VII. Komisja Statutowa
8. Towarzystwo Propagandy Sztuki w Lublinie
ul. Grottgera 8
prezes fnż. arch. B. Kelles-Krauze, sekretarz M. Zywirska.
W okresie sprawozdawczym Towarzystwo zorganizo
wało 5 wystaw:
i. Wystawa Stanisława Mrożewskiego i L. Tyrowicza od io /I do 20/1,
54
Wystawę zwiedziło dorosłych 37 młodzieży 183.
2. Wystawa zbiorowa Stefana Filipkiewicza od 21/II do 7/III.
Wystawę zwiedziło dorosłych 99 — młodz. 46.
3. Wystawa prac Leona Wyczółkowskiego oraz repro
dukcji dzieł włoskiego malarstwa wczesnego renesansu ze zbiorów prof. M. Popławskiego.
Wystawę tę zorganizowano dla uczczenia pamięci wiel
kiego artysty. Zgromadzono na niej dzieła znajdujące się na terenie Lubelszczyzny w zbiorach prywatnych i muzeum.
Wystawę zwiedziło dorosłych 83 osób młodzieży 38.
4. Międzynarodowa Wystawa Grafiki od i i/IV do 3/V.
Wystawę urządzono przy udziale Instytutu Propagan
dy Sztuki w Warszawie. Otwarcia dokonał p. Wojewo
da Lubelski. Poziom wystawy był bardzo wysoki.
Wystawę zwiedziło dorosłych 118 — młodzieży 564.
5. Wystawa Leokadii Bielskiej, A. Jędrzejewskiego i J. Przeradzkiej od g/V do 23/V.
Wystawę zwiedziło dorosłych 50 — młodzieży 11.
Sprawozdanie finansowe z wystaw przedstawia się jak następuje:
Dochody: 336.98 Rozchody: 375.33.
Deficyt: 38.35
pokryty został z subwencji Ministerstwa W. R. i O. P.
Po za urządzaniem wystaw Towarzystwo zorganizo
wało w Lublinie 9 odczytów z zakresu Sztuki.
Odczyty, bogato ilustrowane przezroczami wygłosili:
p. Leokadia Bielska a) o grafice i technikach graficz
nych, b) o malarstwie współczesnym. Dr. Józef Dut-55
kiewicz a) wielcy mistrzowie odrodzenia, b) rzeźba barokowa, c) katedry francuskie. Pr. Kurzątkowski architektura renesansowa^ Dr. Stefan Wojciechowski:
a) Sztuka antyczna, b) Sztuka antyczna. Mgr. Maria Żywirska. — O sztuce ludowej.
Odczyty przyczyniły się w znacznym stopniu do roz
budzenia zainteresowań dziedziną sztuki.
Wielkie powodzenie odczytów utrwaliło Zarząd To
warzystwa w przekonaniu, że akcję tę należy konty
nuować w ramach możliwie najszerszych.
Głównym czynnikiem, który umożliwił Towarzystwu osiągnięcie tak poważnych wyników pracy było posia
danie własnego lokalu w kamienicy pod Lwami. Nie
stety od dnia i-go lipca Towarzystwo przestało dyspo
nować tym lokalem.
Dalszy rozwój Towarzystwa i jego pracy jest uzależ
niony jedynie od najszybszego wykończenia sal wy
stawowych w gmachu Związku Pracy Kulturalnej.
9. Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Lublinie
ul. Pierackiego 1 1.
prezes prof. dr Z . Kukulski, sekretarz prof. Z . Tołwiński.
W roku sprawozdawczym uporządkowano i zinwenta
ryzowano bibliotekę'T-wa, składającą się obecnie z 315 pozycyj. Biblioteka powstaje z egzemplarzy zamien
nych, nadsyłanych przez inne Tow. i stanowi pomimo swej szczupłości cenną całość. T-wo zgłosiło współ
udział w organizowanym przez Lubelski Związek Pracy Kulturalnej P o g o t o w i u p r e l e g e n t ó w , ip-56
terweniowało u Zarządu Miasta Lublina w sprawię ogłoszenia pracy p. Jana Riabinina: „Summariusz praw i przywilejów m. Lublina”. Wysłało wniosek do komi
tetu Nagrody artystyczno - naukowej im. Stefana Że
romskiego w Gdyni; wzięło udział w organizowa
niu Lubelskiego Oddziału Rady Książki. Poza tym Zarząd przeprowadzał prace związane z obchodem io-lecia T-wa i wydaniem Iii-go tomu „Pamiętnika Lubelskiego”. Stałym delegatem T-wa do Rady Zja
zdów Historyków Polskich jest prof dr Leon Białkow
ski, delegatem do Lub. Zw. Pracy Kulturalnej był dr Franciszek Gucwa, a po jego wyjeździe z Lublina obrano dr-a Feliksa Araszkiewieża; delegatem do Rady Artystycznej m. Lublina jest dr Stefan Wojciechowski.
W styczniu 1938 r. T-wo liczyło 172 członków. Pism wysłano w ciągu roku 297.
Ośrodkami działalności naukowej T-wa są Komisje Naukowe, których w roku sprawozdawczym było trzy:
1. Kom. Historyczna, 2. Kom. Filologiczna, 3. Ko
misja Historii Sztuki i Etnografii.
Na posiedzeniach K o m i s j i H i s t o r y c z n e j zreferowano i zakwalifikowano do druku następujące prace:
1. Dr. Władysław Adamczyk: Taksa podwojewodzińska z r 1761. 2; Dr Jan Dobrzański: Gimnazjum lubelskie w czasach austriackich. 3. Prof. Aleksander Kossow
ski: Felicjan Szamborski, biskup chełmski unicki.
(1771—18$1). 4. Kustosz Jan Riabinin: Proces sukceso
rów rajcy lubelskiego Stanisława Lichańskiegowr.1622.
Prezesem Kom. Historycznej był ks. dr Ludwik Za
lewski, sekretarzem dr Władysław Godziszewski.
57
Na posiedzeniach K o m i s j i F i l o l o g i c z n e j , której prezesem był dr Franciszek Gucwa a sekreta
rzem dr Tadeusz Sokołowski. Omówiono następujące prace:
i. Bronisław Nycz: O „Zwolonie” Norwida., 2. Prof.
dr Wład. Kuraszkiewicz: Dialekt zamojski. 3. Antoni Abramowicz: Twórczość Stefana Witwickiego. 4. Dr St. K. Papierkowski: Sylwetki literackie Jugosławii.
5. Dr St. K. Papierkowski: O t. zw. odmianie złożonej przymiotników polskich. 6. Dr Paweł Gdula: Lublin w literaturze współczesnej. 7. Prof. dr Wiktor Hahn:
Dwa fragmenty sceniczne Deotymy. 8. Dr Tadeusz So
kołowski: Dzieje „Dziadów”, 9. Jan Wepsięć: Nie
znane listy Wincentego Pola.
K o m i s j a H i s t . S z t u k i i E t n o g r a f i i , której prezesem był Dr Józef Dutkiewicz a sekretarzem Mgr. Maria Żywirska. odbyła 4 posiedzenia na których zreferowano następujące prace:
1. Jan Riabinin i Józef Dutkiewicz: Pałace na Kor
cach w Lublinie. 2. Janusz Świeży: Ludowy ubiór i haft krzczonowski. 3. Maria Żywirska: Kielich gotycki ema
liowany w Opolu Lubelskim. 4. Stefan Wojciechowski:
O herbie m. Lublina.
Większość prac omówionych na posiedzeniach Komi- syj T-wa znajdzie się w III tomie „Pamiętnika Lubel
skiego”.
W lutym 1937 r przestały istnieć jako agendy T-wa Przyj. Nauk dwa Koła Polonistów: w Lublinie, im.
A. Abramowicza i w Siedlcach. Koła te przekształciły się na miejscowe oddziały T-wa Polonistów Rzeczy
pospolitej .
58
W roku sprawozdawczym T-wo musiało ograniczyć się do wydania tylko jednej publikacji. Jest to „Dialog o mówcach” Tacyta, przełożony i opracowany przez Ognisko Filologii Klasycznej w Lublinie pod redakcją dr Janiny Pliszczyńskiej i Kaz. Plucińskiego. Wyda
nie to jest obecnie jedynym polskim przekładem Dia
logu.
Na pozorne osłabienie działalności wydawniczej wpły
nęła konieczność skoncentrowania pracy redaktorskiej i środków pieniężnych na III tomie „Pamiętnika Lu
belskiego”, który wyjdzie jako księga jubileuszowa w zwiększonej objętości i będzie zawierał wiele cennych rozpraw oraz bogatą kronikę życia kulturalnego Lu
blina i Lubelszczyzny.
T-wo utrzymuje stosunki z innymi towarzystwami w kraju i zagranicą. Rozsyła egzemplarze wymienne, wysyła delegatów na zjazdy i obchody, bierze udział przez swych przedstawicieli w miejscowych komitetach i obchodach.
W roku sprawozdawczym rozesłano członkom, w ce
lach propagandowych i w drodze wymiany 847 tomów wydawnictw T-wa. Większe partie wysłano:
Do Biblioteki Polskiej w Paryżu — 30 t . ; do Obozu Zj. Nar. w Warszawie — 24 t.; do Akademii Sowiec
kich w Moskwie, Leningradzie i Kijowie — 48 t.; do Ogniska Historycznego w Lublinie 1561.; do Polskiego Związku Zachodniego — 127 t. i wiele innych drob
niejszych wysyłek.
59
10. Wydział Powiatowy Lubelski
ul. Pierackiego 2.
przewodniczący dr J. Dańkowski, sekretarz E. Wojnicz.
Główne wysiłki Wydziału Powiatowego w zakresie prac kulturalnych skupione były przede wszystkim na polu oświaty pozaszkolnej i poświęcone organizacji świetlic kursów i przygotowaniu przodowników. W tym zakre
sie zorganizowano: — jednodniową o specjalnym pra
ktycznym charakterze konferencję teatralną, która zgromadziła powyżej 70 osób z terenu powiatu, zainte
resowanych tą dziedziną pracy, — oraz czterodniową konferencję świetlicową, w której wzięło udział 48 osób z pośród młodzieży z różnych organizacyj, oraz sześcio
dniową konferencję biblioteczną zorganizowaną dla właściwego przygotowania przodowników młodzieży do zadań i obowiązków kierowników punktów biblio
tecznych.
Łącznie więc przeszkolono w okresie sprawozdawczym 134 osoby. Z pośród form prac oświatowych na pierwsze miejsce wybijają się w terenie powiatu świetlice, które skupiając młodzież, ewentualnie dorosłych, wokół kultu
ralnych rozrywek jak radio, gry umysłowe,—oraz prac z dziedziny artystycznej, jak teatr, inscenizacje i t.p.
przygotowywały jednocześnie poprzez zorganizowane czytelnictwo gazet, pism fachowych i książek, a zwła
szcza dyskusje—właściwy grunt pod rozwój prac samo
kształceniowych — które są głównym celem ich pracy.
Niedzielnych uniwersytetów ludowych było na terenie powiatu 8, na których prelegenci miejscowi i przyjezdni 60
rekretujący się z pośród rolników (21), nauczycieli sz.p.
(10), samorządowców (5), pracowników (4), lekarzy we
terynarii (4), lekarzy medycyny (2) w ciągu 114 niedziel omawiali aktualne zagadnienia, przewidziane w progra
mie Niedz. Un. Lud. pozostawiając w terenie ślad swej pracy. Udział w tej akcji całego szeregu osób zamiejsco
wych świadczy z jednej strony o istotnym zaintereso
waniu szerszych sfer społeczeństwa, z drugiej zaś, jest bardzo pożądany i przychodzi w porę zaspakajając trwałe zainteresowanie rozbudzone uprzednimi oddzia
ływaniami. N.U.L. skupiały w roku ubiegłym 430 osób obojga płci. Jeśli chodzi o prace z dziedziny arty
stycznej, to w roku sprawozdawczym zanotowano 58 zespołów teatralnych, które zorganizowały łącznie 145 imprez oraz 23 chóry ludowe w tym 18 wielogło
sowych.
Wychodząc z założenia, że pracownik oświatowy uzys
kać może lepsze rezultaty pracy w wypadku przydzie
lenia mu koniecznych pomocy naukowych, Powiatowa Kom. O.P. popiera wydatnie akcję biblioteczną. W opa
rciu o 29 kompletów 75-tomowych bibliotek, zakupio
nych w ciągu trzech lat (w chwili obecnej Centrala Bi
bliotek Ruch. Wydz. Pow. posiada 45 kompl.) rozwinęło się odpowiednio czytelnictwo książek. Ogółem zareje
strowano 1397 czytelników, którzy dokonali 11473 wy
pożyczeń. Z biblioteki teatralnej korzystało 41 zespo
łów wypożyczając w sezonie 108 sztuk teatralnych.
61
11. Zarzqd Miejski w Lublinie.
Oddział Oświaty i Kultury
ul. Rynek 1. T ry b u n a ł, kierownik Pełruczynik Feliks.
W d z i e d z i n i e , t a k z w a n e j , o ś w i a t y p o z a s z k o l n e j prowadzony był Uniwersytet Pow
szechny im. St. Żeromskiego.
W okresie sprawozdawczym zakres nauczania podzie
lony był na wydziały, a mianowicie:
a) W y d z i a ł O g ó ln y , na którym były wykładane zasady ekonomii społecznej, geografia fizyczna, higiena społeczna, literatura, język polski i zasady nowej piso
wni, historia społeczno - polityczna, zasady psychologii, wstęp do przyrodoznawstwa i nauka o Polsce współcze
snej.
Wykładów z powyższych przedmiotów łącznie było 99 przy frekwencji 35 do 60 osób.
b) W y d z i a ł M a t e m a t y c z n o - P r z y r o d n i c z y i T e c h n i c z n y , na którym były wykła
dane: historia wynalazków, fizyka i chemia, historia architektury, przyroda żywa i matematyka.
Wykładów odbyło- się ogółem 66 przy frekwencji 40 do 60 osób.
c) W y d z i a ł S p o ł e c z n o - E k o n o m i c z n y i P r a w a , na którym były wykładane: encyklo
pedia prawa, prawo cywilne, kwestie prawne z życia codziennego, ustawodawstwo robotnicze, geografia gospodarcza Polski i zasady ekonomii społecznej.
62
Wykładów odbyło się ogółem 53 przy frekwencji od 10 do 25 osób.
Oprócz wykładów stałych, systematycznych, wygło
szono 26 pogadanek i wykładów o charakterze aktual
nym. Zatem ogółem wygłoszono w okresie od 23.XI.
1936 r. do 24.III. 1937 r. 241 wykładów i pogadanek, co w stosunku do roku ubiegłego stanowi wzrost o 102 wykłady.
W nauczaniu w miarę możności stosowano metody po
glądowe lub dyskusyjne.
Wykłady w dużej części były ilustrowane przy pomocy własnego episkopu. Fizyka, chemia i niektóre wykłady o budowie organizmu, prowadzone były doświadczalnie w pracowni przyrodniczej, bądź fizyko-chemicznej.
Wykłady uzupełniano odpowiednimi wycieczkami, któ
rych w okresie sprawozdawczym było ogółem 12. Nadto słuchacze korzystali z 11 przedstawień popularnych w Teatrze Miejskim i 1 raz z widowiska obrzędowego p.n. „Wesele Lubelskie” .
Wykładowcami byli przeważnie czynni nauczyciele szkół średnich i powszechnych lub osoby, działające na polu społecznym i oświatowym.
Stałych słuchaczy było 152, zatem wzrost w stosunku do roku ubiegłego o 73 osoby.
Liczba słuchaczy niestałych wynosiła przeszło 100.
osób. Słuchacze reprezentowali wszystkie warstwy spo
łeczeństwa, ale w przeważnej ilości byli to wykwalifiko
wani robotnicy, rzemieślnicy, ekspedienci — w więk
szości bezrobotni (65).
63
Niezmiernie wielką pomocą tak w nauczaniu, jak i wy
chowaniu, było czytelnictwo książek, które mogło się rozszerzyć przez zorganizowanie własnej biblioteki. Bi
blioteka została zapoczątkowana jeszcze w roku ubie
głym i liczyła wówczas 76 dzieł własnych. W okresie sprawozdawczym księgozbiór ten wzrósł do 1020 dzieł w 1157 tomach, z których na książki naukowe przypada 457, literaturę piękną 563 dzieł. Czytelników było 114, w tym 34 kobiety.
W pracy wychowawczej niezmiernie wielką rolę odgry
wa t.zw. świetlica i zajęcia świetlicowe.
Świetlica czynna była codziennie do dnia 10 kwietnia 1937 r. włącznie, w godzinach od 18 do 21.30 i zaopa
trzona była w 3 dzienniki i 9 czasopism, oraz w odpo
wiednie gry towarzyskie i radio.
Na prowadzenie tej placówki wydatkowano 3.000 zł, z czego Zarząd Miejski 500 zł., reszta z subwencji, głó
wnie Funduszu Pracy i Komitetu Obywatelskiego Po
mocy Zimowej Bezrobotnym oraz władz szkolnych.
Jeżeli przy tak skromnych funduszach osiągnięto tak znaczne rezultaty, to zawdzięczać należy głównie tym wszystkim, którzy swoją ofiarną pracą przyczynili się do prowadzenia tej placówki.
Kierownictwo Uniwersytetu i poszczególnych wydzia
łów było zupełnie honorowe, wykładowcy stali bardzo skromnie honorowani (2 zł. za godzinę), prelegenci nie
stali — bezpłatnie.
W dziale kultury i sztuki.
W dziale kultury i sztuki w okresie sprawozdawczym były subwencjonowane w dotychczasowej wysokości te 64
placówki kulturalne, które zastępczo spełniają obowią
zki gminy w tej dziedzinie, a mianowicie: B i b l i o t e k a p u b l i c z n a im. H. Ł o p a c i ń s k i e g o i „ M u z e u m L u b e l s k i e . ”
T e a t r M i e j s k i tak, jak w roku ubiegłym, korzy
stał z usług objazdowego Teatru Wołyńskiego, pozosta
jącego pod dyrekcją Al. Rodziewicza. Nadto odbywały się również inne przyjezdne, imprezy.
Ogółem w sezonie teatralnym 1936/37 r odbyło się na scenie Teatru Miejskiego 191 przedstawień, w czym na Teatr Wołyński przypada 153 przedstawienia.
Na pozostałe 38 przedstawień składają się imprezy:
Związku Teatrów i Chórów Ludowych („Wesele Lubel
skie), wieczory i akademie okolicznościowe i inne.
Frekwencja roczna = 64.874 widzów, co w stosunku do roku ubiegłego stanowi wzrost o 22.273 osoby. (Teatr Wołyński — 51.050 osób).
Wpływy kasowe ogólne wyniosły 63.134 zł. 31 gr., w czym na Teatr Wołyński przypada— 47.429 zł 87 gr.
W stosunku do roku ubiegłego stanowi to wzrost o 2.927 zł. 33 gr. (w odniesieniu do Teatru Wołyńskiego).
Ten nieproporcjonalny stosunek wzrostu widzów do wzrostu wpływów kasowych należy tłumaczyć jedynie zwiększeniem ilości przedstawień popularnych i dla młodzieży oraz wojska, których w okresie sprawozdaw
czym odbyło się 26. W stosunku do roku ubiegłego wzrost ich był o 15 przedstawień.
Z przedstawień popularnych w cenie od 20 gr. do 90 gr.
skorzystało 12.599 osób, (w ubiegłym roku 6.696 osób), 65
oraz z przedstawień dla młodzieży i wojska — 4.098 osób.
A r c h i w u m M i e j s k i e jest nadal uporządkowy- wane, jednak brak odpowiedniego i dostatecznie dużego lokalu nie zezwala na osiągnięcie zadawalających rezul
tatów.
B i b l i o t e k a h i s t o r y c z n o - a r c h i w a l n a , zawierająca druki i materiały, odnoszące się do prze
szłości i teraźniejszości m. Lublina, zawiera dziś 360 po
zycji skatalogowanych i zinwentaryzowanych. Nadto rozpoczęto zbiór publikacyj o Lublinie.
W d z i a l e p o p i e r a n i a n a u k i i w y d a w n i - n i c t w w okresie sprawozdawczym opublikowano:
1) „Materiały do historii Lublina 1317—1792” J.Ria- binina i
2) „Przyjęcie do prawa miejskiego w Lublinie w XVII wieku” — J. Sadownika.
Za całokształt prac przyznano i wypłacono nagrodę naukową J. Riabininowi w wysokości 2.500 zł.
R a d a A r t y s t y c z n a m. L u b l i n a patrono
wała nad pracami Zarządu Miejskiego w dziedzinie pod
niesienia estetycznego miasta, która to dziedzina zro
biła duży krok naprzód.
Przystąpiono pod bezpośrednim kierownictwem i nad
zorem Wojewódzkiego Konserwatora Sztuki do reno
wacji Starego Miasta, gdzie w okresie sprawozdawczym odnowiono ogółem 12 fasad.
Nadto bardzo intensywnie prowadzona była akcja od
nawiania miasta w ogóle. W okresie sprawozdawczym odnowiono ogółem około 750 domów i usunięto około
66
1500 szpecących szyldów, zmieniając je na szyldy este
tyczne, częstokroć w reklamie szyldowej stosując oświe
tlenie neonowe.
W dziedzinie ochrony zabytków odnowiono pod nad
zorem Wojewódzkiego Konserwatora Sztuki t.zw. wi
niarnię, przejętą w dzierżawę bezpłatną od Gminy Wy
znaniowej Żydowskiej.
Dalej prowadzone są roboty około odkrycia fundamen
tów kościoła Św. Michała, zbudowanego w wieku X III.
T u r y s t y k a , dzięki już osiągniętym rezultatom w dziedzinie estetyzacji miasta i ochrony zabytków,—
znalazła właściwe sobie miejsce w poczynaniach władz miejskich. Zarząd Miejski wystąpił na zewnątrz z wię
kszą niż dotychczas propagandą. I tak: zainstalował stoisko propagandowe na Międzynarodowych Targach Poznańskich w Poznaniu w maju 1937 r. i na Krajowej Wystawie Koni w Lublinie 1937 r.
Referat Turystyczny zorganizował dla miejscowego społeczeństwa lubelskiego ogółem 21 wycieczek, w któ
rych wzięło udział 945 osób. Nadto obsługiwał wycie
czki inne miejscowe i zamiejscowe; w których wzięło udział 9.704 osób, z czego na wycieczki zamiejscowe przypada 3.761 osób.
Zorganizował i uruchomił w jesieni 1937 r. Miejskie Schronisko Wycieczkowe, przy ul. Strażackiej 7, na 50 miejsc.
Zorganizował wstępy na Bramę Krakowską, udostępnił zwiedzanie Trybunału oraz zabytkowej „Winiarni”.
Nadto przystąpiono do organizacji „Dni Lublina i Lu-67
belszczyzny”, które według dotychczasowych proje
któw mają się odbyć wiosną 1939 r.
Warunki materialnę i personalne nie uległy poprawie, jakkolwiek efekt dotychczasowych prac niewątpliwie osiągnął dodatnie rezultaty.
12. Zwiqzek Artystów Plastyków w Lublinie
ul. Narutowicza 3 5 m. 4.
prezes Juliusz Kurzqtkowski, sekretarz Wiktor Ziółkowski.
Związek Art. PI. w Lublinie został zalegalizowany w dn.
6. VIII. 36 r., myśl jednak stowarzyszenia w tym ro
dzaju sięga czerwca 1934 r, kiedy to odbyło się w gm.
adm. Muzeum Lub. organizacyjne zebranie Zrzeszenia Plastyków Lubelskich („Sztuki Piękne” Nr 7, 1934 r).
Zrzeszenie ostatecznie nie zawiązało się. Związek do
piero zrealizował dążenia organizacyjne projektowa
nego Zrzeszenia i rozpoczął działalność zakrojoną szerzej.
W okresie sprawozdawczym za czas od dn. 22.X I.36 r.
do dn. 10.X II.37 r. Związek wykonał:
a) urządził I wystawę prac swych członków i zaproszo
nych gości. Na wystawę nadesłało 29 artystów z Lu
blina i Lubelszczyzny 213 prac, z czego jury przy
jęło i i i prac 25 artystów. Wystawa była otwarta od 26.IX.37 do i7,X-37 w sali gimn. Unii Lub. Zw, wydał katalog tej wystawy z ilustracjami- — Wystawa dała artystom sukces moralny i w pewnym stopniu materialny (głosy prasy i publiczności, nagrody od tniejscowego społeczeństwa). Związkowi wystawa nie dała dochodu. Wystawę zwiedziło 1080 osób.
68
b) wziął udział przez swego delegata w Zjezdzie Plasty
ków w Warszawie gdzie nawiązano stosunki z prezy- dium-Rady Wykonawczej Zw. Zaw. P.A.P., a obecnie załatwia się potrzebne formalności celem wzięcia bezpo
średniego udziału w pracach tejże Rady.
c) powiększył liczbę członków czynnych z 23 osób do liczby 35 oraz 10 — popierających i przez szerzenie idei skupienia w szeregach specjalnych stowarzyszeń art.
plastyków pragnie ułatwić wysiłki organizacyjne pla
styków w powstającej świeżo Naczelnej Organizacji Plastyków. Działalność Związku hamują: brak potrze
bnego lokalu, własnej biblioteki, czytelni, przede wszy
stkim zaś — sali wystawowej i wspólnej pracowni ry
sunkowej dla członków.
Sprawozdanie rachunkowe L. Z. A. P. — w ogólnych cyfrach przedstawia się jak następuje:
D o c h o d y :
1) W kładki członkowskie i wpisowe 333.30 zł 2) Dochód z w ysta w y ... 425.40 zł 3) Inne ... 2.-— zł 760.70 zł W y d a t k i :
1) Administracja i rzeczowe ... 286.30 zł 2) W ystaw a... 421.91 zł 708.21 zł Saldo... 48.49 zł 760.70 zł
69
13. Związek Literałów w Lublinie
ul. Narutowicza 2.
prezes J. Łobodowski, sekretarz J. Wójcik.
Sprawozdania nie nadesłano.
14. Związek Pracy Obywał. Kobiet Zrzeszenie Wojewódzkie.
ul. Kapucyńska 1.
przewodnicząca Wł. Lelkowa, sekretarz Zofia Orłowska.
Związek Pracy Obywatelskiej Kobiet prowadzi akcję kulturalno - oświatową na terenie wszystkich swoich placówek; t.j. w 16 oddziałach miejskich i 20 oddziałach wiejskich w obrębie Województwa Lubelskiego.
W oddziałach istnieją następujące placówki: 5 przed
szkoli, 2 świetlice dla dzieci w wieku szkolnym, 11 świe
tlic dla kobiet (matek) i dziewcząt w wieku pozaszkol
nym, biblioteczki przy świetlicach, 2 biblioteki publi
czne ponad 1000 tomów. Jeden z oddziałów prowadzi wypożyczalnię książek, obejmującą około 400 tomów.
Zrzeszenie Wojew. posiada 6 bibliotek ruchomych (3 biblioteki po 75 tomów, 2 biblioteczki po 50 tomów i bi
bliotekę instruktorską—150 tomów).
Rozpowszechnianie oświaty i kultury w najszersze war
stwy społeczeństwa Z. P. O. K. osiąga przede wszyst
kim w pracy świetlicowej, organizując czytelnictwo (konkursy dobrego czytania), kółka samokształceniowe, kółka artystyczne: chóralne, teatralne, gimnastyczne, fozrywkowe.
70
Dodatnim czynnikiem w pracy kulturalno oświatowej było kupno aparatu do wyświetlania „Ornak”, co uroz
maiciło i ożywiło treść pogadanek.
Związek Pracy Obywatelskiej Kobiet organizował wie
czory dyskusyjne dla członkiń z pogadankami aktual
nymi i referatami z zakresu literatury współczesnej, oraz odczytami
15. Zwięzek Polskich Stowarzyszeń Śpiewa
czych i Muz- Województwa Lubelskiego
w Lublinie, skrzynka poczł. Nr 14 prezes W. Zwoliński,
sekretarz B. Dąbrowski.
W dniu io kwietnia 1937 r. Związek zorganizował w Lu
blinie tradycyjne „Święcone” dla Stowarzyszeń Śpie
waczych, którego celem było nawiązanie ściślejszego współżycia towarzyskiego wśród „Braci Śpiewaczej”.
W „Święconym” wzięły udział Lubelskie Chóry: Nau
czycielski, Akademicki, „Echo”, „Lutnia”, i „Lutnia”
Kolejowa”.
Uroczystość „Święconego” zaszczycili swoją obecnoś
cią przedstawiciele władz.
Idąc po linii wskazań Zjednoczenia Polskich Związków Śpiewaczych i Muzycznych w Warszawie, oraz wytknię
tego sobie programu, Zarząd Związku podjął ze zdwo
joną energią akcję w terenie nad budzeniem i krzewie
niem Pieśni Polskiej. — W tym celu Zarząd Związku zorganizował koncerty objazdowe chóru „Echo”, naj
lepszego na terenie województwa, do następujących 7 /
miejscowości: Lubartowa (2 koncerty), Radzynia Pódl.
Zemborżyc (3 koncerty) i Garwolina.
Sukces tych koncertów był duży,'czego świadectwem są pochlebne artykuły prasowe i składane podziękowania.
W programach koncertów przeważały pieśni ludowe (regionalne).
Na koszty wyjazdu chóru z koncertami wyżej poda
nymi Zarząd Związku otrzymał w roku bieżącym od Związku Pracy Kulturalnej w Lublinie, pożyczkę bez
zwrotną w sumie 200 zł.) co przyczyniło się bardzo wy
datnie do zrealizowania tego planu.
W 1937 roku „Lutnia”, najstarsze T-wo Śpiewacze na terenie m. Lublina obchodziło jubileusz 15-to lecia swego istnienia i w związku z tym urządzono w dniu 2 maja 1937 r. Koncert Jubileuszowy, w którym oprócz
„Lutni” wzięły udział wszystkie chóry lubelskie.
Zarząd Związku wydaj e komunikaty, w formie biule
tynu Związkowego, które zawierają artykuły artysty
czno - fachowe, organizacyjne, wytyczne programu i kierunku pracy dla swoich członków. — Ponadto Związek zamieszcza bardzo często artykuły na łamach prasy zarówno miejscowej i zamiejscowej.
Do Związku należy szesnaście Stowarzyszeń.
W ciągu całego roku współpracował ze Związkiem Chór Nauczycielski z Lublina i Chór Akademicki Kato- clikiego Uniwersytetu Lubelskiego.
„W esele L u b e lsk ie ” — fra g m e n t: „O czep in y ” W y staw io n e sta ra n ie m Z w iązku T e a tró w i C hórów L u dow ych.
16. Lubelski Związek Teatrów i Chórów Ludowych
ul. Narutowicza 4.
prezes St. Duczymiński, sekretarz Z . Kwieciński.
Prace Związku idą kilku torami. Najważniejszymi z nich to akcja poradniczo - instrukcyjna i akcja niesie
nia pomocy techniczno - artystycznej zespołom pracu
nia pomocy techniczno - artystycznej zespołom pracu