(2005 -2013)
W 1992 r. utworzona została w Wojewódzkim Ośrodku Kultury (obecnie Wojewódzki Ośrodek Kultury i Sztuki) Pracownia Dokumentacji i Popularyzacji Zabytków (obecnie Pracownia Dokumentacji, Popularyzacji Zabytków i Dziedzictwa Narodowego). Interdyscyplinarny zespół podjął się realizacji badań nad historią i sztuką oraz opracowań i programów bezpośrednio związanych z dzie-dzictwem kulturowym dawnego województwa bydgoskiego, a od 1999 r. wojewódz-twa kujawsko -pomorskiego. Zakres prac objął także popularyzację jego dziejów, zabytków oraz tradycji między innymi poprzez wydawnictwa, konferencje i kon-kursy. W 1996 r. przy współpracy z naukowcami z regionu i kraju zaczęto publi-kować rocznik zatytułowany „Materiały do Dziejów Kultury i Sztuki Bydgoszczy i Regionu”.
Jesienią 2004 r. ogłoszona została I edycja Wojewódzkiego Konkursu Historycznego „Zabytki naszego regionu”. Konkurs zaadresowano do młodzieży ze szkół ponadgimnazjalnych z terenu województwa kujawsko -pomorskiego, w wieku od szesnastu do osiemnastu lat. Jako cel określono rozbudzanie i poszerzanie wśród młodzieży zainteresowań historią regionu ze zwróceniem szczególnej uwagi na mało znane obiekty, dedykując rokrocznie odbywające się konkursy innej grupie zabytków.
Kolejne edycje Wojewódzkiego Konkursu Historycznego przyczyniły się do prezentacji i popularyzacji obiektów zabytkowych. Zaowocowały one także uak-tywnieniem lokalnych inicjatyw młodzieży w kierunku przywracania obiektom funkcji turystyczno kulturalnych w porozumieniu z obecnymi właścicielami.
Nad konkursem od pierwszego finału w czerwcu 2005 r. patronat honorowy objął Marszałek Województwa Kujawsko -Pomorskiego oraz Kujawsko -Pomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Toruniu. Patronat medialny sprawowało Polskie Radio Pomorza i Kujaw oraz „Express Bydgoski” i „Gazeta Pomorska”.
W drugiej połowie każdego roku Wojewódzki Ośrodek Kultury i Sztuki ogłaszał temat przewodni i uaktualniony regulamin następnego Wojewódzkiego Konkursu Historycznego. Wiosną następnego roku nadesłane prace oceniało jury pod prze-wodnictwem reprezentanta Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Toruniu – kierownika Delegatury w Bydgoszczy złożone z przedstawicieli WOKiS z Pracowni Dokumentacji, Popularyzacji Zbytków i Dziedzictwa Narodowego.
Ważny element prac konkursowych stanowią ilustrujące je fotogramy. Ich arty-styczne walory były oceniane przez profesjonalnych fotografików.
Zgodnie z regulaminem prace przybliżały historię zabytku, jego stan obecny i funkcję, prezentowały pomysły na jego wykorzystanie dla lokalnej
społeczno-192 Krzysztof Bartowski
ści oraz były opatrzone bibliografią. Wartościowy element stanowi sięgnięcie do tradycji i wspomnień kultywowanych przez lokalne społeczności.
Dodatkową nagrodą dla autorów trzech najlepszych prac była ich publikacja w kolejnych rocznikach „Materiałów do Dziejów Kultury i Sztuki Bydgoszczy i Regionu”.
2005 r. I edycja:
„Założenia dworsko -parkowe i pałacowo -parkowe województwa kujawsko -pomorskiego”
Wybór tematu podyktowany był znaczącymi przemianami, które dokonały się w krajobrazie kulturowym kraju i województwa przed i po 1989 r.
Założenia dworskie i pałacowo -parkowe po 1945 r. zostały znacjonalizowane i funkcjonowały jako Państwowe Gospodarstwa Rolne. Po 1989 r. większość z nich przejęła Agencja Rolna Skarbu Państwa. Temat dawnych siedzib, ostoi lokalnej toż-samości stał się kanwą 68 prac konkursowych nadesłanych ze szkół ponad gim-nazjalnych m.in. z: Włocławka, Torunia, Bydgoszczy, Grudziądza, Inowrocławia, Nowego nad Wisłą, Wąbrzeźna, Brodnicy, Kowala, Lipna, Płużnicy, Tucholi, Nakła, Gąsawy, Unisławia, Sępólna Krajeńskiego, Aleksandrowa Kujawskiego, Rypina i Rogowa. Uczniowie zaprezentowali interesujące prace zarówno o znanych obiektach takich jak dwory i pałace w Niedźwiedziu, Lubostroniu, Ostromecku, Komierowie i Kobylnikach, Szafarni, ale i mniej znanych np. z Zarzeczewa, Więsławic, Wielkiej Komorzy, Stablewic, Raciążka, Obudna, Mełna, Kawęczyna, Chocenia czy z Dębowej Łąki. Jury przyznało 3 nagrody główne, nagrody za naj-lepsze fotografie i najlepszy pomysł na zagospodarowanie obiektu zabytkowego, 5 wyróżnień specjalnych oraz wyróżnienia za fotografie i merytoryczny poziom prac.
Pierwszą nagrodę otrzymał Szymon Wiśniewski za pracę o pałacu w Mełnie, a drugą zespół uczniów: Joanna Laskowska, Magdalena Zaręba, Emilia Nerowska za pracę o pałacu w Stablewicach. Trzecia przypadła Tomaszowi Kalinowskiemu za pracę o dworze w Niedźwiedziu. Ponadto nagrodę Kujawsko -Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków za najlepszy pomysł zagospodarowania zabytku otrzymała Paulina Pamuła z Bąkowa.
Finał konkursu przeprowadzony został w jednym z najcenniejszych zabytków architektury pałacowej województwa, w pałacu w Lubostroniu. 30 maja 2005 r.
w sali rotundowej wręczono nagrody, a uroczystość uświetnił występ uczniów z Zespołu Szkół Muzycznych w Bydgoszczy oraz wystawa nagrodzonych fotogra-fii. Ponadto laureaci konkursu wraz z nauczycielami mieli okazję poznać historię i zwiedzić założenie pałacowo -parkowe w Lubostroniu.
Pierwsza edycja konkurs pokazała jak bliskie młodym ludziom są zabytki, że potrafią ich zainspirować i zachwycić. Prace wykazywały troskę o dalsze losy niekiedy silnie zrujnowanych obiektów, lub radość, jeśli budynek miał prawdzi-wego gospodarza i odzyskał dawny blask. Ilość prac przysłanych wówczas do
193 Wojewódzki Konkurs Historyczny „Zabytki naszego regionu” (2005 ‑2013)
Wojewódzkiego Ośrodka Kultury dała motywację do kontynuacji konkursu oraz nadzieję, że kolejne edycje również będą cieszyć się dużą popularnością.
2006 r. II edycja:
„Obiekty sakralne województwa kujawsko -pomorskiego – architektura i wyposażenie”
Z terenu województwa spłynęły 73 prace m.in. z Wąbrzeźna, Torunia, Bydgoszczy, Grudziądza, Inowrocławia, Nowego nad Wisłą, Golubia -Dobrzynia, Brodnicy, Kowala, Lipna, Płużnicy, Tucholi, Nakła, Gąsawy, Unisławia, Sępólna Krajeńskiego, Aleksandrowa Kujawskiego, Rypina i Rogowa. Uczniowie przygo-towali prace poświęcone świątyniom znajdującym się m.in. w Ryńsku, Rywałdzie Królewskim, Strzelnie, Wielkim Mędromierzu, Oborach, Ostrowitem, Sadkach, Barcinie, Pakości i Golubiu -Dobrzyniu. W pracach znalazły się opisy architektury, historii i wyposażenie kościołów. Teksty wzbogaciły liczne fotogramy z których część reprezentowała wysoki poziom artystyczny.
Finał konkursu odbył się 26 maja 2006 r. w bydgoskim hotelu City, a uświetnił go występ uczniów z Zespołu Szkół Muzycznych w Bydgoszczy. Dodatkową atrak-cją dla laureatów było zwiedzanie miasta.
Jury przyznało 3 nagrody główne Marszałka Województwa -Pomorskiego oraz nagrody za najlepsze fotografie i najlepszy tekst. Przyznano też wyróżnienia: dwa specjalne oraz za fotografie i merytoryczny poziom prac.
Pierwszą nagrodę otrzymała Marta Jęziorska za pracę „Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej w Oborach” z Liceum Ogólnokształcącego im. Anny Wazówny w Golubiu – Dobrzyniu, drugą Sylwia Dwornikowska za pracę „Kościółek św. Marka w Nakonowie” z Zespołu Szkół im. Kazimierza Wielkiego w Kowalu, a trzecią Anna Redecka za pracę „Klasztor i kościół OO. Bernardynów p.w. Zwiastowania NMP w Skępem” z Zespołu Szkół im. Waleriana Łukasińskiego w Skępem.
Nagrodę specjalną Kujawsko -Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków otrzymał Jarosław Koch z ZSO im. Bartłomieja Nowodworskiego w Tucholi za pracę „Kościół p.w. św. Stanisława w Wielkim Mędromierzu”.
Podobnie jak przy pierwszej edycji, konkurs pokazał jak bliskie młodym ludziom są zabytki, i że wykazują zainteresowanie i szacunek dla dziedzictwa przeszłości.
2007 r. III edycja:
„Zapomniane cmentarze”
W tematyce sakralnej poprzedniej edycji konkursu uczniowie zapoznali się z historią licznych świątyń i sanktuariów województwa kujawsko -pomorskiego. Na łamach swoich prac umieszczali także krótkie informacje o pobliskich cmentarzach.
Aktualność tej tematyki była zaczynem do ogłoszenia tytułu III edycji konkursu
194 Krzysztof Bartowski
„Zapomniane cmentarze” tym bardziej, iż zmiany kulturowe (wyznaniowe), które się dokonały po II wojnie na obszarze naszego województwa były znaczące.
Po licznych społecznościach żydowskich tylko w niektórych miastach zacho-wały się synagogi, a większość kirkutów uległa całkowitemu zniszczeniu. Również społeczność ewangelicka, której duży exodus nastąpił po 1945 roku pozostawiła po sobie ślady swojej wielowiekowej obecności. Jeśli większość świątyń przetrwała to znacznie gorzej historia obeszła się z cmentarzami.
Dramatycznie została przerwana przez skutki drugiej wojny światowej ciągłość pokoleniowa, a znaczący napływ nowych polskich grup społecznych sprawił, iż duża ich ilość uległa dewastacji lub zapomnieniu.
Temat konkursu stał się wyzwaniem dla młodych ludzi. Starali się oni z zaan-gażowaniem i rzetelnością poznać i przybliżyć dzieje zapomnianych nekropoli katolickich, ewangelickich, żydowskich, a także mennonickich. W swoich tekstach uczniowie powoływali się na wspomnienia najstarszych mieszkańców odkrywając nawet takie miejsca, po których nie pozostał najmniejszy, materialny ślad minio-nych wielokulturowych społeczności.
Duże wrażenie na komisji wywoływały teksty opisujące dawne nekropolie zagubione w ostępach leśnych, w sąsiedztwie małych miejscowości czy przekształ-conych jak kirkut w Ciechocinku, w plac służący jako parking.
Troska o przywrócenie pamięci o zapomnianych miejscach pochówków, zadba-nia o nie tchnęła nadzieją na przyszłość. Tym bardziej, że za poglądami i słowami pojawiły się czyny, jak w przypadku cmentarza ewangelickiego w Trzebcinach, który został odremontowany podobnie jak trzy inne nekropolie, przez Stowarzyszenie na Rzecz Ocalenia Śladów Przeszłości w Gminie Cekcyn „Światło”.
Ta edycja Wojewódzkiego Konkursu Historycznego „Zabytki naszego regionu”
odzwierciedliła dużą potrzebę młodzieży do poznawania lokalnych dziejów i konieczność ratowania ginących zabytków. W tekstach przewijała się wielka tole-rancja w upamiętnieniu i zachowaniu cmentarzy ludzi innych narodowości i wyznań oraz w konkretnych propozycjach mających na celu zachowaniu pamięci o nich.
W III edycji konkursu udział wzięli uczniowie z 22. szkół, z takich miejscowo-ści jak: Bielice, Brodnicy, Chełmży, Ciechocinka, Golubia -Dobrzynia, Grudziądza, Izbicy Kujawskiej, Kcynii, Kowala, Lipna, Lubrańca, Nakła n/Notecią, Skępego, Strzelna, Torunia, Tucholi, Wąbrzeźna, Włocławka i Żnina. Łącznie napłynęło 81 prac.
Pierwszą nagrodę otrzymała Agata Konczal z Tucholi za pracę „Cmentarz ewan-gelicki w Trzebcinach”, w której uczennica zwróciła szczególną uwagę na zgodne współżycie społeczności ewangelickiej i katolickiej, w sercu Borów Tucholskich.
Na tle lokalnych niemieckich właścicieli tych ziem ukazała początki cmentarza i jego dalsze losy. Z dużą wrażliwością opisała pochówki młodych, nastoletnich żołnierzy niemieckich w końcowych dniach drugiej wojny światowej, późniejsze lata dewastacji i zapomnienia oraz pozytywne przemiany w świadomości lokal-nych mieszkańców. Budowa społeczeństwa obywatelskiego i liczne inicjatywy
195 Wojewódzki Konkurs Historyczny „Zabytki naszego regionu” (2005 ‑2013)
sprawiły, iż w 2006 r. stowarzyszenie „Światło” uporządkowało teren cmentarza w Trzebcinach, ogrodziło i zainstalowało dwujęzyczną tablicę pamiątkową wraz z sześciometrowym krzyżem. Na terenie gminy Cekcyn został utworzony szlak turystyczny „Śladami mniejszości wyznaniowych”, na trasie którego oprócz trzech innych cmentarzy znalazła się nekropolia w Trzebcinach.
Druga nagroda Michała Jankowskiego z Zespołu Szkół im. Kazimierza Wielkiego w Kowalu za pracę „Cmentarz ewangelicki w Chodczu na Kujawach”, wykazała dużą dociekliwość autora w badaniu genezy napływu kolonistów niemiec-kich na teren gminy Chodecz oraz początki i stan obecny tego cmentarza. Cennym elementem tej pracy były biogramy wielu postaci zasłużonych dla Chodcza, a także propozycje działań poprawiających stan zachowania cmentarza ewangelickiego wraz z informacjami na jego temat.
Kolejna trzecia nagroda przypadła Monice Kłosowskiej z I Liceum Ogólnokształcącego w Brodnicy za pracę „Cmentarz żydowski w Brodnicy”.
Zaprezentowana mało znana historia społeczności żydowskiej w Brodnicy została umiejętnie poparta materiałami źródłowymi i relacjami od nielicznych osób pamię-tających ich obecność w życiu miasta i lokalizację miejscowego kirkutu
Nagrodą specjalną Wojewódzkiego Kujawsko -Pomorskiego Konserwatora Zabytków wyróżniona została Żaneta Szlachcikowska z Grudziądza za pracę
„Cmentarz mennonicki w Dragaczu”.
Uroczyste wręczenie nagród połączone z koncertem solistów Wydziału Wokalnego Państwowego Zespołu Szkół Muzycznych w Bydgoszczy odbyło się 12 czerwca 2008 r. w pałacu w Ostromecku.
2008 r. IV edycja:
„Dawna architektura przemysłowa w województwie kujawsko -pomorskim”
Problematyka tak licznych do niedawna historycznych obiektów przemysło-wych w krajobrazie kulturowym województwa kujawsko -pomorskiego stała się inspiracją do ogłoszenia tematu IV edycji Wojewódzkiego Konkursu Historycznego
„Zabytki naszego regionu” pn. „Dawna architektura przemysłowa w województwie kujawsko -pomorskim”. Istotne przekształcenia i likwidacja wielu dużych zespołów fabrycznych oraz małych lokalnych zakładów sprawiła, że zmianom uległy też struk-tury społeczne wielu miejscowości z obszaru obecnego województwa. Tematem prac stały się między innymi nieliczne, do dziś zachowane wiatraki, młyny, kuźnie i cukrownie. Prezentowane były też nowe formy użytkowe ratujące architekturę przemysłową przed destrukcją bądź radykalną zmianą cennych form architekto-nicznych. Problematyka często związana z pracą zawodową dziadków i rodziców młodych badaczy historii sprawiła, że nadesłali oni 92 prace. Jury po dogłębnej ocenie walorów prac przyznało nagrody Marszałka Województwa -Pomorskiego. Pierwszą otrzymała Joanna Rudzka z Gimnazjum Prywatnego nr 1
196 Krzysztof Bartowski
im. Jadwigi Jałowiec w Lipnie za pracę „Ocalić od zapomnienia ... Historia młyna wietrznego z Wildna”. Ciekawy teks przedstawiał zawiłą drogę w dotarciu do wia-traka, który zmienił lokalizację i właściciela.
Kontakt laureatki z osobą, która z pasją odtwarza wszystkie mechanizmy i zna historię tego młyna wietrznego sprawił, iż powstała interesująca i wartościowa praca konkursowa. Zaprezentowany wiatrak typu paltrak przeniesiony został z Janiszewa do wsi Wildno na terenie gminy Chrostkowo, w powiecie lipnowskim.
Następna nagroda przyznana Fabianowi Markowskiemu z Zespołu Szkół Technicznych im. Ziemi Dobrzyńskiej w Lipnie za tekst „Młyn w Żuchowie” pre-zentujący mało znany młyn wodny. Również i w tej pracy potwierdzona została dociekliwość i skuteczność autora w dotarciu do malowniczo położonego młyna w Żuchowie, w gminie Skępe. Ten nieczynny obiekt stał się dla F. Markowskiego inspiracją do zaprezentowania szczegółowej koncepcji jego użytkowania jako obiektu o funkcjach ekspozycyjno -edukacyjnych.
Trzecia nagrodzona praca Ramony Musielskiej z Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych im. Jadwigi Dziubińskiej w Gąsawie „Dziś kuźnia w Wenecji jutro ... oberża Pod złotą podkową” ukazała jeden z kolejnych ginących zawo-dów, który podobnie jak w przypadku młynarza był kultywowany pokoleniowo.
Uczennica w sposób sugestywny i malowniczy, wręcz poetycki przedstawiła nową wizję dla tego obiektu. Jej praca otrzymała także nagrodę specjalną Wojewódzkiego Kujawsko -Pomorskiego Konserwatora Zabytków.
Czwarta edycja konkursu pomimo pewnych obaw, czy tematyka architektury przemysłowej znajdzie swój oddźwięk w pracach uczniów okazała się płonna.
W wielu pracach opisujących dawne obiekty przemysłowe znalazły się ciekawe propozycje na ich zagospodarowania. Przykładowo padła propozycja stworzenia w zbożowym silosie obserwatorium, a w dawnej tkalni księgarni z czytelnią. To tylko mały wycinek kreatywnej postawy młodzieży naszego województwa będącej rezultatem tego konkursu. Charakter tej edycji był powodem odpowiedniej oprawy dla uroczystego finału, który nastąpił w zabytkowym budynku dawnej przepom-powni Miejskich Wodociągów i Kanalizacji w Bydgoszczy.
2009 r. V edycja:
„Obiekty militarne i fortyfikacje w województwie kujawsko -pomorskim od pradziejów po wiek XX”
Temat konkursu w wyjątkowy sposób zainteresował młodzież, która z równą pasją prezentowała średniowieczne warownie jak i umocnienia z okresu drugiej wojny światowej. Uczniowie wykazali się dobrą znajomością najbliższego otocze-nia odtwarzając intrygujące dzieje, które zilustrowali samodzielnie wykonanymi fotografiami.
Do konkursu zgłosiła się bardzo liczna grupa młodzieży, zarówno z dużych, jak i małych ośrodków naszego województwa. Łącznie napłynęło 86 prac z 27 szkół.
197 Wojewódzki Konkurs Historyczny „Zabytki naszego regionu” (2005 ‑2013)
Tak wielkie zainteresowanie historią i kulturą regionu wśród młodych ludzi jest bardzo cenne i należy je pielęgnować.
Dla laureatów przyznane zostały nagrody Marszałka Województwa -Pomorskiego. Pierwszą nagrodę zdobyła ubiegłoroczna laureatka Joanna Rudzka, z Liceum Ogólnokształcącego Zespołu Szkół nr 1 w Lipnie za pracę „Ruiny zamku w Złotorii, w którym nadal straszy…”, drugą nagrodę otrzymała Katarzyna Barancewicz, z Zespołu Szkół im. Powstańców Wielkopolskich w Bielicach, za pracę „Niegdyś potrzebne, dziś zapomniane, czyli dawna linia obrony znad rzeki Panny”. Trzecia nagroda przyznana została Paulinie Wodzyńskiej, za pracę
„Zamek w Golubiu -Dobrzyniu” z Liceum Ogólnokształcącego im. Anny Wazówny w Golubiu -Dobrzyniu.
Nagrodę ufundowaną przez Sambora Gawińskiego Wojewódzkiego -Pomorskiego Konserwatora Zabytków otrzymał Mateusz Szaradowski z Włocławka za pracę „Niemieckie umocnienia polowe we wsi Świesz koło Radziejowa”.
Uroczyste rozstrzygnięcie konkursu i rozdanie nagród odbyło się 29 maja 2009 r.
w bydgoskiej Kawiarni Artystycznej „Węgliszek” przy Starym Rynku, a wystawa nagrodzonych prac fotograficznych zaprezentowana została w pobliskiej Galerii Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej Wojewódzkiego Ośrodka Kultury przy Starym Rynku w Bydgoszczy.
2010 r. VI edycja:
„Zabytkowy dom, zabytkowa kamienica”
Dzieje budynków i związanych z nimi osób były tematem VI edycji kon-kursu. Na konkurs napłynęło kilkadziesiąt prac. Młodzi ludzie zaprezentowali nie-kiedy zupełnie nieznane zabytki wykazując się ogromną wrażliwością i dbałością w poznawaniu lokalnej historii.
W swoich pracach opisali i zilustrowali fotografiami budynki znajdujące się między innymi w Golubiu -Dobrzyniu, Gąsawie, Rypinie, Włocławku, Lipnie, Kiełpinie, Grudziądzu, Toruniu i Bydgoszczy. Autorzy rozmawiali z mieszkańcami, korzystali z informacji uzyskanych w urzędach konserwatorskich oraz zamieścili wiele własnych spostrzeżeń, bowiem w większości pisali o domach i kamienicach, które nie były przedmiotem publikowanych opracowań.
Nagrody Marszałka Województwa Kujawsko -Pomorskiego wręczone zostały Dagnie Jurgielskiej za pracę „Golubska kamienica przy ulicy 17 Stycznia” z Zespołu Szkół nr 1 im. Anny Wazówny w Golubiu Dobrzyniu, Robertowi Małeckiemu za pracę „Czy tu byłeś Bonaparte? – czyli o tajemniczym domu w Gąsawie” z Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych im. Jadwigi Dziubińskiej w Gąsawie oraz Jakubowi Chróścielowi za pracę „XIX–wieczny spichlerz przy ulicy Stodólnej we Włocławku”
z II Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika we Włocławku.
Nagroda specjalna Kujawsko -Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków Sambora Gawińskiego przypadła Jakubowi Mirowskiemu z Zespołu
198 Krzysztof Bartowski
Szkół nr 1 im. Anny Wazówny w Golubiu -Dobrzyniu, za pracę „Dom pełen tajemnic”
opowiadającą o skromnym budynku przy ul. Kościuszki 14 w Golubiu -Dobrzyniu.
Uroczysty finał VI edycji konkursu odbył się 18 czerwca 2010 r. w Auli Copernicanum, w budynku Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, a uświetnił go koncert uczniów Państwowego Zespołu Szkół Muzycznych im.
Artura Rubinsteina w Bydgoszczy.
2011 r. VII edycja:
„Budynki użyteczności publicznej”
W dniu 15 czerwca 2011 r. uroczystym finałem zakończył się VI Wojewódzki Konkurs Historyczny „Zabytki naszego regionu”. Na miejsce finału wybrano uro-czy, renesansowy ratusz w Chełmnie, stanowiący siedzibę tamtejszego Muzeum Ziemi Chełmińskiej. Jego wybór miał związek z hasłem VII edycji konkursu, które brzmiało „Budynki użyteczności publicznej”, a dotyczyło cennych zabytkowych obiektów administracyjnych, szkolnych czy sądowych. Tematyka została podjęta przez kilkudziesięciu uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych z całego województwa.
Trzy nagrody główne, fundowane przez Marszałka Województwa -Pomorskiego, otrzymali następujący uczniowie: Sylwia Bartylak z Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych im. Jadwigi Dziubińskiej w Gąsawie, za pracę „Jak ocalić od zapomnienia Ochronkę w Marcinkowie Dolnym”, Marta Maciejewska z Zespołu Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im. Kazimierza Wielkiego w Kowalu, za pracę „Spichlerz – więzienie carskie we Włocławku przy ulicy Stodólnej” oraz Joanna Cisło z Liceum Ogólnokształcącego imienia Zygmunta Działowskiego w Wąbrzeźnie, za pracę „Liceum Ogólnokształcące imienia Zygmunta Działowskiego w Wąbrzeźnie”.
Nagroda specjalna Kujawsko -Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków przypadła Michalinie Krzyżanowskiej z Zespołu Szkół im. Powstańców Wielkopolskich w Bielicach za pracę „Co z tym dworcem?” (chodzi o dworzec kolejowy w Mogilnie).
Imprezę finałową w murach renesansowego ratusza w Chełmnie uświetnił kon-cert w wykonaniu artystów bydgoskiej Akademii Muzycznej, a następnie uczest-nicy VII finału zwiedzili bogate w zabytki Chełmno.
2012 r. VIII edycja:
„Pamiątka po prababci, pamiątka po pradziadku”
W gronie patronów po raz pierwszy znalazła się Anna Łukaszewska -Pomorska Kurator Oświaty.
W roku szkolnym 2011/2012, przed uczestnikami konkursu postawione zostało trudne zadanie zaprezentowania zabytków związanych z ich rodzinami, a temat