• Nie Znaleziono Wyników

6. DEMOGRAFICZNO-SPOŁECZNE UWARUNKOWANIA ROZWOJU

6.3. Usługi publiczne

Administracja – obsługa finansowa

Gmina posiada ośrodek administracyjno-usługowy zlokalizowany w miejscowości Milanów. Ośrodek gminny tworzą między innymi Urzędy i Instytucje zlokalizowane w centrum miejscowości gminnej. Są to: Urząd Gminy – budynek piętrowy, murowany w dobrym stanie technicznym, w którym ponadto mieści się Rada Gminy i Urząd Stanu Cywilnego.

W odrębnych budynkach znajdują się lokale Gminnego Ośrodka Kultury, Gminnej Biblioteki Publicznej, Ośrodka Zdrowia, Zespołu Szkół, Poczta, Bank Spółdzielczy w Radzyniu Podlaskim Oddział w Milanowie.

Oświata i wychowanie

Wychowanie przedszkolne w gminie sprawowane jest przez samodzielne przedszkole dwuoddziałowe w Milanowie. Do przedszkola uczęszcza 52 dzieci, nad którymi opiekę sprawuje 3 nauczycieli i 3 osoby z obsługi.

Ponadto w szkołach podstawowych w miejscowościach:

 Kostry – istnieje oddział przedszkolny, do którego uczęszcza 20 dzieci, opiekę tu sprawuje 1 nauczyciel i 1 osoba z obsługi,

 Rudno – istnieje oddział dla 19 dzieci, gdzie również opiekę sprawuje 1 nauczyciel i 1 osoba z obsługi.

W miejscowości Radcze Stowarzyszenie Kulturalno – Oświatowe wsi Radcze wspólnie z parafią rzymsko-katolicką prowadzi społeczną szkołę podstawową, w której istnieje oddział przedszkolny dla 10 dzieci, opiekę sprawuje 1 nauczyciel i 1 osoba z obsługi. Łącznie w gminie Milanów wychowaniem przedszkolnym w roku szkolnym 2009/2010 w pięciu oddziałach objętych było 101 dzieci, z którymi pracuje 6 nauczycieli i 6 osób z obsługi. Dzieci mają do dyspozycji dość dobrze wyposażone sale, plac zabaw i otrzymują pełne wyżywienie.

Istniejąca baza przedszkoli zabezpiecza potrzeby gminy w zakresie ilości miejsc w oddziałach przedszkolnych.

Na terenie gminy usługi w zakresie edukacji w roku szkolnym 2009/2010 świadczyły następujące szkoły:

 Szkoła Podstawowa w Milanowie,

 Szkoła Podstawowa w Kostrach,

 Szkoła Podstawowa w Rudnie,

 Społeczna Szkoła Podstawowa w Radczem,

 Gimnazjum im. J.I. Kraszewskiego w Milanowie,

 Liceum Ogólnokształcące im. M. Konopnickiej w Milanowie.

Szczegółowe dane dotyczące poszczególnych szkół zawarto w tabeli poniżej.

Szkolnictwo w gminie Milanów w roku szkolnym 2009/2010

Miejscowość Placówka Liczba

2 pracownie komputerowe, świetlica, biblioteka , boisko

LO dla dorosłych - 3 oddziały ULO dla dorosłych - 3 oddziały

Policealne - 4 oddziały

W roku szkolnym 2009/2010 do szkół podstawowych na terenie gminy uczęszczało 264 uczniów, a do gimnazjum 144 uczniów. Do Liceum Ogólnokształcącego uczęszczało 133 uczniów oraz 128 osób dorosłych, które uzupełniało swoje wykształcenie. Analizując okres ostatnich pięciu lat należy stwierdzić, że w porównaniu z rokiem szkolnym 2004/2005 liczba dzieci i młodzieży uczęszczających do szkół podstawowych zmniejszyła się blisko o 10 %, a w gimnazjum i w liceum o około 30 %. W kilku miejscowościach placówki oświaty zostały zlikwidowane. Podobne zjawisko odnotowano zarówno w powiecie parczewskim, jak i w województwie lubelskim.

Generalnie wszystkie rodzaje szkół istniejących na terenie gminy są dobrze wyposażone w infrastrukturę szkolną. Zorganizowane są pracownie komputerowe z dostępem do Internetu, istnieją różne koła zainteresowań z różnych przedmiotów, działają świetlice, biblioteki, istnieje możliwość otrzymania gorących posiłków. Największym problemem istniejących szkół jest brak obiektów służących wychowaniu fizycznemu, takich jak: sale gimnastyczne. Istniejące boiska szkolne są słabo urządzone, wymagają doinwestowania i rozbudowy w niezbędne urządzenia pozwalające w pełni prowadzić zajęcia wychowania fizycznego.

Liczba i stan techniczny obiektów szkolnych w gminie stwarza dobre warunki dla kształcenia dzieci i młodzieży. Należy jednak zwrócić uwagę na konieczność dalszej modernizacji obiektów szkolnych, a zwłaszcza pełne wyposażenie w obiekty i urządzenia sportowo – rekreacyjne. Lokalizacja szkół oraz zasięg ich obsługi w pełni zabezpiecza potrzeby społeczeństwa gminy.

Usługi kultury

Gminną infrastrukturę kultury stanowią przede wszystkim takie placówki, jak: Gminny Ośrodek Kultury i Gminna Biblioteka Publiczna. Gminny Ośrodek Kultury jest jednym z głównych animatorów życia kulturalnego w Milanowie. GOK mieści się w piętrowym, murowanym budynku w centrum Milanowa i jest dość dobrze wyposażony w niezbędny do prowadzonej działalności sprzęt. Poza codzienną działalnością kulturalną zgodnie ze statutem, GOK organizuje szereg cyklicznych imprez, takich jak: konkursy recytatorskie, koncert kolęd, powiatowy przegląd piosenki, uroczystości związane z rocznicami historycznymi, dzień dziecka, spotkania kapel ludowych, festyn rekreacyjny, dni Milanowa, dożynki gminne, kursy języka angielskiego, nauka gry na instrumentach. W organizowaniu poszczególnych imprez GOK jest wspomagany przez: Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Milanowskiej, Stowarzyszenie Ekologiczne „Orlik”, którego głównym celem jest propagowanie bogactwa naturalnego gminy poprzez między innymi organizowanie konkursów o tematyce ekologicznej.

Działalność Gminnego Ośrodka Kultury wspomagają albo uzupełniają również Koła Gospodyń Wiejskich, istniejące praktycznie w każdym sołectwie. KGW swoją działalność prowadzą w świetlicach wiejskich zlokalizowanych przeważnie przy jednostkach Ochotniczych Straży Pożarnych lub w budynkach nieistniejących szkół.

Ochotnicze Straże Pożarne pełnią również bardzo ważną funkcję kulturalną w życiu mieszkańców gminy. Oprócz wypełniania bardzo ważnych zadań z zakresu bezpieczeństwa publicznego, strażnice są ważnymi elementami życia kulturalnego na wsi. Działalność OSP jest doskonałym narzędziem do pobudzenia aktywności społecznej. Na przykład OSP w sołectwie Rudno, wspólnie ze Stowarzyszeniem Nasza Wieś Rudno i KGW, zorganizowała

izbę pamięci, klub seniora, kultywują tradycje i obyczaje wsi, przygotowują obchody rocznic historycznych.

Podobną działalność prowadzi Stowarzyszenie Kulturalno-Oświatowe wsi Radcze, gdzie funkcjonuje szkoła podstawowa 4-klasowa z oddziałem przedszkolnym, świetlica wiejska, KGW i OSP. Również społeczność wsi Czeberaki korzysta ze świetlicy wiejskiej prowadzonej przez KGW i OSP.

Gminna Biblioteka Publiczna w Milanowie współpracuje ze szkołami i przedszkolami istniejącymi na terenie gminy. Organizuje lekcje biblioteczne, wycieczki, wieczory bajek, konkursy, spotkania. Gminna Biblioteka Publiczna mieści się w odrębnym budynku obok Urzędu Gminy, gdzie zgromadzono ok. 17 tysięcy woluminów. Biblioteka posiada swoją filię w miejscowości Rudno. Wskaźnik księgozbioru na 1000 mieszkańców w 2009 r. wynosił 4146 woluminów i jest on wyższy od wskaźnika w powiecie parczewskim i w województwie lubelskim. W Gminnej Bibliotece funkcjonuje kawiarenka internetowa, którą w 2009 r.

odwiedziło 1000 osób.

Na terenie gminy Milanów istnieją trzy parafie rzymsko-katolickie posiadające kościoły, kaplice, zabudowania przykościelne, cmentarze. Są to:

- Milanów, kościół pod wezwaniem Niepokalanego Poczęcia NMP, - Rudno, kościół pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego, - Radcze, kościół pod wezwaniem Św. Mikołaja.

Parafie są otwarte na problemy swoich wiernych. Włączają się w różnego rodzaju działalność kulturalną, oświatową i sportową np. organizują wycieczki rowerowe, obozy sportowo-rekreacyjne, spływy kajakowe, biwaki, ogniska, gry i zabawy. Wspomagają finansowo organizowane kolonie, dożywianie dzieci, czy paczki żywnościowe. Przy parafiach działają trzy organizacje młodzieżowe.

Pomimo dość bogatej działalności GOK, Stowarzyszeń, KGW i OSP baza materialna ośrodków kultury jest bardzo skromna. Brakuje kina, sali widowiskowej, muszli koncertowej itp.

Sport i rekreacja

Gmina Milanów jest skromnie wyposażona w urządzenia sportowe i rekreacyjne.

W miejscowości gminnej działa Ludowy Klub Sportowy, który posiada stadion sportowy do piłki nożnej o wymiarach 100 x 60 m. Stadion nie posiada urządzeń właściwych do jego funkcji (zaplecze socjalne, trybuny, bieżnie, parking, ogrodzenie). LKS posiada drużynę piłki nożnej, która startuje w V lidze okręgowej.

Młodzież korzysta z małej salki gimnastycznej przy Liceum Ogólnokształcącym oraz nieurządzonych boisk szkolnych.

W latach 2010-2011 zrealizowano zespół boisk w ramach akcji „Orlik”. Są to: boisko do piłki nożnej o powierzchni 1860 m2 i boisko do gry w tenisa ziemnego o powierzchni 613 m2. Stan zagospodarowania obiektów i terenów sportowo-rekreacyjnych w gminie należy uznać za niewystarczający. Brak obiektów służących zajęciom sportowo-rekreacyjnym w okresie całorocznym (np. sporty zimowe).

Aby zabezpieczyć dzieciom, młodzieży i mieszkańcom szeroki dostęp do infrastruktury sportowo-rekreacyjnej należy zrealizować, w oparciu o istniejące możliwości gminy (tereny leśne, ciekawe środowisko przyrodnicze, zabytki, projektowany zbiornik wodny), odpowiednie obiekty i urządzenia związane ze sportem i rekreacją. Należy dążyć do modernizacji

istniejącego stadionu, a przede wszystkim do realizacji sal gimnastycznych przy istniejących szkołach.

Ochrona zdrowia i pomoc społeczna

Dostęp mieszkańców Gminy Milanów do podstawowej opieki zdrowotnej na terenie gminy jest zadawalający. Podstawową opiekę medyczną w 2009 r. realizowały dwa ośrodki zdrowia: Niepubliczny Zakład Opieki Medycznej „PRO OMNI” w Milanowie oraz Ośrodek Zdrowia w Rudnie (zarządzany przez Samodzielny Publiczny Zakład Podstawowej Opieki Zdrowotnej w Parczewie). Zatrudnienie: 6 lekarzy i cztery pielęgniarki. Według danych GUS w 2009 roku zostało udzielone 3672 porady lekarskich i było to o ponad 6 000 mniej niż w roku poprzednim. Wśród problemów zdrowotnych, z jakimi zgłaszają się do ośrodków pacjenci dominują choroby układu krążenia oraz układu ruchu.

Na terenie Milanowa funkcjonuje także prywatny gabinet stomatologiczny oraz dwa punkty apteczne. Specjalistyczną opiekę medyczną mieszkańcom gminy zapewniają placówki zlokalizowane w Parczewie i Lublinie.

Pomoc społeczną na terenie gminy zapewnia Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, z którego pomocy w 2008 r. skorzystało 14,6 % mieszkańców gminy, dla porównania w całym powiecie parczewskim było ich 16,8 %. Główną formą realizowanej pomocy były świadczenia pieniężne, świadczenia rzeczowe oraz poradnictwo specjalistyczne. Świadczenia te realizowane były głównie poprzez: posiłki w szkole, zasiłki celowe, okresowe i stałe oraz prace socjalne. W większości przypadków przyczyną przyznania pomocy było ubóstwo oraz z nim związane bezrobocie, rzadziej niepełnosprawność, długotrwała lub ciężka choroba, czy bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego.

Wydatki z budżetu Gminy Milanów w 2009 r. na rzecz pomocy społecznej i pozostałych zadań z zakresu polityki społecznej wyniosły 2 053 211,56 zł, co stanowiło prawie 22 % ogółu wydatków gminy. W latach 2004-2009 obserwowany był systematyczny wzrost wydatków gminy na ten cel, co obrazuje poniższy wykres.

Wysokość wydatków z budżetu gminy Milanów na rzecz pomocy społecznej

Źródło: GUS – Bank Danych Lokalnych