W dniu 28 w rześnia 1975 roku, w niedzielę, z in i
cjatywy, ja k również pod bezpośrednim kierow nic
twem doc. d r Ja n a W ą s o w i c z a — przewodniczą
cego Oddziału Warszawskiego Polskiego Tow arzyst
wa Przyrodników im. K opernika — zebrało się około zapowiadał pięknego, ciepłego i bezchmurnego pra- wtite dnia. Uczestnicy wycieczki miieli także możność dzięki P an u doc. Wąsowiczowi, zapoznać się z cie
kaw ą i pouczającą lek tu rą poświęconą Instytutow i Sadow nictw a w Skierniewicach.
Przybyłych do In sty tu tu Sadownictwa członków Oddziału W arszawskiego P T P im. K opernika oraz to
warzyszących im gości i członków rodzin spotkał za
szczyt przyw itania przez samego twórcę polskiego sa
downictwa, D yrektora Instytutu prof. dr Szczepana A. P i e n i ą ż k a .
nie upow szechniania nowoczesnego sadownictwa w Polsce.
Jednocześnie zostaliśmy oczarowani osobowością Gospodarza, k tó ry zechciał się także podzielić z n a
zyta Pierwszego S ekretarza Polskiej Zjednoczonej P a rtii Robotniczej — Towarzysza Edw arda G i e r k a w ,dniu 6 m aja 1974 r. i odznaczenie In sty tu tu S a
downictwa Orderem Sztandaru Pracy Pierwszej K la
sy. W yróżnieniem m iędzynarodowym było wybranie profesora dr Szczepana Pieniążka na Prezesa Mię
dzynarodowego Towarzystwa Nauk Ogrodniczych w okresie lat 1971—'1974 (ISHS). Również Instytutow i powierzono zorganizowanie XIX Międzynarodowego K ongresu Ogrodniczego, który odbył się 10—18 w rze
śnia 1974 roku. Powodzenie Kongresu zostało pod
kreślone niespotykaną dotychczas liczbą jego uczest
ników — 2000 osób, dw ukrotnie wyższą aniżeli liczył poprzedni kongres. Na tym Kongresie wy
raźnie po raz pierwszy została zaznaczona obec
ność krajów socjalistycznych. XIX Kongres wy
różnił się także przew agą tem atyki poświęconej przechodzeniu n a przemysłowe metody produkcji, w k tó rej pod względem uniezależnienia się od w a w zrosła 50-krotnie, podczas gdy produkcja jabłek 3-krotnie. R eferaty i doniesienia polskie na K ongre
sie dotyczyły przede wszystkim mrozoodpomych drzew owocowych, a zwłaszcza dotyczące karłowych
Wspólne zakończenie gościnnego pobytu w In sty tu cie Sadownictwa w Skierniew icach przed wejściem do tej zasłużonej dla n au k i polskiej — placówki b a dawczej oraz podziękowanie dr Józefowi WłodkoWi za tru d poniesiony w dniu ustawowo uznanym za
wolny od pracy. Fot. L. Zaniewski
podkładek pod jabłonie polskiej hodowli, bardziej przystosowane do naszych surowych w arunków przy
rodniczych, j.alk również fizjologii sadowniczej z prze
wagą prac o dużym znaczeniu dla praktyki jalk np.
zagadnienia kw itnienia i zawiązywania owoców czarnej porzetedd, Kierowania wzrostem i rozwojem drzew iza pomocą regulatorów wizrostu.
In sty tu t w ydaje sześć periodyków w seriach:
A. P race eksperym entalne z zakresu sadownictwa, B. P race eksperym entalne z zakresu roślin ozdob 14 zakładach i innych jednostkach samodzielnych, w których działa 38 .pracowni, w tym 2 laboratoria, biblioteka oraz 3 pracownie w Oddziale Puławslkim Pszczetaictwa. Ponadto In sty tu t posliada pełne zaple
cze techniczno adm inistracyjne, jak rówinież dysponu
je 12 Sadowniczymi Zakładam i Doświadczalnymi.
Lista członków Rady Naukowej obejmuje 31 osób,
nych krzewów owocowych, z których interesującą okazała się am erykańska odmiana brusznicy dw u
m etrowej wysokości, nad którą prace są w toku.
Każdy kto był w Instytucie i widział piekne, ob
sypane kolorowym, arom atycznym i soczystym owo
cem M clntosh, czy też im ponującej swoimi rozm ia
ram i „Józefiny” nie może zapomnieć o w spaniałym trudzie pracow ników Instytutu, przyczyniających się do rozsław iania polskiego sadownictwa nie tylko w krajach europejskich i pozaeuropejskich, lecz także w kraju.
Niech m i wolno będzie złożyć w ten skrom ny spo
sób podziękowanie dla Ich trudu i gościnności, k tó rą nam okazali i okazują tym wszystkim, którzy do Instytutu Sadownictwa w Skierniewicach przyjadą, tak jak uczynili to członkowie Oddziału W arszaw skiego Polskiego Towarzystwa Przyrodników.
L. Z a n i e w s k i
* In fo rm ac je n a te m a t In s ty tu tu pochodzą ze spraw o zd an ia rocznego In s ty tu tu S ąd o w n ictw a za ro k 1974.
L I S T Y D O R E D A K C J I
Szanow na Redakcjo!
Po roku odnalazłem n o tatk ę W. S t r o j n e g o 0 „Jaszczurce z P u sty n i K ara-K u m ” i chciałbym n a Waszych łam ach dokonać drobnego sprostow ania 1 dorzucić k ilk a inform acji.
Otóż sfotografow ane i opisane przez au to ra jako Ceraphrys sp. zwierzę, jest m oim zdaniem przed sta
wicielem gatunlku Phrynocephalus interscapularis (Lichtensteiin), należącego do rodziny Agam idae.
Spolszczona bezpośrednio nazw a rosyjska pow inna brzmieć — krągłogłów ka piaskowa.
Od czerwca 75 r. do połowy stycznia 76 r. hodo
wałem krągłogłów kę piaskow ą w stałej ekspozycji zwierząt krajow ych i egzotycznych Z akładu Biołogii W SP w Siedlcach. Dwie krągłogłów ki oraz cztery jaszczurki z rodzaju Erem ias otrzym ałem drogą lo t
niczą z Tadżykistanu, lecz jedna krągłogłów ka padła w drodze. Otrzym ane zw ierzęta zostały oznaczone wg klucza „Opredielitiel pozwonocznych żywotnych CCCP” i umieszczone w te rra riu m o podłożu głinia- sto-żwirow ym , ogrzewanym żarów ką 60 W.
Zwierzęta na nowe otoczenie zareagow ały bardzo żywo i natychm iast w ygrzebały sobie syistem jam ek
i korytarzy w podłożu, pomagając mi tym sam ym w urządzaniu w ystroju. Od pierwszych chw il foairdzo aktyw nie pobierały pokarm i piły wodę. W szystkie jadły świerszcze, pająki, muchy i ich larw y, k a ra czany — po kilka sztuk dziennie. Krągłogłówka w pogoni za zdobyczą i w chwilach podniecenia uno
siła ogon, ukazując charakterystyczne czarno-białe prążkow anie (widoczne również n a zdjęciu W. S tro j
nego). Po zaaklim atyzowaniu się w terrariu m Ere- m iasy przez większą część dnia obserwowały otocze
nie z gliniastych jamek, krągłogłówka natom iast spo
czywała zagrzebana w piasku, tak, że tylko w praw ny obserw ator mógł zauważyć w ystający koniec ogona.
W dni pochm urne i chłodne wszystkie wspólnie w y
grzewały się pod żarówką. W lipcu i sierpniu 75 Erem iasy złożyły po 1 jaju. Od listopada 75 do po
łowy lutego 76 aktyw ność wszystkich zwierząt zm a
lała i okres ten okazał się krytyczny dla krągło
główki.
Mimo skąpych jeszcze doświadczeń uważam za słuszne podzielić się nimi, ponieważ zwierzęta te ze wszech m iar zasługują na szersze poznanie, m ają duże znaczenie dydaktyczne, a jak dotąd są mało znane.
Jerzy Wiesław H ę c i a k
N A D ES ŁA N E K SIĄ ŻK I P aństw ow e W ydawnictwo Naukowe
Zofia A l e k s a n d r o w i c z , M aria D r ż a ł , S. K o z ł o w s k i : K atalog rezerw atów i pom ników p rzy rody nieożywionej w Polsce, W arszaw a1—K raków 1975, str. 295, cena zł 100.—
Bronisław C y m b o r s k i : Zegary biologiczne, W ar
szawa 1976, str. 310, cena zł 46.—
H alina P u n d a : P a ją k i borów sosnowych, W arszawa 1975, str. 91, cena zł 20.—
Wojciech S t a r ę g a : Opiliones kosarze, W arszawa 1975, str. 195, cena zł 45.—
Państw ow e W ydaw nictwo Wiedza Powszechna Kazim ierz M a ś l a n k i e w i c z i i n . pod red. Z. B o-
r u d z k a : Człowiek i nauka, W arszawa 1975, str.
349, cena zł 95..—
Ossolineum
H enryk S z a r s k i : Mechanizm ewolucji, W rocław 1976, str. 220, cena zł 35.—
W S Z E C H Ś W I A T
Adres redakcji: 31-118 K raków , ul. Podw ale 1 p arter, tel. 229-24
Redaktor Naczelny: Kazim ierz M aślankiewicz, K om itet Redakcyjny: Franciszek Górski H alina K rzanow ska (z-ca nacz. red.), Kazim ierz M aroń (sekretarz redakcji)
P A Ń S T W O W E W Y D A W N I C T W O N A U K O W E — O D D Z I A Ł W K R A K O W I E , ul. SMOLEŃSK 14 Nakład 3902+128 egz. Format A4. Ark. wyd. 4,5, druk. 31/,+ 2 wklejki, papier ilustr. sat. 61 X 86, 80g, kl. III i kreda b. kl. III.
Cena zł 6.— Otrzymano do składania w sierpniu 1976 r. Podpisano do druku w listopadzie 1976 r. Zamówienie 828/76 P-23 Druk ukończono w listopadzie 1976 r. DRUKARNIA UNIWERS YTETU JAGIELLOŃSKIEGO, KRAKÓ W ul. CZAPSKICH4.
IM. KOPERNIKA
15-089 Białystok, ul. Kilińskiego 1, Zakład Biologii Ogólnej AM, PKO O/Bialystok nr 5513-1339-132
85-072 Bydgoszcz, PI. W eyssenhoffa 11, Instytut M elioracji i Użytków Zielonych PKO O/Bydgoszcz nr 9511-954-132
80-227 Gdańsk-W rzeszcz, ul. H ibnera lc, In sty tu t Medycyny M orskiej, PKO O/Gdańsk nr 19510-19220-132
40-032 Katowice 2, ul. Jagiellońska 28, Skryt. pocz. 489, PKO I 0 ,M Katowice nr 27515-13387-132
25-518 Kielce, ul. Rewolucji Październikowej 33, WSP, Zakład Biologii, PKO O/M Kielce n r 29519-4037-132
31-118 Kraków, ul. Podwale 1, PKO O /Kraków nr 35510-16447-132
20-090 Lublin, ul. Jaczewskiego 8, Zakład Patofizjologii AM, PKO I O/M Lublin nr 43515-1397-132
90-011 Łódź, P a rk Sienkiewicza, PKO O/Łódź n r 47513-7676-132
10-744 Olsztyn-Kortowo, blok 38, pok. 112, In sty tu t U praw y Roli i Roślin, PKO I O/M Olsztyn nr 51523-1759-132
60-814 Poznań, ul. Zwierzyniecka 19, M iejski Ogród Zoologiczny, PKO O/Poznań n r 63513-17343-132
24-100 Puław y, ul Kazim ierska 2, PKO O/Pulawy nr 43632-622-132
35-010 Rzeszów, ul. Towarnickiego la , In sty tu t K ształcenia Nauczycieli, PKO O/Rzeszów nr 69515-2541-132
76-200 Słupsk, ul. Arciszewskiego 22b, Dziekanat Wydz. M at.-Przyr. WSN, PKO O/Słupsk nr 77510-1137-132
71-434 Szczecin ul. Słowackiego 17, pk. 215, Inst. Ekologii i Ochrony Środowiska AR, PKO II O/M Szczecin nr 81520-6578-132
87-100 Toruń, ul. G agarina 9, In sty tu t Biologii, PKO O/M Toruń nr 87519-1645-132 00-901 W arszawa, Pałac K ultury i Nauki, piętro 19, pok. 1916 PKO O/M Warsza
wa n r 1531-2945-132
50-205 Wrocław, ul. Cybulskiego 30, I p., PKO I O/M Wrocław nr 93523-13101-132 65-052 Zielona Góra, ul. Kazimierza Wielkiego 24, In sty tu t Badawczy Leśnictw a (dr
St. Duda), PKO O/Zielona Góra nr 97518-5278-132
K o m u n i k a t
Z arząd Główny Pol. Tow. Przyrodników im. K opernika apeluje do członków o dokonanie w płat na prenum eratę za rok 1977 na konto PKO poszczególnych Oddzia
łów Tow arzystw a podanych na trzeciej stronie okładki, w term inie nieprzekraczal
nym do 15 grudnia br. W związku bowiem z Zarządzeniem Polskiej Akademii Nauk, Tow arzystw a Naukowe mogą zamawiać w ydane czasopisma tylko dla tych członków, którzy opłacili prein-umearatę w roku poprzedzającym. Przypom inam y, że od 1974 r.
nasze Towarzystwo nie prowadzi sprzedaży zeszytów bieżących, przeto członkowie, którzy opłacą po podanym term inie 15 grudnia 1976 r., rnie otrzym ają bieżących zeszytów „W szechświata” i „Kosmosu A” w 1977 r.
Obniżona roczna prenum erata dla członków Tow arzystw a wynosi:
m iesięcznik „W szechświat” — zł 54,—
dwum iesięcznik „Kosmos” ser. A — zł 67,50
Natom iast opłata za składkę członkowską wynosi rocznie zł 30,—
Składkę członkowską należy opłacać łącznie z pren u m eratą lub najpóźniej do końca I k w artału 1977 r.
Cena zł 6,—
W ARUN KI P R E N U M ER A TY M IESIĘCZN IKA