od 20 do 37 tygodni w
zależności od liczby urodzonych dzieci podczas jednego porodu
nie więcej niż 6 tygodni może zostać wykorzystane przed przewidywana datą porodu możliwość podzielenia między
pracownicę – matkę a pracownika – ojca
Teoretycznie zatrudnienie w okresie urlopu
macierzyńskiego mogłoby być uznane za dopuszczalne:
brak sformułowania wyraźnego zakazu w k.p.
brak sankcji za podjęcie pracy w czasie jego trwania w ustawie o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa
Wyrok NSA z dnia 10 października 1991 r., II SA 786/91, LEX nr 10246
Urlop macierzyński
„Urlop macierzyński, ma na celu ochronę zdrowia kobiety i jej dziecka, stanowi ustawową
obowiązkową przerwę w pracy. Urlop taki ma służyć regeneracji sił kobiety w związku z ciążą i
porodem (...)”
Urlop macierzyński
Istota i cel
regeneracja organizmu po porodzie i zapewnienie dziecku opieki w pierwszych tygodniach życia
argumenty przeciwko możliwości podjęcia pracy przez osobę przebywającą na urlopie macierzyńskim:
ma charakter obligatoryjny tak dla pracownicy, jak i dla pracodawcy
musi zostać przez pracownicę wykorzystany (co najmniej 14 tygodni)
przysługuje z mocy prawa i ma
charakter obowiązkowy
jest to uprawnienie osobiste, co do zasady niezbywalnym, które
musi być wykorzystane nieprzerwanie w naturze
podjęcie zatrudnienia w czasie trwania urlopu macierzyńskiego
w jakiejkolwiek formie stoi w sprzeczności z istotą i celem tego urlopu i tym samym jest
niedopuszczalne wniosek
Urlop macierzyński
Zgodnie z art. 1821a § 1 k.p. bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego albo zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego pracownik ma prawo do urlopu rodzicielskiego w wymiarze do 32 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka lub 34 tygodni w przypadku urodzenia większej liczby dzieci przy jednym porodzie.
Urlop rodzicielski ma charakter fakultatywny.
Urlop rodzicielski
przysługuje obojgu rodzicom na takich samych prawach
mogą oni swobodnie z niego korzystać według swego uznania – dzielić go między sobą lub
korzystać z niego jednocześnie
urlop ten jest udzielany jednorazowo albo w częściach, nie później niż do zakończenia roku
kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6.
rok życia
urlop rodzicielski ma charakter fakultatywny
Jest on przyznawany wyłącznie na wniosek pracownika, ale jednocześnie wniosek taki
jest dla pracodawcy wiążący.
Urlop rodzicielski
Możliwość łączenia urlopu rodzicielskiego z pracą
pracownicy mogą łączyć korzystanie z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego danego urlopu w wymiarze maksymalnym połowy pełnego wymiaru
czasu pracy
urlop udzielany jest pracownikowi na pozostałą część wymiaru czasu pracy
pracownikowi przysługuje wynagrodzenie za pracę proporcjonalne do wymiaru, w jakim tę pracę wykonuje, oraz zasiłek macierzyński w wymiarze,
w jakim pracownik korzysta z urlopu
Możliwość łączenia urlopu rodzicielskiego z pracą
podjęcie pracy następuje na pisemny wniosek pracownika, składany w terminie nie krótszym niż
21 dni przed rozpoczęciem wykonywania pracy pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek
pracownika, chyba że nie jest to możliwe ze względu na organizację lub rodzaj pracy
wykonywanej przez pracownika
pracownik może zrezygnować z korzystania z urlopu rodzicielskiego w każdym czasie za zgodą
pracodawcy i powrócić do pracy
Możliwość łączenia urlopu rodzicielskiego z pracą
wymiar urlopu rodzicielskiego ulega wydłużeniu proporcjonalnie do wymiaru
czasu pracy wykonywanej przez pracownika w trakcie korzystania z
urlopu lub jego części
Wydłużenie urlopu rodzicielskiego
do maksymalnie 64 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka podczas
jednego porodu oraz
do 68 tygodni w pozostałych przypadkach
Wysokość zasiłku macierzyńskiego zmniejsza się proporcjonalnie
do wymiaru czasu pracy, w którym pracownik łączy korzystanie z urlopu rodzicielskiego
z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego takiego urlopu.
Możliwość łączenia urlopu rodzicielskiego z pracą
zatrudnienia
możliwości podjęcia zatrudnienia przez pracownika w tym czasie u innego
pracodawcy
pracownik zatrudniony co najmniej 6 miesięcy ma prawo do urlopu wychowawczego w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Wymiar tego urlopu wynosi do 36 miesięcy i jest on udzielany na okres nie dłuższy niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6. rok życia
Przysługuje on łącznie obojgu rodzicom lub opiekunom dziecka.
Może zostać wykorzystany przez rodziców jako ostatni.
Urlop wychowawczy
1. umowy cywilnoprawne
2. prowadzenie działalności gospodarczej
Możliwość podjęcia zatrudnienia w czasie przebywania na urlopie wychowawczym
w czasie urlopu wychowawczego pracownik ma prawo: podjąć pracę zarobkową u
dotychczasowego lub innego pracodawcy albo inną działalność, a także
naukę lub szkolenie,
jeżeli nie wyłącza to możliwości sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem
Możliwość podjęcia zatrudnienia w czasie przebywania na urlopie wychowawczym
Pracownik nie ma obowiązku uprzedzania,
informowania lub występowania o zgodę pracodawcy na podjęcie pracy albo innej działalności lub nauki w trakcie urlopu, ale
warunek dopuszczalności łączenia urlopu wychowawczego z podjęciem pracy, innej działalności lub nauki
zajęcia te muszą umożliwiać sprawowanie przez pracownika osobistej opieki nad
dzieckiem
Na gruncie ubezpieczeń społecznych pojawia się obowiązek poinformowania o podjęciu działalności
zarobkowej, dotychczasowego pracodawcy – płatnika składek, którym jest pracodawca
udzielający urlopu wychowawczego podjęcie przez pracownika działalności zarobkowej, które skutkuje podleganiem ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu niż
przebywanie na urlopie wychowawczym,
spowoduje powstanie obowiązku informacyjnego pracownika względem pracodawcy
udzielającego urlopu wychowawczego.
Możliwość podjęcia zatrudnienia w czasie przebywania na urlopie wychowawczym
WNIOSKI
W zakresie podejmowania zatrudnienia przez pracowników w trakcie urlopów występuje znaczna różnica w sposobie
regulowania poszczególnych uprawnień
dopuszczalności zatrudnienia w czasie każdego z urlopów musi uwzględniać ich istotę i cel
zwiększenie elastyczności tych urlopów w sposób pozwalający rodzicom na lepsze dostosowanie formuły wykorzystania urlopów do ich indywidualnych wyborów i potrzeb
zasiłek macierzyński zmniejsza się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy, w którym pracownik łączy korzystanie z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego takiego urlopu.
Zakaz zatrudniania pracownic w ciąży przy pracach uciążliwych,
niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia (zakaz bezwzględny – wg rozporządzenia);
Zakaz wypowiadania umów i rozwiązania stosunku pracy pracownicom w ciąży i w okresie urlopu macierzyńskiego (i rodzicielskiego);
Zakaz zatrudniania pracownicy w ciąży w godzinach nadliczbowych i w porze nocnej (zakaz bezwzględny i bezwarunkowy);
Obowiązek zwolnienia od pracy pracownicy ciężarnej w sytuacji konieczności przeprowadzenia badań lekarskich;
Uprawnienia związane z rodzicielstwem:
Urlopy;
Zakazy pracy w godzinach nadliczbowych, porze nocnej, oddelegowania poza stałe miejsce wykonywania pracy (zakazy względne)
Przerwy na karmienie;
Zwolnienie od pracy w związku z wychowywaniem dziecka.
Podsumowanie
• pytania