K om petencja drugiej sekcji
Art. 96
W drugiej sekcji S ygnatura Apo stolska rozpatruje:
1) spory wynikłe na tle w yko nyw ania adm inistracyjnej władzy kościelnej, doniesione do S ygnatu ry n a skutek złożenia apelacji czy li rek u rsu przeciwko decyzji kom petentnego D ykasterium , ilekroć w skazuje się n a naruszenie praw a;
2) spory dotyczące kom petencji między D ykasteriam i Stolicy Apo stolskiej;
3) spraw y adm inistracyjne prze kazane jej przez Kongregacje K urii Rzymskiej;
4) spraw y zlecone jej przez P a pieża.
[35] Dokum enty posoborowe 327
De ratione procedendi in sectione altera
Tit. VII
C aput I N orm ae praelim inares
Art. 97
Processus coram sectione altera evolvuntur sub secreto erga omnes, exceptis partibus earum que P a tro nis, qui possunt acta, post earun-'
dem publicationem , inspicere atque notulas sum ere, item que obtinere authentica exem plaria, de licentia C ardinalis P raefecti, et praevia scripta instantia, m otivis suffulta, auditoque Secretario et Prom otore Iustitiae.
Art. 98
§ 1. Huius sectionis decisiones inspicere vel earum dem tran scrip ta exem plaria o btinere possunt partes aliique qui iustam causam ad hoc probent coram Secretario, dum m o do ne C ardinalis Praefectus, sive ad instantiam partis sive ex offi cio, iusserit decisionem sub secreto servandam esse erga tertias perso nas.
§ 2. Tamen, etiam in hoc casu, facultas decisiones inspiciendi, vel exem plaria obtinedi, ita circum scribitur lim itibus ut solus C ardi nalis P raefectus eam concedere po ssit, perpensis m otivis ab instante allatis et audito Secretario.
Sposób postępowania w drugiej sekcji
Rozdział I Przepisy w stępne
Art. 97
Procesy w sekcji drugiej m ają c h arak ter ta jn y względem w szyst kich, z wyłączeniem stron i ich adwokatów. Mogą oni — po publi kacji akt — przeglądać je, czynić pewne notatki, jak również uzys kać autentyczne odpisy, za zezwo leniem K ardynała P refekta, na skutek um otywowanej pisem nej prośby i po w ysłuchaniu zdania se k retarza i prom otora spraw iedli wości.
A rt. 98
§ 1. Wgląd do decyzji tej sekcji lub uzyskanie ich odpisów przy sługuje stronom i tym którzy wo bec sekretarza udowodnią słuszny powód swojej prośby, o ile jednak K ardynał P refek t czy to na żądanie strony czy z urzędu nie orzekł, że decyzja w inna być zachowana w tajem nicy względem osób trze cich.
§ 2. Jednakże naw et w tym w y padku możność wglądu w decyzje lub uzyskania ich odpisów ograni cza się w ten sposób, że tylko sam K ardynał P refek t może n a to zez wolić, po rozw ażeniu motywów przytoczonych przez proszącego i po w ysłuchaniu zdania sekretarza.
Art. 99
§ 1. P artes possunt stare in iudi- eio solummodo per Patronum .
§ 2. Si pars, quavis de causa, non constituerit sibi patronum a sectione altera Signaturae Apo stolicae admissum, Secretarius eam invitat ut aliquem defensorem pro sua fiducia nom inet, in tra tem pus tax ativ e ad hoc determ inandum .
§ 3. Quod si pars in tra statu tu m term inum invitationi non obtem pe raverit, ipse Secretarius ex officio ad nom inationem procedit.
§■ 4. P atroni, sive a p arte sive ex officio constituti, valent ponere et recipere, loco p artis in causa, omnes actus processuales qui non sint ex rei n a tu ra ipsi p a rti re servati; at non valent actus ponere qui iuri de quo conitrovertitur prae- iudicium ferant, nisi de speciali ipsius partis mandato.
Art. 100
§ 1. Beneficium patrocinii ex to to vel ex p arte gratu iti apud sec tionem alteram concedit suo decre to Cardinalis Ponens seu Relator, auditis Secretario et Prom otore Iustitiae.
§ 2. D ecretum de quo in supe riore paragraphe, subscribit etiam Secretarius; N otarius autem debet illud, sua significatione m unitum , notificare.
Art. 101
§ 1. Expensas processus et P a tronorum proventus in sectione
al-Art. 99
§ 1. Strony mogą występować w sądzie tylko za pośrednictwem adwokatów.
§ 2. Jeżeli strona nie ustanowi sobie z jakiejkolw iek przyczyny ad w okata dopuszczonego przez drugą sekcję Sygnatury Apostolskiej, w te dy sekretarz wzywa ją, by w ściśle oznaczonym term inie zam ianowała jakiegoś zaufanego obrońcę.
§ 3. Gdyby strona nie wyznaczy ła adw okata w oznaczonym term i nie, sam sekretarz dokonuje nom i nacji z urzędu.
§ 4. Adwokaci czy to ustanow ie ni przez stronę, czy z urzędu, mo gą w ykonyw ać i podejmować ·— za m iast strony w spraw ie ·— w szyst kie czynności procesowe, które nie są zarezerw ow ane samej stronie z n atu ry rzeczy. Nie mogą jednak wykonywać czynności, które by przynosiły szkodę praw u, co do k tó rego toczy się spór, chyba że na specjalne zlecenie samej strony.
Art. 100
§ 1. Opiekę praw ną całkowicie lub w części bezpłatną w sekcji drugiej załatw ia swoim dekretem kardynał ponens czyli relator, po w ysłuchaniu zdania sekretarza i prom otora sprawiedliwości.
§ 2. Dekret, o którym mowa w poprzednim paragrafie podpisu je także sekretarz. Notariusz zaś, złożywszy swój podpis, powinien podać go do wiadomości.
A rt. 101
§ 1. W sekcji drugiej sekretarz reguluje w ydatki związane z
pro-[37] D okum enty posoborowe 3 2 9
te ra solvit Secretarius, e deposito attingens quod partes apud Can- cellariam Signaturae Apostolicae constituere tenentur. R atam taxam expensarum processualium et pro ventuum P atronorum singulis in casibus determ inat Collegium iu- dicans vel, si processus ad decisio nem definitivam non pervenerit, Cardinalis Praefectus.
§ 2. Si concessum fu erit benefi cium gratu iti patrocinii, expensae processuales et congrua retrib u tio P atronis debita, sum untur ex pe cunia hunc in finem in arcam de ferenda (Fondo g ratuito patroci nio).
Art. 102
§ 1. Term ini actis processualibus sta tu ti su n t ordinatorii, nisi expre sse perem ptorii declarentur.
§ 2. Ius tam en est C ardinali P ra e fecto, necnon Secretario in tra li m ites eius com petentiae, term inos fatales constituere, si id re q u ira tu r pro casu expedite solvendo.
§ 3. C ontra decisionem Secretarii, d atur partibus recursus ad C ardina lem Praefectum .
Art. 103
N ullitas alicuius actus processua- lis tunc tan tu m potest declarari, quando in actu ipso ea deficiant, quae ad finem assequendum sunt necessaria, num quam vero si actus reapse finem attigerit ad quem ordinatus est.
cesem i honoraria adwokatów, czer piąc z depozytu, jaki strony pow in ny złożyć w K ancelarii Sygnatu ry Apostolskiej. Odpowiednią w y sokość opłat procesowych i w yna grodzenia adwokatów wyznacza w poszczególnych w ypadkach kole gium sądzące, ew entualnie K ard y nał P refekt, w w ypadku nie dopro w adzenia procesu do decyzji koń cowej.
§ 2. Jeżeli przyznano bezpłatną opiekę praw ną, w tedy koszta proce sowe i odpowiednie wynagrodzenie należne adwokatom pokryw a się z pieniędzy złożonych na ten cel w kasie (Fundusz bezpłatnej opie ki).
Art. 102
§ 1. Term iny wyznaczane dla aktów procesowych m ają charakter porządkowy, o ile nie są w yraźnie określone jako ostateczne.
§ 2. Jednakże K ardynał Prefekt, jak rówmież sekretarz w ram ach swojej kom petencji, m ają prawo ustanaw iać term iny zawite, jeżeli domaga się tego szybkie załatw ie nie spraw y.
§ 3. Przeciw ko decyzji sekretarza przysługuje stronom rek u rs do K ardynała Prefekta.
Art. 103
Tylko w tedy można ogłosić n ie ważność jakiejś czynności proceso w ej, gdy w samej czynności b ra k u je tego, co jest konieczne do osiągnięcia celu, nigdy zaś wtedy, gdy czynność osiąga swój cel, do którego jest skierowana.
Ratio procendendi in recursu ad versus actus publicae A dm inistra- tionis ecclesiasticae
Art. 104
Ab obtinendam decisionem alte rius sectionis Signaturae Apostoli- cae in controversiis de quibus agi tu r in art. 96, n. 1, opus est re cu r su, secundum communes norm as processuales exarando (cfr. can. '1706 ss.).
A rt. 10.5
§ 1. Recursus C ancellariae exhi bendus est in tra term inum perem p torium triginta dierum a die qua decreta vel acta quae im pugnantur notificata sunt, vel a die qua con stet recu rren tem rev era illa ad nor mam iuris novisse; sin minus, in tra eundem term inum perem ptorium , recursus tradendus est officio p u blici cursus ut ad Cancellarium tra n sm itta tu r, ea quidem ratione ut exhibeatur syngrapha au th en tica receptionis cum certa adnota- tione diei.
§ 2. Haec syngrapha ab eo cuius in terest actis adnecti debet.
§ 3. S ignatura Apostolica genera li regula, ad quinquenium valitura, term inos longiores potest statuere pro locis ex tra Europam , in quibus peculiaris quaedam difficultas p ra e pedit m edia com m unicationis; hui- usmodi decretum publici iuris fiet insertione in officiali com m entario „Acta Apostolicae Sedis”.
Caput II
Sposób postępow ania w w ypadku rekursu przeciwko czynnościom p u blicznej A dm inistracji kościelnej
A rt. 104
Dla uzyskania decyzji w drugiej, sekcji Sygnatury Apostolskiej w w ypadku sporów, o których m o wa w art. 96, n. 1, należy sporzą dzić rek u rs według powszechnych przepisów procesowych (por. kan. 1706 nn.).
Art. 105
R ekurs należy złożyć w stanow czym term inie 30 dni, licząc od dnia, w którym ktoś został pow ia domiony o dekretach lub czynnoś ciach, o jakie chodzi, ew entualnie od dnia, co do którego ustali się, że wnoszący rek u rs rzeczywiście dowiedział się o nich zgodnie z p ra wem. Można też w tym samym sta nowczym term inie przesłać do K an celarii rek u rs za pośrednictw em po czty z tym jednak, że należy przed staw ić dowód nadania z dokład nym oznaczeniem dnia.
§ 2. W spomniane poświadczenie nadania w inno być przez zaintere sowanego dołączone do akt.
§ 3. S ygnatura A postolska może ogólnym zarządzeniem, ważnym na okres 5 lat, ustalić dłuższe term iny w odniesieniu do krajów pozaeuro pejskich, w których istn ieją jakieś specjalne trudności gdy idzie o śro dki przekazu. Tego rodzaju dekret będzie podaw any do publicznej w ia domości w sposób urzędowy w „A ktach Stolicy A postolskiej”.
[39] D okum enty posoborowe 331 Art. 106
Recursus inscribendus est alteri sectioni Signaturae Apostolicae et refe rre debet:
1) nom en et praenom en re c u rre n tis, domicilium vel locum residen- tiae, necnon titulum , si recurrens non nom ine proprio, sed qua re p ra esentans agit;
2) actum seu decretum adm ini strativ u m quod im pugnatur et diem acceptae notificationis ad norm an iuris;
3) sum m ariam factorum exposi tionem, rationes quibus n ititu r r e cursus, leges quae violatae asseru n tu r et conclusiones;
4) subscriptionem p artis re c u rre n tis, vel P atroni m andato speciali in stru cti et, in altero casu, eiusdem m andati notas (estremi), nisi ad calcem ipsius recursus m andatum sit collatum.
A rt. 107 § 1. Recursus est nullus:
1) si desit subscriptio requisita articulo praecedenti, n. 4;
2) si absolute incertum m aneat de quibusnam personis vel de quo nam obiecto in recurso agatur.
§ 2. In ceteris casibus Secretario facultas com petit decernendi ite ra tionem recursus in tra term inum fa talem , suo decreto praestituendum .
A rt. 108
Recursui adnecti potest instantia, allatis motivis gravibus vel
docu-A rt. 106
R ekurs w inien być zaadresowany do drugiej sekcji Sygnatury Apo stolskiej i powinien wyszczególniać:
1) nazwisko i imię zgłaszającego rekurs, stałe miejsce zam ieszkania lub przynajm niej miejsce pobytu oraz podstaw ę upow ażnienia do zgłoszenia rekursu, gdy zgłaszają cy nie w ystępuje we w łasnym im ie niu lecz kogoś reprezentuje;
2) akt zaskarżalny lub dekret ad m inistracyjny oraz dzień otrzym a nego zaw iadom ienia zgodnie z prze pisem praw a;
3) sum aryczne przedstaw ienie fa któw, racje uzasadniające rekurs, naruszone przepisy praw ne oraz wnioski ;
4) podpis strony wnoszącej rekurs lub adw okata posiadającego pełno mocnictwo, a w tym ostatnim w y padku zakres pełnomocnictwa, chy ba że samo pełnomocnictwo jest za łączone.
Art. 10,7 § 1. R ekurs jest nieważny:
1) gdy brakuje podpisu, którego w ym aga się w poprzednim arty k u le, n. 4;
2) gdy absolutnie nie wiadom o o jakie osoby chodzi w rekursie lub o jaki przedmiot.
§ 2. W pozostałych w ypadkach przysługuje Sekretarzow i władza decydowania o ponowieniu re k u r su w term inie zawitym, ustalonym w jego dekrecie.
A rt. 108
Do rek u rsu można dołączyć proś bę, z załączeniem poważnych
mo-m entis quibus inn ititu r, ad o bti nendam suspensionem exsecutionis actus im pugnati.
Art. 109
U na cum recursu exhiberi debent:
1) to t exem plaria eiusdem re c u r sus quot necessaria sunt ut statim cum omnibus com m unicetur in té resse habentibus;
2) m andatum speciale — si habe atu r — subsignatione m andantis m unitum , rite recognitum ab auc toritate ecclesiastica et probato P a trono collatum;
3) exem plar im pugnati decreti, nisi a récu rren te nequeat exhiberi vel quia A dm inistratio publica exem plar concedere recusavit vel tem pus utile ad recursum propo nendum illud obtineri non sivit;
4) docum enta quae recursum fu l cire asseruntur;
5) pecuniae summa, in arca de ponenda, pro ra ta quam singulis a n nis decrevit Cardinalis Praefectus, vel petitio ad obtinendum benefi cium gratu iti patrocinii, opportu nis documentis munita.
Art. 110
Ut legitim e constet A dm inistratio- nem publicam recusavisse trad ere exem plar im pugnati decreti, recu rren s probare ten etu r se illud pe tiisse per litteras com m endatas et cum syngrapha receptionis vel ae- quipolenti system ate locali, saltem quindecim diebus antequam expi- ra re n t fatalia.
tywów lub dokumentów, n a których się opiera, o zawieszenie w ykona nia aktu zaskarżanego.
Art. 109
Razem z rekursem należy przed stawić:
1) tyle odpisów rekursu ile ich potrzeba zaraz do rozesłania zain teresow anym ;
2) specjalne pełnomocnictwo — jeżeli w ogóle m a m iejsce — pod pisane przez udzielającego, pośw iad czone odpowiednio przez władzę ko ścielną, a udzielone zatw ierdzonem u adwokatowi;
3) odpis zaskarżanego dekretu, chyba że wnoszący rekurs nie m o że go przedstaw ić z powodu odmó wienia w ydania odpisu przez adm i nistrację publiczną lub niem ożli wości uzyskania go w term inie przew idzianym na złożenie rekursu;
4) dokum enty uzasadniające r e kurs;
5) odpowiednią sumę pieniędzy, k tórą należy złożyć w kasie, w w y sokości ustalonej w poszczególnych latach przez K ardynała P refekta — lub prośbę o przyznanie bezpłatnej opieki praw nej, odpowiednio udo kum entow aną.
Art. 110
Dla ustalenia w sposób praw ny, że adm inistracja publiczna odmó w iła w ydania odpisu zaskarżanego dekretu, zgłaszający rek u rs obowią zany jest udowodnić, że prosił o ta ki odpis listem poleconym i za po- świadczeniem odbioru lub w po dobny sposób zgodny z lokalnym systemem, przynajm niej n a 15 dni przed wygaśnięciem term in u zaw i tego.
[41] D okum enty posoborowe 333 Art. 111
Sive P atronus recu rren tis aut ip sa pars recurrens, sive altera pars, debet pro processu domicilium eli gere vel Romae vel in C ivitate Va ticana, ad recipiendam notifieatio- nem actorum processualium ad se spectantium . Sesus notificatio fiet apud C ancellariam Signaturae Apo stolicae.
Art. 112
■ Ubi prim um recursus cum docu m entis necessariis ad Cancellariam pervenerit, Secretarius curet ut co m m unicetur cum A uctoritate eccle siastica quae decisionem im pugna tam tulit, necnon cum aliis quorum in terest se opponere; ex q u irat a com petent e A uctoritate ecclesiastica ut acta omnia et docum enta spec ta n tia ad casum, de quo controve- rtitu r, tra n sm itta t in tra term inum perem ptorium trig in ta dierum a r e cepta com m unicatione; invitet om nes quorum ex adverso in terest ad exhibendum eventualem oppositum recursum vel ad deponendas res ponsiones et ad exhibenda acta et docum enta pro sua quisque parte, in tra term inum p a rite r trig in ta die ru m ; demum ad deponendam pecu niae sum m am , sim iliter ac s ta tu tu m est art. 109, n. 5.
A rt. 113
§ 1. Nisi iudicio Cardinalis P ra e fecti, auditis Secretario, Prom otore
A rt. I l l
A dw okat strony wnoszącej rekurs lub sam a strona wnosząca, ew entu alnie druga strona pow inni obrać na czas procesu zamieszkanie w Rzymie albo w P aństw ie W aty kańskim a to w celu otrzym yw ania zawiadomień o dotyczących ich czynnościach procesowych. W prze ciwnym w ypadku zawiadomienie będzie dokonywane w K ancelarii S ygnatury Apostolskiej.
A rt. 112
Skoro tylko rekurs w płynie do K ancelarii razem z koniecznymi do kum entam i, sekretarz w inien się zatroszczyć o powiadomienie o tym Władzy kościelnej, k tóra w ydała zaskarżoną decyzję, oraz zaintere sowanych ze strony przeciwnej. Winien następnie zażądać od kom petentnej w ładzy kościelnej prze słania — w ostatecznym term inie 30 dni od otrzym ania zawiadom ie nia — w szystkich akt i dokum en tów, odnoszących się do sprawy, o k tó rą toczy się spór. Pow inien też wezwać w szystkich zainteresow a nych ze strony przeciw nej, by przedstaw ili ew entualny przeciw s taw ny re k u rs lub złożyli odpowie dzi i przedstaw ili ak ty oraz doku m enty każdy ze swej strony — również w term inie 30 dni. Wzywa w reszcie do złożenia sumy pieniędzy podobnie jak to jest określone w art. 109 n. 5.
Art. 113
§ 1. O ile zdaniem K ardynała P refe k ta ·— po w ysłuchaniu
sekre-Iustitiae et Subsecretario instantia pro suspensione exsecutionis im pugnatae decisionis sit a lim ine re - icienda, S ecretarius eiusdem in sta n tiae notitiam illico communicet si ve cum A uctoritate ecclesiastica quae decisionem tulit, sive cum quovis ex adverso intéressé h a- bente, praefixo term ino trig in ta dierum ad constituendum sibi P a tronum vel ad deductiones et do cum enta producenda, quae utilia sibi v id ean tu r pro causae defini tione.
§ 2. Hoc tem pore elapso, Secre tariu s integram positionem, ex offi cio confectam, circa in stan tiam su spensionis tra d a t Prom otori Iu sti tiae, eum que invitet ut votum suum prom at in tra ulteriorem term inum decem dierum ab eadem positione accepta.
§ 3. Suspensio exsecutionis deci sionis im pugnatae concedi vel de negari debet in tra et non u ltra te r m inum sexaginta dierum ex quo recursus et adnexa in stan tia ad C ancellariam pervenerint.
§ 4. Si sectio alte ra Signaturae Apostolicae censuerit suspenden dam esse exsecutionem im pugna tae decisionis, decretum suspensio nis quam expeditissim o tram ite, Secretarius notificet A uctoritati ecclesiasticae com petenti, ut, nulla m ora interiecta, ad effectum dedu catur.
Art. 114
§ 1. Si m andatum a récurrente conferatur Patrono post exhibitum penes Cancellariam Signaturae Apo stolicae recursum , sed an te
elap-tarza, prom otora sprawiedliwości i podsekretarza — nie należy odrzu cić z m iejsca prośby o zawieszenie w ykonania zaskarżonej decyzji, w tedy o takiej prośbie sekretarz pow iadam ia zaraz władzę koś cielną, k tóra w ydała decyzję i k a żdego zaintersow anego ze strony przeciw nej, wyznaczając term in 30 dni dla ustanow ienia sobie adw oka ta lub dla przedstaw ienia w yw o dów czy dokumentów, k tó re będą uważali za pożyteczne do orzeczenia sprawy.
§ 2. Po upływie tego term inu se k reta rz przekazuje prom otorow i sprawiedliwości całą teczkę z a k tami, sporządzoną z urzędu, a do tyczącą prośby o zawieszenie i wzy wa go, by w term inie najw yżej 10 dni od otrzym ania akt przedstaw ił swój wniosek.
§ 3. Zawieszenie w ykonania za skarżonej decyzji winno być udzie lone lub odmówione w term inie nie dłuższym niż 60 dni licząc od czasu w płynięcia do K ancelarii r e kursu i złączonej z nim prośby.
§ 4. Jeżeli druga sekcja S ygnatu ry Apostolskiej zadecyduje, że n a leży zawiesić w ykonanie zaskarżo nej decyzji, w tedy sekretarz w mo żliwie najszybszy sposób zaw iado mić kom petentną w ładzę kościelną o dekrecie zawieszającym, w celu bezzwłocznego w ykonania go.
Art. 114
§ 1. W w ypadku gdy wnoszący rekurs udziela adw okatow i pełno m ocnictwa już po wniesieniu re kursu, ale przed upływem term inu
[43] Dokum enty posoborowe 335 sum term inum pro exhibitione ac
torum et docum entorum de quibus in art. 112. P atronus im petrare po test a Secretario term inum com putandum ab eccepto m andato, vel ab eius notitia, si ipsum m andatum directe transm issum fu erit Cancel lariae, ut exhibeat tum restrictum defensionalem ad illustrandum vel etiam si casus ferat, ad em endan dum recursum porrectum a parte, tum nova documenta quae forte censeat utilia pro recu rren tis de fensione.
§ 2. Sem per vero fas est re c u r ren ti petere a Secretario facultatem porrigendi ulteriorem scripturam m em orialem ad declarandum vel em endandum recursum , licet a P a trono exhibitum vel subsignatum , postquam inspexerit positionem et docum enta, sive ex officio sive pro parte, oblata ad norm am praece dentis art. 112 ab A uctoritate eccle siastica et a quovis alio cuius in