Prezentowany poradnik stanowi aktualizację i uzupełnie-nie publikacji wy danej w 1999 r. pt. „zasady sporządzania dokumentacji geologiczno-inżynierskich” (Bażyński i in., 1999) i w założeniu ma uzupełniać poradnik itB „Projekto-wanie geotechniczne według eurokodu 7” (wysokiński i in., 2011), w którym szczegółowo opisano wymagania normy Pn-en 1997-1 i 2.
jest kolejną pozycją z cyklu wydawniczego „zasady dokumentowania warunków geologiczno-inżynierskich”
wzbogacającą zbiór publikacji książkowych w zakresie do-kumentowania, rozpoznania i badań podłoża gruntowego (http://geoportal.pgi.gov.pl/atlasy_gi/publikacje). Pozycja ta jest adresowana do szerokiego grona odbiorców, przede wszystkim do geologów inżynierskich, geotechników, inży-nierów budownictwa, projektantów, inwestorów oraz przed-stawicieli administracji geologicznej.
Poradnik jest podsumowaniem kilkudziesięciu lat pracy geologów przy dokumentowaniu geologiczno-inżynierskim i badaniach podłoża gruntowego. wskazuje nowe kierunki i wymagania dotyczące dokumentowania w zakresie jakości i optymalizacji badań oraz bezpieczeństwa obiektów budow-lanych, takich jak: autostrady, drogi ekspresowe, linie kole-jowe, wały przeciwpowodziowe, elektrownie, składowiska odpadów, obiekty podziemne i inne.
został on opracowany w celu wdrożenia do procesu do-kumentowania geologiczno-inżynierskiego dobrych praktyk oraz zasad i reguł wynikających z eurokodu 7 (zbiór norm Pn-en 1997-1 i Pn-en 1997-2), ponieważ podstawą projek-towania obiektów budowlanych zgodnie z eurokodem 7 jest rozpoznanie i badania podłoża gruntowego, w tym badania geo logiczno-inżynierskie.
eurokod 7 to zharmonizowana norma polska, w której wymaga się indywidualnego podejścia do każdego problemu inżynierskiego, jak również wiedzy z zakresu mechaniki grun-tów, geomechaniki, geologii oraz doświadczenia w wy ko-nywaniu zintegrowanych badań podłoża (Mayne, 2006).
zintegrowane badania podłoża polegają na wykonaniu wierceń, sondowań, badań geofizycznych, pomiarów tele-detekcyjnych i analiz laboratoryjnych. Są podstawą do wy-konania charakterystyki i oceny właściwości fizyczno- -mechanicznych gruntów i skał występujących w podłożu, a w efekcie prowadzą do opracowania modelu geologicznego.
Model geologiczny jest elementem dokumentacji geo-logiczno-inżynierskiej (dgi) i dokumentacji badań podłoża (gir – Ground Investigation Report) oraz stanowi podstawę do opracowania modelu geotechnicznego w projekcie
geo-technicznym (gdr – Geotechnical design Report). w dwóch ostatnich opracowaniach przyjęto skróty anglojęzyczne, zgod-nie z eurokodem 7.
Poradnik podzielono na dziewięć głównych rozdziałów.
Pierwsze dwa rozdziały odnoszą się do zagadnień formalno-prawnych oraz podstawowych założeń procesu dokumento-wania geologiczno- inżynierskiego. rozdział trzeci dotyczy gromadzenia i analizy materiałów archiwalnych oraz przed-stawia ogólny podział Polski na regiony geologiczno-inży-nierskie. rozdział czwarty porusza zagadnienia projektowa-nia badań podłoża gruntowego z uwzględnieniem celu jakiemu mają służyć (badania na potrzeby planowania prze-strzennego, posadawiania obiektów budowlanych itd.) oraz specyfiki dokumentowanego terenu (np. obszary: krasowe, osuwiskowe, morskie itd.). rozdziały piąty i szósty dotyczą odpowiednio metod badań polowych i laboratoryjnych.
w zakresie badań terenowych omówiono nowoczesne meto-dy wierceń, sondowań meto-dynamicznych i statycznych oraz spo-soby pobierania odpowiedniej jakości próbek gruntów i skał.
omówiono też nowe metody badań nieinwazyjnych (jak geo-fizyka inżynierska czy teledetekcja) oraz wykonywania po-miarów geodezyjnych. w rozdziale szóstym szczegółowo przedstawiono metody badań laboratoryjnych gruntów i skał, obejmujące badania właściwości fizycznych, mechanicznych, filtracyjnych i termicznych. omówiono także nową klasyfi-kację gruntów i skał zgodną z eurokodem 7. w następnym rozdziale (siódmym) zaprezentowano zagadnienia związane z tworzeniem modelu geologicznego i jego uszczegóławia-niem wraz z postępem procesu inwestycyjnego. rozdział ósmy stanowi natomiast zbiór zaleceń do sporządzania opra-cowań tekstowych wraz z załącznikami (projekty robót, do-kumentacje, raporty i in.). w rozdziale dziewiątym wprowa-dzono nowe, coraz częściej pojawiające się w geologii inżynierskiej, zagadnienia z zakresu giS (Geographical In-formation systems – systemów informacji przestrzennej) i BiM (building Information modelling – modelowania in-formacji o budynku).
w zamierzeniu poradnik „zasady dokumentowania geo-logiczno-inżynierskiego” ma służyć jako podręczna i prak-tyczna baza wiedzy oraz stanowić punkt wyjścia do korzy-stania z bardziej szczegółowych i specjalistycznych publikacji z zakresu geologii inżynierskiej.
opracowanie to wykonano w celu zebrania zasad i reguł w zakresie rozpoznania i badania podłoża gruntowego po danych w eurokodzie 7, innych normach oraz w litera-turze branżowej, a także wynikających z przepisów prawa,
doświadczenia i dobrych praktyk, na potrzeby poprawy jakości i dostosowania procesu dokumentowania geologiczno-inży-nierskiego do wymagań eurokodu 7 w warunkach krajowych.
według eurokodu 7 wymaga się właściwego zaprojekto-wania, wykonania, interpretacji oraz oceny wyników badań polowych i laboratoryjnych. Praktyka krajowa wskazuje, że rozpoznanie i badania podłoża są ograniczane do minimum, a dokumentatorzy opierają się głównie na danych archiwal-nych i korelacjach podaarchiwal-nych w wycofaarchiwal-nych normach.
krajowe podstawy prawne dokumentowania geologiczno--inżynierskiego oraz inne przepisy dotyczące badań podłoża nie nakładają obowiązku prowadzenia badań geologiczno--inżynierskich czy też geotechnicznych. Prawo budowlane wskazuje tylko na potrzebę ich wykonywania. wyjątek sta-nowią akty prawne dotyczące obiektów energetyki jądrowej, które zawierają obowiązek wykonywania badań geologiczno--inżynierskich.
z uwagi na brak obowiązku wykonywania badań podłoża często są one marginalizowane, a środki finansowe przezna-czone na ich realizację niskie. Mały budżet przeznaczony na badania bardzo często prowadzi do zaniżania ich zakresu oraz ma wpływ na jakość dokumentacji geologiczno-inżynierskich.
ten sam problem dotyczy badań geotechnicznych, które są wykonywane na podstawie Prawa budowlanego.
w warunkach krajowych dokumentacja geologiczno- -inżynierska jest zazwyczaj tworzona na etapie projektu budowlanego. natomiast największą ilość danych o terenie inwestycji i o obszarach sąsiadujących, w tym przede wszyst-kim danych geologiczno-inżynierskich, powinno się zebrać na etapie badań wstępnych – faza początkowa – studium wykonalności i koncepcja programowa.
na podkreślenie zasługuje fakt, że na każdym etapie re-alizacji inwestycji są potrzebne dane geologiczne, a im więcej wiemy o warunkach geologicznych na początku procesu, tym bezpieczniej i ekonomiczniej może być zaprojektowana i zre-alizowana inwestycja.
opracowanie zasad dokumentowania i dobrych praktyk w omawianym zakresie w perspektywie czasu wpłynie na poprawę jakości badań oraz na ich dostosowanie do rozwią-zywania problemów geologicznych i optymalizacji rozwiązań inżynierskich.
w dobie ciągle zamieniających się przepisów, harmoniza-cji norm polskich z europejskimi i stosowania nowoczesnych technik badawczych należy wymagać od dokumentatorów podnoszenia kwalifikacji oraz uzupełniania ogólno-geologicznej i specjalistycznej wiedzy z zakresu mechaniki gruntów i geomechaniki. aby uniknąć nieumiejętnej interpre-tacji modelu geologicznego należy zadbać o stałe przekazy-wanie doświadczenia i wiedzy geologicznej kolejnym poko-leniom geologów.
istotne w procesie dokumentowania jest stosowanie aktu-alnych norm, co ułatwia pracę dokumentatora oraz umożliwia weryfikację i porównywalność wyników. co ważne, nie wszystkie obszary badań zostały znormalizowane, jak np.:
podziemne składowanie i magazynowanie, geotermia, zaawan-sowane metody badań laboratoryjnych i polowych (zwłaszcza z zastosowaniem geofizyki) oraz metody eksperymentalne.
z poruszonymi zagadnieniami wiąże się problem etyki i odpowiedzialności zawodowej. z doświadczenia wynika, że główne nieprawidłowości obserwowane w dokumento-waniu to:
– ograniczanie zakresu badań geologiczno-inżynierskich oraz badań podłoża gruntowego;
– wykonywanie dokumentacji geologiczno-inżynierskich wyłącznie na podstawie danych archiwalnych z dokumen-tacji badań podłoża;
– niska jakość wierceń;
– nieprzestrzeganie zasad dotyczących pomiarów hydro-geologicznych oraz lokalizacji punktów dokumentacyjnych;
– ograniczanie zakresu badań laboratoryjnych do cech fizycznych;
– niewłaściwe dobieranie metod badań do warunków gruntowych;
– wyznaczanie parametrów fizyczno-mechanicznych na podstawie normy Pn-B-03020;
– obniżenie poziomu wiedzy geologicznej, doświadczenia i umiejętności geologów – dokumentatorów;
– powszechne powielanie treści, co wpływa na obniżanie jakości dokumentacji oraz rozwiązań interpretacyjnych;
– brak wpływu dokumentatora na zakres i metodykę wy-konywania badań geologiczno-inżynierskich.
wymieniona lista nie wyczerpuje wszystkich problemów w dokumentowaniu geologiczno-inżynierskim. nieprawidło-wości te często prowadzą do zaniedbań i rutynowego podej-ścia do omawianego dokumentowania i wykonywania badań podłoża, zwłaszcza na etapie wstępnym i do celów projekto-wych, czego efektem jest coraz więcej problemów podczas budowy i eksploatacji obiektów budowlanych oraz w plano-waniu przestrzennym.
w poradniku „zasady dokumentowania geologiczno- -inżynierskiego” w kolejnych rozdziałach podjęto próbę odpowiedzi na wyzwania stawiane dokumentatorom w pro-cesie dokumentowania badań geologiczno-inżynierskich w warunkach krajowych, a także próbę wdrożenia do prakty-ki dokumentowania najważniejszych zasad i reguł wynikają-cych z eurokodu 7, tak żeby wykonywane dokumentacje spełniały podstawowe wymagania i odznaczały się coraz wyższą jakością.
Publikacja stanowi zbiór zasad rozumianych jako sposób postępowania przy dokumentowaniu geologiczno-inżynier-skim, który został ustalony na podstawie przepisów prawa, norm i doświadczeń. dokumentowanie geologiczno-inżynier-skie zostało zdefiniowane jako proces złożony z ośmiu faz prac dokumentacyjnych:
1. zebranie i analiza informacji archiwalnych o terenie;
2. projektowanie badań terenowych i laboratoryjnych;
3. wykonywanie badań terenowych i laboratoryjnych;
4. gromadzenie wyników badań;
5. przetwarzanie, interpretowanie i analizowanie wyników badań;
6. ocena wyników badań;
7. przedstawienie wyników badań;
8. archiwizacja wyników badań.
Wprowadzenie 9
Są one elementem każdego etapu badań i procesu inwesty-cyjnego. zasady prezentowane w niniejszej publikacji są przed-stawione w nawiązaniu do prawa krajowego i norm – przede wszystkim eurokodu 7.
w publikacji podkreślono, że dokumentator powinien po-siadać odpowiednią wiedzę, doświadczenie i kwalifikacje.
zaakcentowano co jest zasadne w dokumentowaniu geo-logiczno-inżynierskim na każdym etapie i w każdej fazie do-kumentowania.
cały proces dokumentowania opisano w sposób umożli-wiający opracowanie dokumentacji zawierających informację
o terenie, budowie geologicznej, otaczającym środowisku oraz o zmianach, które mogą nastąpić podczas realizacji i eksploatacji obiektu budowlanego.
„zasady...” stanowią kompendium podstawowej wiedzy dotyczącej dokumentowania na podstawie wymagań euro-kodu 7, w szczególności w zakresie normy Pn-en 1997-2.
w książce nie poruszono natomiast szczegółowych aspektów dokumentowania geologiczno-inżynierskiego oraz nie za-mieszczono przepisu zawierającego rozwiązania problemów z nim związanych.
Geologia inżynierska to dziedzina geologii, która zajmuje się zarówno badaniami, studiami oraz rozwiązywaniem inżynierskich i środowiskowych problemów, powstających jako rezultat wza-jemnego oddziaływania podłoża gruntowego i obiektu budowla-nego (w szerszym ujęciu sposobu zagospodarowania terenu), jak również przewidywaniem odpowiednich środków i sposobów zapobiegania zagrożeniom geologicznym, w tym na obszarach działalności górniczej (www.iaeg.info zmodyfikowana).
Geotechnika jest nauką o pracy i badaniach ośrodka grun-towego wykorzystywaną do celów projektowania i wykonaw-stwa budowli ziemnych i podziemnych oraz fundamentów budynków i nawierzchni drogowych. Jest jednocześnie nauką i sztuką, gdyż z jednej strony ocenia podłoże gruntowe pod względem nośności i odkształcalności z uwzględnieniem me-chaniki gruntów, a z drugiej strony wybiera z wielu możliwych sposobów posadowienia, najbardziej ekonomiczne i bezpiecz-ne rozwiązanie (Wiłun, 2003).
Geologia inżynierska i geotechnika pozwalają na ocenę pod-łoża budowlanego, przede wszystkim z punktu widzenia przy-rodniczego i technicznego (Plewa, 1999). W ramach geologii dostarcza się danych geologiczno-inżynierskich do projekto-wania, wykonawstwa, monitoringu oraz eksploatacji obiektów inżynierskich. Podaje się także zalecenia geologiczne do reali-zacji konkretnych rozwiązań technicznych w udokumentowa-nych warunkach gruntowych, prognozuje się również zmiany właściwości i parametrów, jakie w środowisku naturalnym mogą wystąpić pod wpływem budowli.
Zagadnieniami środowiska geologicznego i geologiczno--inżynierskiego zajmował się Kowalski (1988), którego po-gląd dostosowano do obecnego stanu wiedzy i doświadczenia.
Obiektem badań geologii jest środowisko geologiczne.
Pod tym pojęciem rozumie się skorupę ziemską wraz z wpły-wającymi na nią czynnikami atmo-, hydro-, i biosfery oraz czynnikami wewnątrz- i podskorupowymi (Kowalski, 1988).
Geologia inżynierska zajmuje się środowiskiem geologiczno--inżynierskim, rozumianym jako część środowiska geologicz-nego, która może się zmienić lub zmienia się pod wpływem obiektu budowlanego lub w szerszym ujęciu sposobu zago-spodarowania terenu, i jednocześnie wpłynie na obiekt bu-dowlany lub sposób zagospodarowania terenu.
Środowisko geologiczno-inżynierskie jest wyznaczane przez dwie strefy:
– stwierdzonego lub przewidywanego wpływu działalności człowieka na środowisko geologiczne – jest to strefa od-działywań inżynierskich;
– stwierdzonego lub przewidywanego wpływu środowiska geologicznego na obiekty i procesy wywołane działalnością człowieka – jest to strefa oddziaływań geologicznych.
Wyznaczenie pierwszej strefy oddziaływań wymaga zna-jomości sposobu zagospodarowania terenu, rodzaju i sposobu posadowienia obiektu budowlanego oraz głębokości zmian w środowisku geologicznym powstających na skutek posado-wienia i eksploatacji obiektu budowlanego lub zagospodaro-wania terenu. Druga strefa oddziaływań wymaga rozpoznania środowiska geologicznego na większych obszarach tak, żeby stwierdzić, czy zachodzące w sąsiedztwie procesy i zjawiska geologiczne będą miały wpływ na obiekt budowlany lub za-gospodarowanie terenu. Strefy oddziaływań mogą się pokry-wać, jednak często, zwłaszcza w warunkach skomplikowanej budowy geologicznej przy wymagających obiektach budow-lanych, wzajemne położenie tych stref może być różne, np.
rozwijające się pustki krasowe, obszary ruchów masowych, trzęsienia ziemi, działalność górnicza.
Zasięg strefy oddziaływań inżynierskich zależy od głęboko-ści, do której jest prowadzona działalność człowieka (rys. 1).
Strefa ta mieści się w granicach od powierzchni terenu do ponad 2500 m, a w przypadku wiertnictwa – do głęb. ponad 12 000 m.
Fundamenty obiektów mieszkalnych sięgają kilku metrów w przypadku posadowień bezpośrednich lub kilkudziesięciu metrów w przypadku posadowień pośrednich, tunele 50–200 m, zaś ma-gazyny i składowiska podziemne od 300 do ponad 2500 m.
Obiekty te mogą być budowane w tym samym miejscu, ale na rożnych głębokościach, co może prowadzić do nakładania się stref odziaływań od wielu obiektów budowlanych lub sposobów zagospodarowania terenu.
Rozpoznanie środowiska geologiczno-inżynierskiego na-stępuje na podstawie badań podłoża gruntowego w wyniku prac dokumentacyjnych
Dokumentowanie można definiować wieloznacznie (Ko-walski, 1988):
– jako zespół czynności, polegający na gromadzeniu, opra-cowywaniu i rozpowszechnianiu dokumentacji zgodnie z określonymi potrzebami;
– jako zbiór lub spis dokumentów;
– jako wiedza o teoretycznych podstawach i metodach gro-madzenia dokumentacji.
Na potrzeby niniejszej publikacji dokumentowanie zosta-ło zdefiniowane, jako prowadzony w określonym celu sposób postępowania, ustalony na podstawie przepisów prawa, norm i doświadczeń polegający na:
Podstawy formalnoprawne dokumentowania 11
– zebraniu dostępnych informacji o terenie i jego podłożu gruntowym;
– projektowaniu i wykonywaniu badań terenowych i labo-ratoryjnych;
– przetwarzaniu, interpretowaniu, analizie i ocenie wyni-ków badań;
– przedstawianiu wyników badań w określonej formie;
– gromadzeniu i archiwizowaniu wyników badań.
Jeżeli dokumentowanie dotyczy środowiska geologiczno--inżynierskiego i rozpoznania strefy istniejących i potencja-nych oddziaływań inżynierskich i geologiczpotencja-nych to mówi się o dokumentowaniu geologiczno-inżynierskim.
Gdy zaś dokumentowanie dotyczy środowiska geologiczno--inżynierskiego i rozpoznania strefy oddziaływań tylko inży-nierskich to mówi się o dokumentowaniu geotechnicznym.
Badania podłoża gruntowego to zespół czynności tereno-wych, laboratoryjnych i kameralnych wykonywanych w okre-ślonym celu na podstawie programu/projektu badań na różnych etapach procesu inwestycyjnego. Badania podłoża gruntowego powinny obejmować badania polowe, badania laboratoryjne,
dodatkowe prace kameralne oraz kontrolę i monitoring tam, gdzie to jest potrzebne (PN-EN 1997-2).
Podłoże gruntowe (budowlane) to strefa gruntów i skał współpracująca z obiektem budowlanym. W strefie tej właści-wości gruntów i skał mają wpływ na projektowane, wykony-wane lub eksploatowykony-wane obiekty budowlane (Glazer, Mali-nowski, 1991 zmodyfikowane).
2.1. PODStaWy FORMalNOPRaWNE DOKuMENtOWaNia
W warunkach krajowych zagadnienia dotyczące doku-mentowania regulują obecnie ustawy (rys. 2):
– Prawo geologiczne i górnicze (Dz.u. 2017 poz. 2126);
– Prawo budowlane (Dz.u. 2017 poz. 1332) i związane z nimi rozporządzenia:
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18 listopa-da 2016 r. w sprawie dokumentacji hydrogeologicznej i dokumentacji geologiczno-inżynierskiej (Dz.u. 2016 poz. 2033);
Rys. 1. Sposoby wykorzystania górotworu przez człowieka w zależności od głębokości (Kowalski, 1988; Evans i in., 2009, zmodyfikowane przez Przybycina i in., 2011)
• Rozporządzenie Ministra transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 r. w spra-wie ustalania geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych (Dz.u. 2012 poz. 463);
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2011 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczą-cych projektów robót geologicznych, w tym robót, któ-rych wykonywanie wymaga uzyskania koncesji (Dz.u.
Nr 288 poz. 1696);
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 lipca 2015 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegó-łowych wymagań dotyczących projektów robót geolo-gicznych, w tym robót, których wykonywanie wymaga uzyskania koncesji (Dz.u. 2015 poz. 964).
Wybór trybu postępowania prawnego zależy od celu ba-dań, etapu realizacji inwestycji, stopnia skomplikowania wa-runków gruntowych oraz kategorii geotechnicznej obiektu budowlanego.
Zgodnie z informacją podaną w rozdz. 1, dokumentowanie geologiczno-inżynierskie prowadzi się zgodnie z zapisami usta-wy Prawo geologiczne i górnicze (Dz.u. 2017 poz. 2126), na-tomiast dokumentowanie geotechniczne zgodnie z ustawą Prawo budowlane (Dz.u. 2017 poz. 1332) (rys. 3).
Praktyka dokumentowania wskazuje, że badania podłoża gruntowego coraz częściej wykonuje się również na podstawie Prawa ochrony środowiska (Dz.u. 2017 poz. 519) na potrzeby opracowań ekofizjograficznych (Dz.u. 2002 poz 155) lub do celów opracowania raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko (Dz.u. 2016 poz. 353) (rys. 2).
Zgodnie z art. 156 i art. 161 ustawy Prawo geologiczne i górnicze w celu sporządzenia dokumentacji geologiczno--inżynierskiej konieczne jest przygotowanie i zatwierdzenie projektu robót geologicznych przez odpowiedni organ admi-nistracji geologicznej (Dz.u. 2017 poz. 2126).
Właściwy organ administracji geologicznej odmawia za-twierdzenia projektu robót geologicznych (art. 80 ust. 7) jeżeli:
– projektowane roboty naruszyłyby wymagania ochrony środowiska;
– projekt robót geologicznych nie odpowiada wymaganiom prawa;
Przed przystąpieniem do opracowania projektu robót geo-logicznych, w dostosowaniu do wielkości terenu objętego projektowaną inwestycją, konieczne jest:
• zebranie i przeanalizowanie dostępnych danych i opra-cowań geologicznych o rozpatrywanym terenie;
• analiza map: geomorfologicznych, geologicznych, hydrogeologicznych, geośrodowiskowych, numerycz-nego modelu terenu i in.;
• wizja terenu i wywiad z mieszkańcami w celu zebrania lub uszczegółowienia danych o możliwości lokalizacji punktów badawczych, lokalizacji naziemnej i podziemnej infrastruktury technicznej, występowaniu zagrożeń od wód powierzchniowych i podziemnych i innych.
W projekcie, w dostosowaniu do terenu zamierzonych robót geologicznych, zgodnie z zaleceniami rozporządzenia
USTAWA z dnia 7 lipca 1994 r.
PRAWO BUDOWLANE USTAWA z dnia 9 czerwca 2011 r.
PRAWO GEOLOGICZNE I GÓRNICZE
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA TRANSPORTU, BUDOWNICTWA I GOSPODARKI MORSKIEJ
z dnia 25 kwietnia 2012 r.
w sprawie ustalania geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych ROZPORZĄDZENIE MINISTRA
ŚRODOWISKA z dnia 9 maja 2014 r.
w sprawie dokumentacji hydrogeologicznej i geologiczno-inżynierskiej
DOKUMENTOWANIE GEOLOGICZNO--INŻYNIERSKIE + ciepło ziemi
DOKUMENTOWANIE GEOTECHNICZNE
<=
USTAWA z dnia 27 kwietnia 2001 r.
PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA
USTAWA z dnia 3 października 2008 r.
o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na
środowisko
RAPORT O ODDZIAŁYWANIU PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO USTAWA z dnia 27 kwietnia 2001 r.
PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w sprawie opracowań
ekofizjograficznych
OPRACOWANIE EKOFIZJOGRAFICZNE
< <
Rys. 2. Podstawy formalnoprawne dokumentowania
Rys. 3. Formy prezentacji wyników badań podłoża gruntowego
Podstawy formalnoprawne dokumentowania 13
(Dz.u. 2011 Nr 288 poz. 1696, Dz.u. 2015 poz. 964) w szcze-gólności należy podać:
– przewidywane profile geologiczne projektowanych otworów wiertniczych, przewidywaną konstrukcję pro-jektowanych otworów wiertniczych lub wyrobisk, opis opróbowania otworów wiertniczych lub wyrobisk, w tym sposób pobierania próbek geologicznych, zakres, ilość i wielkość przewidywanych do pobrania próbek geologicznych oraz opis i uzasadnienie zakresu badań laboratoryjnych (paragraf 1 ust. 2, pkt. 3 i 4 – Dz.u.
2015 poz. 964);
– do części graficznej dołączyć – „przewidywane profile geologiczne i techniczne (konstrukcja otworu) projekto-wanych otworów wiertniczych lub wyrobisk, wraz ze wskazaniem przewidywanej lokalizacji miejsc opróbo-wania” (paragraf 1 ust. 3 pkt. 3 – Dz.u. 2015 poz. 964).
Dokumentację geologiczno-inżynierską sporządza się w celu określenia warunków geologiczno-inżynierskich, a jej zawartość podaje rozporządzenie o dokumentacji hydroge-ologicznej i dokumentacji geologiczno-inżynierskiej (Dz.u.
2016 poz. 2033).
Zgodnie z Prawem budowlanym (Dz.u. 2017 poz. 1332) badania podłoża gruntowego są nieobowiązkowe. ustawa Prawo budowlane w art. 34 ust. 3. pkt. 4 wskazuje tylko, że projekt budowlany może zawierać, w zależności od potrzeb, wyniki badań geologiczno-inżynierskich oraz geotechniczne warunki posadowienia obiektów budowlanych.
ustawa Prawo budowlane (Dz.u. 2017 poz. 1332) przy-wołuje rozporządzenie Ministra transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budow-lanych (Dz.u. 2012 poz. 463). Na podstawie zapisów tego rozporządzenia geotechniczne warunki posadawiania przed-stawia się w formie:
– opinii geotechnicznej;
– dokumentacji badań podłoża gruntowego;
– projektu geotechnicznego.
Krajowe przepisy prawne dotyczące dokumentowania są niespójne w zakresie jednoznacznego określenia różnicy mię-dzy dokumentacją geologiczno-inżynierską, a dokumentacją badań podłoża gruntowego. W praktyce, zakres wykonanych opracowań, jest bardzo zbliżony.
2.1.1. Stopień skomplikowania warunków gruntowych i kategoria geotechniczna
Określenie kategorii geotechnicznej obiektu budowlanego podane w normie PN-EN 1997-1 jest prawnie ujęte w Roz-porządzeniu Ministra transportu, Budownictwa i Gospodar-ki MorsGospodar-kiej z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie ustalania geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budow-lanych (Dz.u. 2012 poz. 463).
Kategorię geotechniczną określa się w zależności od stop-nia skomplikowastop-nia warunków gruntowych oraz konstrukcji obiektu budowlanego.
Stopień skomplikowania warunków gruntowych uzależ-niony jest od trzech czynników: ułożenia i wykształcenia warstw gruntów w podłożu, położenia zwierciadła wody gruntowej oraz możliwości wystąpienia niekorzystnych pro-cesów i zjawisk geologicznych (tab. 1). Warunki gruntowe dzieli się na:
– proste;
– złożone;
– skomplikowane.
Kategoria geotechniczna obiektu budowlanego to „...ka-tegoria zagrożenia bezpieczeństwa obiektu wynikająca ze stopnia skomplikowania projektowanej konstrukcji, jej fun-damentów i oddziaływań oraz warunków geotechnicznych,
Tabela 1 Ocena stopnia skomplikowania warunków gruntowych (Dz.U. 2012 poz. 463)
Warunki Stopień
skomplikowania Gruntowe Wodne Niekorzystne procesy
i zjawiska geologiczne
Proste
– jednorodne
– w warstwach zalegających poziomo
– w warstwach zalegających poziomo