W odniesieniu do Działania 4 przyjęto osiem rozporządzeń, z których tylko jedno odnosiło się do wzoru wniosków:
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 lipca 2004 r. w sprawie szczegó-łowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na wspieranie przedsięwzięć rolnośrodowiskowych i poprawy dobrostanu zwierząt objętej planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz. U. z 2004 r. Nr 174, poz. 1809);
• Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 sierpnia 2004 r.
w sprawie wzorów wniosków o przyznanie płatności z tytułu realizacji przedsięwzięć rolnośrodowiskowych i poprawy dobrostanu zwierząt (Dz. U.
z 2004 r. Nr 181, poz. 1878);
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 września 2004 r. zmieniające roz-porządzenie w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na wspieranie przedsięwzięć rolnośrodowiskowych i poprawy
dobrostanu zwierząt objętej planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz. U. z 2004 r.
Nr 213, poz. 2160);
• Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 stycznia 2005 r. zmieniające roz-porządzenie w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na wspieranie przedsięwzięć rolnośrodowiskowych i poprawy dobrostanu zwierząt objętej planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz. U. z 2005 r.
Nr 22, poz. 179);
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 czerwca 2005 r. zmieniające roz-porządzenie w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na wspieranie przedsięwzięć rolnośrodowiskowych i poprawy dobrostanu zwierząt objętej planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz. U. z 2005 r.
Nr 131, poz. 1095);
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 25 kwietnia 2006 r. zmieniające roz-porządzenie w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy na przedsięwzięcia rolnośrodowiskowe i poprawy dobrostanu zwierząt obję-tej planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz. U. z 2006 r. Nr 75, poz. 521);
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 marca 2007 r. zmieniające rozpo-rządzenie w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na wspieranie przedsięwzięć rolnośrodowiskowych i poprawy dobrostanu zwierząt objętej planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz. U. z 2007 r.
Nr 46, poz. 302);
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 października 2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na wspieranie przedsięwzięć rolnośrodowiskowych i poprawy do-brostanu zwierząt objętej planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz. U. z 2008 r.
Nr 190, poz. 1160).
Pierwsze rozporządzenie zmieniające szczegółowe warunki i tryb udzie-lania pomocy finansowej w ramach Działania 4 uchwalona już w dwa miesiące po pierwotnym rozporządzeniu w tej sprawie. Zmiana ograniczała się jedynie do wprowadzenia dodatkowego paragrafu dotyczącego rolnictwa ekologicznego.
Kolejna regulacja, przyjęta po ok. 4 miesiącach od poprzedniej, wprowa-dzała znacznie więcej zmian, z których wiele oznaczało zaostrzenie kryteriów realizacji poszczególnych pakietów przewidzianych w tym działaniu. Dla przy-kładu, znacząco rozszerzono zakres wymogów, które musiał spełniać plan dzia-łalności rolnośrodowiskowej, co skutkowało wzrostem poziom kosztów trans-akcyjnych po obu stronach umowy oraz ograniczeniem dostępności wsparcia.
Dokonano również zmian w załączniku nr 1 do rozporządzenia. Wprowadzone
zmiany w znacznym stopniu ograniczyły się do niewielkich uzupełnień uszcze-góławiających zadania realizowane w ramach pakietów lub wariantów. Poza zmianami w dotychczasowych regulacjach dotyczących tego działania określono także rozwiązania dotyczące bieżących spraw, jak chociażby kwestii wynikłej w związku z nieposiadaniem przez ARiMR akredytacji w zakresie zadania wspieranie przedsięwzięć rolnośrodowiskowych i poprawy dobrostanu zwierząt – pakiet rolnictwo ekologiczne. Na mocy tego rozporządzenia usankcjonowano odroczenie decyzji dotyczących wniosków odnoszących się do tego pakietu do czasu uzyskania akredytacji.
Następna zmiana rozporządzania nastąpiła w czerwcu 2005 roku i wpro-wadzała szereg zmian uszczegóławiających i upraszczających poprzednie zapisy.
Jedną ze zmian było rozszerzenie możliwości realizacji na małych działkach pakie-tów: utrzymanie łąk ekstensywnych oraz utrzymanie pastwisk ekstensywnych.
Kolejne rozporządzenie zostało przyjęte w kwietniu 2006 roku. Wprowa-dzono różnego rodzaju zmiany. W niektórych przypadkach rozszerzono obszar, na którym możliwa była realizacja poszczególnych pakietów tego działania.
Za istotną zmianę należy uznać uchylenie ust. 4 w § 6 o treści: „W poszczegól-nych województwach program rolnośrodowiskowy może być realizowany w strefach priorytetowych w ramach limitu powierzchni użytków rolnych okre-ślonego w załączniku nr 2 do rozporządzenia”. Usunięcie tego zapisu zwiększało prawdopodobieństwo pełnego wykorzystania planowanej kwoty wsparcia dzięki możliwości przesuwania środków pomiędzy województwami.
Część zmian określonych w tym rozporządzeniu dotyczyła bieżącego roku i określała harmonogram realizacji działania. Co ciekawe, w § 3. określono, iż
„przepis § 9 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia wymienionego w § 1 w brzmieniu nadanym niniejszym rozporządzeniem stosuje się do spraw wszczętych od dnia 1 marca 2006 r.”, czyli zezwolono na działanie prawa wstecz. Należy przy tym dodać, że zmiana w § 9, o której mowa rozszerzała obszar, na którym możliwe było uzyskanie 120% stawki podstawowej.
Następną zmianę rozporządzenia dotyczącego Działania 4 przyjęto w marcu 2007 roku. Większość nowych zapisów miała charakter redakcyjny lub uszcze-góławiający ich dotychczasową treść i nie wpływała znacząco na funkcjonowa-nie mechanizmów wsparcia.
Ostatnia zmiana została wprowadzona 21 października 2008 r. Jej głów-nym celem było dostosowanie zapisów regulacji do zmian w innych aktach prawnych, a zwłaszcza do ustawy z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawoże-niu (Dz. U. Nr 147, poz. 1033). W związku z tym wprowadzono liczne zmiany
dotyczące zasad zwykłej dobrej praktyki rolnej (ZDPR) w zakresie stosowania i przechowywania nawozów. Co więcej, z uwagi na zmiany regulacji dotyczą-cych płatności ONW dodano załącznik obejmujący zasady ZDPR. Określono również sposób postępowania w przypadku śmierci beneficjenta tego działania.
Podobne zapisy pojawiły się znacznie wcześniej w regulacjach dotyczących innych działań, dlatego trudno zrozumieć powód tak późnego uwzględnienia takiej sytuacji w odniesieniu do Działania 4. W przypadku tego rozporządzenia dostępny jest również jego projekt przygotowany przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Dokument ten zawiera również uzasadnienie oraz ocenę skut-ków regulacji (OSR). Niestety OSR jest bardzo lakoniczna i nie pokazuje, jaki będzie wpływ nowego rozporządzenia na podmioty, których ono dotyczy, czyli producentów rolnych i ARiMR.
Biorąc pod uwagę fakt, iż Działanie 4 dotyczyło najbardziej skomplikowa-nego i złożoskomplikowa-nego instrumentu wsparcia zawierającego szereg pakietów i warian-tów liczbę i zakres wprowadzonych zmian należy uznać za niewielkie. System wdrażania tego działania wyznaczony ramami pierwotnego rozporządzenia można tym samym określić jako stabilny.