postępowań przed sądami administracyjnymi i organami administracji
W okresie objętym Informacją Rzecznik Praw Obywatelskich wniosła następujące skargi do Wojewódzkich Sądów Administracyjnych:
RPO-695557-XVIII/12 z dnia 6 kwietnia 2012 r. - skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na uchwałę Rady Gminy M. w sprawie ustalenia czasu pracy placówek handlu detalicznego, zakładów gastronomicznych i zakładów usługowych dla ludności działających na terenie Gminy M.
Zaskarżona przez Rzecznika Uchwała wskazuje w podstawie prawnej oprócz przepisów ustawy o samorządzie gminnym, także art. XII § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Przepisy wprowadzające Kodeks pracy. Przepis ten zawiera upoważnienie ustawowe dla gminy do stanowienia przepisów powszechnie obowiązujących. Wydana na tej podstawie uchwała ma zatem charakter wykonawczy.
Rada Gminy nakazując placówkom handlu detalicznego, zakładom gastronomicznym i zakładom usługowym umieszczanie w widocznym miejscu informacji o dniach i godzinach otwarcia przekracza zawarte w tym przepisie upoważnienie. Kompetencje rad gmin określone w art. XII § 1 ww. ustawy są ograniczone jedynie do określania godzin otwierania i zamykania placówek handlowych i usługowych, nie obejmują natomiast nakładania na właścicieli placówek handlowych, zakładów gastronomicznych i usługowych dla ludności dodatkowego obowiązku umieszczania w widocznym miejscu informacji o czasie pracy placówki. Zaskarżone przepisy uchwały Rady Gminy M. w sprawie określenia czasu pracy placówek handlu detalicznego, zakładów gastronomicznych i usługowych dla ludności działających na terenie Gminy M. rażąco naruszają art. 94 Konstytucji RP w związku z art. XII ustawy - Przepisy wprowadzające Kodeks pracy.
RPO-695560-XVIII/12 z dnia 6 kwietnia 2012 r. - skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na uchwałę Rady Gminy Ż. w sprawie określenia czasu pracy placówek handlu detalicznego, zakładów gastronomicznych i zakładów usługowych dla ludności działających na terenie Gminy Ż.
Zaskarżona przez Rzecznika Uchwała wskazuje w podstawie prawnej oprócz przepisów ustawy o samorządzie gminnym, także art. XII § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Przepisy wprowadzające Kodeks pracy. Przepis ten zawiera upoważnienie ustawowe dla gminy do stanowienia przepisów powszechnie obowiązujących. Wydana na tej podstawie uchwała ma zatem charakter wykonawczy.
Rada Gminy nakazując placówkom handlu detalicznego, zakładom gastronomicznym i zakładom usługowym umieszczanie w widocznym miejscu informacji o dniach i godzinach otwarcia przekracza zawarte w tym przepisie upoważnienie. Kompetencje
96
rad gmin określone w art. XII § 1 ww. ustawy są ograniczone jedynie do określania godzin otwierania i zamykania placówek handlowych i usługowych, nie obejmują natomiast nakładania na właścicieli placówek handlowych, zakładów gastronomicznych i usługowych dla ludności dodatkowego obowiązku umieszczania w widocznym miejscu informacji o czasie pracy placówki. Zaskarżone przepisy uchwały Rady Gminy Ż. w sprawie określenia czasu pracy placówek handlu detalicznego, zakładów gastronomicznych i usługowych dla ludności działających na terenie Gminy Ż. rażąco naruszają art. 94 Konstytucji RP w związku z art. XII ustawy - Przepisy wprowadzające Kodeks pracy.
RPO-692564-IV/11 z dnia 15 maja 2012 r. - skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na niektóre postanowienia uchwały Rady Miasta G. z dnia 26 listopada 2009 r. w sprawie przyjęcia wieloletniego programu gospodarowania mieszkaniowym zasobem Gminy Miasta G. na lata 2009-2013.
Rzecznik Praw Obywatelskich zaskarża § 15 ust. 8 Tabela IV.4. Lp. l.I.a w związku z § 13 ust. 5 załącznika do uchwały Nr XLII/1215/09 Rady Miasta G. z dnia 26 listopada 2009 r. w sprawie przyjęcia wieloletniego programu gospodarowania mieszkaniowym zasobem Gminy Miasta G. na lata 2009-2013. Zaskarżonym postanowieniom Rzecznik zarzuca naruszenie art. 7 ust. l pkt 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego i art. 7 Konstytucji RP i wnosi o stwierdzenie ich nieważności.
Analiza zaskarżonych postanowień uchwały prowadzi do wniosku, że wprowadzenie położenia budynku jako czynnika obniżającego wartość użytkową lokalu ma charakter jedynie formalny i nie może być uznane za realizację dyspozycji art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego. W zaskarżonym przepisie uchwały wprowadzono jednolitą 5% obniżkę stawki czynszu dla wszystkich budynków położonych poza strefą centralną określoną w § 13 ust. 5 załącznika do uchwały. Określenie w uchwale granic strefy centralnej może budzić wątpliwości jako niedostatecznie powiązane z wartością użytkową położonych w niej budynków z lokalami mieszkalnymi na wynajem. Brak jest uzasadnienia dla potraktowania pozostałej poza strefą centralną części miasta w sposób jednolity. Zastosowany mechanizm obniżki stawki czynszu ze względu na położenie budynku nie uwzględnia odległości budynku od centrum miasta, a także np. wpływu, jaki wywiera na wartość użytkową lokalu położenie budynku w strefie przemysłowej lub w obszarze narażonym na szkodliwą dla zdrowia działalność zakładów przemysłowych.
Wojewódzkie Sądy Administracyjne wydały następujące orzeczenia w sprawie skarg Rzecznika Praw Obywatelskich:
RPO-658408-V/10 z dnia 31 maja 2011 r. – skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na pkt 3.4.2. załącznika nr 2 do uchwały Nr XXXII/268/03 Rady
97
Miasta K. w sprawie opłat za parkowanie pojazdów samochodowych na drogach publicznych na terenie K., w części zawierającej zwrot „gdy zameldowanie na pobyt stały ma miejsce poza Miastem K.”.
Postępowanie umorzone (postanowienie z dnia 27 marca 2012 r., sygn.. akt III SA/Kr 757/11). Rada Miasta K. podjęła uchwałę z dnia 6 lipca 2011 r., uchylającą uchwałę, która zawierała zaskarżony przepis.
RPO-661366-V/10 z dnia 11 lipca 2011 r. – skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na niektóre postanowienia Regulaminu strefy płatnego parkowania w Ł., stanowiącego załącznik do uchwały Rady Miejskiej w Ł. w sprawie ustalenia strefy płatnego parkowania pojazdów samochodowych na drogach publicznych w Ł.
oraz opłat za parkowanie w tej strefie i sposobu ich pobierania.
Skarga uwzględniona (wyrok z dnia 29 lutego 2012 r., sygn. akt III SA/Łd 48/12).
RPO-626124-IV/09 z dnia 3 stycznia 2012 r. - skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na niektóre przepisy załącznika do uchwały Rady Miasta Ch.
w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy Ch.
Skarga uwzględniona (wyrok z dnia 6 czerwca 2012 r., sygn. akt II SA/Gl 302/12).
RPO-689850-XVIII/11 z dnia 12 stycznia 2012 r. - skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na § 4 pkt 2 uchwały Nr VII/58/03 Rady Gminy w B. z dnia 3 września 2003 r. w sprawie ustalenia dni i godzin otwierania oraz zamykania placówek handlu detalicznego, zakładów gastronomicznych i zakładów usługowych dla ludności na terenie gminy B.
Postępowanie umorzone (postanowienie z dnia 29 marca 2012 r., sygn. akt II SA/Ke 101/12).
RPO-691301-V/11 z dnia 3 lutego 2012 r. - skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na decyzję Wojewody umarzającą postępowanie odwoławcze uruchomione na skutek wniesienia przez właściciela lokalu odwołania od decyzji Burmistrza orzekającej o odmowie wymeldowania z miejsca pobytu stałego osoby, wobec której prowadzone jest postępowanie w przedmiocie wymeldowania.
Skarga uwzględniona (wyrok z dnia 12 kwietnia 2012 r., sygn. akt II SA/Go 196/12).
RPO-630663-I/09 z dnia 8 lutego 2012 r. - skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na bezczynność Dyrektora Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w sprawie nierozpoznania wniosków o udostępnienie informacji publicznej.
Skarga częściowo uwzględniona (wyrok z dnia 9 maja 2012 r., sygn. akt IV SAB/Po 18/12).
98
Rzecznik Praw Obywatelskich złożyła następujące wnioski do organów administracji:
RPO-666380-I/11 z dnia 14 maja 2012 r. - wniosek do Prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa o stwierdzenie nieważności decyzji Dyrektora Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wydanej z rażącym naruszeniem przepisów ustawy o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego.
W dniu 28 kwietnia 2008 r. do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wpłynął wniosek o przyznanie płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego. Wnioskodawca zmarł przed doręczeniem decyzji rozpoznającej wniosek. W dniu 27 marca 2009 r. do Agencji wpłynął wniosek jego spadkobiercy o przyznanie płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego w przypadku śmierci rolnika, która nastąpiła w okresie od dnia złożenia wniosku do dnia doręczenia decyzji. Decyzją z dnia 16 września 2009 r. odmówiono przyznania wnioskowanych płatności wskazując, iż prawomocne postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku zostało złożone po terminie.
Istota problemu, jaki występuje w rozpoznawanej sprawie sprowadza się do określenia charakteru prawnego terminu, o jakim mowa w art. 22 ust. 5 ustawy o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego, do złożenia przez spadkobiercę prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku.
Skutek w postaci bezskuteczności czynności procesowej, zastrzegany w razie niezachowania terminu, wynika za każdym razem z konkretnej normy prawnej ustanawiającej termin dla dokonania określonej czynności procesowej. W przepisie art. 22 ust. 5 ustawy z dnia 26 stycznia 2007 r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego, prawodawca skutków tych w ogóle nie określił. Tym samym należy uznać, iż wolą ustawodawcy było przypisanie temu terminowi wyłącznie charakteru instrukcyjnego. Terminy o charakterze instrukcyjnym są to terminy, których niezachowanie nie pociąga za sobą ujemnych skutków procesowych dla strony.
RPO-552094-I/07 z dnia 14 maja 2012 r. - wniosek do Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych o ponowne rozpatrzenie sprawy zamieszczenia danych wrażliwych w Raporcie z likwidacji Wojskowych Służb Informacyjnych.
Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się w marcu 2007 r. do Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych o wszczęcie postępowania administracyjnego w sprawie zamieszczenia w Raporcie z likwidacji WSI informacji, które mogą stanowić dane wrażliwe w rozumieniu przepisu art. 27 ust. 1 ustawy o ochronie danych. GIODO przekazał sprawę do załatwienia według właściwości Rzecznikowi Praw Obywatelskich. Nie zgadzając się z tym rozstrzygnięciem, Rzecznik wniósł o ponowne rozpatrzenie sprawy. GIODO utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie.
W następstwie skargi Rzecznika Praw Obywatelskich, Wojewódzki Sąd
99
Administracyjny w Warszawie stwierdził nieważność zaskarżonego postanowienia.
Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych umorzył postępowanie w sprawie.
W październiku 2008 r. Rzecznik wniósł o ponowne rozpatrzenie sprawy przez GIODO, który stwierdził niedopuszczalność wniosku Rzecznika w tym zakresie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił zaskarżone postanowienie.
Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 14 września 2010 r. (sygn. akt I OSK 1491/09) utrzymał w mocy wyrok WSA w Warszawie i oddalił skargę GIODO.
W dniu 26 kwietnia 2012 r. GIODO wydał decyzję, orzekając brak podstaw dla skierowania pod adresem Ministra Obrony Narodowej, w związku z realizowanym przez ten organ procesem przetwarzania danych osobowych ujawnionych w treści Raportu z likwidacji WSI, nakazu na podstawie art. 18 ust. 1 ustawy o ochronie danych, wobec niestwierdzenia naruszenia przepisów o ochronie danych osobowych.
RPO-451058-III/03 z dnia 16 maja 2012 r. - wniosek do Samorządowego Kolegium Odwoławczego o stwierdzenie nieważności decyzji Starosty L. z dnia 16 grudnia 2011 r. w przedmiocie zmiany z urzędu decyzji z dnia 6 września 2001 r., zmienionej decyzją z dnia 9 listopada 2001 r., zmienionej decyzją z dnia 7 lutego 2002 r. przez działającego z upoważnienia Starosty L., Dyrektora Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w L. w części dotyczącej odpłatności i ustalenia miesięcznej opłaty za pobyt w Domu Pomocy Społecznej.
Rzecznik Praw Obywatelskich wnosi o stwierdzenie nieważności decyzji Starosty z dnia 16 grudnia 2011 r., jako wydanej z rażącym naruszeniem prawa. Decyzji tej Rzecznik zarzuca rażące naruszenie art. 106 ust. 5 ustawy z dnia 12 marca 2004 r.
o pomocy społecznej oraz art. 7, art. 16, art. 77 § 1, art. 107 § 3 i art. 163 k.p.a.
poprzez przyjęcie, że wymienione przepisy dają podstawę do weryfikacji decyzji z dnia 6 września 2001 r., polegającej na jej zmianie na niekorzyść strony bez jej zgody.
Naczelny Sąd Administracyjny wydał orzeczenie w sprawie skargi kasacyjnej Rzecznika Praw Obywatelskich:
RPO-664200-IV/10 z dnia 18 stycznia 2011 r. - skarga kasacyjna od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego oddalającego skargę na decyzję Wojewody w przedmiocie odmowy przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym.
Skarga kasacyjna uwzględniona (wyrok z dnia 5 kwietnia 2012 r., sygn. akt I OSK 524/11).
100
VI. Wnioski do Trybunału Konstytucyjnego. Zgłoszenia udziału w