Wybór roślin

kazuie dowodnie, iak wielką obfitość mamy p o i ręką roślin kraiowych, bardzo fkutecznie służyć m ogących, nie tylko dla utrzymania czerftwości zdrowia , ale oraz dla leczenia się w chorobach

9

tam , gdzie się nie znayduie do porady lekarz * ani dla sporządzenia lekarftw aptekarz. Kto prze®

ciąg ninieyszey wiosny , lata i iesieni, po­

dług przepisów autora, przygotuie sobie w domu zapas na przyszłość , li ś c i , kwiatów, korzeni I nasion kraiowych ten naypierwey oszczędzi nie

małych wydatków na drogie obce , i z dalekich kraiów sprowadzase produkta; a powtore tę ko­

rzyść odniesie, i ż mieszkaniec iedaegoź z temi roślinami kraiu , odświeżać się , napawać , kar­

m i ć , tuczyć i zasilać będzie iednoftaynością po­

wietrza, zgodnością soków i kleiów » które Opa^

trzność na łonie natury chciała mieć złożone w roślinach, w jfdnymże klimacie z mieszkańcami utworzonych i żyjących.

P«rząd§k dzieła swego w tym sposobie Autos wykłada , umieszczamy tu własne iego wyrazy s

Xod.

Podam infarmacyą potrzebną, co do czasu zbierania z i o ł , kw iatów , wydobywania ko­

rzeni z 21’cmi , obdzierania k o r y , ich suszenia, i sposób przechowywania opiszę. Wiele bowiem do (kuteczności przyczyniaią się w swoim czasie z e ­ brane , i nawzajem w nieprzyzwoitym, mniey $ię>

użyteczne ftaią.

are.

W yłożę niektóre przeftrogi i obowi$z«

ki «?la chorych, i dla daiących im radę.

5cie.

Położę wypis Koślin kraiowych prz@£

alfabet: ich użyteczne części

ę

iako to ziele , li­

ście , k w iaty, korzenie, nasiona przy ka*

żdey,

zosobna wyszczególnię. Równie sposób ich używ&nia i przygotowania, niemniey oftróżności

do zachowania potrzebne umieszczę

4 te.

Opis Roślin znanych, i których mieysce rośnienia ieft powszechnie wiadome , dia krót­

kości opuszczę, a nawzaiem raniey znane z miey- scem ich rośnienia opiszę.

5 te'

Wydaiąc ninieysze pismo dia wygody i użytku domowego , wypisałem Rośliny przez a lfa b e t

,

zakoń zę go równie takowymże reie- ftrem , dla wlkazama k a r t y , ziół i krzewią tu umieszczonych ; Drugi reieftr (kuteczność tychże w rozmaitych chorobach ozsraczy. Przez obsdwa ułatwi się wynalezienie ziół potrzebie, lub cie­

kawości każdego dogadzających.

Z wykładu tego k,zęlv widzieć m oże, iak Autor ftarał się bydź pożytecznym. Gorliwość iego w podaniu sposobów do opatrzenia się w le- karfkwa nayliczmeyszey klassy narodu , powinna snu ściągnąć wdzięczność i szacunek wszyftkith pjrzyiaciół ludzkości. Poddaie on pod rękę wie­

śniaków zioła i rośliny, któremi się w swoich słabościach , niemocach i chorobach leczyć mo­

gą. Zaleca dobrodzieyftwa oyczyftey ziemi i mó­

wi sprawiedliwie : ,,Obiia się częfto odgłos o wiel­

kich (kutkach ziół Lisbońikich, Szwaycarfkich i innych; uczyńmy tylko wftęp do użytkowania z roślin kraiowych, obeznaymy się z ich dobro- czynnemi własnościami, natenczas i nasze uwiel­

biać będziemy.,,

Plebani, iako pafterze parafiianów , dla dania w potrzebie ludowi ra d y , tę xiążkę wszyscy ped

i f k ą miećby powinni.

R Z U T '

2(5 ^o Literatura . f

i6i

W I A D O M O Ś C I P O L I T Y C Z N E .

v . j M * " * % * * I 4 V * i T • • i . * •

z e s z a n i e m i e c k a . — Przyięty od seymu akt deputacyi , oftateczne urządzenie indemniza- ćyi obeymuiąćy , zylk-ił potwierdzenie cesarikie , a to położyło koniec wszelkiey niepewności względem spokoyności pańftwa Niemieckiego.

Dowodem ieszcze ukończouego tego dzieła , są ńoty miniftrów mocsrftw paśredniczych , które seymowi podali, oświadczaiąc , źe iuź urzędowa­

nie ich uftaie , i źe do sprawowania dawaieyszych Obowiązków swoich p o w rac a j. Uwiadomieni

o

zatwierdzeniu przez Cesarza aktu indemHizacyy-

«ego , Margrabia

Badeńjki

, Xiąźe

fVirtemberfk£

i Landgraf

Hejsenkajseljkl,

wzięli aaraz tytu ł E le ­ ktorów S. pańftwa Rzymfkiego , tymże1 im aktem

Badany,o czem natycfam aft poddane władzy sw ełey kraie przez odezwy obwieścili.

.An g l i i a . — Pomimo nieu&aiącycłi p r z y g o ­

towań woiennych We wszyftkich portach angiel- /kich, pochlebiali scbi© przyjaciele pakom , źe iłie przyydzie do iago zerwania ^» iuź t o ^, źe ^{o b a}

narody , nim fkanął , szczerze go zapragnęły * iuź też źe oba r z ą d y po wszczętey na sow o mię*

dzy niemi zatardze, wytrzymywały tak d ł u g o z rozpoczęciem kroków niep^zyiacielikich , a z a ­

tem zdawały się okazywać, iż tylko przez od*

greźki chcą ieden na drugim coś wytargować.

A liści nieszczęściem, zawiedli się w mniemaniu swośen: ! Dzień dwunafty Maiana nowo krwi roz­

lew zapowiedział. W dniu tyra ałbswiem wieczo­

rem , poseł W. Brytanii ftolicę Kzećzypospolitey

_' v x . V . . .*5 d - i , *• ^{i ■} v rT7 ~ w • i v

-Fra,łcuzkiey opuścił, nie mogąc dogodaey na pro- Jjozycye rządu £wego ^W aadesłanem mu ultima^-

May * 8 ° 3 *

S

262

^ • # | t 1 1 1 •

^Wiadomości

* \ ^ * » I h

I w f

v • ■ ' •' b ' n ' » i ' * ■ § - n i ■ ' ■ ■ ' • 1 ' i 5 T W ł ' *

tum

podane, odpowiedzi pozylkać. Nie są nam wiadome urzedownie z d a n ia gabinetu Loodyńficie- go , które chyba dek*aracye woyny dokładnie wy- łuszczą. Sądząc zaś o tych , które pisma publi­

czne o g ł o s i ł y , można śmiało powiedzieć, iż rząd angiellki ubliża słuszności damagaiąc się poFran- cyi tego , do czego iey przez traktat w Arniens nie obowiązał , a sam nie chce dopełnić warun­

k ó w , które przez tenże traktat w łożył na sie­

bie. I tak ma żądać, aby Francuzi z Hollandyi i Szwaycaryi woyflło sweśe wyprow adzili, o czem

nie masz wzmianki w traktacie w

Amiens

zawar­

tym , a chce zatrzymać Maltę w ręku swoich'' przez lat ieszcze kilka , i wyspę

Lampedusa

po^

zyfkać , gdy pierwszą zaraz po obraniu W. Mi- ftrza ( c o iuż naftąpiło^, obowiązał się oddać, o drugiey zaś nayranieyszey wzmianki w rzeczonym traktacie nie było. Przychylał się rżąd Fran­

cuzki podług tychże pism publicznych, do w y ­ prowadzenia woyfka swoiego z Hollandyi i Szw ay­

caryi , byleby wszyftkie artykuły traktatu w

A - miens

dopełnione były przez Anglią ; a co się tycze odftąpienia iey wysepki

Lampeduzy

, od­

powiedział, iżodftępować tego nie może, eonie ieft jego własnością; uczyni atoli kroki do zwierzchni­

ka rzeczoney wysepki, aby w tey mierze zadosyć

$ię (łało życzeniu rządu AngieMkiego. Jeżeli ta­

kowe b y ły propozycye i odpowiedzi , łatwo po­

znać, kto woyny pragnie, i kto ieft ftroną za- czepiaiącą.

F r a n c y a . — Zdaie s i ę , iż rząd Francuzki chciał szczerze pokoy, tak dla Francyi pożyte­

czny i potrzebny , zachować, Przewłóczył bo«

2 6 3 wiem, ile tylko m ó g ł, układy z A n g lią, używał pośrednictwa mocarftw znacznieyszycll, i w arzy­

my wał wyiazd posła angielskiego , raaiącego iuź rozkaz od rządu swoiego do opuszczenia Paryża, w nadziei, iź powolność iego, iakiey honor na­

rodu dozwalał, odwitdzie A n g lią , od dobycia oręża ledwie co ze krwi obtartego. Z teraiwszyft- kiem kroki te powolności bei Ckutku zo ra ły . Juz nie ogląda Psryż lorda

lVhiłivortha

, i uyrzy nie bawnie G .

Andreojsi

, który także odebrał od rzą­

du swoiego zaleceń e, aby iak tylko otrzyma wia­

domość o wyieździe posła W. Brytami z P a ry ż a , opuszczał zaraz Londyn. A tak woyna ieft nieu­

chronną, do którey ' prowadzenia, uczysa ł także przysposobienia naczelnik Rplitey fraaeuzkiey , rozsyłaiąc woyfko do zabezpieczenia brzegów kra- iu swoiego, tudzież Włoch i Hollandyi.

R ^{o s s y a} . — Mocarftwo to przywracaiące spo*

koyność pańftwu Niemieckiemu przez pośrednicze usiłowania swoie , i ftaraiące ssę zspobiedz w

y-?

buchnieniu pożaru woiennego na zachodzie,

o

mało nie doznało tey burzy , którą od innych od­

wróciło. Wszczęły się między niem a S z ^ e c y ą zatargi o granicy w

F in la n d y i,

i do tego ftopnia

• i 0 + Ę I

posunięte były, źe iuż powychodziły rozkazy do niektórych regimentów , aby es granice szwedz­

kie d ą ż y ły , i do portów, aby uzbr&iano okręty.

Szczęściem , powolność Szwecyi i umiarkowa ie

A lexandraIgo,

odwróciły zagrażająca nicszczęś

i wszczęty spór przyiscielfkim sposobem zała­

twiony będzie. Trofkliwy monarcha o spokoy- ność i sz zęście narodu swoieg® zewnątrz , ni-*

czego nie porniia, coby go wewnętrznie szczę-S s

W dokumencie Nowy Pamiętnik Warszawski : [dziennik historyczny, polityczny, tudzież nauk i umiejętności].T. 10 (maj 1803) (Stron 131-136)