Warunki eksploatacji czynnych ujęć

Określenie wielkości poboru wód podziemnych stanowi wymóg RDW (2000). Inwentaryzowanie poboru wody oraz bilansowanie jego aktualnej wielkości i porównywanie jej z dostępnymi zasobami wód podziemnych jest jednym ze strategicznych zadań gospodarki wodnej kraju, mającym na celu osiągnięcie zrównoważonej gospodarki zasobami wodnymi (PW, 2005). Nowa rzeczywistość w zakresie zarządzania i gospodarowania wodami stanowi podstawę dla podjęcia oceny aktualnego poboru rzeczywistego wód podziemnych rozumianego jako suma poboru rejestrowanego i nierejestrowanego (Frankowski i in., 2008).

Pobór rejestrowany wód podziemnych to całkowita ilość tych wód odbierana urządzeniami wodnymi w ramach szczególnego korzystania z wód, podlegająca bezpośredniej rejestracji przyrządami mierniczymi lub pośrednio – na podstawie charakterystyki wydajności sprzętu czerpalnego lub przemysłowego oraz czasu jego pracy. Pobór rejestrowany określa wydobytą objętość wód przed wtłoczeniem jej do sieci wodociągowej lub przerzutem oraz zużyciem przez odbiorców. Pobór nierejestrowany wód podziemnych natomiast to ta część tych wód, która jest odbierana urządzeniami wodnymi w ramach zwykłego korzystania z wód (PW, 2005). W tym przypadku objętość nie jest mierzona urządzeniami kontrolnymi, ponieważ nie podlega formalnemu wymogowi bezpośredniej rejestracji i w związku z tym oceniona może być jedynie na drodze szacunkowych obliczeń. Problem poboru rejestrowanego dotyczy przede wszystkim obszarów pozamiejskich, gdzie tradycyjną formą użytkowania wód usankcjonowaną prawem jest zwykłe z nich korzystanie (Frankowski i in., 2008).

W obszarze zlewni Raby istnieje nie tylko pobór rejestrowany i nierejestrowany, w ramach zwykłego korzystania z wód. Problemem są ujęcia wody podziemnej, które istnieją poza ewidencją i czerpią wody bez uprawnień. Dotyczy to przypadków ujęć „dzikich”, wykorzystywanych przede wszystkim do deszczowania upraw, sadów i warzyw. W rolniczych gospodarstwach zlewni Zbiornika Dobczyckiego, ze względów finansowych rolnicy ograniczają ilość wody pobranej z wodociągów i korzystają w dalszym ciągu z własnych studni przyzagrodowych lub indywidualnych ujęć (Misztal, Sapek, 1997). Ocenę tą potwierdzono podczas kartowania hydrogeologicznego w 2007 roku. Z informacji udzielonych w Urzędach Miast i Gmin w obszarze zlewni Raby wynika, że w wielu gminach ujęcia wód podziemnych są całkowicie pozbawione nadzoru i występują poza jakąkolwiek ewidencją. Np. w gminie Pcim 98% ludności zaopatruje się w wodę we własnym zakresie (studnie prywatne), podobna sytuacja ma również miejsce w gminie Tokarnia. Oznacza to, że problematyka oceny wielkości rzeczywistego poboru wód podziemnych musi uporać się z ewidencją poboru rejestrowanego, opartego na szczególnym korzystaniu z wód, a szczególnie z oszacowaniem wielkości poboru nierejestrowanego, jaki dopuszczają warunki zwykłego korzystania z wód, prawdopodobnie także o wielkości zbliżonej do skali poboru rejestrowanego (Paczyński, Sadurski, red., 2007).

Ujęcia wód podziemnych, eksploatujące zasoby z czwartorzędowej, neogeńskiej i paleogeńsko-kredowej warstwy wodonośnej (tab. 4.2), symulowano warunkiem brzegowym II-go rodzaju Q=f(x, y, z, t)=const (pakiet Well).

Tab. 4.2. Zestawienie ujęć wód podziemnych, które są lub mogą być w przyszłości wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia

(wg „wykazu ZL-2” udostępnionego przez RZGW w Krakowie)

Lokalizacja administracyjna Dane ogólne Lokalizacja administracyjna Dane ogólne

L.p.

Powiat Gmina Miejscowość Nazwa ujęcia 1) Status ujęcia 2)

L.p.

Powiat Gmina Miejscowość Nazwa ujęcia 1) Status ujęcia 2)

1. brzeski Szczurowa Uście Solne Wieś 1 E 34. myślenicki Lubień Lubień Osiedle Serafin 1 E

2. bocheński Drwinia Niedary Wodociąg wiejski 3 E 35. myślenicki Dobczyce Dziekanowice S-1 bis, S-3 bis E

3. bocheński Drwinia Niedary Wodociąg wiejski s 3 E 36. myślenicki Dobczyce Niezdów Wieś 3-2 E

4. bocheński Drwinia Wyżyce Wieś 3 E 37. myślenicki Myślenice Osieczany Wieś 1 E

5. bocheński Drwinia Wyżyce Wieś 3 E 38. myślenicki Dobczyce Dobczyce Wodociąg 2 E

6. bocheński Drwinia Mikluszowice Wieś 1-1 E 39. myślenicki Pcim Pcim ujęcie “leśne” (5 studni) E

7. wielicki Kłaj Kłaj Osiedle mieszkaniowe s 1 E 40. myślenicki Raciechowice Raciechowice Wodociąg 1 E

8. wielicki Kłaj Kłaj Osiedle mieszkaniowe 1 E 41. myślenicki Pcim Pcim Wodociąg 1 E

9. wielicki Kłaj Kłaj Urząd Gminy s 1 E 42. myślenicki Dobczyce Winiary

10. wielicki Kłaj Szarów Wodociąg wiejski s 3 E 43. myślenicki Myślenice Droginia UG Myślenice 2 E

11. wielicki Kłaj Szarów Studnia głębinowa S-5 E 44. myślenicki Myślenice Bulina Źródła 3 E

12. wielicki Kłaj Kłaj Spółka wodna 1 E 45. myślenicki Raciechowice Raciechowice Wodociąg 4 E

13. wielicki Kłaj Kłaj Urząd Gminy 1 E 46. myślenicki Raciechowice Krzesławice Wodociąg lokalny N

14. wielicki Kłaj Stanisławice Wieś 1 E 47. myślenicki Myślenice Myślenice Wodociąg 29-8 E

15. wielicki Kłaj Stanisławice Wieś s 1 E 48. myślenicki Pcim Stróża Osada leśna 1 E

16. wielicki Kłaj Stanisławice Wieś 6-1 E 49. myślenicki Pcim Pcim SKR 1 E

17. wielicki Kłaj Stanisławice Wodociąg grupowy N 50. myślenicki Wiśniowa Wiśniowa Wieś źr 1 E

18. wielicki Kłaj Stanisławice Wodociąg 6 s 1 E 51. myślenicki Pcim Pcim Wodociąg źródła 4 E

19. wielicki Kłaj Stanisławice Wodociąg grupowy s 1 N 52. myślenicki Tokarnia Tokarnia Wieś 1 E

20. wielicki Kłaj Łężkowice Wieś 2-2 E 53. myślenicki Tokarnia Tokarnia ^{Osiedle domków} _{jednorodzinnych 1} E 21.* wielicki Niepołomice Zakrzowiec Wieś 1 E 54. wielicki Gdów Cichawa ^{S-VIII, S-IX, SW-1,} _SW-2

22.* wielicki Niepołomice Staniątki Wodociąg wiejski s 1 E 55. wielicki Gdów Książnice Wieś 2 E

23.* wielicki Biskupice Przebieczany ^{S-4 (Wodociąg grupowy} _{„Biskupice”} E 56. wielicki Gdów Gdów ^{S-1, S-2, S-3, S-4, S-5,} _{S-6, S-8} E 24.* wielicki Biskupice Bodzanów Wieś 1 E 57.* limanowski Limanowa Kisielówka Pasierbiec 1, 2, 3 E

25. bocheński Bochnia Bochnia Wodociąg pr 1 E 58.* limanowski Limanowa Kisielówka studnia 0-1 E

26. bocheński Bochnia Bochnia Proszówki wodociąg s 1 E 59.* limanowski Limanowa Rupniów Z-1 do Z-9 E

27. bocheński Bochnia Bochnia E 60.* limanowski Limanowa Rupinów R-1 E

28. bocheński Bochnia Siedlec S-1, S-2 E 61. limanowski Tymbark Zawadka źr. Z-1

29. bocheński Łapanów Łapanów GS 3 E 62. limanowski Mszana Dolna Mszana Dolna Studnia wiercona MD-1 E 30. bocheński ^Lipnica _Murowana ^Lipnica _Murowana studnia nr 1 E 63. limanowski Mszana Dolna Mszana Dolna Sk-1 E 31. bocheński Żegocina Żegocina ^{Spółdzielnia} _{Mieszkaniowa 1-1} E 64.* limanowski Jodłownik Janowice „potok Kwitkowski” E

Tab. 4.2. c.d.

Lokalizacja administracyjna Dane ogólne Lokalizacja administracyjna Dane ogólne

L.p.

Powiat Gmina Miejscowość Nazwa ujęcia 1) Status ujęcia 2)

L.p.

Powiat Gmina Miejscowość Nazwa ujęcia 1) Status ujęcia 2)

67. myślenicki Lubień ^Skomielna _Biała Skomielna Biała N 74. nowotarski Rabka Rabka Wodociąg 1 N

68. limanowski Mszana Dolna Mszana Górna U-1 E 75. nowotarski Rabka Rabka ^{Wodociąg Zimne Serce} _1z E 69. limanowski Mszana Dolna Mszana Dolna zdrój uliczny E 76. nowotarski Raba Wyżna ^Rokiciny _{Podhalańskie} RSP r 1 E 70. limanowski Mszana Dolna Lubomierz Ośrodek wczasowy s 1 E 77. nowotarski Raba Wyżna Raba Wyżna studnie: 0-1, 0-2, Sk-1 E 71. limanowski Niedźwiedź Poręba Wielka Poręba Wielka 1 E 78.* nowotarski Czarny Dunajec Odrowąż Wodociąg źródła 6 E 72. limanowski Niedźwiedź Niedźwiedź Wodociąg z 8 E 79.* suski ^Maków _Podhalański Żarnówka Wieś źródło 2 N 73. limanowski Niedźwiedź Poręba Wielka Koninki N 80.* suski ^Maków _Podhalański Kojszówka Wodociąg 2 E

* punkty poza obszarem zlewni hydrograficznej rzeki Raby (w obszarze badań modelowych)

1) nazwa ujęcia – zwyczajowa lub wg pozwolenia wodnoprawnego

2)