a) bezrobocie
Bezrobocie jest ważnym problemem społecznym, prowadzi do powstania zjawisk patologii społecznej, zakłóca prawidłowy rozwój społeczeństwa, stanowi źródło napięć i konfliktów.
Pojęcie ,,bezrobotnego'' oznacza ogólnie osobę niezatrudnioną, nie prowadzącą działaności gospodarczej i nie wykonującą innej pracy zarobkowej, zdolną i gotową do podjęcia
zatrudnienia (w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu).
Na terenie gminy Dorohusk bezrobocie wywołuje różne negatywne skutki społeczne w sferze ekonomicznej, powoduje szybką degradację ekonomiczną, spadek poziomu życia, potęguje biedę, rodzi nowe ubóstwo. Ta tendencja utrzymuje się od kilku lat.
Poziom bezrobocia definiowany jest w postaci tzw. stopy bezrobocia, która stanowi stosunek liczby osób bezrobotnych, do liczby ludności aktywnej ekonomicznie. Na koniec grudnia 2018 roku stopa bezrobocia w gminie Dorohusk wynosiła 11,09%.
W gminie Dorohusk duża część zakładów pracy nadal oferuje pracownikom
wynagrodzenia na poziomie płacy minimalnej. Powszechną praktyką jest również zatrudnianie pracowników jedynie na umowach zlecenia, bądź „o dzieło”.
b) ubóstwo
Stanowi ono jedną z przesłanek do udzielenia pomocy wymienionych w ustawie o pomocy społecznej. Ustawodawca niejako zrównał ubóstwo ze spełnieniem kryterium
dochodowego uprawniającego do świadczeń pomocy społecznej. Problem ten związany jest więc ściśle z problemami finansowymi, z jakimi borykają się rodziny, w tym także wychowujące dzieci. Podstawowymi korelatami biedy są w naszym społeczeństwie brak dochodów z pracy
(utrzymywanie się ze świadczeń społecznych innych niż emerytury), posiadanie licznego
potomstwa, brak jednego z rodziców (rodziny niepełne). Trudności finansowe są z jednej strony wynikiem niskiego poziomu uzyskiwanych dochodów, z drugiej zaś strony wynikają z wysokich kosztów utrzymania rodziny.
Problemy te w sposób znaczący narastają wraz ze wzrostem liczby dzieci w rodzinach. Ubóstwo wiąże się ściśle z brakiem możliwości zaspakajania przez rodzinę elementarnych potrzeb życiowych swoich członków – przede wszystkim tych związanych z zapewnieniem odpowiedniego
wyżywienia, odzieży, mieszkania. Niewystarczające środki finansowe powodują, że w rodzinach dzieci nowe ubranie, książka, wyjście do kina czy wyjazd na wakacje stają się nieosiągalnymi luksusami. Sytuacja taka generuje kolejne problemy, związane z trudnościami w relacjach
pomiędzy poszczególnymi członkami rodziny, dziedziczeniem biedy, ucieczkami w używki.
Brak zaspokojenia elementarnych potrzeb dzieci w ekstremalnych sytuacjach stanowić może
zagrożenie dla ich życia i zdrowia i w konsekwencji prowadzić może do umieszczenia dzieci poza rodziną.
c) bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych
Formą wsparcia dla rodzin przeżywających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych jest objęcie ich wsparciem Asystenta Rodziny. W latach 2016-2018
OPS w Dorohusku wsparcie to realizował w ramach Resortowego Programu Wspierania Rodziny i Systemu Pieczy Zastępczej. Liczbę rodzin które uzyskały wsparcie Asystenta Rodziny w latach 2016-2018 przedstawia tabela nr 3.
Tabela 3. Liczba rodzin objętych wsparciem Asystenta rodziny w latach 2016-2018
Lp. Rok
Liczba rodzin objętych wsparciem
Ilość osób w rodzinach objętych wsparciem asystenta rodziny
Ilość dzieci w rodzinach objętych wsparciem asystenta rodziny
1. 2016 5 24 16
2. 2017 7 33 21
3. 2018 7 35 29
Źródło danych: Ośrodek Pomocy Społecznej w Dorohusku
Gmina Dorohusk realizuje też działania na rzecz dzieci z terenu gminy umieszczonych w pieczy zastępczej z uwagi na niemożność zapewnienia im odpowiedniej opieki i wychowania w środowisku rodzinnym. Liczbę dzieci, których pobyt w pieczy zastępczej w latach 2016 - 2018 współfinansowała Gmina Dorohusk przedstawia tabela nr 4.
Tabela 4. Liczba dzieci z terenu Gminy Dorohusk umieszczonych w pieczy zastępczej w latach 2016-2018.
Lp. Rok Łączna liczba dzieci przebywających w pieczy zastępczej
Liczba dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej w danym roku
1. 2016 2 2
2. 2017 5 3
3. 2018 7 2
Źródło danych: Ośrodek Pomocy Społecznej w Dorohusku
d) alkoholizm
W związku z nadużywaniem alkoholu w rodzinach pojawia się szereg innych poważnych problemów. Nadużywanie alkoholu powoduje bardzo duże spustoszenia w organizmie osoby
uzależnionej od alkoholu, ale także stanowi poważny problem społeczny.
Bardzo często jest przyczyną rozpadu rodzin, demoralizacji, zaniedbań opiekuńczo –
wychowawczych, zagrożenia zdrowia i życia małoletnich dzieci, przemocy w stosunku do dzieci i partnerów. Praca socjalna bardzo często dotyczy rodzin, w których występuje problem alkoholowy.
W dążeniu do rozwiązania tej kwestii Ośrodek Pomocy Społecznej ściśle współpracuje z Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Dorohusku.
W 2018 roku Komisja przyjęła zgłoszenia o 10 osobach, u których zachodziło podejrzenie
nadużywania alkoholu. Zgłoszenia te dotyczyły 2 kobiet oraz 8 mężczyzn. Z osobami zgłoszonymi przeprowadzone zostały rozmowy motywujące do podjęcia leczenia.
W przypadku 7 osób skierowano wniosek zobowiązanie do podjęcia leczenia odwykowego do Sądu Rejonowego w Chełmie.
W Gminie Dorohusk funkcjonuje punkt konsultacyjny, w którym porad i wsparcia udziela specjalista do spraw uzależnień. Z usług korzystają osoby borykające się z problemem uzależnienia i członkowie ich rodzin.
e) przemoc w rodzinie
Osoby doświadczające przemocy w rodzinie objęte są w naszej gminie wsparciem Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz pomocą Punktu
Konsultacyjnego, w którym mogą skorzystać z poradnictwa psychologicznego działającego przy Ośrodku Pomocy Społecznej w Dorohusku. Pracownicy socjalni reagują na wszelkie
zgłoszenia o przemocy w rodzinach zarówno ze strony Policji jak również innych instytucji i osób prywatnych. Ośrodek prowadzi obsługę Procedury „Niebieskie Karty” oraz interweniuje we wszelkich zgłoszeniach dotyczących problemu przemocy w rodzinach.
f) niepełnosprawność
Osoby z niepełnosprawnością w codziennym życiu napotykają wiele barier społecznych, ekonomicznych oraz fizycznych, w związku z tym działania polityki społecznej powinny być aktywne na przeciwdziałanie dyskryminacji i skierowane na tworzenie mechanizmów
wyrównywania szans i równego traktowania. Ośrodek Pomocy Społecznej w Dorohusku świadczy na rzecz osób niepełnosprawnych i przewlekle chorych pomoc w formie świadczeń finansowych oraz usług opiekuńczych świadczonych w miejscu zamieszkania. Osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności i niemogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu przysługuje prawo umieszczenia w Domu Pomocy Społecznej.
Kolejną formą pomocy dla osób niepełnosprawnych jest ośrodek wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Jest nim Środowiskowy Dom Samopomocy ''Cytrynka'' świadczący usługi dla 25 osób z terenu gminy.
IV. Cele i planowane efekty realizacji programu
1. Cel główny:
- Rozwój zintegrowanego i kompleksowego systemu wsparcia rodziny na terenie gminy Dorohusk
2. Cele szczegółowe:
- wspieranie rodzin przeżywających trudności w pełnieniu funkcji społeczno wychowawczych - rozwój usług i form wsparcia na rzecz rodzin
- usprawnienie współpracy podmiotów działajacych na rzecz rodzin
3. Planowane efekty realizacji programu:
- poprawa funkcjonowania rodzin przeżywających trudności w pełnieniu funkcji społeczno-wychowawczych
- zwiększenie dostępu do usług społecznych
- zapewnienie kompleksowej pomocy dziecku i rodznie