157Technologie informacyjne w zarządzaniu w administracji publicznej

Kapler M., Piersiala L. (2014), E-usługi w administracji publicznej, „Roczniki Kolegium Analiz

Eko-nomicznych”, z. 33, ss. 196–197.

Kasprzyk B. (2011), Aspekty funkcjonowania e-administracji dla jakości życia obywateli,

„Nierów-ności Społeczne a Wzrost Gospodarczy”, nr 23, ss. 343–353.

Kisielnicki J. (2006), Technologia informacyjna w organizacji, „Zarządzanie Zasobami Ludzkimi”,

nr 3–4, s. 10.

Kisilowski M., Urbaniak K. (2013), Wykorzystanie technologii informacyjnych w zarządzaniu pub-licznym w Polsce, „Studia Ekonomiczne”, t. 169, ss. 63–78.

Kopera S., Lewandowski J. (2006), Systemy informacyjne w zarządzaniu zasobami ludzkimi,

„Za-rządzanie Zasobami Ludzkimi”, nr 3–4, s. 52.

Platforma ePUAP [online], https://www.epuap.gov.pl/wps/portal/strefa-klienta/katalog-spraw, dostęp: 17 lipca 2017.

Politowski K., Portal Interoperacyjności platformy ePUAP [online], https://www.piu.org.

pl/public/upload/ibrowser/komunikat_mswia_portal__interoperacyjnosci__platformy_ epua__25032009.pdf, dostęp: 17 lipca 2017.

Pomorska M. (2011), Elektroniczna administracja w komunikacji z obywatelami, „Administracja

Publiczna”, nr 1(17), ss. 137–148.

Pypłacz P., Zastosowanie technologii informacyjnej w nowoczesnej kompozycji marketingowej [w:]

L. Kiełtyka, J. Nazarko (red.), Metody i procesy usprawniania zarządzania przedsiębiorstwa.

Wybra-ne zagadnienia, Wydawnictwo PTM, Warszawa.

Rudzewicz A., Michalak J. (2013), Jakość obsługi klienta w urzędach administracji publicznej,

„Handel Wewnętrzny”, nr 3, ss. 95–104.

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i  Administracji z  27 kwietna 2011 r. w  spra-wie zakresu i warunków korzystania z elektronicznej platformy usług administracji publicznej (Dz. U. 93, poz. 546).

Urszula Knop, Seweryn Cichoń

Sakowicz M. (2008), Zastosowanie nowych technologii informacyjno-komunikacyjnych w rządze-niu i zarządzaw rządze-niu administracją publiczną [w:] J. Osiński (red.), Administracja publiczna na progu XXI wieku, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa, ss. 77–113.

Sartorius W. (2011), Społeczeństwo informacyjne i gospodarka oparta na wiedzy w Polsce Wschod-niej. Cyfrowa Polska dla każdego w Polsce Wschodniej, Ekspertyza na zamówienie Ministerstwa Roz-woju Regionalnego, Warszawa.

Skrzypek E. (2000), Jakość i efektywność, Wydawnictwo UMCS, Lublin.

Magdalena Karolak-Michalska |

Społeczna Akademia Nauk, Wydział Zarządzania i Nauk o Bezpieczeństwie

E-technologia w wojnie informacyjnej

– casus manipulowania opinią społeczną

w kontekście konfliktu ukraińsko-rosyjskiego

E-technology in Information War – Manipulation of Social Opinion

Casus in the Context of the Ukrainian-Russian Conflict

Abstract: The aim of the article is to increase research on the use of e-technologies in the

information war in the context of the Ukrainian-Russian conflict. In the first part of the article the author treats about the information war. She further analyzes the manipulation of facts by the Russian media in presenting Euromayd events and the Crimean annex. She notes that the Russian authorities have taken steps to take control of the Ukrainian information space. The final comments conclude that caution should be exercised in the use of information on the Internet, primarily by examining and verifying sources. This information is often intentional and embedded in the multidimensional and complex interests of state authorities fighting for influence in a given region. E-technology in the information war becomes an instrument of influencing the formation of public opinion. The intensification of this influence can conse-quently lead to the rebuilding of thinking and changing the opinion of a society.

Key words: e-technology, information war, Ukrainian-Russian conflict, Ukraine, Russia,

ma-nipulation of society

Wstęp

Gdy obserwujemy rozwój współczesnej e-technologii, widać wyraźnie, że dość intensyw-nie i dynamiczintensyw-nie wpisuje się ona w życie społeczeństw państw Europy XXI wieku. Przy tym zauważyć należy, że owa dynamika i  posługiwanie się narzędziami e-technologii koresponduje z poziomem rozwoju społeczno-gospodarczego poszczególnych państw, PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ I ZARZĄDZANIE 2017

Wydawnictwo SAN | ISSN 2543-8190 Tom XVIII | Zeszyt 10 | Część II | ss. 159–170

Magdalena Karolak-Michalska

a  także z  procesami transformacji konkretnych systemów politycznych. Świadomość społeczeństw w  zakresie funkcjonowania instrumentów e-technologii, z  jednej strony jej dobrodziejstw, z drugiej zaś zagrożeń, jest zdecydowanie większa w państwach Eu-ropy Zachodniej niż w EuEu-ropy Wschodniej. Zwraca uwagę, że brak wiedzy w powyższym zakresie, tak charakterystyczny dla wielu społeczeństw byłych republik ZSRR, jest niejed-nokrotnie wykorzystywany przez władze państw do wywierania wpływów i manipulo-wania opinią społeczną w celu realizacji szeroko rozumianych interesów politycznych, gospodarczych, osadzonych również w  wymiarze tzw. „rozgrywek geopolitycznych”. Tego rodzaju sytuacja jest widoczna m.in. na Ukrainie, która pogrążona w  konflikcie z Rosją, wywołanym aneksją Krymu w 2014 roku, jak również doświadczana trwającą od 2014 roku wojną z separatystami w regionie Donbasu, staje się doskonałą przestrzenią do wywierania nacisków politycznych przez państwa, dla których terytorium ukraińskie znajduje się w orbicie ich zainteresowań i sferze wpływów. Współczesna e-technologia, w tym Internet, stanowi w tym zakresie instrument, za pomocą którego możliwe jest ma-nipulowanie i sterowanie opinią publiczną.

Nadmienić należy, że wśród mnogości zasobów potrzebnych do realizacji celów po-litycznych czy ekonomicznych, niejednokrotnie władze państwowe kładą znaczący na-cisk na zarządzanie zasobami niematerialnymi. Pozyskanie informacji na temat wiedzy, umiejętności, doświadczenia poszczególnych grup społecznych pozwala na dostarcze-nie odbiorcy finalnemu informacji celowych – „potrzebnych, korzystnych”, z punktu wi-dzenia grupy sprawującej władzę. Nie ulega wątpliwości, że nowoczesne e-technologie stały się podstawą dla znaczących przemian społecznych, gospodarczych i politycznych. Dzięki celowej i „dedykowanej” informacji, wpisującej się w strategię władz państwo-wych, dane struktury społeczne mogą ulegać przeobrażeniom. Swoistym zagrożeniem jest to, że w sposób kontrolowany przez władze poszczególnych państw (np. rosyjskie, amerykańskie) może nastąpić dynamiczna przemiana sposobu postrzegania zdarzeń, zachowań, działań i umownych wartości. Wykorzystanie w tym zakresie Internetu sprzy-ja długofalowemu procesowi zmian społecznych, a także rozszerza geograficzny zasięg wpływu na społeczeństwo. Istotnym jest, że „wzrastająca dostępność globalnej prze-strzeni i współistnienia w czasie zjawisk ukazywanych przez media sprawia, że idee do-tyczące zasięgu i czasu zniekształcają się i mieszają. Międzynarodowy i łatwy przepływ informacji powoduje, że wymiany te ulegają skondensowaniu” [Masloch 2010, s. 31].

Większość badaczy jest zgodna, że wiedza pochodząca ze środków masowego przekazu najczęściej jest skażona wszechobecną propagandą, która niejako opanowała współczesne media [Pabijańska 2007]. „Dotychczasowe wyobrażenia ładu światowego, widziane z europejskich pozycji, nie są już tak bardzo oczywiste. Zachodzą zmiany, któ-re w niedalekiej przyszłości mogą okazać się przełomowymi dla całego świata. Nowy

161