-*• -•- wytixy od udtialu "* *
-i,- .... « I I - 3Z7o n iu iy od udiłaŁu w uiudm em u
- 03b-bT/o
ji- -*■ ■ •*• ■*' *•*
o k re s cz a s u k ra ń c e m t e r y t o r ia ln y c h z d o b y c z y i w y p a d ó w n ie m ie c k ic h w o g ó le .
W y p a d y te , d a ją c w r e z u lta c ie is to tn e p o w ię k s z e n ie o b s z a ru p a ń s tw a n ie m ie c k ie g o , m ia ły b y ć r ó w n o cz e ś n ie , z d a n ie m p ó ź n ie js z y c h h is t o r y k ó w n ie m ie c k ic h (z 1921 r . ) , w y r a z e m rz e k o m e j tę s k n o ty c z y p ra g n ie n ia n ie m ie c k ie g o ro z s z e rz e n ia c h rz e ś c ija ń s tw a i k u l t u r y w ś ró d , p o d o b n o , d z ik ic h p le m io n s ło w ia ń s k ic h , u s a d o w io n y c h m ię d z y Ł a b ą a O d rą . ( „O b e rs c h le s ie n , D e u ts c h la n d u n d d e r K a th o liz is m u s “ v o n P a u l N ie b o ro w s k i z „O b e rs c h le s ie n . E in L a n d d e u ts c h e r K u l t u r “ . H e im a ts v e r la g O b e rs c h le s ie n G . m . b. h ., G liw ic e . 19 2 1.)
W e d łu g d a n y c h n ie m ie c k ic h o d p ły w ic h w ła s n e j lu d n o ś c i z N a d o d rz a i tz w . P r u s W s c h o d n ic h do N ie m ie c w ła ś c iw y c h t r w a ł n ie p rz e r w a n ie od 1800 — 1945 r o k u .
M o ż n a w ię c s tw ie r d z ić , że N ie m c y n ie m ie li i n ie m a ją ż a d n y c h p r a w d o o b s z a ró w m ię d z y O d rą i N y s ą Ł u ż y c k ą a m ię d z y w o je n n ą g r a n ic ą z a c h o d n ią P a ń s tw a P o ls k ie g o .
S
Z C Z E G Ó L N I E ja s k r a w o w id a ć n ie s łu s z n o ś ć w ią z a n ia z N ie m c a m i n a s z y c h p r o w in c ji za c h o d n ic h p r z y a n a liz ie d o c h o d ó w p r o w in c ji w ła ś c iw y c h - N ie m ie c .Z a m ie s z c z o n a w y ż e j m a p a , w z ię ta
z
m e m o r ia łu a d m in is t r a t o r ó w w s c h o d n ic h p r o w in c ji p r u s k ic h .( „ D ie N o t d e r p re u s s is c h e n O s tp ro v in z e n “ , K ö n ig s b e rg , im J a n u a r 1930 r . ) , p o k a z u je bez o b sło n ek e k o n o m ic z n y u p a d e k p r o w in c ji n a d o d rz a ń s k ic h p o d o k u p a c ją n ie m ie c k ą .
J u ż w m o m e n c ie w y s tą p ie n ia P o la n n a w i
d o w n ię d z ie jó w N y s a Ł u ż y c k a i O d ra u w a ż a n e b y ły za t r w a ł ą z a c h o d n ią g ra n ic ę P o ls k i.
8 3 3
Z a r ó w n o P o i; : y ja k i N ie m c y d a w a li te m u w ie lo k r o t n ie w y r a z P rzez b u d o w ę n a t e j l i n i i u rz ą d z e ń o b ro n n y c h j a k i p rz e z s ta łą d ą żn o ść d o je j u t r z y m a n ia .
P ie r w s i P ia s to w ie , ś w ia d o m i z n a c z e n ia , ja k ie p o s ia d a ł n a js ła b s z y o d c in e k g r a n ic z n y m ię d z y S ude
t a m i i O d rą ś ro d k o w ą , z a r y g lo w a li go sy s te m e m z ie m n y c h f o r t y f i k a c j i , n ig d z ie w E u r o p ie n ie s p o ty k a n y c h , a w y w o łu ją c y c h je szcze d z is ia j p o d z iw w ś ró d w ie iu b a d a c z ó w . F o r t y f ik a c je te c ią g n ą się d z ie s ią tk a m i k ilo m e tr ó w w z d łu ż le w y c h b rz e g ó w r z e k i: B o b r u , G w iz d y i N y s y Ł u ż y c k ie j. S t a n o w iły one c a ły s y s te m p o d w ó jn y c h i p o t r ó jn y c h ro w ó w i w a łó w z ie m n y c h , d o c h o d z ą c y c h do 50 m w y s o k o ś c i, w z m o c n io n y c h lic z n y m i s tr a ż n ic a m i i g ro d a m i o b ro n n y m i, co t w o r z y ło d o g o d n ą z a p o rę , w y k o r z y s ty w a n ą n ie t y lk o w w ie k a c h ś re d n ic h , a le je s z c z e w X V I I i X V I I I w . w cza sie ó w c z e s n y c h o p e ra c ji w o je n n y c h .
Z n a c z e n ie O d r y ja k o p o ls k ie j g r a n ic y s tr a te g ic z n e j z m u s z o n y b y ł u z n a ć r ó w n ie ż i c e sa rz F r y d e r y k B a rb a ro s s a , o ś w ia d c z a ją c w r o k u 1157, że „ P o ls k a s z tu k ą i n a t u r ą je s t o b w a ro w a n a ... a r z e k a O d ra c a łą ic h z ie m ię n ib y m u r e m o ta c z a i g łę b o k o ś c ią s w ą w y k lu c z a z e w s z ą d d o s tę p “ . ( „K o d e k s d y p lo m . W ie l
k o p o ls k a “ , t . I , P o z n a ń , 1887 r . )
P
O W R Ó T p o ls k ie j p a ń s tw o w o ś c i n a lin ię O d r y i N y s y Ł u ż y c k ie j p r z e w id y w a li p o z a c y to w a n y m i w y ż e j i ta c y u c z e n i n ie m ie c c y , ja k : E d w a r d B a c k e w p r a c y : „ D ie L a n d s c h a fts lâ n d e r P r o v in z B ra n d e n b u rg '“ ( s t r . 1 8 1 ), w y d a n e j w 1905 r . w B e r lin ie , o ra z F r ie d r ic h S c h illin g w p ra c y „ U r s p r u n g u n d F r ü h z e it des D e u ts c h tu m s in S c h le s ie n u n d im L a n d e L e b u s “ , w y d a n e j w 1938 r . w L ip s k u .W
Y B I T N I p o lit y c y n ie m ie c c y d o b y obecnej s tw ie r d z a ją z g o d n ie , że p o w r ó t P o ls k i n a tę s t a r ą j e j g r a n ic ę z o s ta ł p rz y ś p ie s z o n y w w y n ik u a g re s y w n e j p o lit y k i, k t ó r ą od w ie lu l a t p ro w a d z iło p a ń s tw o n ie m ie c k ie .W ilh e lm M e is n e r, c z ło n e k c e n tra ln e g o s e k re ta r i a t u S o c ja lis ty c z n e j P a r t i i J e d n o ś c i N ie m ie c
( S E D ) , m ó w ił o t y m w y r a ź n ie w a r t y k u le za m ie s z c z o n y m w p ie rw s z y c h d n ia c h s ty c z n ia 1948 r o k u w „N e u e s D e u ts c h la n d “ , H e in r ic h D e ite rs zaś w r e c e n z ji p t . „ N ie m c y i P o ls k a “ , o m a w ia ją c e j p ra c ę z b io ro w ą I n s t y t u t u Z a c h o d n ie g o p t . „ P o la n d ‘ s P la c e in E u r o p e “ , n a p is a ł ( M ie s ię c z n ik „ A u f b a u “ , n r 6/1948 r . ) :
„ N a r ó d n ie m ie c k i n ie m a z a m ia r u n a ś la d o w a ć n a ro d o w e g o s o c ja liz m u w je g o z g u b n e j p o lity c e . N a r ó d n ie m ie c k i chce ż y ć i m a p r a w o do s w o je j e g z y s te n c ji n a ro d o w e j... J e ż e li E u r o p a m a się o d ro d z ić w c ią g u je d n e g o p o k o le n ia p o d w ó c h w ie lk ic h w o jn a c h , to o k re s w a łk i m ię d z y n a ro d a m i e u r o p e js k im i m u s i się s k o ń c z y ć . Sąd te n m o ż n a u z ry ić za a k s jo m a t. Z c a łą z a c ię to ś c ią po
ś w ię c iliś m y się t e j w a lc e , w y s z liś m y z t e j w a lk i z n a jw ię k s z y m i o b c ią ż e n ia m i, d la te g o m u s im y się z d e c y d o w a n ie od n ie j o d w ró c ić . D la ż a d n eg o in n e g o n a ro d u w y n ik i t y c h u s iło w a ń n ie są t a k w a ż n e j a k d la nas.
N a s z s to s u n e k d o P o ls k i je s t p o d s ta w o w y m k r y t e r iu m d la n a sze go is tn ie n ia ... M u s im y z g r u n t u z m ie n ić n a s z s to s u n e k z e w n ę trz n y i w e w n ę tr z n y do n a ro d u p o ls k ie g o .“
I n n y p o lit y k — p u b lic y s ta n ie m ie c k i G e o rg H o - n ig m a n n z a m ie ś c ił w „ B e r lin e r Z e itu n g “ n r 13 z 16 s ty c z n ia 1949 r . a r t y k u ł p o ś w ię c o n y s p ra w ie g r a n ic - W a r t y k u le t y m a u t o r o d p o w ie d z ia ł n a g ło s y t y c h c z y te ln ik ó w , k t ó r z y o d m a w ia li k o m u n is to m n ie m ie c k im p r a w a p r o te s to w a n ia p rz e c iw k o o k r o je n iu N ie m ie c z a c h o d n ic h z te g o p o w o d u , że k o m u n iś c i n ie p r o t e s t o w a li p rz e c iw k o p o ls k im g ra n ic o m n a O d rz e i N y s ie .
Z d a n ie m H o n ig m a n n a :
„ P o la c y , k t ó r z y s t r a c il i 6 m ilio n ó w lu d z i za
m o r d o w a n y c h p rz e z h itle r o w c ó w , z a ż ą d a li s tw o
-G ra n ic a z a c h o d n ia P o ls k i w X w ie k u , w o p ra c o w a n iu p r o f . Z y g m u n ta W o jc ie c h o w s k ie g o ( M o n o g r a f ia O d ry , P o z n a ń ,
1948 r . ) .
r ż e n ia w a r u n k ó w d la sw e g o b e z p ie c z e ń s tw a i o d ro d z e n ia się n a r o d u ; z a ż ą d a li te re n ó w , k t ó r e są im k o n ie c z n e , a b y m o g li w r ó c ić do s ie b ie i z a p e w n ić so b ie d o b ro b y t. W a g a ic h a rg u m e n t a c j i b y ła t a k p r z y g n ia t a ją c a , że T r u m a n , C h u r c h ill i A t t le e z m u s z e n i b y li b e z w a ru n k o w o ją z a a k c e p to w a ć . C z y m a m y m o r a ln e p r a w o k w e s tio n o w a ć s łu szn o ść ty c h ż ą d a ń ? C z y m oże k to k o l
w ie k , k to w c z o r a j m o r d o w a ł a lb o o s ła n ia ł m o rd m ilc z e n ie m , o ś w ia d c z y ć d z is ia j: „ P r z e c iw k o m o j e j n a jb liż s z e j n a p a ś c i w y s ta r c z y , m o im z d a n ie m , s ła b s z e z a b e z p ie c z e n ie “ ?
In n e s ta n o w is k o d o p ro w a d z i n a s do te g o , że w p lą e z e m y s ię w n o w ą w o jn ę , k t ó r a je s t z g ó r y p rz e g r a n a i to c z y ć się bę d zie n a n a s z y c h ko ściach.
P o s tę p o w i N ie m c y ja k r ó w n ie ż k ie r o w n ic y p o ls k ie j d e m o k r a c ji d a li- g r a n ic y p o ls k o -n ie m ie c k ie j n a l i n i i O d ra — N y s a n a z w ę g r a n ic y p o k o ju . “
P rz e w o d n ic z ą c y N ie m ie c k ie j S o c ja lis ty c z n e j P a r t i i J e d n o ś c i, O tto G ro te w o h l, ju ż w p rz e m ó w ie n iu w y g ło s z o n y m n a z a k o ń c z e n ie K o n f e r e n c ji S E D w d n iu 2 8 s ty c z n ia 1948 r . z a z n a c z y ł, że S E D za
ję ła ja s n e s ta n o w is k o w o b e c g r a n ic y p o ls k o -n ie m ie c k ie j n a O d rz e i N y s ie . W s p ra w ie t e j c z ło n k o w ie S E D n ie m o g ą m ie ć ż a d n y c h w ą t p liw o ś c i a n i w a h a ń .
W g r u d n iu 1947 r . B iu r o P ra s o w e S o c ja lis ty c z n e j P a r t i i J e d n o ś c i o p u b lik o w a ło ośw iadczenie., w k t ó r y m a t a k r e w iz jo n iz m u n ie m ie c k ie g o n a g r a n ic e p o ls k ie tłu m a c z y p o p r o s tu fa k t e m , że P o ls k a je s t d z iś k r a je m d e m o k r a c ji lu d o w e j. P rz e c iw k o t e j w ła ś n ie P olsce s k ie r o w a n a je s t c a ła n ie n a w iś ć r e a k c ji n ie m ie c k ie j.
P o z a t y m z n a n y n ie m ie c k i p u b lic y s ta , A lb e r t N o rd e n , w a r t y k u le z a m ie s z c z o n y m w „D e u ts c h la n d s S tim m e “ w p o ło w ie m a r c a 1949 r . d o ch od zi do z d ro w y c h w n io s k ó w :
„O b e c n ie n a d e s z ła p o ra , b y w y z b y ć się n a re s z c ie te g o u c z u c ia w r o g o ś c i w o b e c P o la k ó w , k tó r e z a t r u w a je szcze u m y s ły t y l u n a s z y c h ro d a k ó w ,
b y sk o ń c z y ć z p o lit y k ą p rz e s z ło ś c i i p r z y ją ć u s ta lo n ą p rz e z c z te r y w ie lk ie m o c a r s tw a g ra n ic ę .
N a le ż y n a w ią z a ć w s p ó łp ra c ę p o lity c z n ą i g o s p o d a rc z ą , k t ó r a p rz y ś p ie s z y o d b ud o w ę obu k r a jó w i bę d zie k a m ie n ie m w ę g ie ln y m p o k o ju ś w ia to w e g o .“
G e o rg S t ib i za ś w a r t y k u le p t. ,.N o w a g r a n ic a “ , z a m ie s z c z o n y m w „ B e r l in e r Z e it u n g “ , n r 195 z 21 s ie r p n ia 1949 r . , r ó w n ie ż rz e c z o w o m ó w i:
„ P r z e d k a ż d y m p o s tę p o w y m N ie m c e m s to i n a ro d o w y o b o w ią z e k -w y s tę p o w a n ia p rz e c iw k o w s z y s tk im e le m e n to m , k t ó r e są s k ło n n e u w a ż a ć g ra n ic ę m ię d z y P o ls k ą a N ie m c a m i za p r e te k s t d o szcz u c ia p rz e c iw k o so b ie n a ro d ó w i r o z p ę ta - t a n ia n o w e j w o jn y .
S zczególne z n a c z e n ie p r z y p is u je m y te m u , że p o w y ż s z e o ś w ia d c z e n ie z o s ta ło je d n o g ło ś n ie u c h w a lo n e i u ję te w p ro g r a m o w e s fo r m u ło w a n ie
„Z a s a d p o lity c z n y c h “ p rz e z w s z y s tk ie p a r t ie z je d n o c z o n e w B lo k u D e m o k r a ty c z n y m , a w ię c p rz e z P a r t ię L ib e r a ln o - D e m o k r a ty c z n ą , P a r t ię N a r o d o w o - D e m o k r a ty c z n ą , U n ię C h rz ę ś c i ja ń s k o - D e m o k r a ty c z n ą , S o c ja lis ty c z n ą P a r t ię J e d n o ś c i N ie m ie c o ra z D e m o k ra ty c z n ą P a r t ię C h ło p s k ą .
S tw ie rd z o n o , że n ie p r z y ja c ie le , le cz w r o g o w ie N ie m ie c n a d u ż y w a ją s p r a w y g r a n ic y p o ls k o - n ie m ie c k ie j d la p o d ż e g a n ia do n o w e j w o jn y i s z c z u c ia n a ro d ó w p rz e c iw k o sobie. K t o s to i w o b o zie p o k o ju , m u s i się te m u s z c z u c iu z c a ły m z d e c y d o w a n ie m p rz e c iw s ta w ić , a t y lk o te n , k to s to i w ob o zie p o k o ju , s to i w ob o zie N ie m ie c .
G ra n ic a z o s ta ła u s ta lo n a w s p ó ln ie p rz e z U S A , W . B r y t a n ię i Z S R R . O d p o w ie d z ia ln i m ę ż o w ie s ta n u U S A i W . B r y t a n ii n ie t y lk o w y r a ź n ie u z n a li za s łu s z n e W y s ie d le n ie w s z y s tk ic h N ie m có w n a w s c h ó d od O d r y i N y s y , a le sobie te g o życs-M i i te g o ż ą d a li. U z n a li n o w ą g ra n ic ę za o s ta te c z n ą .“
P o w s ta n ie N ie m ie c k ie j D e m o k r a ty c z n e j R e p u b lik i s t w o r z y ło w a r u n k i d o R o rm a ln e j p o k o jo w e j w s p ó ł
p ra c y m ię d z y P o ls k ą a N ie m c a m i.
W y r a z e m te g o są a u t o r y t a t y w n e w y p o w ie d z i p r e z y d e n ta P ie c k a 11.X . 1949 r . w d n iu je g o w y b o ru n a to s ta n o w is k o .
„ N ie ś c ie r p im y — o ś w ia d c z y ł p re z y d e n t P ie c k — a b y g ra n ic a , n a O d rz e i N y s ie m ia ła b y ć w y k o r z y s t y w a n a p rz e z a g e n tó w im p e r ia liz m u do p o d ż e g a n ia n a ro d u n ie m ie c k ie g o p rz e c iw k o n a s z y m p o ls k im są s ia d o m .
G ra n ic a z a c h o d n ia P o ls k i w X i X I w . w o p ra c o w a n iu G e o g ra p h . I n s t i t u t , C a r l F le m m in g u. C. T . W is k o t t A . G. G io g a u .
L I T W ! M I
G d a ń s k '
P ło c k
c l u b l i r i —' - K
•*** * -•£>----\ — M O R A W Y
S L O W A C Y :
K o n r a d A d e n a u e r, k a n c