i i i
.
, I
T E C H N IK A Z B IE R A N IA M A T E R IA Ł Ó W P O T R Z E B N Y C H D O R E F E R A T Ó W I A R T Y K U Ł Ó W .
R o zpoczyna jąc p ra cę nad re fe ra te m , a rty k u łe m czy też jakąś pow a żn ie jszą p ra c ą n a le ż y obm yśleć w p ie rw s k ru p u la tn ie p la n , k t ó r y u w z g lę d n ia łb y w s z e lk ie c z y n n ik i m ogące w p ły n ą ć na to k ' naszej p ra cy.
W ty m ce lu b y ło b y najdo g o d n ie j na a rku szu p a p ie ru o p ra c o w a ć p la n ro b o c z y w e d le niże j podanego schem atu.
Z a łó żm y, że te m a te m naszego re fe ra tu je st p ro b le m Z ie m Z a chodnich, k t ó r y w in n iś m y o m ó w ić na z e b ra n iu Z w ią z k u Z a w o dow ego P ra c o w n ik ó w P a ń s tw o w y c h , p o w ie d z m y za 2 tyg o d n ie . N a k re ś lim y sobie w ty m ce lu n a stę p u ją cy p la n (p a trz str. 148):
W p o lu gó rn ym , o d c ię ty m lin ią poziom ą, u m ie ś c im y o b ra n y t y t u ł re fe ra tu czy też a r ty k u łu o ra z datę, do k ie d y p ra c a nasza p o w in n a b y ć go to w a . B ędzie to naszą s ta łą s trz a łk ą o rie n ta c y j
ną w p o s z u k iw a n ia c h m a te ria łu . W p o lu p ie rw s z y m o d c ię ty m lin ią p io n o w ą z a n o tu je m y , d la ja k ie g o k rę g u osób re fe ra t te n czy a r ty k u ł je st p rze zn a czo n y ora z ja k ie m o m e n ty n a le ż a ło b y u w y p u k lić . W p o lu d ru g im p io n o w y m (ś ro d k o w y m ) u w id o c z n io n y m a te ria ł, o k tó r y m p o sia d a m y dostateczn e w ia d o m o ś c i lu b k t ó r y z o s ta ł ju ż prze z nas o p ra c o w a n y p rz y in n e j o k a z ji i jest p rz e c h o w a n y w naszych n o ta tk a c h . W p o lu trz e c im zaznacza
m y, co n a le ż a ło b y z z a c z e rp n ię te j p rze z nas b ib lio g r a fii te m a tu jeszcze do danego zagadn ienia p rz e s tu d io w a ć i gdzie w e d le n a szych przyp u szcze ń n a le ż a ło b y ty c h m a te ria łó w szukać.
147
Zna/czenie Z iem O dzyskanych d ła współczesnej T erm in:
W te n sposób n a jle p ie j u z m y s ło w im y sobie c a ło k s z ta łt zagad
ziem ie zn iszczyć; 3) M im o e k s te rm in a c ji ż y w io łu s ło w ia ń s k ie g o z a c h o w a ły się p o m n ik i św adczące o p o ls k o ś c i ty c h ziem a w w ie lu w y p a d k a c h za c h o w a ła się n a w e t m o w a polska;’
4J Ż o łn ie rz p o ls k i k r w ią swą o d k u p y w a ł te ziem ie z w ie lo w ie k o w e j n ie w o li.
K a ż d ą z w y m ie n io n y c h tu ro z w in ie m y następnie w sposób o b s z e rn y i m o ż liw ie w y c z e rp u ją c y , bacząc jednakże p iln ie , b y na k a ż d ą z ty c h tez w y p a d ło m n ie j w ię c e j o k o ło 3 do 4 m in u t Dla o rie n ta c ji z w ró c im y uw agę, że na w yg ło sze n ie o k o ło 15-m inu- tow ego p rz e m ó w ie n ia p rz y p a d a w p rz y b liż e n iu sześć s tro n ic n o rm a ln e g o m aszynopisu dw uodstę pow ego.
P odobn ie p o s tą p im y i z te m a te m w ła ś c iw y m , z ty m jednakże zastrzeżeniem , że ro z w ija ją c tu poszczególne te z y p o w in n iś m y o p e ro w a ć k o n k re tn y m i d a n ym i fa k ty c z n y m i i c y fro w y m i.
Z a ko ń cze n ie p o w in n o b yć em ocjo n a ln ym (uczu cio w ym ) p o d sum ow aniem re fe ra tu , p o w in n o ono sk o n c e n tro w a ć m yśl p rz e w o d n ią re fe ra tu i dać n ie ja k o b o jo w e z a w o ła n ie (o czyw ista w naszym k o n k re tn y m p rz y k ła d z ie , jakaś schem atyzacja dla w s z y s tk ic h zagadnień b y ła b y rzecz p ro s ta nonsensem).
R o z w in ą w s z y w sposób n a p ro w a d z o n y u stalone ra z te zy i u w y p u k liw s z y p u n k ty w ę z ło w e naszego ro zu m o w a n ia m o że m y p rz y s tą p ić do o sta te czn e j re d a k c ji naszego re fe ra tu .
B a rd zo b y ć może, że dla lepszego u w y p u k le n ia celu naszego re fe ra tu p rz e s ta w im y k o le jn o ś ć poszczegó lnych tez lu b d o k o n a m y in n y c h zm ian. W ka ż d y m razie, k ie d y ocenim y, że re fe ra t je st lo g ic z n ie p rz e m y ś la n y i w y c z e rp a n y pod w zględem tre ści, p rz y s tą p im y do s ty listyczn e g o w ygłaszania . W p ra w n y m ów ca rzecz p ro s ta będzie m ó g ł się o g ra n ic z y ć do sam ych rozw ina?- ty c h tez, u zu p e łn ia ją c zaszłe w sam ym p rz e m ó w ie n iu .
W a n a lo g iczn y sposób p o stę p o w a ć b ę d z ie m y p rz y p isa n iu a r ty k u łu . P isanie a r ty k u łó w „o d r ę k i" , jest rzeczą n ie w s k a z a ną — n a w e t b o w ie m u ru ty n o w a n y c h p u b lic y s tó w p ro w a d z i to do p o w ie rz c h o w n o ś c i w u ję c iu zagadnienia.
P ro p o n o w a n y p rze z nas, sposób o p ra c o w a n ia zagadnień jest g w a ra n cją , że d a n y re fe ra t czy a r ty k u ł b ędzie zawsze p rz e m y śla n y i g ru n to w n y . W te n sposób o p ra c o w a n y m a te ria ł w z b o gaca w ie d z ę n ie t y lk o słu ch a czy czy c z y te ln ik ó w , ale g ru n tu je ró w nocześnie naszą w ła s n ą w ie d zę w danym z a kre sie za g a d nień i p rz y z w y c z a ja nas do p ra c y syste m a tyczn e j i ź ró d ło w e j.
150
Z A S A D N I C Z E E L E M E N T Y P R O P A G A N D Y WZROKOWEJ
i i.
«
P L A K A T I A F I S Z
P la k a t b a rw n y , ry s u n k o w y czy fo to g ra fic z n y lu b s ło w n y c z y li afisz są p o d s ta w o w y m i e le m e n ta m i m asow ej p ro p a g a n d y w i
zualnej. P la k a ty i afisze d z ie lim y w zależności o d ic h tre ś c i na:
a) p lakaty i afisze anonsowe, b) p lakaty i afisze ideowe;
ze w zg lę d u na ic h zd o ln o ści a g ito w a n ia w te re n ie o tw a r
ty m (ulice, place, p a r k i itd .) lu b z a m k n ię ty m (w n ę trz a sal, b iu r, h a l fa b ry c z n y c h , ś w ie tlic itd .) na:
c) uliczne,
d) w nętrzow e (kam e ra ln e )
a) P la k a ty i afisze anonsowe in fo rm u ją o m ającej się odbyć a k c ji p ro p a g a n d o w e j. P la k a ty i afisze anonsow e s k ła d a ją się z k ró ts z y c h lu b d łu ższych te k s tó w ilu s tro w a n y c h ry su n ka m i, fo to m o n ta ż a m i lu b p la m a m i b a rw n y m i. P la k a ty m ają p rz e w a gę tre ś c i ry s u n k o w e j, afisze p rze w a g ę tre ś c i sło w n e j. W ię kszo ść a fiszó w n ie posiada ża d n ych d o d a tk ó w ry s u n k o w y c h , s k ła d a się ty lk o z u k ła d ó w lite rn ic z y c h . P la k a ty i afisze anonsow e ro z le p ia m y w te re n ie o tw a rty m co 1 0 — 2 0 m e tró w na w y s o k o ś c i w z ro k u lu d z k ie g o w m iejscach w id o c z n y c h i dogod nych do za
trz y m a n ia się i spokojne go p rz e s tu d io w a n ia tre ś c i.
b) P la k a ty i afisze ideowe są w z ro k o w y m lu b lite ra c k im w y razem p ro p a g o w a n e j id e i. P la k a ty id e o w e s k ła d a ją się przede w s z y s tk im z o d p o w ie d n ic h ry s u n k ó w lu b fo to m o n ta ż y k o m e n to w a n y c h b a rd zo skąpą tre ś c ią słow ną. A fis z e id e o w e s k ła dają się z dłu ższych lu b k ró ts z y c h w y n u rz e ń tre ś c i id e o w e j,
\ 151
i ' z w - sloganow e, « w i e - ru s łó w PIafca łv p0dane ,tre s c iw ie w fo rm ie zdania z pa
-= -= ^ ~ S - S H £
3S i
p o s z cze g ó ln e j' g ru p ie . P la k a ty id e o w e d n i u h l l d 1
w iz u a b y m m ożem y stosow ać ja k o e le m e n ty d e ko ra cyjn e . t o t S w z ro k u6S z lk ic fn ” 17- k ^ UP0Wać na w y s o k o ś c i m n ie j w ię c e j id e o w p w * ' ]a^ Pla k a ty i afisze anonsowe. P la k a ty id e o w e w u g ru p o w a n ia c h mogą b yć ro z le p ia n e dc^ć w y s o k o
152
ja ko p la m y b a rw n e i m o m e n ty d e ko ra cyjn e . W u g ru p o w a n ia c h m ożem y daw ać jeden w z ó r p la k a tu , lu b łą c z y ć p a rę w z o ró w razem w fo rm ie pasów , sza
ch o w n ic, u k ła d ó w s y m e try c z n y c h itp . C z ę s to k ro ć stosujem y p rz e p la ta n ie p la k a tó w afiszam i s ło w n y m i, celem o trz y m a n ia b a rd z ie j ró ż n o ro d n y c h k o m b i
n a c ji u g ru p o w a ń . P o d a je m y ró ż- ne ty p y i sposoby p la k a to w a nia. A fis z e sło w n e (sloganowe) m ożem y g ru p o w a ć w różne f o r m y, o ile u k ła d g ra fic z n y a fi
szów (pasy lite r , b lo k i te k stó w ), da nam p rz y ic h z g ru p o w a n iu ła d n e i cie k a w e m om en
t y d e k o ra c y jn e , W ty m w y p a d k u zaleca się w y k o rz y s ta ć w ła ściw ości a rc h ite k to n ic z n e ścian
p iia s ,ró w - p i e r i d “ i -n ik ó w itp . P rz y p o d z ia
le m u ró w i ścian na p ły "
ty , m o że m y ro z le p ia ć a- fisze po ś ro d k u każdej p ły t y prze z co o siągnie
m y c ie k a w e e fe k ty . (P a trz stro n a 154!)
T re ś c iw o ś ć w s z y s tk ic h ro d z a jó w p la k a tó w i a- fis z ó w slogano w ych w fo rm ie i sło w ie p o w in n a p o z w a la ć na o d c y fro - w a n ie p la k a tu c z y a fi
sza p rze z w id z a id ą c e go k ro k ie m s p a c e ro w y m w o d le g ło ści 2 — 3
m e tró w bez p o trz e b y z a trz y m y w a n ia się. N a a rte ria c h o p rz e w a ża ją cym lu b dużym ru c h u k o ło w y m p a sażerskim no rm ę
154
tę p o d w yższa m y do 20 km /godz. z o d legło ści 5 - 10 m tr.
¡W y ją tk ie m będ ą afisze o dłuższej tre ś c i sło w n e j (odezw y itp .) p rz e w a ż n ie afisze anonsowe (p a trz : afisz anonsow y).
W e w n ę trz a c h ro z le p ia m y afisze i p la k a ty w s z e lk ic h ty p ó w p o je d yń czo w m iejscach nie z a tło c z o n y c h in n y m i o b ie k ta m i.
C elem u z y ska n ia estetyczneg o w y g lą d u , p la k a ty i afisze p u b i- k o w a n e w e w n ę trz a c h o b ra m o w y w u je m y c ie n k im i lis te w k a m i z g ó ry i z d o łu lu b z b o k ó w . E fe k t ć s te ty c z n y o trz y m u je m y
z u p e łn ie d o b ry, a p la k a ty n ie d rą się i me zw isają.
c) P la k a ty i afisze uliczne będą to p la k a ty i afisze ideow e lu b anonsow e, k tó re ze w zg lę d u na swe w ła ś c iw o ś c i nadają się n a jle p ie j do ro z le p ia n ia w p rz e s trz e n i o tw a rte j, będą to aiisze i p la k a ty ry s u n k o w e p ro ste i skondensow ane o k r ó tk ie j tre ś c i sło w n e j fo rm a tu n ie m niejszego n iż 86 X 61 cm (z n o rm a liz o w a - ne) odpow ia d a ją ce n o rm o m d o b re j w id o c z n o ś c i (p a trz w yżej).
d) P la k a ty i afisze w nętrzow e (kam eralne) będą to p la k a ty i afisze o tre ś c i d y d a k ty c z n e j, s k o m p lik o w a n e ry s u n k o w o , czę
s to k ro ć w ie lo o b ra z o w e lu b o dłuższej tre ś c i sło w n e j. W s z y s tk ie te p la k a ty i afisze n adają się p rze d e w s z y s tk im do ro z le p ia n ia w e w n ę trz a c h .
K o lo r p la k a tó w m oże b y ć d o w o ln y, b y le b y się o d c in a ł b a rw ą i jej n atężen iem od o to cze n ia , p rz y czym in te n s y w n ie js z e b a rw y o d p o w ia d a ją raczej p la k a to w i u lic z n e m u z ty m , że w ie lo *
155
b a rw n o ś ć u je m n ie w p ły w a na w id o czn o ść p la k a tu z w ię k s z e j odle g ło ści. Szare lu b p a s te lo w e k o lo r y nadają się przede w s z y s tk im do w n ę trz ; w p rz e s trz e n i o tw a rte j z a tra c a ją się p o śró d szarypb i n ie ra z b ru d n y c h ścian i m u ró w . N a le ż y p rz y ty m p a m ię ta ć, iż k o lo r y p ło w ie ją na słońcu, zw ła szcza k o lo r cze rw o n y.
P la k a ty i afisze n a le ż y ro z le p ia ć oczyściw szy u p rz e d n io (w m ia rę m o ż liw o ś c i) te re n z p o p rz e d n ic h p u b lik a c ji. N a le p ia m y p la k a ty i afisze c a łą p o w ie rz c h n ią , sm arując o d w ro tn ą
stronę p a p ie ru k le je m i prze cią g a ją c m o k ry m p ę d zle m po w ie rz c h u n a kle jo n e g o ju ż p la k a tu . N a jle p szym k le je m będzie k la js te r z m ą k i u p rz e d n io zaparzonej.
k
IN S T R U K C J A D O R E F E R A T U
„ P O L S K I C Z E R W O N Y K R Z Y Ż "
Cel referatu;
1) W y k a z a ć ogrom ne znaczenie, ja k ie P.C.K. posiada dla społeczeństw a p o lskie go . 2) P rzez p rz y c h y ln e na sta w ie n ie słuchaczy, s k ło n ić ic h do o fia r
ności ma cele P olskie go Czerwonego K rzyża, W rozwinięciu tematu należy wskazać na:
1) S z e ro k i w a c h la rz d z ia ła ln o ś c i P.C.K
2) T ru d n o ś c i z ja k im i P.C.K, b o r y k a ł się za czasów o k u p a c ji n ie m ie c k ie j.
3) W y s iłk i po łożone nad od bu do w ą P C.K, 4) O siągnięcia P.C.K. w ciągu 1 Va roczn ej pracy.
5) Pom oc R ządu Jed no ści N a ro d o w e j d la P.C;K 6) P la n y P.C.K, na najb liższą przyszłość.
v
156
VI
/
/ ••
. i ■
//
I ,
/
\
\
K R O N I K A P O L I T Y C Z N A
I. P O L S K A '
Na czoło p o lity k i w e w n ę trz n e j P o ls k i w ysu w a się zagadnienie re fe re n dum , k tó re ma b y ć w stępem do w y b o ró w pa rla m e n ta rn y c h . R e fe re n dum lu do w e będzie m ia ło m iejsce w c z e rw c u — w y b o ry zaś na je s ie n i rb.
W ko ń c u k w ie tn ia rb . zakończone z o s ta ły o b ra d y X sesji K R N , U c h w a lo ne z o s ta ły następujące u sta w y: s karb ow a o p la n ie fina nso w an ia in w e s ty cji, o głosow anu lu d o w y m i inne.
W SPÓŁPRACA S TR O N N IC TW POLITYCZNYCH. S to s u n k i tzw . s tro n n ic tw P K W N -o w s k ic h ze S tro n n ic tw e m P racy zacieśniają się.
UROCZYSTOŚCI M A JO W E . W 1-szej de kadzie m aja o b c h o d z iliś m y u ro czyste św ięta. P ie rw s z y m aja b y ł w ie lk ą m an ifestacją ś w iata p ra c y i zgro
m a d z ił on w poszczególnych m iastach następujące ilo ś c i m a n ife s ta n tó w : W a rsza w a 150.000, Ł ó d ź 250.000, K a to w ic e 200.000, S osnow iec 80.000, P o
znań 60.000, Rzeszów 15.000, B ydgószcz 30.000, O ls z ty n 20.000. D rugiego m aja, w 2 5 -le tn ią roczn icę I I I po w stan ia śląskiego, rozp oczą ł się, org a n izo w a n y przez P o ls k i Z w ią z e k Zachodni, „T y d z ie ń Ziem O dzyska nych". A k c ja zosta ła ż y w io ło w o p o d ję ta przez całe społeczeństw o. 3-ci maja, na rod ow e ś w ię to w a lk i o postęp — ro czn ica uch w a le n ia K o n s ty tu c ji, podn iośle b y ł obchodzony w ca łym k ra ju . O d b y ły się msze św. uro czyste akadem ie oraz z a w o d y s po rto w e . W re szcie 9-tego m aja, w dzień z w y c ię s tw a nad n ie m ie c
k im faszyzm em o d b y ły się d e fila d y w o jskow e.
X SESJA K.R.N. X sesja K ra jo w e j R a dy N a ro d o w e j w n io s ła w ie le cen
nych, p o z y ty w n y c h m om e ntów w nasze życie polityczn ej" rozjaśn iając obraz s y tu a c ji, w ja k ie j się znajdujem y.
T a k im niezm ie rnie w ażnym m om entem je st przede w szystkim uja w n ie n ie , p o ra z p ie rw s z y od odzyskania w o ln o ś c i — b u d ż e tu państw a. T e n od w a żny k r o k , na ja k i nie zd o b y ło się jeszcze po w o jn ie w ie le pa ń s tw — daje jednocześnie możność s tw ie rd z e n ia ogrom u osiągnięć ¡“ z o rie n to w a n ia się w tru d n o ś c ia c h ja k ie przeżyw am y.
B u d ż e t nasz w y k a z u je d e fic y t (ok. 9%>). Inaczej b yć nie może w k ra ju , k tó r y ro z p o c z ą ł prace nad od budow ą p rz y pustym skarb ie i p rz y ogrom ie w o je n n y c h zniszczeń. Budżet jest oszczędny, bo ja k w id a ć ze w s z y s tk ic h posunięć sk a rb o w y c h u n ik a się in fla n c ji, k tó ra ja k w ie m y z dośw iadczenia
po I wojnie" p ro w a d z i k r a j n ie u c h ro n n ie do ru in y .
N a le ż y n a to m ia st podnieść w nim dbałość o najbardziej istotne gałęzie życia państwowego. W ydatki na oświatę stoją na jednym z
pierwszych.-ejsc, co je st w y m o w n y m dowodem zerw a n ia ze skarb ow ą p o lity k ą p rz e d zCajugosLwiąZemU in' da“ ° WyraZ W ieidni°śłoinym ratyfikowaniu paktu Dążeniem naszej p o lit y k i zagranicznej je st u trzym a n ie p o k o ju i p rz v ia ź n i
Kła z o rie n to w a ć się w pracach tego re s o rtu i ocenić d o d a tn ie w y n ik i p ro
Wszyscy jesteśmy zgodni w stosunku do zewnętrznego wroga niemiec
kiego, wszyscy uznajemy nasze odwieczne prawo do granicy na Odrze i Ny
I I I . W I D O W N I A M I Ę D Z Y N A R O D O W A
h js k ie j, z a p ro p o n o w a li k a ż d y inną granicę. O becnie K o n fe re n c ja paryska