Wydatki publiczne, tj. wydatki z budżetu państwa i samorządu terytorialnego na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego (pomniejszone o dotacje i subwencje z budżetu państwa dla samorządów i o transfery pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego) w 2019 r. zwiększyły się w porównaniu z rokiem poprzednim i wyniosły 11 705,4 mln zł, co w odniesieniu do PKB1 stanowiło 0,5% (w roku poprzednim – 11 019,4 mln zł i 0,5%).
Wydatki z budżetu państwa na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego w 2019 r. zwiększyły się nomi-nalnie w porównaniu z rokiem poprzednim (zwiększył się także ich udział w strukturze wydatków z bu-dżetu państwa), zwiększyły się wydatki jednostek samorządu terytorialnego na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego oraz ich udział w wydatkach ogółem jednostek samorządu terytorialnego. Wy-datki z budżetu państwa na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego wyniosły 2 380,2 mln zł (w 2018 r. – 2 116,3 mln zł), a ich udział w wydatkach publicznych na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego – 20,0% (w 2018 r. – 19,2%). Wydatki z budżetów jednostek samorządu terytorialnego wyniosły 9 325,2 mln zł (w 2018 r. – 8 903,1 mln zł), a ich udział w wydatkach publicznych na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego – 79,7% (w 2018 r. – 80,8%). Największy udział w samorządowych wydatkach publicznych miały samorządy gminne – 47,9% (samorządy miast na prawach powiatu, województw i powiatów – odpowiednio: 31,8%, 18,8% i 1,5%). Publiczne wy-datki bieżące na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego wyniosły 9 213,8 mln zł (w roku poprzednim 8 477,0 mln zł) i stanowiły 77,3% wydatków publicznych na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego ogółem (w 2018 r. – 76,9%). Mapa 1. Wydatki jednostek samorządu terytorialnego na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego
w 2019 r.
Maps 1. Expenditure of local government units on culture and protection of national heritage in 2019
Wydatki na 1 mieszka ca w zł
Expenditure per capita in PLN
187 – 220 221 – 250 251 – 270 271 – 312
Wydatki JST na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego w mln zł
Expenditure of local government units on culture and protection of national heritage in million PLN 0 400 800 1200 1600
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Finansów. Source: data of Ministry of Finance.
Wydatki z budżetu państwa na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego (łącznie z dotacjami i subwencjami dla jednostek samorządu terytorialnego) wyniosły 2 543,0 mln zł (w roku poprzednim – 2 263,5 mln zł). Ich udział w ogólnych wydatkach z budżetu państwa wyniósł 0,6% (w roku poprzednim – 0,6%). W przeliczeniu na 1 miesz-kańca dało to kwotę 66,25 zł (w 2018 r. – 58,92 zł). Dotacje i subwencje dla jednostek samorządu terytorialnego wyniosły 162,8 mln zł (w roku poprzednim – 147,1 mln zł).
Wydatki bieżące z budżetu państwa na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego wyniosły 2 087,6 mln zł (w roku poprzednim – 1 897,6 mln zł), co stanowiło 0,6% (w 2018 r. – 0,6%) ogólnych wydatków bieżących z budżetu państwa. Wydatki bieżące na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego stanowiły 82,1% wydatków ogółem z budżetu pań-stwa na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego (w roku poprzednim 83,8%).
Wydatki na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego z budżetów samorządów terytorialnych (łącznie z dotacjami i subwencjami z budżetu państwa oraz transferami pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego) wyniosły 9 639,4 mln zł, co stanowiło 3,4% ogólnych wydatków z budżetów samorządowych (w 2018 r. odpowiednio – 9 209,3 mln zł i 3,6%). W przeliczeniu na 1 mieszkańca dało to kwotę 251,11 zł (w poszczególnych województwach – od 187,06 zł w woj. świętokrzyskim do 312,15 zł w woj. dolnośląskim). Transfery pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego wyniosły 314,1 mln zł, przy czym 56,3% tej kwoty wydały samorządy miast na prawach powiatu (w 2018 r. odpowiednio 306,1 mln zł i 52,5%). Wydatki samorządów gminnych na kulturę i ochronę dziedzictwa na-rodowego wyniosły 4 532,4 mln zł i stanowiły 47,0% wydatków samorządowych ogółem w tym zakresie (wydatki samorządów miast na prawach powiatu, województw i powiatów – odpowiednio: 32,6%, 18,7% i 1,7%).
Wydatki bieżące z budżetów samorządów terytorialnych na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego w 2019 r. wyniosły 7 212,6 mln zł (w roku poprzednim – 6 873,0 mln zł), co stanowiło 74,8% wydatków jednostek samorządu terytorialnego na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego (w 2018 r. – 74,6%). Udział samorządowych wydatków bieżących na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego w wydatkach bieżących ogółem samorządów terytorial-nych wyniósł 3,2% (wobec 3,3% w 2018 r.).
Wykres 1. Wydatki jednostek samorządu terytorialnego na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego
Chart 1. Expenditure of local government units on culture and protection of national heritage
0 1 2 3 4 5 0 2000 4000 6000 8000 10000 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
wydatki JST na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego
local government units expenditure on culture and national heritage protection
udział wydatk w JST na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego w wydatkach og łem
share of local government units expenditure on culture and national heritage protection in total expenditure
mln zł
million PLN %
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Finansów. Source: data of Ministry of Finance.
Priorytety w wydatkach na działalność poszczególnych rodzajów instytucji kultury i formy działalności kultu-ralnej w wydatkach z budżetu państwa na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego pozostały podobne do lat poprzednich. Największą część wydatków z budżetu państwa na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego
w 2019 r. przeznaczono na inwestycje i funkcjonowanie muzeów (32,6%). Ponadto na ochronę zabytków i inne formy opieki nad zabytkami przeznaczono 14,1% (ochrona zabytków i opieka nad zabytkami – 8,1% oraz inna działalność na rzecz ochrony zabytków – 6,0%) wydatków budżetu państwa na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego, centra kultury i sztuki – 10,3%, a także na teatry – 8,5% oraz archiwa – 8,5% (w 2018 r. odpowiednio: 15,5%, 11,5%, 9,0% oraz 7,7%). W 2019 r. na działalność radiowo-telewizyjną przeznaczono 1,4% wydatków budżetu państwa na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego.
Wykres 2. Struktura wydatków budżetu państwa na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego w 2019 r.
Chart 2. The structure of state budget expenditure on culture and protection of national heritage in 2019
% 32,6 10,3 8,1 8,5 8,5 4,7 3,8 1,4 22,1 0 20 40 60 80 100 muzea
museums centra kultury i sztukicenters of culture and art ochrona zabytk w i opieka nad zabytkami
protection of historical monuments teatrytheatres archiwa
archives bibliotekilibraries filharmonie, orkiestry, ch ry i kapele
philharmonic halls, orchestras and choirs działalno radiowa i telewizyjnaradio and television activities pozostałe
others
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Finansów. Source: data of Ministry of Finance.
Z budżetów samorządowych najwięcej wydano na działalność domów, ośrodków kultury, klubów i świetlic – 31,8% oraz bibliotek – 17,2%, a także funkcjonowanie muzeów – 11,6% i teatrów – 9,5% (w roku poprzednim odpowiednio: 30,7%, 17,6%, 10,7% oraz 9,3%).
Wykres 3. Struktura wydatków jednostek samorządu terytorialnego na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego w 2019 r.
Chart 3. The structure of local government units expenditure on culture and protection of national heritage in 2019
31,8 17,2 11,6 9,5 5,9 3,3 3,3 17,4
0 20 40 60 80 100
domy i o rodki kultury
cultural centres and establishments
centra kultury i sztuki
centers of culture and art
muzea
museums
teatry
theatres
ochrona zabytk w i opieka nad zabytkami
protection of historical monuments
biblioteki
libraries
filharmonie, orkiestry, ch ry i kapele
philharmonic halls, orchestras and choirs
pozostałe
others
%
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Finansów. Source: data of Ministry of Finance.