma większe doświadczenie. Osoba taka nie tylko wskaże ci najlepsze miejsce do szukania grzybów, ale też rozwieje wszelkie wątpliwości przy identyfikacji grzybów jadalnych. Pamiętaj, że grzyby trujące mogą być bardzo niebezpieczne dla człowieka i doprowadzić nawet do śmierci!
Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości lepiej pozostaw taki gatunek w lesie, nigdy nie sprawdzaj jego toksyczności poprzez zjedzenie, nawet najmniejszego kawałeczka.
Nie tylko grzyby trujące należy pozostawić w lesie, nie wolno także zbierać gatunków, które są pod ochroną.
32
Grzyby niejadalne i zbyt małe pozostaw w spokoju, nie wyrywaj ich i pod żadnym pozorem nie niszcz. Jeśli już znajdziesz długo wypatrywane okazy ważne jest także umiejętne wycinanie grzyba z podłoża, trzeba go delikatnie wykręcić z podłoża lub wyciąć nożykiem, aby nie uszkodzić grzybni.
Na grzybobranie najlepiej wybierać się wczesnym rankiem, warto zaopatrzyć się nie tylko w koszyk na nasze zbiory, ale także ciepłe ubranie, kalosze bo o świecie las pokryty jest rosą, termos z ciepłą herbatą, nożyk i oczywiście dobre towarzystwo.
Redakcja
33
Dania z grzybów - przepisy. Sezon na grzyby w pełni. Borowiki, podgrzybki, kurki… Nic, tylko wybierać i smakować. Zobaczcie nasze propozycje na pyszne
Grzyby oczyścić, pokroić w kostkę i podsmażyć na maśle razem z pokrojoną cebulą.
Do garnka z bulionem dodać pokrojoną marchewkę, pietruszkę i selera. Gotować 10 minut. Następnie dodać podsmażone grzyby i ziemniaki pokrojone w kostkę.
Gotować jeszcze przez około 20 minut. Zupę doprawić majerankiem, solą i pieprzem. Zmiksować do konsystencji kremu i dodać śmietany. Na wierzch można posypać posiekaną natką pietruszki.
34
Kotlety z grzybów
Składniki na kotlety z grzybów:
1 kg dowolnych świeżych grzybów
1 jajko osączyć i zemleć. Cebulę obrać, posiekać i podsmażyć na oleju. Do grzybów dodać jajo, namoczone w mleku i mocno odciśnięte bułki, pieprz, sól oraz cebulkę.
Jeśli masa będzie zbyt rzadka, dosypać nieco tartej bułki. Wymieszać, uformować kotlety, obtoczyć w tartej bułce. Usmażyć na oleju na rumiano. Podawać z dowolną surówką.
Smacznego!
35
„Gorzka czekolada. I inne ważne opowiadania o ważnych sprawach”,
Jest to zbiór opowiadań dla młodzieży w wieku 11-15 lat o tym, co w życiu jest naprawdę ważne. Przyjaźń, szacunek, mądrość, sprawiedliwość, odwaga, wolność, ale także optymizm i pokojowe nastawienie do świata. Autorami są laure-aci Konkursu Literackiego im. Astrid Lindgren, organizowanego przez Fundację ABCXXI Cała Polska czyta dzieciom oraz od lat związany z Fundacją Andrzej Maleszka, niezwykle popularny i lubiany autor bestsellerów dla dzieci. Niełatwo znaleźć książkę, która tak poważnie traktuje młodego czytelnika. Fantastycznie napisana i zilustrowana budzi skrajne emocje, zachęca do refleksji i skłania do dyskusji. Na pewno niejeden nastolatek będzie identyfikował się z jej bohaterami.
Dla dzieci: „Skąd się wzięło pisklę w jajku?”, Christian Dreller i Petra Maria Schmitt
To zbiór zabawnych i trzymających w napięciu historyjek, które pomagają znaleźć odpowiedzi na nurtujące dzieci pytania, jak na przykład czy można czytać
palcami albo dlaczego swędzą nas ukłucia komara. Idealne opowiadania o charakterze edukacyjnym dla dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym.
Znakomicie nadają się jako bajki na dobranoc. Bohaterowie wybierają się na wycieczki, podczas których przeżywają wspaniałe przygody i zdobywają nową wiedzę. Rzeczowe odpowiedzi na trudne pytania w połączeniu z dobrą zabawą i samodzielnym poszukiwaniem rozwiązań.
36
Science-fiction: „Luna: Nów”, Ian McDonald
Ten jeden z najlepszych na świecie autorów fantastyki naukowej zwrócił się tym razem ku Księżycowi. Jest to książka o pięciu rodzinnych korporacjach uwikłanych w zaciętą walkę o kontrolę nad surowym księżycowym środowiskiem.
Można łatwo zginąć, ale dzięki licznym złożom równie łatwo się wzbogacić.
To fantastyka, która na pewno przypadnie do gustu fanom Kima Stanley’a Robinsona, czy Kena Macleoda.
Kryminał, fantastyka dla nastolatków: „Opowieść o Kullervo”, John Ronald Tolkien
Dotąd niepublikowana opowieść J.R.R. Tolkiena, twórcy znanego z takich dzieł jak „Hobbit”, „Władca Pierścieni” czy „Silmarillion”, które sprzedały się na
całym świecie, w milionach egzemplarzy. „Opowieść o Kullervo” to niezwykła, a zarazem tragiczna historia chłopaka, okrutnie doświadczonego przez los.
Gospodarstwo wuja Untamo, który zabił jego ojca, porwał matkę a jego samego trzy razy próbował zabić, to miejsce, w którym „nieszczęsny Kullervo” dorasta.
Kochany jedynie przez siostrę Wanōnę oraz strzeżony magicznymi mocami przez czarnego psa Mustiego zostaje oddany do kowala Asemo jako służący. Tam również los go nie oszczędza…
Redakcja
37
Wciągająca fabuła, ciekawe zadania i niepowtarzalny klimat – czego można chcieć więcej od gry planszowej? Fana filmów fantasy i science fiction
po-winna ucieszyć gra osadzona w magicznym świecie, dla wielbiciela historii
i przygód możemy wybrać planszówkę, która pozwoli mu się wcielić w średniowiecznego władcę albo ambitnego poszukiwacza złota – możliwości jest
wiele. Na rynku jest także wiele gier edukacyjnych, które pomogą utrwalić szkolną wiedzę lub rozwinąć posiadane pasje.
Poniżej prezentujemy najlepsze planszówki:
Kultowa pozycja, która pomimo prostych zasad, potrafi wciągnąć na długie godziny. Tak naprawdę jest to gra i dla młodszych i dla starszych. Zaintere-suje zarówno nastolatka, jak i jego młodsze rodzeństwo. Podstawowym celem każdego z uczestników jest zbudowanie jak najwięcej dworców i połączeń między poszczególnymi miastami Europy. I choć trasy nie pokrywają się z prawdziwym przebiegiem linii kolejowych, to i tak w trakcie zabawy można lepiej poznać geografię i historię naszego kontynentu. Wsiąść do pociągu to gra, która jest częścią wielokrotnie nagradzanej serii Ticket to Ride, więc śmiało możemy zaproponować ją swojemu nastolatkowi.
38 i rozpoznawanie faktur różnych
przedmio-tów. W grze liczy się nie tylko inteligencja i spostrzegawczość, ale także tempo w jakim odpowiadamy na pytania. Znając odpowiedź, należy szybko położyć rękę na karcie i rozwiązać widniejącą na niej zagadkę. Jeśli nam się to uda, w nagrodę można ją zabrać (jeśli nie pozostaje ona w grze). To ważne, bo aby zwyciężyć musimy zdobyć po dwie karty z każdej własnością. Inni uczestnicy mogą w każdej chwili go przekupić i zgarnąć do swojej drużyny. Dzięki temu rozgrywka generuje jeszcze więcej emocji i staje się mniej przewidywalna.
39
Gra przenosi nas do roku 2174, gdzie przeludnienie Ziemi stało się faktem, a siły rządowe rozpoczęły intensywne działania, mające na celu kolonizację Marsa.
Nad terraformacją czerwonej planety pracuje kilka korporacji, którymi zarządzać muszą poszczególni gracze. Ich podstawowym zadaniem jest kupowanie i realizowanie różnych projektów inwestycyjnych, których celem jest przystosowanie Marsa do przyjęcia osadników z Ziemi. Może to być np. budowanie miast, zalesianie terenów czy tworzenie oceanów. Na każdy projekt dostajemy budżet, którego nie można przekroczyć. Choć przez całą rozgrywkę gracze ze sobą rywalizują, muszą też zrealizować trzy wspólne cele: podnieść temperaturę na Marsie do 8°C, zwiększyć ilość tlenu w atmosferze i stworzyć co najmniej 9 oce-anów.
Rozgrywka kończy się w momencie, gry graczom się to udaje.
Oferta młodzieżowych gier planszowych nie kończy się oczywiście na wymienionych tytułach. Każdego roku do sklepów trafiają nowe pozycje.
Do odkrycia jest też wiele starszych, kultowych już gier. Im także warto się przyjrzeć
Redakcja
40 Osoby piszące: Redakcja
Opiekunowie: Katarzyna Drozdowska, Karolina Wojtowicz Oprawa Graficzna: Tomasz Durawa, Karolina Wojtowicz Skład, opracowanie druku i druk: Tomasz Durawa.