Skinheadzi

(116) Terminologia muzyczna pojawia się częściej w czasopismach skinów apolitycznych. Nie jest tak bogata, jak w przypadku zinów punkowych, nie przy-nosi też prób innego, niż już opisano, przedstawienia cech słuchanej muzyki i wrażeń estetycznych. Różnice są w nazewnictwie i wynikają stąd, że w orbicie zainteresowań skinheadów leżą inne muzyczne kierunki. Przynależne do sceny Ska [PR,48] (Ska sceny [SD,30]), polskiego Oi-u [KC,35,I). (polskiej muzyki Oj [MM,7]), a nawet światowej Selity [SD,37] skinowskie kapele [KC,6,I] czy ka-pele Oil [SO, 13], w których grają skankersi [SD,37] mogą grać: Skinhead Reggae [SD,39], mix ska z folk [SD,5], w stylu oi-core [SD, 14), melodyjny Oil/Punk [SD,38] albo do Ska dodać karaibskie calypso, południowo-afrykańską jive i

tro-chę New York City funk[SD,3]. Charakterystyczne rytmy i techniki gry czy śpiewu

to np: .. funkowanie" ([zespól] tankuje, blusuje [SF,17]), .. toastowanie" (dużo tu to-astowania [SD,37]). Jako określenie tańca w takt tego typu muzyki używa się sło­

wa „moonstompować" (wszyscy moonstompują)[SD,5] albo „skankować" (za-wsze jest przy czym poskankować [SF, 12]; pióro zaczyna mi skankować

[SR,20]). To drugie ma niekiedy szersze znaczenia, jak w haśle: skankujcie nadal [SR,4], gdzie znaczy tyle, co żyć Ska [SD,5). tj. być członkiem tej subkultury, oraz daje możność tworzenia wyrazów pochodnych, np. ultra-skankerski [S F, 17].

(117) Napotkałem też parę ciekawych wyrazów pochodnych od znanych już nam podstaw. Np. ,.czadowny" (forma analogiczna do słowa „czarowny") - od

„czad": czadowny głos wokalistki [SO,36), czadowny numer [SF,20], czadownym brzmieniem [SD,38], (odbywające się w kościele) czad-msze [SF,23], albo - .. ód-jechańcy" i „odjechany" (od „jechać", .. odjechać", ,,odjeżdżać"): ta kapela to nieźli odjechańcy [SF,24], szybkie Ska z[ ... ] odjechanymi wstawkami [SD,37]. Tu wy-stępują bezpośrednie skojarzenia ze słowem „odjazd", oznaczającym w gwarze młodzieżowej: oszołomienie, stan utraty świadomości pod wpływem narkotyków lub alkoholu, sympatyczne, ,,wariackie" wygłupy, coś wspaniałego, itd. (patrz

tak-że akapit (228)).

Ili. ZINY A SUBKULTURY

(118) W zinach - czasopismach subkultur - z natury rzeczy obecne są całe grupy słownictwa „obsługujące" ważne dla tych subkultur dziedziny. Przede wszystkim możemy mówić o czymś w rodzaju słownictwa służącego potrzebom życia codziennego danej subkultury.

(119) Zacznijmy od wyglądu zewnętrznego skina. Skinheadzka odzież [SO,6]

to: spodnie „rurki"[KC,3,IIJ, f/eyers (rodzaj kurtki skórzanej lub z ortalionu, w typie

„lotniczej" - jednemu spalił się fleyers [PR,9], łysych kolesi ubranych we flayers'y (BR,29]), martensy [SR, 14] (buty DocMartensa [SO,3]). Skin często posługuje się

bejzbolem [MA,84) (kij bejsbolowy [MA,88], [te] baseballe [BR,24]). Skini politycz-ni politycz-niekiedy noszą ce/tykę [MA,77].

(120) Punki zaś noszą getry i wysokie glany (PR,8] (tj. wąskie spodnie i wyso-kie, dobrze napastowane, sznurowane butyJ, kangurki (BR,34] mają irokezy [PR,29], dredy [PR, 1] lub dreadlocki [BR,34] , uprawiają body-piercing [MA,39]

(piercing [MA,9,], dziurawią się [MA,40]), mają sporo dział (tatuaży) i kolczyków [MA,40]. Na ich Uak i skinów) koszulkach widnieją loga [MA,91] (I. poj. - logo (MA,89]), tj. symbole zespołów lub organizacji.

(121) Tak skini muzyczni, jak i punki znają pojęcie „załogantować" (od: być członkiem „załogi" - zob. wyżej) z wyrazami pochodnymi: załogantowałeś?

(SR,7]. miejsce zalogancko obskurne [PR,121], uliczno-załogancka poezja

[PR, 113], część załogantów [MA,91 ]. To wyraz ogólny oznaczający bycie człon­

kiem subkultury. Niekiedy analogicznie tworzy się wyrazy oznaczające członko­

stwo w określonej podkulturze: co sądzisz o skuterowaniu [SD, 13] (porównaj:

Scooter-Boys [SD, 13], kilku z nas jest skuterowcami [SF, 1 O], przygód skuterowe-go gangu [SO,34)), albo: elementy skinowania [PR,48]. Bycie załogantem ozna-cza także - jak już poniekąd z przy1oczonych przykładów wynika - określony sposób życia, styl zachowania.

(122) I tak, członkowie subkultury, ,.załoganci" często mieszkają na squacie [SD,28]. To nielegalne zamieszkiwanie opuszczonych domów, fabryk, itd.

okre-ślane jest za pomocą pisanego wedle nieustabilizowanej ortografii słowa squat-ting [MA,76] (squasquat-ting [MA,96], sklosquat-ting da radę i w Polsce [MA,73], sklotowanie [MA,73], sklotować [MA,73]). Miejsce, gdzie squatting się odbywa, zwane jest za-tem: squat [MA,82], ([tego] squatu [PR, 123], squat Pułkownika Prochora [MA,82], koło skłotu pełno glin [MA,731). Można także np. zacieśnić współpracę między­

skłotową (MA,83]. Są też możliwe czasowniki odrzeczownikowe typu: zasquato-waliśmy siedzenia lotnicze [BR,8], reszta łóżek była wolna więc je natychmiast zaskłotowaliśmy (BR,3] - oznaczające tutaj: ,.zajęcie bez biletu czy zezwolenia".

(123) Jeśli o różne rodzaje przedsięwzięć chodzi - najważniejsze są „zady-my". Są to i zwykłe bójki, i zamieszki, w których uczestniczą członkowie różnych subkultur. walczący między sobą (mieliśmy trochę zadym ze słoweńskimi skinhe-adami [BŁ,34]), a zwłaszcza z policją (pójdę na zadymę (MA.6], jeżdżę do Trój-miasta na koncerty i zadymy [KC,10,I]). Niekiedy spotyka się znaczenie rozsze-rzone, gdzie chodzi o wszelkie elementy „prawdziwego", pełnego niebezpie-czeństw życia (życie poznali od brudnej podszewki, nieobce im więc były wszel-kie zadymy [SD,29]). Istnieją formy pokrewne: w[ ... ] dymieniu szukają rozrywki

[PR, 112], po zadymiarskiej demonstracji [PR, 120], były spore dymy z policją

[MA,43], jesteśmy postrzegani jakó zadymiarze [MA,72). punk-szczeniak, [ ... )

za-dymiający dla zabicia nudy [MA,4], tłum napalonych górników szykował kije do

następnego dymu [MA,4]. Specyficzne dla danych podkultur przedsięwzięcia te-go rodzaju mają i swoje osobne nazwy: dzień sprzeciwu (MA,84], ,.chaos days", (dni chaosu, chaos days [PR,42]) albo (to także oznacza koncert) punk party [PR,42). Ska Party [PR,49]. Lubiący terminologię militarną skini mówią o walkach ulicznych (SD,28], zorganizowaniu akcji [KC, 10,1), ale też i eufemistycznie o „sprawieniu «oklepu»" [KC,36,11) politycznym przeciwnikom (występuje też for-ma: .,sklepać kogoś").

(124) Odnotowałem jeszcze występujące w czasopismach punkowych i anar-chistycznych następujące określenia instytucji i działań:

- czad giełda [PR,14). giełda czadowa [MA,84], info-shop [MA,84) (tj. miejsca sprzedaży literatury, muzyki, itd., pełniące jednocześnie funkcje propagandowo-organizacyjne),

- shoplifting (PR,56) - ideologicznie uzasadniana kradzież w sklepach samo-obsługowych,

- .,sitting" (sitting pod komisariatem (MA,82]) - bierna demonstracja polegają­

ca na siedzeniu,

- .,sprejowanie" - malowanie napisów i rysunków farbą w sprayu (ktoś sprayujący [MA,78). klubem ( ... ] obsprajowanym solidnie [MA,49], wysprajować

dworzec kolejki {BR,8]).

(125) Wymienię też terminy używane przy opisie działalności wydawniczej (zi-ne'owania [BR,33]). Otóż w ramach wydawnictw trzecioobiegowych (MM,6] (cho-rych gazetek [MA,90], zinowego obiegu [MA, 871) można wydawać: ,,newslettery"

(wydawany na papierze kredowym newsletter (SF,34), obskurny newsletter [SD,33]), SKINHEADS POSTCARDS [S0,31], ,.katalogi-książki" (no i wydanie

ka-talogu-książki (MA,86)), pisemko-ulotkę [BR, 12). te zine's, tego zine'a [BR,33). art ziny[MA,86). jakiegoś promo-zine'a o zespole [RN,20,11], po prostu zina [PR, 119), zinka {BR,29). te ulot fanziny [PR, 118], ten fanzin [MA,88), fanzinusa [PR, 115], fanzinisko (PR,118], wydawnictwo fanzinopodobne [PR, 119), te flyers [RN,6, li].

Wydawców można określić słowem zinoroby [PR, 1] albo np. artzinowcy [MA,87], twórcy polskich art zinów Uw.].

(126) Określając swoistość swojego życia, członkowie używają więc specyfi-cznej terminologii. Konstruują ją, jak świadczyły powyższe przykłady, tworząc dla nazwania realiów nowe słowa, przyswajając zapożyczenia. Dużą rolę odgrywają

tu rzeczowniki „Punk" i „Ska". Są nazwami stylów muzycznych (typowe New-Ska [SR,3), kapele Ska (SF,3], muzyki Ska (SD,29)), są - jak wiemy - traktowane i szerzej, jako ogólne oznaczenia światopoglądu, filozofii życia, itd. (A punk? My-ślę, że przejawił się jako propozycja niezgody z samym sobą [MM,37], Ska jest kultem, mnóstwo ludzi żyje i oddycha Ska [SF,3), ludzie owładnięci przez Ska [SD,30]). Jeśli wykorzystać te rzeczowniki w charakterze pierwszych członów złożeń - otrzyma się dalsze nazwy przedsięwzięć i przedmiotów swoistych dla subkultur: wydawanego skazina [SD,33). edytor skazina [SD,22), tylu ska-wywia-dów [SF,32). punk-czytelnicy (MA,90], punk-piknik [MA,74). Poręczny jest utwo-rzony od słowa „punk" przymiotnik „punkowy" (kultura punkowa [MM,39),

punka-wy klimat tamtych czasów [MM,37], koszulki punkowe (PR,20), kabaret pankowy [MA,87]).

(127) Jako pierwszy człon złożenia można spożytkować nazwę członka sub-kultury, powstaje słowo: .. skinzin": polski skinzin apolityczny [SF,32], nie ufaj skin-zinom [SD,14].

(128) Duże możliwości dają także przymiotniki i złożenia o treściach

związa-nych z pojęciami: ·

- .,anarchia" (anarcho-biznes [MA,82] - tj. sprzedaż płyt, zinów, koszulek, itd., anarchistyczne centrum informacyjne [MA,72], biblioteka bibuły anarchistycznej (MA,72]),

- ,.kontrkultura" (biblioteka bibuły[ ... ] kontrkulturowej [MA,72]),

- ,.wolność" (sprzedaż[ ... ] broszur wolnościowych [MA,72], hasła wolnościo-we [MA,69], ideologia wolnościowa [MA,69]),

- ,.niezależność" (niezależna dystrybucja [PR, 114]. scena niezależna [MA,76]).

- ,.underground" (undergroundowa literaturka [MA,86]), polska muzyka under-groundowa [SF,11)}.

(129) Na szczególną uwagę zasługuje przymiotnik „alternatywny", wchodzący

niekiedy w dziwaczne połączenia: alternatywna galanteria [MA,92], alternatywna prasa i muzyka [MA, 72]. alternatywna muzyka [SF, 11 ]. alternatywny sposób życia [MM,37]. ,.Alternatywnym" można być „do czegoś" (impreza alternatywna do tego jarmarku [PR, 112]), ,.wobec czegoś" (Scena, którą tworzymy jest gównem. Nie stanowimy żadnej alternatywy wobec chujowej rzeczywistości (BR,22]). Ten aspekt znaczenia wyrazu wyjaśnia sens istnienia wszelkich subkultur: mają swym członkom „zastępować" normalną rzeczywistość społeczną. Tworzyć jej a l-ternatywę. Nic zatem dziwnego, że tyle drobiazgów może być „alternatywnych".

Rzeczywistość zastępcza musi mieć wszystko to, co i zwykła.

(130) Niekiedy - niezależnie Qak i w przypadku słowa: ,.wolnościowy") od swego znaczenia ideologicznego - podobnym celom służy morfem „anty" (plakat antywyborczy (MA,72], demonstracje antynacjonalistyczne [ ... ] dymy antysyste-mowe [MA,77], ulotki anty-porno [MA,69), akcje antypodatkowe [MA,83], konfe-rencja anty-nazi [MA,91 ].

(131) Nazywanie, określanie przejawów życia codziennego jest jednak mniej istotną funkcją języka zinów, niż ujawnianie ogólnie pojętego stosunku do siebie samych i świata tudzież ujawnianie podstaw myślowych takiego stosunku - mam

wrażenie, że często słabo uświadamianych sobie przez zinowych autorów.

W słownictwie przeze mnie zarejestrowanym uwidaczniają się wewnętrzne pro-blemy danej zbiorowości, postrzeganie przez nią świata wokół siebie - jej system aksjologiczny.

(132) Omówię zagadnienia związane z subkulturami: skinheadzką,

anarchi-styczno-punkową oraz bliskim subkulturom ugrupowaniem obrońców praw zwie-rząt. Zacznę od tego ostatniego.