Rzetelność kwestionariusza

Rzetelność poszczególnych wersji Kwestionariusza Predyspozycji Zawodowych oszacowano poprzez pomiar zgodności wewnętrznej. Dla każdej z sześciu wyodrębnionych skal kwestionariusza obliczono współczynnik alfa Cronbacha (Guilford, 2005) na podstaie badań uczniów stanowiących próbę normalizacyjną. Dokładny opis badanych grup znajduje się w podrozdziale 2.3.

2.1.1. Zgodność wewnętrzna kwestionariusza w wersji dla klasy III

Pomiar rzetelności testu przeprowadzono na grupie 300 uczniów III klas szkoły podstawowej (121 chłopców i 179 dziewcząt). W tab. 2.1 przedstawiono wartości współczynników alfa Cronbacha dla ogółu badanych oraz oddzielnie dla chłopców i dziewcząt.

Tabela 2.1. Współczynniki zgodności wewnętrznej oraz błędy standardowe pomiaru wersji kwestionariusza dla klas III

SKALA Osoby badane Alfa Cronbacha SEM^*

REALISTYCZNA Ogółem 0,74 0,28

Chłopcy 0,69 0,45

Dziewczęta 0,76 0,34

BADAWCZA Ogółem 0,72 0,29

Chłopcy 0,70 0,45

Dziewczęta 0,73 0,38

ARTYSTYCZNA Ogółem 0,68 0,32

Chłopcy 0,61 0,49

Dziewczęta 0,54 0,30

Tabela 2.1 (cd.)

SKALA Osoby badane Alfa Cronbacha SEM^*

SPOŁECZNA Ogółem 0,64 0,17

Chłopcy 0,58 0,27

Dziewczęta 0,66 0,21

PRZEDSIĘBIORCZA Ogółem 0,54 0,22

Chłopcy 0,52 0,33

Dziewczęta 0,57 0,29

KONWENCJONALNA Ogółem 0,70 0,31

Chłopcy 0,66 0,46

Dziewczęta 0,73 0,40

* SEM – błąd standardowy pomiaru Źródło: opracowanie własne.

Zgodność wewnętrzna poszczególnych skal kwestionariusza jest zadowalająca. Wartości współczynników zgodności wewnętrznej dla ogółu badanych uczniów klas III wahają się od 0,64 (Skala Społecz-na) do 0,74 (Skala RealistyczSpołecz-na).Wyjątek stanowi Skala Przedsię-biorcza, dla której współczynnik alfa Cronbacha wynosi 0,54. Anali-za rzetelności skal w obrębie płci wykaAnali-zała, że wielkości sAnali-zacowa- szacowa-nych współczynników są podobne jak w całej grupie badaszacowa-nych. Dla chłopców przyjmują wielkości od 0,52 w Skali Przedsiębiorczej do 0,70 w Skali Badawczej. W grupie dziewcząt współczynniki alfa Cronbacha wahają się od 0,54 (Skala Artystyczna) do 0,76 (Skala Realistyczna).

2.1.2. Zgodność wewnętrzna kwestionariusza w wersji dla klasy VI

W celu oszacowania rzetelności kwestionariusza przeprowadzono badania wśród 301 uczniów (119 chłopców i 182 dziewczęta) klas VI szkoły podstawowej. Jak widać w tab. 2.2, wartości współczynników zgodności wewnętrznej dla ogółu badanych uczniów przyjmują warto-ści od 0,66 w Skali Przedsiębiorczej do 0,83 w Skali Realistycznej. Dla większości skal wartości te przekraczają 0,70. Tym samym można stwierdzić, że zgodność wewnętrzna poszczególnych wymiarów kwestionariusza jest zadowalająca.

Tabela 2.2. Współczynniki zgodności wewnętrznej oraz błędy standardowe pomiaru wersji kwestionariusza dla klas VI

SKALA Osoby badane Alfa Cronbacha SEM

REALISTYCZNA Ogółem 0,83 0,30

Chłopcy 0,82 0,44

Dziewczęta 0,73 0,32

BADAWCZA Ogółem 0,77 0,29

Chłopcy 0,80 0,48

Dziewczęta 0,75 0,37

ARTYSTYCZNA Ogółem 0,75 0,31

Chłopcy 0,65 0,43

Dziewczęta 0,71 0,35

SPOŁECZNA Ogółem 0,75 0,18

Chłopcy 0,75 0,31

Dziewczęta 0,74 0,21

PRZEDSIĘBIORCZA Ogółem 0,66 0,22

Chłopcy 0,67 0,36

Dziewczęta 0,66 0,28

KONWENCJONALNA Ogółem 0,71 0,20

Chłopcy 0,71 0,33

Dziewczęta 0,71 0,25

Źródło: opracowanie własne.

Analiza rzetelności testu w grupie chłopców wykazała, że szacowa-ne wielkości współczynnika alfa Cronbacha wahają się od 0,65 w Skali Artystycznej do 0,82 w Skali Realistycznej. Dla dziewcząt najmniejsza wielkość współczynnika zgodności wewnętrznej to 0,66 (Skala Przed-siębiorcza), zaś największa równa się 0,75 (Skala Badawcza).

2.1.3. Zgodność wewnętrzna kwestionariusza w wersji dla gimnazjum

Pomiar rzetelności kwestionariusza przeprowadzono na grupie 500 uczniów gimnazjum, w tym 159 chłopców i 341 dziewcząt. W tab. 2.3 przedstawiono wartości współczynników alfa Cronbacha dla po-szczególnych wymiarów kwestionariusza. Dla ogółu badanych ucz-niów wartości te wahają się od 0,70 (Skala Przedsiębiorcza) do 0,85 (Skala Realistyczna). Tym samym rzetelność testu można uznać za zadowalającą.

Tabela 2.3. Współczynniki zgodności wewnętrznej oraz błędy standardowe pomiaru wersji kwestionariusza dla gimnazjum

SKALA Osoby badane Alfa Cronbacha SEM

REALISTYCZNA Ogółem 0,85 0,21

Chłopcy 0,86 0,34

Dziewczęta 0,82 0,24

BADAWCZA Ogółem 0,81 0,22

Chłopcy 0,81 0,39

Dziewczęta 0,82 0,27

ARTYSTYCZNA Ogółem 0,79 0,22

Chłopcy 0,74 0,37

Dziewczęta 0,77 0,25

SPOŁECZNA Ogółem 0,74 0,14

Chłopcy 0,70 0,27

Dziewczęta 0,74 0,14

PRZEDSIĘBIORCZA Ogółem 0,70 0,17

Chłopcy 0,68 0,31

Dziewczęta 0,75 0,20

KONWENCJONALNA Ogółem 0,74 0,17

Chłopcy 0,75 0,30

Dziewczęta 0,72 0,21

Źródło: opracowanie własne.

Analiza rzetelności kwestionariusza w obrębie płci wykazała, że współczynniki alfa Cronbacha w grupie chłopców i grupie dziewcząt są podobne do współczynników szacowanych dla ogółu badanych uczniów. Dla chłopców najniższa wartość współczynnika to 0,68 (Skala Przedsiębiorcza), natomiast najwyższa wynosi 0,86 (Skala Realistyczna). W grupie dziewcząt wartości współczynnika alfa Cronbacha wahają się od 0,72 w Skali Konwencjonalnej do 0,82 w Skali Realistycznej i Skali Badawczej.

2.1.4. Zgodność wewnętrzna kwestionariusza w wersji dla szkół ponadgimnazjalnych

W celu oszacowania rzetelności poszczególnych skal kwestiona-riusza przeprowadzono badania wśród 508 uczniów szkół średnich, w tym 239 chłopców oraz 269 dziewcząt. Tabela 2.4 ilustruje wartości

współczynników alfa Cronbacha dla ogółu badanych oraz oddzielnie dla chłopców i dziewcząt. Ogółem współczynniki te przyjmują wartości powyżej 0,75. Wyjątkiem jest Skala Konwencjonalna, dla której współczynnik alpha Cronbacha wynosi 0,68. Tym samym zgodność wewnętrzna tego wymiaru jest niższa w porównaniu z pozostałymi skalami.

Tabela 2.4. Współczynniki zgodności wewnętrznej oraz błędy standardowe pomiaru wersji kwestionariusza dla szkół ponadgimnazjalnych

SKALA Osoby badane Alfa Cronbacha SEM

REALISTYCZNA Ogółem 0,86 0,21

Chłopcy 0,87 0,28

Dziewczęta 0,80 0,25

BADAWCZA Ogółem 0,77 0,18

Chłopcy 0,77 0,26

Dziewczęta 0,77 0,24

ARTYSTYCZNA Ogółem 0,87 0,25

Chłopcy 0,84 0,33

Dziewczęta 0,88 0,36

SPOŁECZNA Ogółem 0,76 0,17

Chłopcy 0,74 0,25

Dziewczęta 0,74 0,22

PRZEDSIĘBIORCZA Oółem 0,76 0,19

Chłopcy 0,75 0,27

Dziewczęta 0,75 0,26

KONWENCJONALNA Ogółem 0,68 0,15

Chłopcy 0,72 0,23

Dziewczęta 0,65 0,19

Źródło: opracowanie własne.

Dla chłopców wartości współczynników zgodności wewnętrznej wa-hają się od 0,72 dla Skali Konwencjonalnej do 0,87 dla Skali Reali-stycznej. U dziewcząt współczynniki alfa Cronbacha przyjmują nieco niższe wartości niż w grupie chłopców. Najniższy z nich wynosi 0,65 (Skala Konwencjonalna), najwyższy zaś 0,88 (Skala Artystyczna).

Podsumowując przeprowadzone analizy zgodności wewnętrznej poszczególnych wersji Kwestionariusza Preferencji Zawodowych,

moż-na stwierdzić, że ich rzetelność jest zadowalająca. Z uwagi moż-na wiel-kość współczynników alfa Cronbacha w niektórych skalach narzędzia należy ostrożnie interpretować wyniki indywidualnych badań, uwzględniając w analizie przedział ufności, w jakim mieści się wynik prawdziwy osoby badanej. W konstrukcji przedziałów ufności pomoc-na będzie zpomoc-najomość błędów standardowych pomiaru (SEM), których wartości dla poszczególnych wymiarów każdej wersji kwestionariusza podano w tabelach 2.1–2.4.