Wnioski

Wśród osób bezdomnych zdecydowaną większość stanowią osoby samotne, w większości mężczyźni posiadający co najwyżej wykształcenie zawodowe. Przerwa w zatrudnieniu i wykonywaniu zawodu, brak umiejętności w poszukiwaniu pracy utrudniają w sposób znaczący powrót na otwarty rynek pracy. Choroba alkoholowa jest jednym z najbardziej dotkliwych problemów towarzyszących bezdomności. Terapia alkoholowa w związku z charakterem i specyfiką problemu powinna być obowiązkową częścią procesu integracyjnego zarówno w sferze społecznej jak i zawodowej. Widoczny jest proces starzenia się oraz niepełnosprawność osób bezdomnych co pozwala na stwierdzenie,

że w niedługim czasie głównymi odbiorcami pomocy kierowanej do osób bezdomnych staną się niepełnosprawne osoby w podeszłym wieku, wymagające często całodobowej opieki. Największe szanse na wyjście z bezdomności mają osoby młode w dobrym stanie zdrowia, które w bezdomności przebywają krótki czas od 1-3 lat, uczestniczą w aktywnej integracji społecznej, pracują zarobkowo lub posiadają inne źródła dochodu i nie mają długów, głównie zadłużeń alimentacyjnych.

Stosowane dotychczas rozwiązania posiadają charakter interwencyjny i akcyjny, służą bardziej radzeniu sobie

z problemem bezdomności, a nie z jego trwałym rozwiązaniem. Widoczna jest potrzeba tworzenia mieszkań chronionych objętych instytucjonalnym i środowiskowym wsparciem.

2.5. Priorytetowe kierunki działań w zakresie obowiązywania Programu Wychodzenia z Bezdomności na lata 2021-2023.

Podjęcie zintensyfikowanych działań na rzecz odzyskania pełnej samodzielności przez osoby bezdomne poprzez:

 zintegrowanie systemu pomocy dla osób bezdomnych w Świebodzinie,

 motywowanie i zachęcanie osób bezdomnych do podejmowania działań dotyczących wychodzenia z ubóstwa,

 nabycie lub zwiększenie umiejętności samodzielnego funkcjonowania i zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych wśród osób bezdomnych,

 nabycie umiejętności w zakresie kontaktów społecznych i zawodowych wśród osób bezdomnych,

 wzrost poziomu kompetencji interpersonalnych poprzez indywidualną współpracę z bezdomnymi,

 rozpoznanie zasobów i kompetencji przez bezdomnych, co zwiększy motywację do podjęcia przez nich pracy,

 podjęcie działań zindywidualizowanych w stosunku do osób bezdomnych, realizowanych w ramach indywidualnego programu wychodzenia z bezdomności z uwzględnieniem m. in. pomocy w nawiązywaniu kontaktów z rodziną oraz możliwości uczestnictwa w szkoleniach i warsztatach mających na celu integrację społeczną i zawodową,

 zainicjowanie powstawania sieci współpracy w zakresie wyżej wymienionej problematyki na poziomie lokalnym oraz wzmocnienie współpracy i partnerstwa między sektorowego i międzywydziałowego (mieszkalnictwo, zdrowie, edukacja, rynek pracy), wypracowanie standardów usług oferowanych dla osób bezdomnych.

III. ADRESACI PROGRAMU

Program kierowany jest do osób bezdomnych, które ze względu na złożoność przyczyn pozostawania w bezdomności, wymagają podjęcia na ich rzecz działań zarówno proponowanych w ramach lokalnych form pomocy jak i szerszych rozwiązań.

IV. CELE PROGRAMU

Głównym celem Programu Wychodzenia z Bezdomności na lata 2021-2023 jest rozwój i wzmacnianie partnerstwa lokalnego ukierunkowanego na zapobieganiu wykluczeniu mieszkaniowemu i bezdomności ze szczególnym uwzględnieniem mieszkalnictwa, pomocy i integracji społecznej, rynku pracy, edukacji oraz zdrowia.

Zakres 1- PROFILAKTYKA Cele szczegółowe:

1. Zapobieganie sytuacjom prowadzącym do wzrostu liczby osób bezdomnych, klientów OPS.

2. Zapewnienie wsparcia osobom/klientom OPS zagrożonym bezdomnością.

3. Stworzenie skutecznego systemu działań zapobiegających bezdomności.

Zakres 2 - INTERWENCJA Cele szczegółowe:

1. Zapewnienie bezpieczeństwa i monitoring osób bezdomnych przebywających w miejscach niezamieszkalnych (pustostany, działki, ulice, klatki schodowe, dworce PKP, PKS, piwnice).

2. Zapewnienie osobom bezdomnym korzystającym z pomocy społecznej warunków socjalno-bytowych adekwatnych do ich potrzeb.

Zakres 3 - AKTYWIZACJA Cele szczegółowe:

1. Aktywizowanie osób bezdomnych i zagrożonych bezdomnością w oparciu o indywidualnie dobrane formy wsparcia.

2. Reintegracja społeczna osób bezdomnych i zagrożonych bezdomnością.

3. Reintegracja zawodowa osób bezdomnych i zagrożonych bezdomnością.

Zakres 4 – USAMODZIELNIENIE Cele szczegółowe:

1. Zapewnienie wsparcia osobom bezdomnymi i zagrożonych bezdomnością w procesie usamodzielnienia.

2. Monitorowanie osób bezdomnych i zagrożonych bezdomnością w procesie usamodzielnienia.

3. Reintegracja społeczno-zawodowa osób bezdomnych i zagrożonych bezdomnością w procesie usamodzielnienia.

Zakres 5 - WSPARCIE INSTYTUCJONALNE (wyspecjalizowanie wsparcia instytucjonalnego pod kątem świadczeń usług dla osób bezdomnych)

Cele szczegółowe:

1. Umożliwienie i wspieranie podnoszenia kwalifikacji pracowników instytucji zajmujących się problematyką bezdomności.

2. Stała współpraca instytucji i organizacji pozarządowych w zakresie problemu bezdomności.

3. Standaryzacja usług oferowanych dla osób bezdomnych.

4. Określenie zasad postępowania w zakresie pomocy osobom bezdomnym pomiędzy instytucjami i organizacjami pozarządowymi.

W celu usprawnienia działań skierowanych do osób bezdomnych i zagrożonych bezdomnością oraz podniesienia ich jakości i efektywności niezbędne jest zbudowanie kompleksowego systemu wsparcia obejmującego:

 profilaktykę (stała diagnoza problemu, przeciwdziałania w sytuacjach zagrożenia bezdomnością),

 interwencję (monitoring miejsc niemieszkalnych, system interwencji w sytuacji zagrożenia życia i zdrowia),

 osłonę (zaspokojenie podstawowych potrzeb w oparciu o wystandaryzowany system usług, specjalizacja systemu wsparcia, motywacja do zmiany),

 aktywizację (reintegracja społeczna i zawodowa oparta o aktywne formy pracy), wsparcie w wychodzeniu z bezdomności (asystowanie osobie bezdomnej, system mieszkalnictwa objętego monitoringiem, stałe

podnoszenie umiejętności społeczno-zawodowych osoby bezdomnej w procesie usamodzielniania).

Do realizacji celu głównego i celów szczegółowych prowadzi:

 zorganizowanie sprawnego systemu reagowania na zdiagnozowane zagrożenie bezdomnością,

 wypracowanie skutecznego systemu pracy z osobami zagrożonymi bezdomnością,

 dostarczenie społeczności lokalnej informacji na temat problemu bezdomności,

 standaryzacja świadczonych osobom bezdomnym usług i stałe podnoszenie ich jakości,

 organizacja procesu społecznej i zawodowej reintegracji osób bezdomnych w oparciu o zasoby Ośrodka Pomocy Społecznej w Świebodzinie i innych podmiotów działających w tym obszarze,

 stwarzanie efektywnego systemu wsparcia osób bezdomnych w procesie usamodzielniania oraz stworzenie systemu mieszkalnictwa dla osób wychodzących z bezdomności.

V. REALIZACJA PROGRAMU

1.Profilaktyka

Cel szczegółowy Działania Wskaźniki Podmioty

odpowiedzialne Termin

powiększenia

osobom bezdomnym. 1. Prowadzenie z klientami pomocy w oparciu o ich zasoby z wykorzystaniem

ze wsparcia.

2. Zapewnienie osobom

osób bezdomnych. 1. Zapewnienie osobom bezdomnym szkoleń

osób bezdomnych. 1. Zapewnienie osobom bezdomnym dostępu do

powstawania prac 1.Liczba osób

bezdomnych, które są Ośrodek Pomocy Społecznej

VI. MONITORING I EWALUACJA

Gminny Program Wychodzenia z Bezdomności jest dokumentem otwartym i długofalowym. Będzie podlegał ewaluacji w zależności od występujących potrzeb rozpoznawanych i ustalanych przez podmioty zajmujące się sprawami bezdomności. Monitoring będzie polegał na pozyskiwaniu informacji i danych od podmiotów realizujących poszczególne zadania, co umożliwi wgląd w zakres podejmowanych działań, ich analizę oraz ocenę skuteczności. Analiza zebranych informacji pozwoli na planowanie dalszych działań oraz doskonalenie dotychczas ustalonych. Ocenę poszczególnych

działań będzie dokonywał Burmistrz Gminy Świebodzin, po przedłożeniu przez Dyrektora Ośrodka Pomocy Społecznej w Świebodzinie stosownego sprawozdania z realizacji programu na koniec miesiąca marca każdego roku

kalendarzowego.

VII. PRZEWIDZIANE REZULTATY

Wprowadzenie programu pozwoli w sposób bardziej efektywny pomagać osobom zagrożonym bezdomnością oraz wyjść tej grupie osób z trudnej sytuacji życiowej i ponownie zintegrować się ze środowiskiem lokalnym.

VIII. FINANSOWANIE PROGRAMU

Zakłada się, że działania określone w Programie finansowane będą:

 ze środków własnych gminy,

 ze środków budżetu państwa,

 ze środków zewnętrznych pozyskiwanych przez gminę (między innymi z Unii Europejskiej oraz w ramach programów rządowych),

 ze środków zewnętrznych pozyskiwanych we współpracy z organizacjami pozarządowymi.

UZASADNIENIE

Zgodnie z ustawą z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2020r. poz.1876 z późn. zm.), pomoc osobom bezdomnym należy do zadań własnych gminy. Bezdomność z uwagi na skalę zjawiska, jego złożone

przyczyny oraz szczególnie dotkliwe społeczno-ekonomiczne skutki jest kwestią społeczną o zasięgu i znaczeniu globalnym mającą swoje specyficzne, regionalne i lokalne uwarunkowania. Problem bezdomności dotyka również Gminę Świebodzin, w związku z czym należy podjąć stosowne kroki mające na celu przeciwdziałanie powstawaniu zjawiska bezdomności. Ze względu na złożoność przyczyn pozostawania w bezdomności, osoby bezdomne wymagają różnorodnych działań na rzecz zaspokojenia ich potrzeb oraz włączenia do pełnego uczestnictwa w życiu społecznym.

Główne działania obejmują profilaktykę mającą na celu zapobieganie poszerzaniu się zjawiska bezdomności, osłonę poprzez zastosowanie standardowych rodzajów i form świadczeń pomocy społecznej z wykorzystaniem dostępnych środków oraz podstawowych elementów pracy socjalnej, jak również aktywizację zmierzającą do wyprowadzenia z bezdomności, której podstawowym założeniem jest przede wszystkim Indywidualny Program Wychodzenia z Bezdomności – opracowany wspólnie przez osobę bezdomną i pracownika socjalnego, a jego realizacja wymaga

aktywnego współdziałania ze strony osoby bezdomnej w rozwiązywaniu własnych problemów życiowych.

Głównym celem Programu jest zapewnienie osobom bezdomnym bezpieczeństwa socjalnego oraz warunków do pełnienia właściwych i adekwatnych do ich potrzeb i możliwości ról społecznych.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2020r.

poz. 1876 z późn. zm.) zadaniem własnym gminy o charakterze obowiązkowym jest tworzenie programów pomocy społecznej w tym profilaktyki i rozwiązywania problemów, których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka.

Gminny Program Wychodzenia z Bezdomności na lata 2021-2023 stanowi kontynuację i rozwinięcie działań zawartych w Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015-2021.

Dokument ma na celu stworzenie systemu profilaktyki bezdomności i wczesnej interwencji, a także przeciwdziałania istniejącemu zjawisku bezdomności poprzez szeroko pojęte uaktywnienie osób bezdomnych w zakresie poprawy ich sytuacji życiowej, integracji ze środowiskiem oraz pomoc w tworzeniu warunków do samodzielnej egzystencji. Opisane działania realizowane będą w ramach wzajemnej współpracy samorządu, funkcjonujących w Gminie instytucji i organizacji pozarządowych. Wobec powyższego zasadne jest przyjęcie przedmiotowej uchwały.