Powierzchnia paszowa roślin pastewnych w plonie głównym łącznie z areałem trwałych uży
tków zielonych w 1993 r. wyniosła 122,5 tys.ha i była mniejsza od ubiegłorocznej o 1,5 tys.ha (o 1,2 %).
Udział powierzchni roślin pastewnych na paszę w ogólnych zasiewach utrzymywał się na poziomie z roku ubiegłego i wyniósł 8,8 %, ale był mniejszy niż w latach poprzednich (w 1991 r.
- 10,5 %, 1990 r. - 11,4 % ) .
Formy własności
Ogółem Trwałe użytki
zielone
Polowe uprawy pastewne użyt
kowane na paszę
w ha
w % użytków rolnych
na 1 SD bydła i owiec
w ha
w ha
w % użytków rolnych
w ha
w % po
wierz
chni za
siewów
Ogółem 122485 23,3 0,7 85054 16,2 37431 8,8
sektor publiczny 31862 2.6,5 0,7 16428 13,7 15434 15,6
w t y m :
pgr podporządkowane MRiGŻ 737 18,6 0,7 334 8,4 403 11.3
pgr podporządkowane wojewodzie 12344 26,0 0,9 6680 14 u 5664 14,7
gospodarstwa rolne AWRSP 16631 26,4 0,6 7614 11,9 9217 16,8
sektor prywatny 90623 22,4 0,7 68626 17,0 21997 6,7
w ty m :
spółdzielnie produkcyjne 9386 14,2 1,3 6706 10,1 2680 4,6
gospodarstwa indywidualne 77380 24,3 0,6 59896 18,8 17484 6,9
gospodarstwa rolne spółek 2238 11,6 0,6 1989 10,3 249- 1,5
W 1993 r. zbiory nasion z upraw pastewnych uległy dalszemu zmniejszeniu się w stosunku do ubiegłorocznych i tak strączkowe pastewne o 26,0 %, motylkowe drobnonasienne i trawy o 8,9%.
Ten spadek zbiorów nastąpił w wyniku zmniejszenia się powierzchni uprawy na nasiona strączko
wych pastewnych o 61,5 % a motylkowych drobnonasiennych i traw o 21,7 %. Plony tych upraw zwię
kszyły się w stosunku do ubiegłorocznych szczególnie strączkowych pastewnych (o 93,0 % ) . Tabl.29. Produkcja nasion roślin pastewnych
Wyszczególnienie a - powierzchnia w ha b - plony z 1 ha w dt c - zbiory w dt
1986-19901 1992 1993
w liczbach bezwzględnych 1986-19901
=100 1992=100
Strączkowe pastewne z łubinem a 8096 11441 4425 54,7 38,7
gorzkim b 20,5 12,9 24.9 121,5 193,0
c 165688 147899 109676 66,2 74,2
Strączkowe pastewne bez łubinu a 8043 11436 4404 54,8 38,5
gorzkiego b 20,5 12,9 24,9 121,5 193,0
c 165116 147861 109481 66,3 74,0
Motylkowe drobnonasienne i trawy a 1464 313 245 16,7 78,3
b 3,6 2,7 3,2 8 8,9 118,5
c 5286 852 776 14,7 91,1
koniczyna i lucerna a 766 178 161 21,0 90,4
b 2,7 2,8 2,9 107,4 103,6
c 2101 500 469 22,3 93,8
seradela a 18 5 5 27,8 100,0
b 3,9 1.6 2,0 51,3 125,0
c 71 8 10 14,1 125,0
inne pastewne i trawy a 680 130 79 11,6 60,8
b 4,6 2,6 3,8 82,6 146,2
c 3114 344 297 9,5 86 ,3
1/Przeciętne roczne.
W 1993 r. większa część upraw pastewnych na nasiona uprawiana była w gospodarstwach sektora prywatnego. Z tego sektora pochodzi 57,2 % zbiorów nasion strączkowych pastewnych a 90,1 % motylkowych drobnonasiennych i traw na nasiona.
Rośliny pastewne uprawiane w plonie głównym na gruntach ornych w 1993 r. z przeznaczeniem na paszę zasiano na powierzchni 37,4 tys.ha tj. na powierzchni zbliżonej w 1992.r.
Łączne zbiory zielonek na paszę były wyraźnie wyższe od ubiegłorocznych ze względu na wyższe plony ale znacznie niższe od średnich zbiorów z lat 1986-1990 z uwagi na mniejszą powierzchnię upraw roślin pastewnych.
W 1993 r . warunki agrometeorologiczne były bardziej sprzyjające dla wegetacji i plonowania roślin pastewnych niż w roku ubiegłym.
T a b l ,3 0 . Produkcja zielonek z upraw roślin pastewnych z przeznaczeniem na pasze Wyszczególnienie
a - powierzchnia w ha b - plony z 1 ha w dt c - zbiory w dt
1986-19901 1992 1993
w liczbach bezwzględnych 1986-19901
=100 1992=100
Kukurydza na zielonkę a 21533 13827 14669 68,1 106,1
b 391 273 401 102,6 146,9
c 8424640 3781616 5883789 69 ,8 155,6
Okopowe pastewne a 6787 5794 5807 85,6 100,2
b 511 324 474 92,8 146,3
c 3469367 1879206 2753305 79,4 146,5
Strączkowe pastewne a 1763 1313 1375 78,0 104,7
b 206 159 208 101,0 130,8
c 363868 208261 285747 78,5 137,2
Motylkowe drobnonasienne i trawy a 24328 16742 15580 64,0 93,1
b 332 238 298 89,8 125,2
c 8066726 3978074 4646892 57,6 116,8
koniczyna i lucerna a 17490 12795 12176 69 ,6 95,2
b 357 264 320 89,6 121,2
c 6246937 3379637 3899236 62,4 115 ,4
seradela a 265 174 194 73,2 111,5
b 184 155 204 110,9 131,6
c 48647 26960 39562 81,3 146,7
inne pastewne i trawy nasienne a 3324 2755 2480 74,6 90,0
b 269 156 236 87,7 151,3
c 895724 429087 585801 65,4 136,5
pastwiska polowe a 3249 1018 730 22,5 71,7
b 269 140 168 62,5 120,0
c 875418 142390 122293 14,0 85,9
Poplony i wsiewki a 15836 3448 4633 29,3 134,4
b 137 101 128 93,4 126,7
c 2169585 346887 591013 27,2 170,4
1/Przeciętne roczne
W 1993 r. areał uprawy kukurydzy na paszę był większy od ubiegłorocznego ale znacznie mniejszy od średniego z lat 1986-1990 (o 31,9 50.Zielonkę zebrano z powierzchni 14,7 tys.ha (w 1992 r. - 13,8 tys.ha, w 1991 r. - 18,3 t y s .h a ).Plony kukurydzy na zielonkę były znacznie wyższe od ubiegłorocznych a nieco wyższe od średnich z lat 1986-1990. Wyżej kukurydza plo
nowała w gospodarstwach sektora prywatnego, natomiast więcej jej uprawiają gospodarstwa z sektora publicznego tj. 58,9 % ogólnej powierzchni.
Powierzchnia uprawy roślin okopowych pastewnych wyniosła 5,8 tys. ha i była na poziomie powierzchni z roku ubiegłego. Plony tej grupy roślin wyniosły 474 dt/ha i były większe od uzyskanych w roku ubiegłym o 150 dt/ha (o 46,3 %) ale mniejsze od średnich z lat 1986-1990 (o 7,2 %). Większość okopowych pastewnych uprawiana jest w gospodarstwach indywidualnych.
Zbiory z tych gospodarstw wyniosły 268,0 tys.t i były znacznie wyższe od ubiegłorocznych, tj.o 47,3 %. Stanowią one 97,3 % zbiorów wojewódzkich.
Zielonkę strączkowych pastewnych zebrano z powierzchni 1,4 tys.ha t j . o 0,1 tys.ha (o 4,7 %) większej od ubiegłorocznej. Uzyskano średni p3p n 208 dt/ha który był o 49 dt/ha (o 30,8 %) wyższy od plonu z roku ubiegłego ale na poziomie średniego plonu z lat 1986— 1990.
W br. zbiory strączkowych pastewnych w gospodarstwach sektora prywatnego były wyższe od zbio
rów w gospodarstwach sektora publicznego i były one wyższe od ubiegłorocznych (średnio o 37,2 56) .
Motylkowe drobnonasienne i trawy z przeznaczeniem na paszę były uprawiane na powierzchni 15,6 tys.ha tj. o 1,2 t y s . ha (o 6,9 %) mniejszej niż w 1992 r. Średni plon zielonki tej grupy roślin wyszacowano na 298 dt/ha tj. o 60 dt/ha (25,2 %) wyższe od uzyskanych w roku poprzednim. Wzrost plonów wystąpił w obu sektorach tj. publicznym i prywatnym.
W tej grupie upraw pastewnych podstawowymi roślinami jest lucerna i koniczyna, które uzys
kały wyższe plony i zbiory. Zbiory tych roślin stanowią 83,9 % łącznych zbiorów zielonek drobnonasiennych.
Powierzchnia zasiewów poplonów i wsiewek łącznie wyniosła 6 ,5 tys. ha a w latach poprzed
nich: 1992 - 5,7 tys. ha, 1991 r . - 11.9 t y s . ha. Powierzchnia ta z roku na rok zmniejsza s i ę . Paszę zebrano z powierzchni 4,6 tys. ha, która była większa od ubiegłorocznej o 1,2 t y s . ha (o 34,4 %) ale mniejsza od średniej z lat 1986-1990 aż 11,2 tys.ha (o 70,7 50. Uzyskano średni łączny plon w wysokości 128 dt/ha i był wyższy od ubiegłorocznego.
Zbiory zielonek z poplonów były wyższe od ubiegłorocznych ale niższe od zbiorów z lat ubiegłych.
W 1993 r . zbiory te wyniosły 59,1 tys.t (w 1992- 34,7 tys.t, w 1991 r . - 106,5 tys.t, w 1990r.
- 139,8 ty s .t ).
Powierzchnia trwałych użytków zielonych w 1993 r . wyniosła 85,1 tys. ha i była 1,3 tys.ha (o 1,5 % ) mniejsza od ubiegłorocznej. Łączne plony (po przeliczeniu na siano) oszacowano na 47,7 dt/ha, a więc o 11,6 dt/ha (o 32,1 %) wyżej od uzyskanych w roku poprzednim. Wzrost plonów nastąpił we wszystkich formach własności gospodarstw rolnych.
T a b l .3 1 . Produkcja pasz z trwałych użytków z i e l o n y c h ^ Wyszczególnienie
a - powierzchia w ha b - plony z 1 ha w dt c - zbiory w dt
1986-19902 1992 1993
w liczbach bezwzględnych 1986-1990"
=100 1992=100
Trwałe użytki zielone a 90889 86322 85054 9 3, 6 98,5
b 2 61,4 36.1 47,7 77,7 132,1
c 2 5580089 3112338 4058246 72,7 ' 130,4
łąki trwałe a 71284 66921 66108 92,7 98,8
b 2 62,5 37,2 48,5 77,6 130,4
c 2 4457187 2489062 3203164 71,9 128,7
pastwiska trwałe a 19605 19401 18946 96,6 97,7
b 2 57,3 32,1 45,1 78,7 140,5
c 2 1122902 623276 855082 76,1 137,2
1/W przeliczeniu na siano. 2/Przeciętne roczne.
W 1993 r. Powierzchnia łąk trwałych zajmowała 66,1 tys.ha i była o 0,8 tys. ha (o 1,2 %) mniejsza niż w roku ubiegłym. Tegoroczna produkcja z łąk trwałych ze wszystkich pokosów łącz
nie (w przeliczeniu na siano) wyniosła 320,3 tys.t t j . o 71,4 tys.t (28,7 % ) więcej niż w 1992 r . Dość korzystne warunki agrometeorologiczne, spowodowały wzrost plonowania łąk we wszyst
kich pokosach. W pierwszym pokosie uzyskano plon 26,2 dt/ha tj. o 1,4 dt/ha (o 5,6 % ) wyższe od ubiegłorocznego, w drugim 17,8 dt/ha, tj. o 7,6 dt/ha (o 74,5 % )wyższy od uzyskanego w 1992 r . a w trzecim 4,4 dt/ha, tj. o 2,2 dt/ha (o 100,0 %) wyższy od zeszłorocznego.
W wyniku spadku pogłowia zwierząt gospodarczych,powierzchnia łąk trwałych wykorzystywanych gospodarczo (z których dokonano zbioru traw w postaci s i a n a ,zielonki na kiszonkę, susz, bieżące skarmianie lub wypas) z roku na rok zmniejsza się a mianowicie:
- w pierwszym pokosie paszę zebrano z 89,4 % powierzchni ogólnej łąk, - w drugim pokosie paszę zebrano z 84,9 % powierzchni łąk,
- w trzecim pokosie użytkowano na paszę (głównie w formie bezpośredniego wypasu) 55,9 % powierz
chni łąk trwałych.
Powierzchnia pastwisk trwałych w 1993 r. wyniosła 18,9 tys. ha i była nieznacznie mniejsza od powierzchni z lat ubiegłych (o 3-4 % ) . Średni plon z pastwisk (w przeliczeniu na siano) wy
niósł 45,1 dt/ha i był wyższy od ubiegłorocznego o 13,0 dt/ha.(o 40,5% ) ale niższe od średnich z lat 1986-1990 o 12,2 dt/ha (o 21,3 % ) .
Wzrost plonowania pastwisk wystąpił we wszystkich formach własności.
Najniszże plony z pastwisk odnotowano w spółdzielniach produkcyjnych gdzie od wielu lat obser-wu je się spadek poziomu ich plonowania.