W artykule „Tendencje wywozowe w p rz e myśle chemicznym", umieszczonym w Nr. 24
„W iadom ości Przem ysłu Chemicznego11 w skaza
liśmy, że jedną zigłównych przyczyn zaham ow a
nia wywozu polskich produktów chemicznych w r. 1931 jest polityka protekcyjna poszczegól
nych krajów , ograniczenia dewizowe i wpływ trak tató w preferencyjnych, zastrzegających dla j^Jnego kontrahenta wyłączne przyw ileje, z któ
rych inne k ra je nie mogą korzystać wcale, albo też w sposób ograniczony.
A by zdać sobie dokładnie spraw ę, jak w iel
kie szkody pow stały wskutek tych przyczyn w wywozie produktów chemicznych, w ystarczy zobrazować sytu ację n a poszczególnych rynkach zbytu.
A u strja, ogłaszając IV i V nowelę celną, p od
niosła staw ki na kwas siarkowy, kw aśny sia r
czan sodowy, chlorek w apna, biel cynkową, sia r
czan- am onu i węgiel z drzew a iglastego; ponad
to Wprowadzono reglam entację celną szczepio
nek i surowic. P ro jektow ana jest podw yżka s ta wek celnych na jedw ab sztuczny. Zm iany te p o ważnie dały się odczuć w wywozie, zaś ograni
czenia dewizowe uniem ożliw iają praw ie całko
wicie prow adzenie tranzakcyj.
W ęgry — po zaw arciu tra k ta tu preferen cy j
nego — przy zn ały A u strji wyłączne zniżki na śniegowce i kalosze, szkło wodne, siarczan am o
nu, terpentynę, smołę węglową. U kład ten o p arty jest o system t. zw, ulg kredytow ych, które w r e zultacie sp ro w ad zają się do zwrócenia cła, z a płaconego przez im portera au str jackiego. K onku
ren cja innych k rajó w p rz y tym „bezcłowym sy
stem ie" jest zupełnie niemożliwa, zw łaszcza że ograniczenia dewizowe też w pływ ają ham ująco n a wym ianę towarow ą. Rozpoczęty niedaw no wywóz polskich produktów chemicznych na W ę
gry — obecnie u stał praw ie całkowicie.
W łochy, które zresztą w niewielkich tylko ilościach były odbiorcami polskich produktów chemicznych, podniosły cło n a węgiel drzewny,
azotan i siarczan amonu o raz azotowe m ieszanki nawozowe.
Czechosłow acja uniemożliwia wywóz i tra n zyt węgla drzewnego drogą w prow adzenia pro- hibicyjnych staw ek kolejowych, p rzy jednocze- snem stosowaniu ulg przewozowych dla p ro d u centów czeskich. Pozatem robione są trudności p rzy przyw ozie do Czechosłowacji superfosfatu i jedw abiu sztucznego, co zresztą stoi w sprzecz
ności z brzm ieniem postanowień traktatow ych.
O statnio om awiany jest żywo p ro je k t w prow a
dzenia w Czechosłowacji reglam entacji przyw o
zu licznych towarów, skierowanej przedew szyst- kiem przeciwko krajom , które w prow adziły ogra
niczenia dewizowe. Istn ieją obawy, że ograni
czenia te w prak ty ce dotyczyć będą również polskich produktów . Doświadczenia bowiem w zakresie superfosfatu i jedw abiu sztucznego po
zw alają przypuszczać, że do eksportu pro d u k tów chemicznych stosowane będą p rzy tej oka
zji różne utrudnienia.
W końcu listopada i początkach grudnia An- glja i E stonja podniosły również szereg stawek celnych. Coprawda, zmiany celne w A nglji nie w płynęły n a stan naszego obecnego wywozu, niem niej jednak przew idyw ane są dalsze zwyż
ki, które podobno obejmować będą szereg pro duktów chemicznych.
W Egipcie om awiany jest obecnie p ro jek t podw yższenia cła n a a rty k u ły farm aceutyczne.
N a szeregu innych rynków straciliśm y po
w ażne pozycje bądź z uwagi n a kryzysowe sto
sunki (Niemcy, Rum unja), bądź też wskutek w ahań w alutow ych (Szwecja, Norwegja, kraje A m eryki Południow ej).
W rezultacie — zaledwie niektóre tylko ry n ki europejskie są obecnie dostępne dla polskich produktów chemicznych. Poniew aż p rotekcjo
nizm celny, stosow any we wszelkich postaciach, jest w n a d e r licznych w ypadkach logiczną kon
sekw encją nadprodukcji, łub też w yrazem ten dencji ograniczenia spożycia — przeto
utrudnię-2 W IA D O M O ŚC I PRZEM YSŁU CH EM ICZN EG O Nr. 1 nia, napotykane p rz y wywozie produktów che
micznych, p o sia d a ją c h arak ter trw ały; niekiedy tylko przew idyw ać m ożna stopniow e i p o wolne zwiększanie pojem ności poszczególnych rynków. To też siłą rzeczy nasuw a się pogląd, że już obecnie należy system atycznie opracow y
wać rynki odleglejsze, jak np. bliski i daleki W schód, A m eryka Południow a, In d je i t. d. ce
lem zapew nienia n a przyszłość możności stałej ekspansji. Oczywiście, nie n ależy zaniedbyw ać możliwości sprzedaw ania n a rynkach eu ro p e j
skich, jednak opieranie całego eksportu na tych w yłącznie rynkach uznać należy za kró tk o wzroczne.
O ST A T N IE PO D W Y ŻK I TA RYF K O L E JO W Y C H
T rudny stan finansow y na kolejach zmusza Min. K om unikacji do szukania nowych źródeł dochodów, celem zm iejszenia deficytów budże
towych, w yw ołanych skurczeniem obrotu tow a
rowego n a kolejach. O statnie zeszyty ,,D ziennika T aryf i Z arządzeń K olejow ych" przynoszą p rz e to co pewien czas wiadomości o zwiększeniu ko
sztów przew ozu niektórych artykułów , o raz o skreśleniu lub zm niejszeniu ulg specjalnych.
W zakresie przem ysłu chemicznego zniesio
no np. wywozowe ulgi specjalne na eter, spiry
tus służący do fabrykacji eteru, oraz na kości od
tłuszczone nieodklejone. Jednocześnie skasow a
n a została t. zw. tary fa w yjątkow a A.2, która obejm ow ała ulgi przew ozow e n a w szystkie a rty kuły przeznaczone do budowy i utrzym ania dróg, regulacji rzek lub budowy p rzystani i p o r
tów. W grupie tej ze zniżek korzystały: ług p o sulfitowy, smoła węglowa i szkło wodne. W d a l
szym ciągu zo stały podw yższone o 5% koszty przew ozu olejów egzotycznych, kierow anych do fabryk przeróbczo-tłuszczow ych. Inne podw yż
ki taryf kolejow ych są w opracow aniu.
Oczywiście, podw yższenie kosztów przew o
zu, zw łaszcza n a surowce, odbije się w sposób n a d e r ujem ny n a kalkulacji przem ysłow ej.
Stw ierdzić trzeba, że m oment przeprow adzenia podw yżek w ybrany został jaknajm niej szczęśli
wie, z uw agi na zaostrzenie kryzysu w przem y
śle chemicznym. Zrozum iałe jest stanowisko ko
lei, która dąży do gospodarki bez stra t; nasuw a się jednak uwaga, że podobny efekt m ożnaby uzyskać drogą zm niejszenia w ydatków np. w za
kresie budownictwa, eksploatacji, taboru i t. p.—
zam iast podw yższać staw ki przew ozow e w obec?- nej ciężkiej sytuacji.
W S P R A W IE PO D A T K U D O CH OD OW EGO W zw iązku z w prow adzeniem w życie ustaw y z dnia 22 października 1931 r. o kryzysow ym dodatku do państw owego podatku dochodowe
go, C entralny Zw iązek Polsk. Przem ., Górn.
H andlu i Finansów złożył M inisterstw u Skarbu następujący m em orjał:
„l-o . W edług art. 2 p. 4 noweli, kryzysow y dodatek pobiera się od uposażeń, które są wy
p łacan e od dnia 1 stycznia 1932 r. począwszy.
W ynika stąd, że uposażenia, w ypłacane w roku 1931, nie po d leg ają kryzysow em u dodatkow i.
K ryzysow y dodatek pobiera się od dochodów, opodatkow anych w edług D ziału II ustawy.
Zgodnie z nowym artykułem 112-a, podatek od uposażeń pobierany jest w dw ojaki sposób. M ia
nowicie, przez potrącanie p rz y w ypłacie u posa
żenia, a następnie po upływ ie roku przez pobra
nie różnicy m iędzy podatkiem , p rzypadającym od łącznego w ynagrodzenia ze wszystkich źró
deł, otrzym anego w ciągu roku, a kw otą p o trą conego p o d atku p rz y w ypłacie uposażeń. P onie
waż ustaw a o kryzysow ym dodatku nie ograni
cza poboru tego dodatku jedynie do pierwszego sposobu, w ynika stąd, że kryzysow y dodatek po
bierany jest także p rzy opodatkow aniu łącznego rocznego w ynagrodzenia.
P ow staje pytanie, czy p rz y w ym ierzaniu w r. 1932 podatku od łącznego rocznego w ynagro
dzenia, otrzym anego w r. 1931, należy pobrać kryzysow y dodatek.
Sądzimy, iż odpowiedź w inna być negatyw na, poniew aż kryzysow y dodatek pobierany jest od uposażeń, w ypłaconych po 31 grudnia 1931 r., w danym zaś w ypadku chodzi o wynagrodzenie, otrzym ane w r. 1931.
2-o. W wielu w ypadkach uposażenie za m ie
siąc grudzień 1931 r. w ypłacane jest w ostatnim dniu i z tego pow odu podatek, potrącony p rz y wypłacie, w płacany jest do K as Skarbowych w styczniu 1932 r. W y d aje się rzeczą niew ątpli
wą, że w tym w ypadku kryzysow y dodatek nie należy się, bowiem w myśl a r t 2 p. 4 pobiera się go od uposażeń, które w ypłacane są, począw szy od 1 stycznia 1932 -r., w danym zaś w ypadku chodzi o uposażenie, w ypłacone w r. 1931.
Poniew aż powyższe zagadnienia m ają w iel
kie znaczenie dla płatników , pozw alam y sobie prosić, aby M inisterstw o Skarbu w yjaśniło tę spraw ę bądź w rozporządzeniu wykonawczem, bądź w drodze instrukcji dla w ładz w ym iaro
wych".
Treść tego m em orjału publikujem y dlatego, że wskazano w nim dwie aktualne wątpliwości,
Nr. 1 W IA DO M OŚCI PRZEM YSŁU CHEM ICZNEGO 3 w ynikające z w prow adzenia w życie nowej u sta
wy. Min, Skarbu nie udzieliło dotychczas odpo
w iedzi na ten m em orjał.
W reszcie pragniem y zwrócić uwagę na n a stę p u ją cą kw estję:
W edług art. 2 p. 4 ustaw y o kryzysowym do
datku, dodatek ten pobiera się, poczynając od uposażeń, które p rz y p a d a ją n a m iesiąc styczeń 1932 r, lub też w ypłacanych od dnia 1 stycznia 1932 r, Z przepisu tego w ynika: l-o. że od pen
sji przy p ad ającej n a miesiąc styczeń należy p o brać dodatek kryzysow y, choćby była w ypłaco
n a w grudniu, 2-o. że od uposażenia, p rzypada
jącego n a m iesiąc grudzień 1931 r. nie należy pobierać dodatku kryzysowego, jeżeli w ypłaco
n e zostanie najpóźniej do dnia 31 grudnia 1931 r.
K R O N IK A
Z inicjatyw y Państw ow ego Instytutu Ekspor
towego zorganizow any został Polski Kom itet Zielarski, k tó ry p rz y czynnym współudziale przedstaw icieli zainteresow anych M inisterstw przedsięw ziął pracę nad uporządkow aniem tej dziedziny wytwórczości krajow ej i rozwinięciem produkcji ziół leczniczych. N a czele Kom itetu stanął, w charakterze P rezesa Zarządu, p. Prof.
B. Koskowski. P ra ce K om itetu podzielono na 4 W ydziały: naukowy, kw alifikacyjno-propagan- dowy, obrotu handlowego, norm alizacji tow a
rowej.
W związku z zaw arciem tra k ta tu handlow e
go m iędzy P olską i H iszpanją, utw orzona zosta
ła Polsko-H iszpańska Izba Handlowa, zatw ier
dzona przez Min. P rzem ysłu i H andlu w W a r
szawie oraz przez M inisterio de Economia w M a
drycie. Z uwagi n a większe zainteresow anie Hi- szp an ji rynkiem polskim, oraz możliwości n a szych zainteresow ań na rynku hiszpańskim — w skazujem y na pożytek bezpośredniego o trzy m yw ania właściwych informacyj w prost z Izby, p od adresem : Barcelona, Calle F ontanella 10.
K om isja Technologji Chemicznej P.K .N. w ostatnich tygodniach zakończyła prace nad p ro jektam i kilku norm , które w najbliższym czasie będą przedm iotem obrad specjalnych podkomi- syj, lub też plenarnych posiedzeń Kom isji Tech
nologji Chemicznej. O pracow ane więc zostały p ro jek ty norm : h an d lu karbidem , gliceryny, m aterjałów ogniotrw ałych, m ydeł m azistych i rdzeniowych.
Ponadto w przygotow aniu są p ro jek ty no r
m alizacji opakow ań artykułów farm aceutycz
nych; prace podkom isji trw ałości wyfarbow ań są na ukończeniu.
Ostatnio w prowadzono w A nglji szereg ceł przywozowych w wysokości 50% ad valorem.
M iędzy innemi, podw yżka ta dotyczy kwasów cytrynowego, winowego, ałunów : glinowego i amonowego, oraz chlorku potasu. W najbliższym czasie m ają być podobno w prow adzone cła p rz y wozowe n a szereg innych artykułów chemicznych.
E stonja podw yższyła cła na następujące a r tykuły:
Stawka celna od 1 kg
dawna nowa
Poz. 80 P. 1. Smoła węglowa
i gudron 0.02 0.04
Poz. 88 P, 2a. Obuwie gumo
we i kalosze 1.20 1.50
Poz. 185 P . la . P rzęd za z jedw abiu sztucznego nie-
bielona i niefarbow ana 2.— 3.—
Poz. 185 P. Ib. P rz ę d z a z jedwabiu sztucznego bie
lona i farbow ana 4.— 3.—
Poz. 185 P. 3a. P rz ęd z a z odpadków jedw abiu sztucz
nego niefarbow ana 1.— 2.—
Poz. 185 P. 3b. P rz ęd z a z odpadków jedwabiu sztucz
nego farbow ana 2.— 3.—
Poz. 194 P. 1. C erata 0,85 1,60 Poz. 194 P. 4. Linoleum 0,40 0,85—
' NO W E R O ZPO R ZĄ D ZEN IA
W Dz. Ust. Nr. 107 z dn. 15 grudnia 1931 ukazało się pod poz. 832 Rozporządzenie z dn.
25 w rześnia 1931 o rozciągnięciu na obszar wo
jew ództw a śląskiego R ozporządzenia z dn. 13 w rześnia 1930 w spraw ie przepisów higjeny i bezpieczeństwa, obowiązujących p rzy przygo
towywaniu gotowych do użytku farb i past, za
w ierających biel ołowiową, siarczan ołowiu i in ne produkty, związki te zaw ierające, oraz p rzy wykonywaniu robót m alarskich, przy których używ ane są te farby i pasty.
W Dz. Ust. Nr. 111 z dn. 29 grudnia 1931 ukazały się Rozporządzenia, podw yższające staw ki celne i w prow adzające nOwe zakazy p rz y wozu szeregu towarów. R ozporządzenia t e om ó
wimy w następnym N r. „W iadom ości".
4 W IA DO M OŚCI PRZEM YSŁU CH EM ICZNEGO N r. 1
G liceryna Farm aceutyczna i techniczs na:
ska 16, tel. Centrala=Spiess.
O leina zw ierzęca: