WIKILEAKS: PRAWDA VS RACJA STANU

WikiLeaks publikuje jedynie dane gruntownie przebadane i potwierdzone. Są to informacje prezentujące prawdziwe informacje. Julian Assange nie jest urzędni-kiem państwowym, którego obowiązywałaby tajemnica na danym stanowisku.

Wobec tego powinna tu mieć zastosowanie pierwsza poprawka konstytucji amerykańskiej zapewniająca wolność wypowiedzi⁶. W istocie Assange nie jest nawet obywatelem USA – pochodzi z Australii.

Warto też zwrócić uwagę na potencjalnych adresatów większości informacji ujawnianych przez WikiLeaks. Te z nich, które dotyczyły metod realizacji misji NATO na Bliskim Wschodzie, stanowiły zaskoczenie dla świata zachodniego,

4 T.R. Eddlem, WikiLeaks (With Facebook, Twitter, & Blogs) Kills Off Tunisian Tyranny, „Th e New American”, 07.02.2011; T. Benn, Th e fl owers of the Arab spring grow from buds of free information,

„New Statesman”, 11.04.2011.

5 Inside Story – Egypt: Th e youth perspective, http://www.youtube.com/watch?v=HC8PJNCrhm-M&feature=player_embedded, odczyt z dn. 22.04.2013.

6 G.R. Stone, WikiLeaks and the First Amendment, „Federal Communications Law Journal” 2012, nr 64, s. 477 – 491; C.R. Sunstein, Government Control of Information, „California Law Review” 1986, nr 74, s. 889, 920 – 21.

ale nie dla mieszkańców regionu, którego dotyczyły te doniesienia. Społeczności Iraku, czy Afganistanu były w pełni świadome, czego mogą się spodziewać po żołnierzach koalicji – szczególnie US Army, i nie było to szerzenie demokracji czy praw człowieka⁷.

WikiLeaks nie było jedynym źródłem informacji ujawniającym deprawację w sposobie prowadzenia polityki i wojny przez USA na Bliskim Wschodzie.

Pojawiła się grupa dziennikarzy śledczych, takich jak Seymour Hersh czy Arwa Damon, którzy ujawniali wiele niewygodnych faktów dla administracji amerykańskiej. Potwierdzali oni tym samym wiarygodność WikiLeaks. Kwe-stia Iraku i tego jak wyglądała misja stabilizacyjna USA i sojuszników w tym kraju przysporzyła tak wiele krytyki władzom USA, że racja stanu nie mogła stanowić wystarczającej wymówki dla utajnienia prawdy. Skala wypaczeń była też tak wielka, że nie było możliwości wszystkiego ukryć, przyjęto więc inną taktykę, zgodnie z którą to tzw. „czarne owce” armii amerykańskiej, jakie są przecież w każdej społeczności, są odpowiedzialne za wszystkie nieprawidło-wości. Przypadki te określano konsekwencjami wojny, niezamierzonymi, ale nieuniknionymi. Jednakże osoby mające wgląd w utajnione dokumenty nie pozostawiają wątpliwości, że materiały ujawnione z wojen w Iraku i Afganistanie stanowiły jedynie przysłowiowy wierzchołek góry lodowej, a nie wyjątek tego, co rzeczywiście w czasie tych „misji” się działo⁸. Niestety nie tylko sposób prowa-dzenia operacji militarnych zasługuje na zdecydowaną krytykę, ale też polityka amerykańska na Bliskim Wschodzie. Julian Assange wielokrotnie wypowiadał się na ten temat, podkreślając że wojny są wywoływane celowo, w tym celu stosuje się spreparowane dowody i nie mają nic wspólnego z demokracją czy prawami człowieka⁹. Dlatego właśnie WikiLeaks realizuje swoją misję, aby tego rodzaju polityka została ujawniona, napiętnowana i w przyszłości zmieniona. Według Assangea odpowiedzialni za świadome wprowadzanie w błąd opinii publicznej¹⁰ skutkujące destrukcją struktur państwa (jak w Iraku) oraz setkami zabitych

7 Opinię taką wyraża dziennikarka wojenna Arwa Damon z CNN w fi lmie dokumentalnym: Iraq:

Abu Ghraib’s legacy, http://www.dailymotion.com, odczyt z dn. 10.05.2013. Arwa Damon przepro-wadziła wiele wywiadów z Irakijczykami w czasie trwania misji stabilizacyjnej w tym kraju. Przed-stawiana opinia jest więc poparta wnikliwą pracą dziennikarki w miejscu opisywanych zdarzeń.

8 Z.M. Kowalewski, Kto odpowie za Irak? „Le Monde Diplomatique” 2010, nr 3, s. 49.

9 Przykładem takiej wypowiedzi może być wystąpienie na Traff algar Square z 2011 r.: Julian As-sange – Antiwar Mass Assembly 8 Oct 2011, http://www.youtube.com/watch?v=jwc_pua0hT8, odczyt z dn. 22.05.2013.

10 N. Solomon, War Made Easy: How Presidents and Pundits Keep Spinning Us to Death, New Jersey 2005, s. 45 – 47. Słynne przemówienie na forum ONZ, na którym sekretarz stanu USA Collin

i rannych oraz milionami uchodźców powinni zostać pociągnięci do odpowie-dzialności. Kwestię propagandy planowo podsycanej przez administrację USA doskonale przedstawił w wywiadzie telewizyjnym twórca fi lmu dokumentalnego prezentującego świadectwo o szeregu kłamstw prowadzących do wojny w Iraku – Norman Solomon¹¹.

O tym jak bardzo błędna była polityka USA w Iraku najlepiej świadczy sytu-acja w tym państwie, którą niektórzy dziennikarze, tacy jak Th omas Friedman, określają, jako demokrację na wzór zachodni¹², a która w istocie jest bliższa państwu upadłemu¹³. Z jednej strony hipokryzja dziennikarzy piszących na zlecenie władz, a z drugiej dramat Iraku dowodzą tego, że nie tylko polityka USA była błędna, ale też że w niewielkim tylko stopniu lub zupełnie nie wyciągnięto z tych błędów wniosków. Zamiast tego pojawiają się próby dyskredytowania lub podważania wiarygodności WikiLeaks, a jeśli to niemożliwe władze składają wyrazy ubolewania lub przepraszają, za fakty ujawnione przez portal, a potem przystępują do ścigania źródła przecieków zamiast zająć się nieprawidłowo-ściami¹⁴. Dlatego właśnie taki portal, jak WikiLeaks jest potrzebny. Żadna władza nie może być bezkarna, a rolą dziennikarzy jest merytoryczne krytykowanie władz, dzięki czemu społeczeństwo ma możliwość wyrobić sobie własną opinię i dać temu wyraz z wyborach. Utajnianie materiałów nie może służyć ukrywaniu prawdy, a jedynie chronieniu bezpieczeństwa osób, które mogą być narażone w wypadku ujawnienia danych dokumentów.

Przeciekiem, który stał się symbolem działań żołnierzy amerykańskich w Iraku był fi lm Collateral damage¹⁵, pokazujący ostrzał z dwóch helikopterów Apache grupy Irakijczyków. Jak się później okazało, wśród zabitych było dwóch dziennikarzy Reutersa, a w samochodzie, który przybył by przetransportować

Powel zaprezentował potwierdzone informacje o miejscach, w których znajdowała się broń masowego rażenia w Iraku. Informacje te nie mogły być dziełem błędu czy przypadku.

11 N. Solomon, op.cit. s. 58 – 60; Decade Aft er Iraq WMD Speech at UN, Ex-Powell Aide Lawrence Wilkerson Debates Author Norman Solomon, http://www.democracynow.org/shows/2013/2/6, odczyt z dn. 12.05.2013.

12 T.L. Friedman, Prey. Hope. Prepare, „New York Times”, 13.04.2011.

13 Awra Damon w swoich reportarzach przedstawia obraz kraju rozdartego pomiędzy siły popeł-niające zbrodnie na mieszkańcach Iraku: milicję szyicką, oddziały sunnickie oraz terrorystów Al--Kaidy: A nation in trauma – CNN’s woman in Baghdad discovers the real Iraq and sees grim portents for the future, http://www.dailymail.co.uk/news/article-1189688, odczyt z dn. 15.05.2013.

14 M.A. Jr. Hasian, Watching the Domestication of the Wikileaks Helicopter Controversy, „Commu-nication Quarterly” 2012, nr 60, s. 190 – 209.

15 S. Lazare, R. Harvey, WikiLeaks in Baghdad: Soldiers involved in the „Collateral Murder” video have come forward to tell their story, „Th e Nation” 2010, nr 16, s. 24 – 27.

rannych, znajdowało się dwoje dzieci. Samochód, co widać na fi lmie, został także ostrzelany, mimo że kierowca i pasażerowie wypełniali zadania ratunkowe.

Amerykańscy żołnierze świetnie wiedzą, w jak dramatycznym stanie jest iracka służba zdrowia, więc musieli brać pod uwagę, że furgonetka pełni rolę karetki pogotowia.

Na fi lmie nagrana jest też sekwencja pytań i komunikatów między żołnie-rzami w śmigłowcach, a centrum operacyjnym nadzorującym akcję. Nie tylko działania żołnierzy są tu szokujące. Na uwagę zasługuje też swoboda, z jaką ofi cer z centrum operacyjnego wydaje pozwolenie na użycie broni, gdy w żadnym momencie nie ma świadectwa, że mają oni do czynienia z terrorystami. Nie może być wątpliwości, że takie akcje nie są wyjątkiem, ale rutyną „misji stabili-zacyjnej” w Iraku. Potwierdzają to sami żołnierze – negatywni bohaterowie tego fi lmu – przepytywani w tej sprawie. Wyraźnie mówią oni, że tak właśnie działa armia USA¹⁶. Po tym doświadczeniu warto też odnotować ich reakcję na całe zdarzenie. W oświadczeniu wystosowanym do Irakijczyków, przepraszając za to co się wydarzyło, przedstawiają oni podstawową kwestię powodującą klęskę polityki USA na Bliskim Wschodzie: „Our heavy hearts still hold hope that we can restore inside our country the acknowledgment of your humanity, that we were taught to denny”¹⁷. („Nasze serca wciąż są pełne nadziei, że uda nam się w naszym kraju odtworzyć uznanie waszego człowieczeństwa, które nauczyliśmy się negować” [tłum. własne]). Właśnie dehumanizacja konfl iktu – przeciwnika – wroga, jest przyczyną większości zbrodni wojennych.

Portal WikiLeaks odegrał ważną, a często także decydującą rolę w wielu procesach na całym świecie. Bardzo ważne były publikacje informacji o korupcji w kręgach rządzących w Tunezji¹⁸ czy Egipcie¹⁹, powiązaniach z administracją USA, która wbrew szumnym zapowiedziom o wprowadzaniu demokracji i sze-rzeniu praw człowieka wspomagała brutalne reżimy w imię utrzymania stref wpływów.

16 „From our own experiences…we know that the acts depicted in this video are everyday occur-rences” – tak w liście do Irakijczyków napisali weterani wojny. Ibidem, s. 26.

17 Ibidem, s. 27.

18 N. Tanriverdi, Tunus’ta Halk Ayaklanması: Nedenleri ve Etkileri, „ORSAM Ortadoğu Uzman Yardımcısı”, 26.03.2011.

19 D.J. Pangburn, WikiLeaks: U.S. Government Behind Egypt Revolution?, http://www.deathand-taxesmag.com/50553/wikileaks-u-s-government-behind-egypt-revolution/, odczyt z dn. 25.05.2013.