Zasadnicze znaczenie w doświadczeniu życiowym młodych kobiet ma nieplanowane, wczesne macierzyństwo, powodujące rezygnację z kontynuowania
miałam jak, urodziłam dziecko, musiałam siedzieć w domu i zająć sią dzieckiem nie miałam możliwości wrócenia do szkoły i ukończenia tej szkoły, dwa lata później urodziłam drugie dziecko i tak skończyła sią moja szkoła. Nie żałuję tego, że mam dzieci - dodaje - bo wydaje mi sią, że lepiej je st je mieć niż nie mieć, tylko, że byłam młoda i za wcześnie zmarnowałam sobie szkołą i młode
lata (M/2). Motywem wczesnych związków jest często chęć „ucieczki” z domu
w którym doświadczają alkoholizmu, konfliktów, braku więzi, w poszukiwaniu poczucia bezpieczeństwa, ciepła we własnym związku. W takich przypadkach okres znajomości z partnerem był krótki: Mój ojciec kiedyś powiedział, że jak
bądą pełnoletnia, to mogą se robić co chcą. Wiąc skończyłam tyłkol8 łat na drugi dzień sią wyprowadzam, w dzień moich urodzin wyprawią jeszcze urodziny u rodziców i na drugi dzień ju ż mnie nie ma, ale jeszcze tam miesiąc czasu się przemączylam no i powiedziałam raczej, to nie powiedziałam tak od razu, że się wyprowadzam, tylko że no tam idą na imprezą wrócą za dwa dni. Później, że idą na próbą na tydzień czasu i dobrze nam sią układało to powiedziałam, że się wyprowadzam. No ojciec nie był zadowolony, no ale nie mógł mi niczego zabronić, byłam ju ż w swoim wieku, a moją mamą to tam nie obchodziło, powiedziałam wyprowadzam sią, to sią wyprowadź, chcesz to sią wyprowadź, rób co chcesz jesteś ju ż na tyle dorosła. No, ona mi niczego nie zabraniała
(ZA/2).
Wczesne macierzyństwo jest konsekwencją nieplanowanej i przypadkowej V ciąży, najczęściej tzw. wpadki. Zostają matkami już w wieku 16-17. Rodzą
dzieci tuż po ukończeniu ósmej szkoły podstawowej. Niekiedy ze względu na ciążę indywidualnie zaliczają końcowe egzaminy: Już p o d koniec 8 klasy, to już byłam w ciąży i w czerwcu brałam ślub, to była jednorazowa wpadka (B/2).
Zachodzą w ciążę z przypadkowymi mężczyznami, których znają bardzo krótko, niekiedy dwa lub trzy miesiące: Brat przyprowadził kolegą i zacząło sią.
wziąłam wpadła, miałam 19 lat i ju ż byłam w ciąży, potem chłopaka mi wzięli zamknęli, bo koledzy stwierdzili, że coś ukradł, a on tego nie ukradł i on niewinnie został oskarżony. W wiązieniu był trzy lata, wyszedł w 1998 roku
(E/2). Po urodzeniu dziecka decydują się na samotne rodzicielstwo. Partnerzy młodych kobiet, to mężczyźni o niskim, podstawowym i zasadniczym zawodowym, wykształceniu. Pochodzą z rodzin rozbitych, mieszkają n ajcz ęśc iej z matką, są na jej utrzymaniu, pracują dorywczo lub są bez pracy. Młode matki nie chcą formalizować związków, ponieważ partnerzy pochodzą ze środowisk z problemem alkoholowym, przestępczych. Niektórzy nadużywają alkoholu- Ponad połowa z nich ma za sobą doświadczenia przestępcze i przeszłość kryminalną. W niedalekiej przeszłości odbywali karę pozbawienia wolności lub aktualnie przebywają w zakładzie zamkniętym. Są to najczęściej mężczyźni beZ stałej pracy, jeśli pracują, to najczęściej dorywczo na budowach. Respondent^1
r
0je utrzymują aktualnie żadnych kontaktów z byłymi partnerami/ojcami swych dzieci. Kontakty te kończą się jeszcze przed narodzinami dziecka. Młodzi ojcowie nie interesują się swoimi dziećmi. Partnerzy odchodzą: On nie
utrzymywał żadnych kontaktów, ale starłam się o ustalenie ojcostwa. Po dzień dzisiej szy nie odwiedza dziecka (M/2). Także kobiety nie chcą, żeby dzieci
utrzymywały z nimi kontakt.
Młode, niezamężne matki chciałyby ułożyć sobie życie osobiste, poprzez zawarcie związku małżeńskiego z innym partnerem. Niektóre już obecnie pozostają w takim związku: Nigdy nie pomyślałabym, że na kogoś takiego trafię (M/2) - wyznaje niezamężna matka dwojga dzieci. To, czy i w jakim zakresie ich samotne rodzicielstwo zepchnęło je biedę, w dużej mierze zostało uzależnione od tego, jaki jest stosunek rodziców młodych kobiet do ich wczesnej ciąży: Tata mój był oburzony i nie odzywał się do mnie, mama cały
czas ze mną rozmawiała, na początku płakała, była strasznie zdziwiona bo ja wcześniej nie miałam towarzystwa, nie chodziłam po żadnych dyskotekach nigdy, byłam takim domownikiem, a tutaj szok, jestem w ciąży, ja k to możliwe, że ja w ciąży jestem, zawsze byłam taka mała Kasiunia, taka niewinna, mama na początku popłakała się i była oburzona, ale później normalnie się zachowywała w stosunku do mnie (M/2). Ojciec zadecydował, że córka musi od tego momentu
utrzymywać się sama: Zdecydowali, że najlepiej będzie, ja k od razu samotna
zostanę i od razu mnie tu przerzucili i byłam sama, babcia mi trochę pomagała, pomagała mi się urządzić, tata mój to nie, w ogóle nie utrzymywaliśmy kontaktu dopiero przed samym porodem wybrał się pierwszy do mnie i żeśmy zaczęli rozmawiać (M/2).
W lepszej sytuacji są kobiety, kiedy rodzice pomagają. Powiedziałam tacie,
że jestem w ciąży, to tata powiedział, że nie mam się czym przejmować, damy sobie radę (E/2). Bałam się mamie to powiedzieć, ale jakoś tak [ojciec] przygotował ją do tego stopniowo, stopniowo, powiedziała - no trudno (B/2).
Pięć młodych kobiet będąc w ciąży zalegalizowało związek z ojcem dziecka. Ich mężami są koledzy z sąsiedztwa, poznani przez wspólnych znajomych, u koleżanki. Partnerzy mają najczęściej wykształcenie zasadnicze zawodowe 1 podstawowe. Okres znajomości jest w tych przypadkach dość długi, trzy- Pięcioletni. Staż małżeński respondentek jest zróżnicowany, od kilku lat do kilku miesięcy. Wszystkie miały ślub cywilny i kościelny. Najczęściej wszelkie koszty związane z organizacją ślubu i przyjęcia weselnego sfinansowali rodzice obu stron. Finansowo wspomagały babki. W przypadku jednej z kobiet, kiedy decyzja o zawarciu związku małżeńskiego nie spotkała się z akceptacją ze strony JeJ teściów, przyjęcie weselne finansowali z własnych, wspólnie zbieranych Pieniędzy: Mój chłopak sam sobie robił wesełe a rodzice później, po weselu,
°ddali mu pieniądze, moi rodzice wyprawili mi wesele (B/2). Decyzja o ślubie
spotkała się z dezaprobatą ze względu na młody wiek dziewczyny i niski poziom wykształcenia: Moi teściowie są bardzo wysoko postawieni, są po szkole, moi
rodzice nie. Nie zgadzali się, bo ja jestem za młoda, bo nie mam szkoły. Miałam z nimi kłopoty przed ślubem, ale teraz je st ju ż wszystko dobrze, jakoś się ułożyło
(B/2).
Wśród młodych mężatek jedna - matka dwojga dzieci - jest już rozwiedziona, z powodu alkoholizmu męża. Trzy młode kobiety zdecydowały się na życie z ojcem swojego dziecka w związku nieformalnym, ale planują go zalegalizować w najbliższej przyszłości: Mamy zamiar się pobrać na Boże Narodzenie, jeżeli
będziemy mieli pieniądze, od tego trzeba zacząć, ale mamy zamiar, odkładam na książeczkę (E/2). Nie jesteśmy po ślubie, ponieważ są takie czasy, żejest ciężko, ale w marcu mają być chrzciny i planujemy wziąć ślub, ale tylko cywilny, ponieważ je st ważniejszy niż kościelny, bo uważamy, że kościelny, to jest tylko dla rodziny (ZA/2). Nie planują wesela dużego: Nie robimy dużego wesela, bo nie ma sensu tyle pieniędzy wydać (E/2).