Zapewnianie jakości programów certyfikacji przez Fundację ECDL

Zapewnianie jakości jest bardzo ważnym zagadnieniem zarówno dla Fundacji ECDL, jak i operatorów krajowych, którzy wspólnie dbają o najwyższą jakość prowadzonych programów certyfikacji . W roku 2005 Fundacja ECDL wdrożyła system zarządzania jakością, bazujący na normie ISO 9001:2008 . Pod-stawowym dokumentem Fundacji ECDL w  tym zakresie są standardy zapewniania jakości (ECDL, 2013), opracowane pierwotnie w roku 1997, które obecnie istnieją już w wersji 6 .0 . Standardy stanowią ramę, która nie określa szczegółowo wszystkich procesów, ale tworzy możliwość definiowania przez operatorów krajowych własnych standardów, wpisujących się w tę ramę . Standardy opisują system zapewniania jakości, niezbędny do zachowania ciągłości i wzmocnienia globalnej integralności pro-gramów certyfikacji ECDL . Przestrzeganie tych standardów jest obowiązkowe i zastrzeżone w umowie licencyjnej, jaką z Fundacją ECDL podpisują operatorzy krajowi . To oni dbają o zapisy gwarantujące przestrzeganie tych standardów w umowach z centrami egzaminacyjnymi .

Podstawowe zasady określone w standardach zapewniania jakości obejmują następujące zapisy:

 Wszystkie kraje muszą stosować takie same standardy walidacji, nie może być kraju, w którym zdanie egzaminu uznane jest za łatwiejsze lub trudniejsze .

 Wszystkie centra egzaminacyjne muszą stosować standardy certyfikacji ECDL .  Certyfikat ECDL wydany w jednym kraju jest ważny w każdym innym kraju .

 Karta EKUK wydana w jednym kraju musi być akceptowana w każdym innym kraju (kandydat może rozpocząć procedurę certyfikacyjną w jednym kraju, a kontynuować w innym) .

 Certyfikaty wydane w jednym kraju muszą być wizualnie rozpoznawane w innych krajach .  Wszystkie testy muszą bazować na autoryzowanych sylabusach ECDL .

7. certyfikacja ecDl – potwierdzanie kompetencji komputerowych po europejsku

Każdy z zestawów efektów uczenia się, jaki jest walidowany w ramach ECDL, podlega konkretnym wymogom, które muszą być spełnione, aby była możliwość wdrożenia go do systemu certyfikacji .

Wymogi definiowane są na dwóch poziomach:

 międzynarodowym (zewnętrzny nadzór Fundacji ECDL),

 narodowym (wewnętrzny nadzór operatora krajowego – w Polsce PTI) .

Poziom międzynarodowy definiuje najważniejsze elementy związane z zapewnianiem jakości oraz jednolitości procesów walidacji i certyfikacji i musi być bezwzględnie stosowany przez wszystkich partnerów w poszczególnych państwach . Poziom narodowy zapewnia dodatkowe elementy zwią-zane z wprowadzeniem zmian dotyczących indywidualnych cech charakterystycznych i występują-cych w danym kraju . Dzięki zastosowaniu tej dwupoziomowej struktury certyfikacja spełnia ogólne wymagania zapewniania jakości, a dzięki indywidualizacji na poziomie narodowym zapewnia ade-kwatność procedur do certyfikowanych umiejętności . Wszystkie wymogi dotyczą dwóch najważ-niejszych warstw:

 merytorycznej – zakresu walidowanej wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych a także

bazy testów i jej jakości oraz aktualności,

 techniczno-organizacyjnej – sposobu prowadzenia walidacji i  certyfikacji oraz zapewnienia

odpowiednich warunków procesu walidacji, przy jednoczesnym zachowaniu niejawności bazy testów .

Rysunek 7.5. Zapewnianie jakości programów ECDL

Źródło: opracowanie własne.

Zapewnianie jakości certyfikaty sylabusy wytyczne zawartości testu baza pytań wyposażenie fizyczne środowisko testowe i bezpieczeństwo dostępność personelu administracja legalność działalności wyposażenie it i infrastruktura

7. certyfikacja ecDl – potwierdzanie kompetencji komputerowych po europejsku

Wymogi dla warstwy merytorycznej są definiowane przez:

 Certyfikaty – podział pełnego zakresu certyfikowanej wiedzy informatycznej na poziomy oraz

obszary przekładające się na konkretne specjalizacje, a tym samym duży wybór certyfikatów, po-zwala na szybką identyfikację wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych, które mają zostać poddane walidacji po to, by potwierdzić posiadane kompetencje informatyczne . Przez wska-zanie konkretnego certyfikatu definiowany jest zarówno obszar, jak i poziom wiedzy, umiejęt-ności i kompetencji społecznych, co umożliwia łatwe dopasowanie do wymagań konkretnego stanowiska zawodowego . Dokumenty, o których mowa, dokładnie opisują każdy z certyfikatów, wskazując jednocześnie potencjalnych odbiorców, do których kierowany jest konkretny produkt .

 Sylabusy – dokumenty ogólnodostępne, dzięki którym można szczegółowo poznać zakres

cer-tyfikowanej wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych . Każdy z certyfikatów posiada swój sylabus, który określa: podział na poziomy czy moduły, wykorzystywane narzędzia (platformy), bazę pytań testowych, sposób i  czas walidacji . Sylabusy są okresowo aktualizowane . Pozwala to na zapewnienie aktualności zakresu certyfikowanych umiejętności oraz posiadanej wiedzy, jak również zachowanie aktualności wykorzystywanego oprogramowania . Zmiany w sylabusach wynikają głównie z przemian społeczno-technologicznych, do których dostosowywane są pyta-nia i zadapyta-nia egzaminacyjne . Sylabusy do egzaminów są napisane językiem efektów kształcepyta-nia – stanowią wytyczne do tworzenia programu szkoleń dla instytucji oraz wskazówki do samo-kształcenia . Aktualne sylabusy do poszczególnych egzaminów są dostępne na stronach interne-towych Fundacji ECDL: www .ecdl .org (po angielsku) lub ECDL Polska – ecdl .pl (np . https://www . ecdl .pl/images/stories/pdf/profile/b1 .pdf ) – oczywiście po polsku . W  systemie eECDL można znaleźć przykładowe testy egzaminacyjne, które często są wykorzystywane jako pretesty w szko-leniach przez szkoły czy firmy szkolące .

 Wytyczne zawartości testu egzaminacyjnego – definiują minimalną zawartość pojedynczego

testu w ramach certyfikatu . Fundacja ECDL opracowała listę kryteriów, jakie musi spełniać po-jedynczy zestaw testowy . Chodzi głównie o utrzymanie jednolitego zakresu testowanych kom-petencji w ramach każdego zestawu, wykorzystywanego podczas egzaminów w ramach tego samego produktu . Każdy test przed dopuszczeniem go do wykorzystania jest weryfikowany pod względem kompletności (odpowiedniej liczby pytań, wymaganych elementów, na których wykonywana jest praca, odpowiedniego układu i czytelności poleceń) oraz zakresu testowanej wiedzy (zawartości pytań dotyczących każdego z określonych dla danego certyfikatu aspektów, jakie mają zostać poddane ocenie) .

 Bazę pytań – egzaminy prowadzone są przy użyciu aplikacji komputerowych, które przed

każ-dym egzaminem pobierają pytania testowe z centralnej bazy danych . Dzięki zastosowaniu takiej technologii aktualizacja i akceptacja zestawu testowego powoduje natychmiastowe wdrożenie jego nowej wersji do każdego egzaminu, uruchomionego po akceptacji danej zmiany w bazie pytań .

Wymogi dla obszaru techniczno-organizacyjnego zostały również dokładnie zdefiniowane i opi-sane . W trakcie procedury akredytacji Komisja Jakości ocenia następujące elementy:

 wyposażenie fizyczne: ogólne dostosowanie do potrzeb certyfikacji i wygląd lokalu lub biura,

wielkość sal egzaminacyjnych z komputerami, ułatwienia dla niepełnosprawnych;

 środowisko testowe i  bezpieczeństwo: odległości między stanowiskami komputerowymi,

oświetlenie, możliwość bezpiecznego składowania materiałów egzaminacyjnych i wyników;

 wyposażenie IT i infrastrukturę: dostępność sprzętu i oprogramowania do uruchomienia

te-stów, zgodność zainstalowanego oprogramowania z posiadanymi licencjami, adekwatność pro-cedur bezpieczeństwa (w tym backupowych – dodatkowych), spełnianie wymogów propro-cedural- procedural-nych, związanych z ochroną danych osobowych;

 dostępność odpowiedniego personelu, w tym licencjonowanych egzaminatorów;

 administrację: adekwatną do wielkości placówki infrastrukturę administracyjną;

7. certyfikacja ecDl – potwierdzanie kompetencji komputerowych po europejsku