LEK CJA PIER W SZ A
Tem at: Czyszczenie nakryć stalowych.
Przy myciu i czyszczeniu nakryć stołowych zw ra cać należy przedewszystkiem baczną uwagę na to, aby łyżeczki, służące d herbaty lub kawy były myte całkiem oddzielnie. Łyżeczki te, m yte wraz z innemi nakryciami, nabierają niemiłego zapachu, uw ydat
niającego się dopiero po zanurzeniu niewłaściwie
um ytej łyżeczki w herbacie. Również oddzielnie myć należy noże i widelce po śledziach, których silny i przykry zapach najprędzej da się usunąć przy p o mocy m ydła kuchennego. N akrycia stołowe użyte w czasie jedzenia do kwasów (octu, kapuśniaku, cytry ny), lub też ja j, należy umyć jaknajszybciej, gdyż inaczej czernieją. O ile nie można ich umyć dokłaid- nie natychm iast po jedzeniu, należy je przynajm niej zaraz po użyciu opłókać dokładnie ciepłą wodą.
Zabrudzne widelce j łyżki przedewszystkiem nale ży spłókać gorącą wodą, dzięki czemu tłuszcz z nich spłynie i dokładne ich umycie stanie się łatwiejsze. Noży gorącą wodą opłókiwać nie należy, gdyż od
ciepła obluźnia się osadzenie trzonka. N atom iast
przed myciem należy zetrzeć z nich jaknajdokład- niej tłuszczu zapomocą miękkiego papieru. Wszelkie nakrycia stołowe myć należy przy pomocy zmywaka w ciepłej wodzie z niewielkim dodatkiem sody, a po
umyciu wytrzeć suchą ścierką. W idelce wycierać
należy przy pomocy specjalnego narządką, gdyż żadna ścierka nie jest w stanie oczyścić szpar pom ię
dzy jego poszczególnemi zębami. Noże — po ich
umyciu, należy oczyścić proszkiem n a deseczce, n a
— 7* —
stępnie spłókać letnią wodą i wytrzeć dokładnie do suca miękką ściereczką.
A by nakrycia stołowe nabrały świeżości i blasku, należy, je natrzeć papką z k redy szlamowanej, zaro bionej wodą, następnie wytrzeć mocno miękką ście reczką,' opłókać letnią wodą i wytrzeć d sucha inną, również m iękką ściereczką.
O ile pew na część nakryć jest przeznaczona do codziennego użytku, a służy w gospodarstwie domo- wem tylko od czasu do czasu, w inna onai być odpo
wiednio przechowywana. K ażdą łyżkę czy widelec
owinąć należy w miękki papier, lub bibułkę, a na- , stępnie, składając jedną sztukę w drugą, popakować je należy w. pączki i przechowywać w suchem m iej scu. W ten sam sposób spakować należy i noże, przed
pakowaniem jednak ostrze każdego noża natrzeć
należy jaknajdokładniej tłuszczem — olejem, sło niną, a najlepiej waseliną.
LEK CJA D R U G A
Tem at: Przyrządzik do czyszczenia widelcy. T ok pracy:
1) N a obustronnie zestruganej desce sosnowej 6-cio
Wiiilimetrowej grubości narysować przy pomocy miarki centymetrowej, linijki i węgielnicy prostokąt o rozm iarach 50 cm na 8 cm, poczem połączyć środ- kijego dłuższych boków (rys. Ń r, 1 — prosta AA). Z punktu A (rys. N r. 1) jak ze środka zatoczyć cyr klem łuk o promieniu równym 5 cm (rys. N r. 1). Z punktu B, leżącego na prostej, łączącej środki dłuż szych boków, a odległego od jednego z nich o 1,5 eta' (rys. Nr. 1), wykreślić cyrklem — ja k ze środka — koło o promieniu równym 0,5 cm (rys. N r. 1). W"
—
74
—odległości 1 cm od przeciwległego dłuższego- boku prostokąta poprowadzić równoległą do- tegoż boku (rys. N r. 2) i podzielić j ą na odcinki kolejno równe
(rys. N r. 2).
Przewiercić świdrem przez środek narysowanego koła otwór na wylot i ściany krawędziowe otworu
obrobić pilnikiem okrągłym, poprzez punkty zaś
oznaczone na rys. N r. 2 literam i K przebić w iertar ką maleńkie otworki na wylot.
3) W yrżnąć piłką narysow aną figurę wzdłuż jej konturu (rys. Nr-.~2 linje pełne), a następnie obrobić je j ścianki krawędziowe nożeiml i pilnikiem płaskim.
Nakoniec nożem ze-strugać obie powierzchnie na-
rządka w ten sposób, aby było ono u swego prostego brzegu znacznie cieńsze, aniżeli u brzegu w łuk w y giętego (rys. N r. 3).
4) Przez otworki K (rys. N r. 2) przewlec kawałki (długości 50 cm) grubej nieskręcanej bawełny, za wiązując każdy kawałek na supeł (rys. N r. 3), przez większy otwór zaś przewlec gruby sznurek, i zawią zać go w pętlę, służącą do zawieszania narządka na haku lub gwoździu (rys. N r. 3).
LEK C JA T R Z E C IA
Tem at: Deseczka do czyszczenia noży. T o k pracy.
1) N a obustronnie zestruganej desce sosnowej gru
bości 10 milimetrów narysować przy pomocy linijki, m iarki centymetrowej i węgielnicy prostokąt o roz m iarach 6 cmi na 24 cm (rys. N r. 1). Dłuższe boki te
go prostokąta podzielić na odcinki kolejno równe
1,5 cm, 4,5 cm i 18 cm (rys. N r. 1) i punkty podziału połączyć prostemi. równoległemi do krótszych b o ków tego prostokąta-. Z punktu ,,0 “ (rys. Nr. 1) jak
ze środka, zatoczyć cyrklem półkole o promieniu
równym 2 om- (rys N r. 2), nakoniec zaś połąpzyć ze sobą prostemi końce łuków K i L (rys. N r 2), tw o rząc w ten sposób kontur uchwytu deseczki.
-2) Poprzez punkt „ 0 “ (rys. N r. 1 przewiercić świ drem otworek nawylot i ścianki krawędziowe otw or ku obrobić pilnikiem okrągłym.
3) "Wyrżnąć piłk ą deseczkę wzdłuż jej konturu (rys. N r. 2 — lin je pełne), . uformować jej uchwyt nożem i starannie obrobić ścianki krawędziowe nożem i pilnikieimi.
4) Po uprzedniem narysowaniu, przyrżnąć z rze m ienia prostokąt o rozmiarach 5,5 cm n a 17 cm i n a kleić go starannie na powierzchni deseczki.
LEK CJA C ZW A R TA
‘Temat- S krzynka z przegródkami na nakrycia stołowe.
' T o k pracy:
1) N a obustronnie zestruganej desce sosnowej g ru bości 6-ciu milimetrów narysować przy pomocy li nijki, m iarki centymetrowej i węgielńicy:
a) jeden prostokąt o rozm iarach 18 cm nai 22 cm (dno skrzynki),
b) dwa prostokąty o rozm iarach 18 cmi n a 7 cm (boczne ściany skrzynki),
c) dwa prostokąty o rozm iarach 23,2 cm na 7 cm (czołowe ściany skrzynki)
d) dwa prostokąty o rozm iarach 6,4 cm na 22 cm
(przegrody). 1
2) W yrżnąć narysowane figury piłką, zesztorco- wać je starannie, zestrugać ich ścianki krawędziowe poid węgielnicęT obrobić pilnikiem płaskim' i dokładnie oczyścić szklakiem.
3) Przystąpić do zestawienia skrzynki, przybija jąc naprzód ściany boczne do dna skrzynki, a potem ściany czołowe do dna i do bocznych ścian skrzynki (rys. .Nr. 2).
4) Osadzić w skrzyneczkę przegrody, tak aby po- dzieliły one wnętrze skrzynki n a trzy równe części, poczem przegrody te przymocować do dna i do bo
cznych ścian skrzynki zapomocą gwoździków (rys.
N r. 3) lub wkrętek.
— 78 —
Śpiew
LEK CJA PIE R W SZ A
‘Temat: „Piękna nasza Polska
N a najbliższe dwie lekcje weźmiemy pieśń dw u głosową p. t. Piękna nasza Polska cała“, która pod względem tem atu i wymienionych w niej krain i rzek będzie dla nas teraz aktualną.
■ Pieśń sławi Mazowsze ponad inne części Polski,
jest więc napisana w charakterze tej części k ra ju i przypom ina rytm em i tempem! mazura.
Po określeniu taktu przez uczniów, zada nauczy ciel klasie pytanie, jaka form a taneczna utrzym ana -jest w takim takcie; przypomni więc „M azurek D ą
browskiego“ , uczniowie zwrócą z pewnością uwagę na podobieństwo do m azura. W tem utwierdzi nas
jeszcze ryfcmi pieśni pełen podskoków, które niech
uczniowie na przestrzeni pieśni odnajdą. W płynie to jednocześnie na ich wykonanie.
PIĘK N A N A SZA POLSKA Piękna nasza Polska cała,
Piękna, żyzna i niemała, W iele krain, wiele ludów,
■ W iele stolic, wiele cudów.
Lecz najmilsze i najzdrowsze Przecież człeku jest Mazowsze. Lecz najm ilsze i najzdrowsze Przecież człeku jest Mazowsze.
Poza Niemnem wielkie błota', A za Bugiem Ruś biedota,
— 80 —
Góral zbytnio podhasały, A Odraki lud zniemczały. A więc nasza, nasza góra,
N ie masz w świecie nad Mazura. A więc nasza, nasza góra, N ie masz w świecie nad Mazura. Mówią, że tam, n a Podolu
Rośnie żyto bez kąkolu, A le u nas dary Boże Płyną W isłą aż za morze. Przyśpiew ują se flisaki A grosz człek m a jaki taki. Przyśpiewują se flisaki A grosz człek ma jaki taki.
C h ło p c y g r a jq w p ił k ę . is a i5 b J a n e k b ie g n ie z a p ił k q P ił k a p r z e la tu je p r z e z b r a m k ę . 15 c i i5 d W y g r a li ś m y !
Gdzieś za światem D niepr tam płynie, Sławne konie w U krainie;
Ale kto, ja k M azur właśnie, W ioząc, z konia biczem trzaśnie. Kiedy jedzie do W arsięgi, M ówią wszyscy: M azur tęgi! Kiedy jedzie do W arsięgi, M ówią wszyscy: M azur tęgi!
Przejdziem y slcołei do opracow ania m elodji pie śni. M a ona konstrukcję popularną; nieliczne inter wale, o dużym wprawdzie skoku, trudności nam nie sprawią, wielokrotnie się spotkaliśmy z niemi. To da się powiedzieć o chromatyzmie, występującym w takcie l-szymi. T ak t drugi, oparty n a dźwiękach a-
kordowych, możemy wykorzystać do ćwiczeń sły-
chowo-głosowych. Po 'kilkaikrotnem prześpiewaniu
głosu pierwszego, nauczymy się drugiego głosu 1 -szej części. M elodj a jego zawiera szereg powtórzeń, na sąsiednich stopniach opartych. Zwrócimy uczniom uwagę n a owe powtórzenia. Pozostało nam jeszcze ześpiewanie obu głosów;, po opanowaniu głosu dru giego.
LEK C JA D R U G A
‘Temat: Dalszy ciąg.
W dalszym ciągu opracowywać będziemy pieśń
„Piękna nasza Polska cała“ . Jest to druga część
pieśni i utrzym ana jest w tonacji 5-go stopnia to nacji zasadniczej. T en typ m odulacji jest nam zna ny i nie sprawi dzieciom (trudności. Pierwszy takt części drugiej zawiera podobnie jak drugi takt czę ści pierwszej, dźwięk akordu 1-go stopnia. Zw róci my na to klasie uwagę. Po nauczeniu się pierwszego
głosu 2-ej części powtórzymy jego część 1-szą i ze stawimy j ą z 2-gą. Przystąpim y do opracow ania gło su drugiego. Zwrócimy uwaigę n a to, że dw a jego o- statnie takty stanow ią opadającą gairuę. Nauczyciel powinien przy odpowiedniem naprowadzeniu, otrzy
mać sam odzielną odpowiedź dzieci. Po nauczeniu
się drugiego głosu zestawimy całość. . Nauczyciel zwróci uw agę na skoczne wykonanie pieśni.
— 82 —
Program nauki M. W. R. i O. i . z geograf ji zaznacza (str. 29): „Wiadomości geograficzne należy utrwalać i rozszerzać przy po mocy notowania różnych szczegółów na mapach konturowych“.
Kontury winno m iei każde dziecko, aby w czasie lekcji geograf ji notowało na nich wszelkie szczegóły.