Rozwój i postęp należą do tych procesów, których dynamiki zatrzymać czy tylko spowolnić się nie da. Jak wykazują liczne badania nad aktywnością realizowaną w okresie starości, ona sama (aktywność) także do nich należy, co uwidacznia się w rozwoju form już znanych, jak i tych całkiem nowych. Rozszerzeniu ulega nie tylko katalog form aktywności w starości, coraz częściej pojawiają się nowi partnerzy tych działań. Aktywność zaczyna być postrzegana jako niezwykle atrakcyjny i pożądany kierunek
4
Akademia jest spółką z o.o., posiadającą zarząd i radę nadzorczą, w której zasiadają przedstawiciele rady miast i specjaliści w dziedzinie gerontologii. Jest współfinansowana z wielu źródeł (miasto, land, darowi-zny, urząd pracy, symboliczne roczne składki członkowskie opłacane przez seniorów).
5
Ponadto Związek jest realizatorem trzyletniego ogólnokrajowego projektu Ministerstwa ds. Rodziny pod nazwą: „Wolontariat obejmujący wszystkie pokolenia”. Celem projektu jest znalezienie i udostępnienie osobom z wszystkich pokoleń takich atrakcyjnych miejsc do działania, które umożliwią obywatelskie za-angażowanie.
Z badań nad aktywnością seniorów - doświadczenia polskie i niemieckie 37 lokalnej polityki społecznej, społecznej polityki państwa, cel działalności wielu instytucji państwowych, organizacji społecznych i pozarządowych. Wydaje się też, że w wymiarze indywidualnym traktowana zaczyna być jako niezbędny element pomyślnego życia i adaptowania się do warunków szybko zmieniającej się rzeczywistości.
Aktywność ludzi starzejących się i starych, która na stałe weszła do kanonu badań gerontologicznych, jest i będzie atrakcyjnym tematem rozważań teoretycznych i dociekań badawczych. Tym bardziej, że na tym polu ciągle jesteśmy zaskakiwani coraz to nowymi jej formami, aspektami, wymiarami.
Literatura:
Chabior A., 2000, Rola aktywności kulturalno-oświatowej w adaptacji do starości, ITE. Radom- Kielce.
Chabior A., 2007, Aktywność społeczna ludzi starszych odpowiedzią na ich dyskryminację, [w:] A. Fabiś, (red.), Edukacja dorosłych wobec zjawiska marginalizacji, tom 2 Wyzwania Współczesnej Edukacji Dorosłych, Wydawnictwo GWSP, Mysłowice, s. 110-117.
Dzięgielewska M., 2005, Życie codzienne ludzi starszych, [w:] Fabiś A, (red.), Seniorzy w rodzinie, instytucji i społeczeństwie. Wybrane zagadnienia współczesnej gerontologii, Wydawnictwo WSZiM w Sosnowcu, Sosnowiec, s. 27-39.
Fabiś A. (red.), 2007, Edukacja dorosłych wobec zjawiska marginalizacji, tom 3. Wyzwania Współczesnej Edukacji Dorosłych, Wydawnictwo GWSP w Mysłowicach, Mysłowice.
Fabiś A., 2005, Aktywność kulturalno-oświatowa ludzi starszych, [w:] Fabiś A., (red.), Seniorzy w rodzinie, instytucji i społeczeństwie. Wybrane zagadnienia współczesnej gerontologii, Sosnowiec, s. 89-102.
Gerontologia społeczna, nr 1/2006, Wydawnictwo WSHE w Łodzi, Łódź.
Jankowski D., 1998, Aktywność kulturalna - aspekty socjologiczne i edukacyjne, [w:] J. Gajda, (red.), Pedagogika kultury, Lublin.
Kamiński T., (red.), 2006, Starość, Roczniki Naukowe Caritas, Fundacja „Pro Caritate”, Warszawa.
Kowalewski J., (red.), 2006, Ludzie starzy w polskim społeczeństwie w pierwszych dekadach XXI wieku, Wydawnictwo UŁ, Łódź.
Kożuch J., 2006, Ludzie starzy jako konsumenci, [w:] T. Kamiński, (red.), Starość, Roczniki Naukowe Caritas, Warszawa, 51 – 57.
Orzechowska G., 2002, Samoocena aktywności osób starszych zamieszkujących różne środowiska, Zeszyty naukowe WSHE, nr 7, Łódź, 41-49.
Panek A., Szarota Z., 2005, Czas wolny obszarem zaniedbanym społecznie i wychowawczo – w kontekście zadań edukacji całożyciowej, [w:] A. Fabiś, (red.), Unowocześnianie procesu kształcenia dorosłych, tom 2. Wyzwania Współczesnej Edukacji Dorosłych, Wydawnictwo GWSP, Mysłowice- Zakopane. s. 113-126.
Szatur-Jaworska B., 2003, Społeczeństwo dla wszystkich grup wieku – prezentacja koncepcji, „ Praca socjalna”, Wydanie specjalne, nr 2, Warszawa, 24-36.
Trafiałek E., 2006, Starzenie i starość. Wybór tekstów z gerontologii społecznej, WŚ, Kielce.
Woźnicka E., (red.), 2002, Ludzie starsi jako jednostkowe siły społeczne, „Gerontologia” nr 7, Zeszyty Naukowe WSHE, Łódź.
Lucja Lassota
DoświadAzenia zagraniAzne w animaAji
kultury doroAłyAh
Słowa kluAzowe:
kultura, animacja, animacja kulturalna, późna dorosłość, badania własne – aktywność seniorów w Polsce, aktywność polskich emerytów w Niemczech, aktywizacja seniorów.
KeywordA:
culture, animation, cultural animation, late adult age, research – the activity of senior citizens in Poland, the activity of Polish pensioners in Germany, activization of senior citizens.
StreAzAzenie:
Animacja społeczno-kulturalna jest to ruch wyzwalający inicjatywę w celu wykorzystania potencjałów seniora. Dzięki takim działaniom człowiek starszy odnajduje nowy sens życia, czasami jedyny. Ponie-waż indywidualna aktywność ma wartość autoteliczną, zadaniem ani-matora jest stworzenie warunków sprzyjających spontanicznym dzia-łaniom, a unikanie presji. Podstawowe badania jakościowe zrealizo-wano przy udziale 15 osób w wieku od 56 do 69 lat, w Niemczech, wśród emigrantów polskich. Zastosowano Metodę Konfrontacji z Sobą Huberta J. M. Hermansa. W referacie zaprezentowano fragment anali-zy jakościowej, z której wynika, iż aktywność seniorów pranali-zybiera bo-gate oraz różne formy. Szczególną cechą animacji jest fakt, że to se-niorzy w 90% są wolontariuszami i inicjatorami na rzecz własnej gru-py wiekowej. Odnajdują oni w tych działaniach poczucie obowiązku i zadowolenia.
Summary:
Socio-cultural animation is an initiative-inducing movement that aims at exploring potential of the senior citizens. It is through such ac-tions that elderly people can find a new - and often sole - meaning of life. Since there is an auto-telic value to the individual activities, the animator’s task is to avoid pressure and create good conditions for spontaneous action. Basic qualitative tests were carried out among Pol-ish emigrants in Germany, with the participation of 15 people aged 56 to 69. A. Hubert J. M. Hermans’ method of confrontation with oneself was applied. An excerpt from the qualitative analysis is also presented in the paper and it concludes with the statement that the activity of sen-ior citizens took on many different forms. A characteristic feature of the animation is the fact that these are senior citizens who - in as much as 90% of all cases - become volunteers and initiators for their own age group; in these activities they finding a sense of duty and pleasure.
WAtęp
Przemiany społeczne i dynamika życia doprowadzają często do zjawiska anomii. Rozpad więzi społecznych kojarzy się zwykle negatywnie, ponieważ może doprowadzić do chaosu życia społecznego, a nawet do licznych patologii społecznych. Należy jednak wziąć pod uwagę fakt, iż w krajach Unii Europejskiej, gdzie pojawia się wzajemny wpływ wielu kultur, być może rozpad dotychczasowych struktur jest nowym, pozytyw-nym zjawiskiem.
W referacie przedstawiona zostanie kreatywność indywidualna i społeczna polskiego emigranta, mieszkającego w Niemczech. Rozważania teoretyczno-empiryczne nad bie-giem życia ludzkiego mają na celu rozbudzenie refleksji, o tym jak żyć. Pomocna wydaje się wiedza o kulturze i jej animacji, wyważając między tym, co obce i co własne...