x/Beautiful Polańd/kalend.na 1942/,cena 5/6 x/Pollah Painting,oena 21/-
x/Polish Troops in Norway,cena
21/-t ni i g Ł r g i a a i u ,' &g21/-t; ! 21/-t S f i s a . s ; a i a 3i i . . . . ^ kawy,150 str.ilustrowany rysunkami.
Zawi er a ! mapy, dane statystyczne,informacje adreso
we i pocztowe.Historia marynarki i lotnictwa pol
skiego i t.p. . .
W miękkiej skórce z ołówkiem w luksusowy® wydaniu.
Cena 4/-.Do nabycia w księgarniach polskich,kios
kach,świetlicach oraz u wydawcy¡Oliver & Boyd, 14,High Str.,Edinburgh.
Ponadto w Książnicy Polskiej,240,Hope Str.
Glasgow oraz w Księgarniach Polskich,M.I.
Koline w Londynie,Perth.Dundee,Blackpool
I
est do nabycia szereg drobnych upominków, ak broszki,małe orzełki srebrne i oxydowa- ne,wyroby ludowe i t.p.Życzenia świąteczne.
Polska Y1CA wydała w formie życzeń świątecz
nych - piękny drzeworyt St.Ostoii -Chrostow- kiego p.t.Ucieczka do Egiptu.
Cena bez koperty 5 d , z kopertą 6 d za 1 szt.
Świetlicom,kioskom oraz innym odsprzedawcom przy zakupie ponad 10 szt.25% rabatu.
Skład główny!Polska YM0A,46 Tay Str.,Per- tel.25-32.
Z działalności Polskiej YJCA w W.Brytanii.
W dniu 11-tym listopada minął rok właściwi łalnoścl pracy Polskiej Y1CA na terenie S W okresie tym Polska YSCA zorganizowała!
POLSKA
wyposażono każdą ze świetlic wi -bibliotekę /4o - 100 tomów/
- radioodbiornik - gramofonz adapterem - komplety płyt polskich - komplety gier towarzysk - sprzęt sportowy
- meble,dekoracje 1 tp.
łącznie wysłano:
świetlic
,w których
J
książek polskich 185kom]Jietów gier /szachy,domipo etc/86 różnych kompletów gier sportowych 76 map
436 obrazy,portrety,flagi i wiele innych rzeczy.
Uruchomiono Poradnię Świetlicową w Perth Uruchomiono Pracownię Artystyczną w Glasgow.&&
Uruchomiono 3 kantyny ruchome/z czego 2 w obs
łudze
Wydano 16 numerów Poradnika Swietlicowego.&&&5fc WspółpraeowahoiPolski Czerwony Krzyż,SzkoCka&4 YtCA,Wojskowe Biuro i Sam.Referat Ośw.i Prąp,&
26
M i e c z y s ł a w P o d g r a b i ń s k i
Referat wygłoszony na Kursie Pracy Świetlicową}
uzupełniony był demonstracją kukiełek,sceny i przedstawieniem"Szopki Kratkowanych Lwiątek", która w ub.sezonie odniosła wielki sukces.
Miejmy nadzieję,że nietylko ta szopka wznowi swą działalność,ale że powstaną w różnych od
działach teatrzyki kukiełek, jako jedna z 'naj
wdzięczniejszych form teatru satyrycznego i teatru wyobraźni,niewymagajaca wielkich wkła
dów technicznych. /Redakcja/
Jest to teatr,w którym wymiary sceny są miniaturo
we,a role zamiast żywych ludzi/aktorów/grają lalki t.zw.kukiełki.
Oczywiście dotyczy to tylko wrażeń wzrokowych,gdyż w istocie mówią i śpiewają aktorzy,ukryci poza sce
ną. Zanim przejdę do szczegółowego omówienia,wydaje mi się konieczne nadmienić w ogólnym zarysie gene
zę powstania tego rodzaju widowiska.
Czynnikiem twórczym i zasadniczym był<j religia.
Głęboka wiara naszego ludu i jego siła twórcza,by
ły źródłem powstania przepięknych pieśni ludowo- religijnych.Wiele z tych pieśni,sięgających bardzo odległych czasów,przekazywanych z pokolenia w poko
lenie,przetrwało do dnia dzisiejszego i możemy je dotąd znaleźć w t.zw.k&ntyczkach.
Ta sama tęsknota twórcza dała nam ilustrację plas
tyczną tychże
kolęd.-Jest to model,makieta,ubogiej stajenki we wnętrzu której widzimy świętą rodzinę w otoczeniu aniołów, trzech króli składających hołd dzieciątku i wiele innych postaci,nie pomijając wołu i osła.Stajenkę bę,wykonaną plastycznie widziało się w ekresie Bo
żego Narodzenia w szkołach,kościołach i domach pry.
watnych naszych miast i wsi.Zwyczaj to uświęcony wiekową tradycją.źe w okresie od Bożego Narodzenia aż do Trzech Króli,kolędnicy obnoszą po chatach scenkę z wnętrzem stajenki i śpiewają znane pieśni) w różnych dzielnicach naszego kraju nosi on różne nazwy i różne przybiera formy.
Czy to będzie chodzenie z t.zw."gwiazdą","herodem", czy też"szopką"- towarzyszą temu śpiewy,a niejedno
krotnie i występy aktorów.
W woj.Krakowskim przedstawienie to przybrało szcze
gólny charakter,składa się ono z 3 zasadniczych części.
W 1-ej części:grupa pasterzy,której anioł zwiastuje narodzenie Chrystusa,dąży Za przewodnictwem gwiazdy do Betleem,aby złożyć hołd Dzieciątku.Stosowne pie
śni towarzyszą temu prologowi.
W 2-ej części widzimy moment przybycia pasterzy do stajenki w Betleem.Odchyla się zasłona miniaturowej sceny,gdzie mamy pokazaną stajenkę ze żłobkiem.
Przybyli pastuszkowie składają dary Dzieciątku,przy czem znowu słyszymy oryginalne śpiewy,poczem usuwa
ją się'na boki i przedstawienie przechodzi w końco
wą fazę,tO jest w część 3-cią.
W 3-ej części akcja odbywa się na małej scence,w stajence,aktorami są małe figurki poruszane przez ukryte ztyłu osoby.
Śpiew i muzyka przybierają charakter świecki,prze
suwają się postacie znane nam z życia wsi i miaste
czek,słyszymy zabawne monologi,piosenki i muzykę, wreszcie za pośrednictwem "dziada" zostaje
nawiąza-zany kontakt z widownią.Od tego to dziada nieje
den usłyszy przestrogę,lub pochwałę swoich czy- nów.Dowcipna krytyka przywar ludzkich daje momen ty szczerej -wesołości i pogody,a niejednokrotnie zmusza do zastanowienia.
\ Uczniowie szkół organizowali w okresie B.Narodze
nia podobne przedstawienia,w murach szkolnych, t.zw."jasełka",jednak aktorami byli tu żywi lu
dzie.
Z biegiem czasu,a zwłaszcza z początkiem XX w., część t.zw.świecka rozrastała się¡przybywały co
raz nowe postacie.
Zagadnienia poruszane w "szopce"obejmowały spra
wy artystyczne,społeczne i polityczne.Padały sło wa krytyki¡satyra i humor wysuwały się na plan pierwszy.
Pierwiastek religijny ograniczał czas odbywania się właściwej szopki na okres od B.Narodzenia do Trzech Króli,natomiast t.zw."Szopki polityczne", w których część tradycyjna nieraz została pomija na,przeciągano przez szereg miesięcy.
Obok szopki t.zw.teatry kukiełkowe dla dzieci, zdobyły sobie prawo bytu i cieszyły się tak wiel kim powodzeniem,że kilka miast w Polsce miało stałe teatry kukiełek.
Pierwiastek polskości zadecydował,że zajmujemy się w tej chwili tym zagadnieniem.
Prawda,że istniały i istnieją w innych krajach teatry miniaturowe,lecz ich charakter był raczej cyrkowy i nie miał tych walorów obyczajowych co nasze.
T Ą zwane teatry marionetkowe są raczej naśładów nictwem normalnego teatru,lalki mechanicznie tak skonstruowane aby mogły mniej lub wiernie naśla
dować ruchy żywego aktora.Laleczka poruszana ca
łym systemem niteczek ma naśladować ruch rytmie z.
ny tancerki,ruchy pianisty i t.p.Wysiłki szły w kierunku udoskonalenia technicznego,ponieważ by
ło brak zrozumienia,że lalka to nie żywy czło
wiek,! że najhardziej wierne ruchy będą zawsze tylko nieudolnym naśladownictwem doskonałego me
chanizmu ludzkiego.
Natomiast warto zauważyć,że kukiełka odpowiednio skonstruowana może mieć własny swoisty byt,co da je jej odrębność i specyficzny urok.
Przystępuję obecnie do omówienia strony technicz nej teatru kukiełek.Pomyślny wynik organizowanie szopki i jej poziom artystyczny jest uzależniony od całego szeregu czynników.
Przede wszystkim należy wytworzyć "atmosferę" za
interesowania, jeżeli nie wszystkich w danej gru—
27
pie,to przynajmniej killcu kolegów i utworzyć gru.
py:literacką,Bpiewaczą,muzyczną,recytatorską,pla.
styczną.Należyte zorganizowanie pracy tych grup gwarantuje opanowanie elementów składowych na
szej szopki.
Elementami tymi są:treść,śpiew,dźwięk,żywe słowo forma.Rozpatrzmy po kolei te elementy.
T r e ś ć ¡Jeśli znajdą się"mocne pióra"nie bę
dzie z tym wiele kłopotu.W zależności od doboru ludzi w grupie,szopka przybierze co do treści, taki czy inny charakter.
Jeżeli wydawana jest w obozie"gazetka",wykorzys
tać tam nagromadzony,materiał,a jeśli nie ,szu
kajmy innych źródeł.
A gdyby tak nasza szopka była jednocześnie gazet ką obozowąt/zobacz artykuł o inscenizacji w Krze 15-tym"Poradnika"/
Warto spróbować .
Ś p i e w sSzopka powstała z pieśni i bez niej nie chwyci za serce.Z pięknych melodji polskich wybierzemy napewno odpowiednie do naszego celu.
Melodje ludowe są skarbnicą niewyczerpalną.A ileż to mamy pieśni żołnierskich ?
Byłoby dobrze,gdybyśmy mogli rozporządzać chorem i solistami.Pojęcie "solista"-jest w tym wypadku bardzo rozciągliwe.Ma to być raczej piosenkarz,a chwilami recytator.
D ź w i ę k i m u z y k asSkrzypce,harmonia, pia
nino, organki;- każdy instrument można wyzyskać.
Unikać ciszy t.zw.martwych momentów w spektaklu.
Kukiełka jest bardzo wymagająca,przez cały czas po bytu na scenie musi jej przygrywać muzyka"na sucho nie da rady.Słuchowiska radiowe mogą być doskona
łym wzorem, jak radzić sobie z dźwiękiem w szopce.
Ż y w e s ł o w o - recytacje i deklamacje :Nie za dużo lecz w miarę,raczej melodeklamacje.Głosy dobierać charakterystyczne,szczególnie w dialogach operować głosami kontrastowymi.Przeszarżowanie nie' jednokrotnie nie zaszkodzi.
F o r m a :pod tym słowem kryje się wszystko to,co w szopce oddziaływa na zmysł wzroku,a więc¡plas
tyczna forma materialna,jej ruch w przestrzeni ograniczonej i naświetlonej.
P r z e s t r z e ń o g r a n i c z o n a - to scena szopki.Fo r m a m a t e r i a l n a p la- s t y c z n a - kukiełka.R u c h - każde porusze
nie się kukiełki.Wydaje się,że najważniejszym ele
mentem plastycznym będzie w tym wypadku kukiełka.
Istotną cechą kukiełki są jej wymiary,jest ona przeważnie 3-krotnie mniejsza od człowieka,z tego pomniejszenia wynikają pewne wymagania co do jej formy.
Człowiek widziany z pewnej odległości zatraca bry- łowatość/trójwymiarowość/i wygląda jak plama o pe
wnym konturze,barwność tej ęlamy i jej sylweta de
cydują o wrażeniu jakie odbieramy.to też w sztuce teatralnej położono specjalny nacl3k na barwę i kształt kostiumów.
Te same względy zmuszają do stosowania t.zw.charak
teryzacji ¡nadanie żądanego wyrazu twarzy i uplasty- cznienie tejże.W teatrze kukiełkowym zagadnienia te ze względu na zmniejszone wymiary sceny i wiel
kość kukiełki występują w dużo wyższym stopniu.
To też kukiełka wymaga by nadawano jej formę wyra
zistą i charakterystyczną.Kontrast barw,bogata kon
turowa forma,ekspresyjnie pojęta główka lalki,oto cechy niezbędne.
Mówiliśmy cały czas o kukiełce wyobrażającej czło
wieka.Lecz kukiełka niekoniecznie ma przypominać kształtem swoim człowieka,z równym powodzeniem,a nawet większym może być zwierzęciem,ptakiem,czy też innym stworzeniem,a forma jej może być zupeł
nie dowolna,im bardziej naiwna,tern lepiej, byle ciekawa i kontrastowa w sosunku do innych,występu
jących postaci.Co więcej w szopce mogą grać rolę
28
również przedmioty martwe,np.jarzyny.Tak więc kap
ral "Kartofel"może mieć dużo do powiedzenia.
Lecz jeśliśmy tak daleko poszli,toć przecież i wy
krzyknik i pytajnik,również mogą zabrać głos.
Pojęcia abstrakcyjne niekoniecznie muszą przybierać <
formę ludzką jak to bywa w teatrach.Strach np.może mieć tylko Wielkie Oczy.Pomysłowość ludzka niema granic trzeba tylko chcieć pomyśleć i wykonać,a bę
dziemy mieć kukiełkę gotową.
Załóżmy,że kukiełka jest gotowa,przypatrzmy się jej bliżej¡barwne kontrasty»ekspresja,naiwność for
my,bogata sylwetka,wszystko jak należy,ale nieste
ty,sztywne.Spróbujmy dać jej jeszcze to co stanowi ' istotę¡r u c h .
ana położenia,przesunięcie,obrót,każde porusze
nie powoduje ruch poszczególnych części,nazwijmy to ruchem własnym kukiełki.Przy budowie lalki trze
ba uwzględnić prawa fizyczne materii,a mianowicie bezwładność masy,siłę odśrodkową,środek ciężkości i t.d.Wszystkie te uwagi dotyczą kukiełki porusza
nej od dołu za pomocą drążka,który jest trzonem i główną konstrukcją lalki.
Możemy również zbudować inny typ kukiełki - t.zw.
pacynkę,której częścią konstrukcyjną i mechanizmem ruchu jest ręka ludzka.Na czas występu pacynki wsu
wa się rękę do jej wnętrza,jak do rękawiczki, a na
stępnie palce wstawia się w odpowiednie tulejki/du- ży palec porusza lewą rękę lalki,środkowy- drugę
rę-z a k r y t a j e s t c a ł k o w i c i e s rę-z a t a m i l a l k i - t e n t y p k u
W łatwv sposób może być zbudowana scena z trójsk- rzydłowego parawanu wysokości wzrostu człowieka, lub nieco niższa.Środkowa część frontowa i 2 bocz
ne skrzydła,ustawione pod rozwartym kątem tworzą znsłonę^dla aktorów.Sciana przy któreś ustawiamy parawan jest tłem dla poruszających się kukiełek wysuwanych w górę ponad parawan.Chcąc uniknąć stop- rSowego ukazywania się kukiełki od dołu lub znika
nia 1ei przez zapadanie,możemy dwa boczne skrzydła dać wyzsze i dodając t .zw.kulisy,osiągniemy możli
wość ukazywania się lub krycia kukiełki z jednej czy drugiej strony' sceny.Połęczenie d w u wyższych części parawanu z przodu poprzeczką poziomą,da nam konstrukcję umożliwiającą zastosowanie kurtyny.
Przy dalszych udoskonalaniach pomyślimy o podłodze, zmiennym tle i t.d.,w związku z tym konstrukcja na
szej prymitywnej szopki ulegnie przekształceniu.
Wyłoni się kwestia nadania całemu budynkowi szopki jakiejś formy,wchodzi to jednak już w zakres budo
wy bryły architektonicznej.Będzie to bryła złożona, nowocześnie pojęta lub oparta na motywach zaczerp
niętych z naszej architektury ludowej,lub tradycyj
nej formy szopki.W tym stadium rozwoju zaprowadze
nie instalacji umożliwi Użycie efektów świetlnych.
S w i a t ł o.Przy najbardziej prymitywnej scence światło odgrywa ogromną rolę.Ożywia barwy,daje moż
ność koncentrowania4567i skierowania widza we właści
wym kierunku.Potęgowanie nastrojów przez zastosowa
nie światła barwnego,lub zmiany natężenia opornicą przyczyni się do podniesienia poziomu artystyczne
go widowiska. . . . . , , , . Wydaje się celowe omówić cały szereg elementów skła- dowych teatru kukiełkowego,specjalnie zaś grupy pla- stycznej,która ma dostarczyć,bodajże najważniejszych elementów szopki. Ifeterlał jakim będziemy rozporzą- dzać zmusi nas do zastosowania odpowiednich narządzi z tych ostatnich wyniknie technika.Weźmy na początek wykonanie kukiełki,przypominającej człowieka.
Czy to będzie m a rjonetka,kukiełka,czy pacynka głów
na trudność przedstawia wykonanie głowy,
8 ł 0 w a .Dla odmiany zacznijmy od techniki najtrud
niejszej,ale, jeśli mogę tak nazwać wzorcowej.Wykona- nie główki przechodzi cały szereg etapów.
1. Wymodelowanie głowy w plastelinie 2. Wykonanie formy dwudzielnej w gipsie.
3. Wyleplenie odcisków w tychże formach z masy papie-4. Po wyschnięciu połęczenie odcisków w jedną całość.
5. Zagruntowanie główki gwaszem.
6. Pomalowanie główki kolorami właściwymi.
7. Dodanie innych części dla spotęgowania ekspresji, jak włosy,wąsy i t.d.
I n n a t e c h n i k a .
1. Wylepić z masy papierowo-klejowej gałkę zbliżoną do formy głowy.
2. Przed wyschnięciem nadać formę bardziej zbliżoną do żądanej przez ucisk palcami.
3. Dolepió z tejże masy części bardziej wystające i charakterystyczne.
4. Wysuszyć i zagruntować.
¿.Pomalować i Uzupełnić.
R ę c e i n o g i .Wykonujemy tą samą techniką.
S z k i e l e t konstrukcyjny kukiełki.Główny drą
żek z drzewa długości około metra,średnicy 2-3 cm.
służy jako trzon zasadniczy kukiełki na którym osa
dzamy głowę.Poniżej,na wysokości ramion dajemy pop
rzeczkę tej samej średnicy co drążek,długości propor
cjonalnej, trochę krótszej od potrzebnej.Powstanie w w ten sposób konstrukcja w kształcie krzyża.Do ufor
mowania torsu/bez rąk i nóg/zużyjemy trochę słomy, papieru lub szmat,sznurka lub drutu,po ukształtowaniu
oklejany papierem dla wzmocnienia i wyrównania.
Główna konstrukcja gotowa.Przypomina nam w tej chwili manekin krawiecki.
K o s t i u m - s z a t y.Przy tej pracy znajomość krawiectwa nie zaszkodzi,lecz bynajmniej nie jest konieczna.Szaty wykonuje się drogą eksperymental
ną,trzeba mieć na uwadze,że szata jest jednocześ
nie przedłużeniem manekinów i służy do zamocowania rąk i nóg.Kostium jest jednocześnie częścią konst
rukcyjną kukiełki,wiotkość materiału umożliwia pły
nność ruchu.A przy t.zw.pacynće spełnia rolę kon
strukcji wewnętrznej.Główka,ręce i nogi są przymo
cowane bezpośrednio* do kostiumu.Ręka wsunięta wew
nątrz wszystko usztywni.W tym typie kukiełki trze
ba pamiętać o tulejkach w kształcie naparstków,któ.
re mają zakończeniem głowy i rąk.
Z w i e r z ę t a .Przy wykonywaniu zwierząt,ze względu na różnorodność kształtów potrzebna jest konstrukcja specjalna. Konturowa forma wycięta w dwu egzemplarzach z sukna czy innego materiału z- szyta po krawędzi i odwrócona na drugą stronę ut
worzy woreczek,który wypychamy słomą,papierem lub szmatami,da zasadniczy kształt zwierzęcia.
Po zamocowaniu drążków do prowadzenia i ożywienia ruchowego kukły przyjdzie kolej na uzupełnienie formy i nadanie jej wyrazu.
K u k i e ł k i o formach róźnych.Kuklełkl te nie będą przypominać ani człowieka ani zwierzęcia.
Może to być forma Zupełnie abstrakcyjna,jakiś ele
ment charakterystyczny i szata. .Oczywiście,trudno tu mówić coś konkretnego o konstrukcji.Materiał u- żyty będzie tu decydował.A więc materia barwna, wstążka,włóc zka,drut,papier kolorowy,bibułka,gaza i t.d.Kształt kukiełki może przypominać - buóczuk, godło lub znak symboliczny.
T e c h n i k a prowadzenia kukiełki.Prowadzenie kukiełki nie jest rzeczę łatwą,do tej czynności na
leży powołać kogoś.kto ma wybitne wyczucie rytmu.
Kukiełka w jego rękach winna być batutą kapelmis- trzowską.Ruch zastępuje tu mimikę i musi być zgodny z treścią recytowaną czy śpiewaną.Taniec - to ruch rytmiczny.
Dobrze opracowane ruchy kukiełek to zapewniony suk
ces "Szopki".
29
.Numerem 16-tym zamykamy pełny rok naszej działał noś ci wydawniczej.Poszczególne numery zestawiane były w ten sposób,aby dać pracownikom świetlico
wym - techniczne omówienie prac świetlicowych:
urządzenie nowej świetlicy,programowanie i wska
zówki do przeprowadzenia programu,oraz materiały literackie dla urządzania wieczornic i pogadanek.
Poszczególne numery poświęcone były następującym zagadnieniom:
Nr. 1-2 Rocznica Powstania Styczniowego/j-dobił H.Mund/
Nr. 3 Materiały statystyczne o Polsce.
Nr. 4 Poezja religijna - Szymon Konarski/numer zdo
bił H.Mund/
Nr. 5 Śląsk - Powstanie Kościuszkowskie/zdobiłK.Mund/
Nr. 6 Wielkanoc w Polsce/numer zdobił J.Poliński/
Nr. 7 Trzeci Maj/numer zdobił L.Piętka/
Nr.8-9 Wiosna w Polsce - Wieczór humoru/numer zdobił Z.Borysowiez/
Nr. 10 Syrię to Morza/numer zdobił H,Mund/
Nr. 11 Grunwald/nuraer zdobił J.Groszek/
Nr. 12 Bitwa o Wafszawę/Rok 1920/ - Ignacy Paderewski /numer zdpbił E.Federowicz/
Nr. 13 Ojczyzna w poezji/numer zdobił Z.Borysowicz/
Nr. 14 Fryderyk Chopin - Zaduszki - Święto 11-go Lis
topada - Jesień polska/nr.zdobił Z.Borysowicz/
Nr. 15 Kurs Pracy Świetlicowej - Powstanie Listopado- we/numer zdobił J.Poliński/
Nr. 16 Boże Narodzenie - Zima w Polsce /numer zdobił J.Poliński/
& & & & &
Oprócz zagadnień wymienionych wyżej,każdy numer przy
nosił artykuły dotyczące techniki pracy świetlicowej.
Podajemy tu krótkie zestawienie artykułów technicznycł które ukazały się w "Poradniku" w ciągu 1941 roku:
7.Dział statystyczny.
Wiadomości o Polsce/w statystyce/-granice,rozwój lud
ność i, przyrost ludności,admin.itd.III.17-19 Narastanie kapitału w Polsce/wykres graf./XIII.4 Polska w liczbach/zaludnienie,zatrudnienie,żydzi,eks
port itd/wykres graficzny XIII.7
i "święćone".M.Leśniakowa i
H.Maj-foaaamJM. gfrgfrgay.
Jak urządzió"jajko"
chr\zak.VI.6 Wzory pisanek.VI. 5
Pjsanki/z FranowskiegoMSztuka ludu polskiego"/VI.9 Kolędnicy i szopka w świetlicy.Fotografie.IV.8 Ozdoby ha choinkę. Federowicz Edward, X H , 1 6
Żołnierskie wycieczki oświatowe.M.Stopa.VIII/IX.2-3*) Zwiedzanie Edinburgha,patrz dział informacyjny.
Gry świetlicowe?"Homonimy" /'Zgadywanie o jaką wybitną osobistość chodzi".A.Wójcicki.I/II.e-10
11.Sport.
Sport z wiosną.A.Wójcicki.VI.6 Piłka siatkowa.W.Kwast.VII.2-3 Piłka koszykowa.R.Litwin.X.2-4
Przepisy tenisa krążkowego.A.Wójcicki.XI.7-8 Podręczniki wychowania fizycznego.A.Wójcicki X.4
Raport świetliczarek kantyny-czołówki P.C.K.przy I Dy wizji W.P.we Francji.A.Palędzka.XII.4
Jeździłam ze szkocką kantyną.M.Leśniakowa.XII.5
A . Z E S T A W I C I E ^w/g TEMATÓW.
Słowo wstępne M.Kukiel I/II.l oraz XVI.1
" " I.Modelski XV.1 / Od Redakcji H.Majchrzak I/II.2
Święto dobroci i pojednania A.Wójcicki XVI.2 Zmartwychwstańmy w duszach naszych A.Wójcicki VI.1 Dusza świetlicy A.Wójcicki I/II. 3-4
0 czem się nie pisze A.Wójcicki VII.1
Otwarcie Centrali Polskiej YłCA A.Wójcicki VIII.IX.l Echa Kursu Pracy Świetlicowej w St.Andrews XV.4-5 Zagadnienie oszczędności w wojsku M.Stopa XIII.3-5 Święto dobroci i pojednania, A.Wójcicki.XVI.2
Programowanie 1 metodyka pracy.
Żołnierz, jego charakter i potrzeby duchowe.*) A.Szuber XV.7-9
Propaganda i Oświata w wojsku /fragm.odeżytu/
A.Morbitzer XV. 9-11*)
O^pracy świetlicowej J.Święcicka 1.11.4-6,111.1-2,
Rola świetliczarki w akcji bojowej.M.Lisiewicz XV.13-3i XV. 13—16 *)
Współpraca oficera oświatowego i świetliczarki.
W.Brumer XIV.1-3.*)
Sprawozdania ze zbiorowej dyskusji:Zainteresowania i potrzeby żołnierza XV. 5 *)
Nasza praca w nadchodzącym sezonie XV.5-6*)
k?P XV^637a*)°^iC6ra o6wiatowegołkePelana * świetliczar-Swietlica,forma i metody pracy A.Wójcicki XV. 11-13*) Programowanie pracy świetlicowej A.Wójcicki XV.16-18») Zycie w naszej świetlicy M.Stopa III.3-7.
Przykładowy plan pracy świetlicy Polskiej YłCA Nr.2,III.8
a w ^ ę z o r p j ę w foyieWgy.
Jak organizować wieczory literackie i świetlicowe/przy kład programu:"Wieczór poezji religijnej"/A.Wójcicki IV.4-6
Organizowanie wieczorów świetlicowych.Ognisko świetli
cowe.Rocznice.A.Wójcicki V.2-4 Wieczór polsko-szkocki.E.Runge V.4-5 Inscenizacja.W.Budzyński XV.18-21 */
Przygotowanie wieczoru recytacyjnego.S.Daczyński XV.24-26*/
Teatr kukiełek.M.Podgrabiński.XVI.27-29 */
Dzieje kukiełki.S.Baczyński.XVI.26
Projekt programu obchodu ku czci S.Konarskiego.A.Wój
cicki. IV. 14
Wspomnienie o Powstaniu Listopadowym-przykład wieczoru iistoryc znego•M.Stopieniówna.XV.33-35 V
Ponadto porównaj A.WÓjcickiego wskazówki uzupełnia
jące materiał literacki w każdym N-rze "Poradnika".
Jai^załofy^śwletlicęiH. Majchrzak. I/II. 6-8
Jai^załofy^śwletlicęiH. Majchrzak. I/II. 6-8