Problem decyzyjny doboru pojazdów a koszty logistyczne oraz ekonomiczna wielkość zamówień A decision making problem of vehicle selection taking into account logistics costs and economic order quantity

Pełen tekst

(1)PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 111. Transport. 2016. Mariusz Wasiak Politechnika Warszawska, W Transportu. PROBLEM DECYZYJNY DOBORU POJAZDÓW A KOSZTY LOGISTYCZNE ORAZ *=6=%)836&)4*=23%`&) \

(2) : maj 2016. Streszczenie:

(3) !G

(4) ! $G %

(5) lizacji kosztów logistycznych jest szeroko ujmowane w literaturze krajowej i zagranicznej. W wielu

(6) " [

(7)

(8) G % " "

(9) " ! "' Y

(10)

(11)

(12) ! + [ ! $ )+Bè-G

(13)

(14) !

(15) '

(16) !

(17) " '

(18) ! % & . [ ! $ G !

(19) G koszty zmienne zale%

(20)

(21)

(22) ' .

(23)

(24) "

(25) ! .

(26)

(27) "' '#

(28) Q !

(29) !G + [ ! $, koszty transportu, koszty logistyczne. 1. WPROWADZENIE \

(30)

(31) ! !%

(32)

(33) !

(34) G %. w

(35)

(36)

(37)

(38) [ %

(39) ' konsekwencji rzadsze dostawy negatywny

(40)

(41) !

(42) i nadawcy. Zatem

(43) roblem doboru pojazdów % [ e koszty logistyczne. _ % G

(44) . w

(45) "

(46)

(47) !G

(48)

(49) . [

(50) G

(51) G

(52) prze !

(53) " 1]. @

(54) G %. & " ! "

(55)

(56) ! zamówienia, a jest funkcj

(57) ' Q

(58) . m.in. w [18G

(59)

(60) !

(61) .

(62) 574. Mariusz Wasiak. wiel

(63) !" ! $" G

(64) % wielu poziomów kosztów transportu dla ! $ !% ' {

(65) !

(66) )! % " & % -

(67) " ! "

(68) [ ! $

(69)

(70) 14' \ % . G ' '

(71) % ! $, m.in. w [12] o zagadnienie opustów cenowych. Natomiast w pracy [6] [

(72) dem kosztów zaopatrzenia. " "

(73) ! $ . ! %

(74) G

(75)

(76) ! " 2]. _ " "

(77) !

(78) %

(79)

(80)

(81) 2, 19]. (

(82)

(83) ! $ % %[G

(84) . wszystkim jest on ujmowany z punktu widzenia samego procesu przewozowego, z pomi

(85) //'

(86) znaczenie doboru pojazdów $

(87) " !

(88) |nika, jak i dla nadawców oraz odbiorców. _ | swego

(89)

(90) i !

(91) oraz wymogiem zachowania cech konsumpcyjnych lub produkcyjnych przemieszczanych dóbr. Natomiast nadawcy i odbiorcy, poza zachowaniem cech przedmiotu przewozu, czas przewozu i jego koszty. Zatem w jednym i w drugim przypadku zasadniczym kryterium

(92) ! $

(93) "

(94) G ;G /G /;' Tym nie mniej z punktu ! ! % %[ G !

(95) ' Jak wynika z analizy literatury wielu badaczy "

(96) !

(97)

(98) " ! "G

(99) " "

(100) uproszczeniu % i zmienne. { % %[G % ! sportu w wielu przypadkach jest niewystar i )

(101) ' z [17]). _ " " ! " i ! $

(102)

(103) a ' !% "

(104) [ . przedstawiono rozw

(105) tych kosztów logistycznych !

(106) " 1

(107) "

(108) ! koszty logistyczne.. 2. KOSZTY LOGISTYCZNE A KOSZTY TRANSPORTU Koszty logistyczne & % "

(109) %" %

(110) % G !

(111) !

(112) G & $ 1 \ % " !

(113) " " opisano ! /;G !

(114) "

(115) " !%"

(116) !

(117) m.in. w [8], [10] i [16]..

(118) Problem decyzyjny doboru pojazdów a koszty logistyczne …. 575. "G ! ! " z ich

(119)

(120)

(121) " nimi [13]. Koszty logistyczne ze swej natury G % ' alternatywne, które

(122)

(123) " logistycznego (przyj

(124) !-. Q

(125) &

(126) ! "G % !% [

(127) . koszty logistyczne ([17

(128) ' '

(129) ' 3, 4, 9]):

(130)

(131) G planowania

(132)

(133) ! ! "G " G ) G

(134) !-G F "

(135) % !G pracy pracowników w magazynach wraz z G G % !

(136) "

(137)

(138)

(139) " G paliwa i energii elektrycznej oraz konserwacji i remontów,

(140) )

(141) - -G F . tra

(142) G

(143) " dostaw oraz (ewentualnie) koszty

(144)

(145) " G ! $

(146) G F patrze ) $

(147) " G %

(148) $G %

(149) G

(150) '-G ! $ ) & -G

(151)

(152) )

(153)

(154) ! -G koszty przygotowania produktów do transportu i sprzed%G F pakowania, znakowania, manipulacji oraz komisjonowania,

(155)

(156) , zaopatrzenia linii produk" "

(157) !

(158) ! ! " ) koszty

(159)

(160) "

(161) "-G koszty ubezpieczenia i

(162) !G F %

(163) ! )

(164) % "

(165) ! i ich natu &

(166)

(167) hnicznego),

(168)

(169) ! ) %G G

(170) " $ "-G % " G

(171)

(172) ! & "G " G F & –

(173) % ne

(174) " ) % & [ % . w alternatywne inwestycje), utraty rabatu przy zakupach (danemu poziomowi ! $

(175) % -G " ! spowodowane brakiem zapasów (w tym koszty wyni & %

(176) ! !G

(177) %

(178) % % -G

(179) !

(180) "G ! $

(181) )

(182) go -G

(183) % ) ! ograniczeniem liczby transakcji).

(184) %

(185) to " ! ! "' $ " " sztach logistycznych to zwykle od 30 do 40% (obl. ' 4-' _ [ !

(186) .

(187) 576. Mariusz Wasiak.

(188)

(189) G %

(190) G G %

(191) !. Dodatkowo % %[G % %

(192) " " G %

(193) cykliczne utrzymywane

(194) ! !' Q

(195) G % sowanie !

(196) " !%

(197) !

(198) G

(199) ! ! $ przyjmowania dostaw.. 3. METODA DOBORU POJAZDÓW ZE W34?U NA KOSZTY LOGISTYCZNE 3.1. '$=%_9=&6)(=4%_ Rozpatrywany jest problem przewozu " ! " w ustalonej relacji.

(200)

(201)

(202) "

(203) "

(204) )

(205) ' "

(206) "

(207) +*\BG "

(208) $ "- J M. _ &

(209) dobra materialnego w miejscu jego nadania kn i w miejscu jego odbioru koG % !

(210) kpG ! % % " tn tr ' _

(211) G %

(212) !G ! % [ analizowanych $ przewozowych S = {1, …, s, …, S}. Dla pojazdów poszczególnych rodzajów znan "

(213) ci p(s- e "

(214) "

(215) G i q(s- " " G ! % % kl(s-G % pracy kh(s) i koszty dodatkowe kd(s). ! % [

(216) LG

(217) ! wykorzystania przebiegu BG ! %

(218) techniczne pojazdów poszczególnych typów Vt(s) oraz czasy

(219) !

(220)

(221)

(222) )

(223) ' "

(224)

(225) !G

(226) - tp(s). Q

(227)

(228) % G ! %

(229) [ w jednym cyklu dla pojazdów poszczególnych typów % [

(230) F. «J »½ J max ( s ) min ® p( s ); « q( s )» ¾ (szt./cykl) ¬M ¼¿ ¯. (1). B G % %

(231)

(232) !

(233) "

(234)

(235)

(236) ' Q [

(237)

(238)

(239)

(240) ! "G.

(241) Problem decyzyjny doboru pojazdów a koszty logistyczne …. 577. a w konsekwencji na poziom kosztów utrzymania zapasów. Konieczne jest, zatem uwz !

(242) ! % !

(243) !w i kosztów ! $ przyjmowania dostaw. B

(244) J(s- [ G oszt przewozu dla jednego cyklu transportowego %

(245)

(246) % [

(247) F kt ( s ) kl ( s ) . ª L L J ( s ) (tn tr ) tp ( s ) º kh( s ) « » kd ( s ) )B 60 ¬ B Vt ( s ) ¼. (2). {

(248) ! "

(249) % [ %

(250) F. KZo( s ). J (kp kt ( s )) ko J ( s ) )J (s) 2. (3). _ % [ )>- )- J(s) jako Jc(s-

(251)

(252) " uzyskano:. J kp J kl ( s) L J kh( s) L J ' ( s) J ' ( s) B J ' ( s) B Vt ( s) )J kh( s) (tn tr ) J kh( s) tp ( s) J kd ( s) ko J ' ( s) 60 J ' ( s) 60 J ' ( s) 2 KZo( s). (4). {

(253) !% % [ )- Jc(s) i przyrównano

(254) " : wKZo( s ) wJ ' ( s ). J kp J kl ( s ) L J kh( s ) L J ' (s) 2 J ' ( s ) 2 B J ' ( s ) 2 B Vt ( s ) )J kh( s ) tp ( s ) J kd ( s ) ko 0 2 J ' ( s ) 2 60 J ' (s) 2. . . J kp J kl ( s ) L J kh( s ) L J kh( s ) tp ( s ) J kd ( s ) ko J ' ( s ) 2 J ' ( s ) 2 B J ' ( s ) 2 B Vt ( s ) J ' ( s ) 2 60 J ' (s) 2 2 ko J kp B Vt ( s ) 60 J kl ( s ) L Vt ( s ) 60 J kh( s ) L 60 2 2 2 J ' ( s ) B Vt ( s ) 60 J ' ( s ) B Vt ( s ) 60 J ' ( s ) 2 B Vt ( s ) 60 J kh( s ) tp( s ) B Vt ( s ) J kd ( s ) B Vt ( s ) 60 J ' ( s ) 2 B Vt ( s ) 60 J ' ( s ) 2 B Vt ( s ) 60. (5). 0. (6). (7). J ' ( s ) 2 B Vt ( s ) 60 ko (8) 2 J >Vt ( s ) 60 kp B kl ( s ) L kd ( s ) B

(255) kh( s ) L 60 kh( s ) tp ( s ) B Vt ( s )@.

(256) 578. Mariusz Wasiak. J ' (s). 2 J ko. ª º ª L L tp ( s ) º kd ( s )» «kp kl ( s ) kh( s ) « » B 60 ¼ ¬ B Vt ( s ) ¬ ¼. (9). _ ! % [ )D- - %[G %

(257) w nim | !

(258)

(259) ! jako:. kp kl ( s ) . ª L L tp ( s ) º kh( s ) « kd ( s ) B B Vt s ( ) 60 »¼ ¬. (10). G

(260) | % !

(261) odbioru kpG % [ )/:- %

(262) wzorem (2). \

(263) [ Jc(s) wyznaczana z punktu widzenia interesów

(264) !

(265) "

(266) ' @ jako J(s) %

(267) [ [

(268) ! Jmax(s) oraz Jc(s), tj.:. J ( s ) min^J max ( s ), J ' ( s )`. (11). *

(269) %

(270) "

(271) !

(272) !"

(273) !

(274) F. N (s). J (cykle) J (s). (12). % )/>-

(275) " analizowanym okresie o

(276) ' [ '

(277)

(278)

(279)

(280)

(281)

(282) '

(283)

(284) !G %

(285) ! ealizacji przewo!

(286) !

(287) !"

(288) !

(289)

(290) o:. L N ( s ) (km) B. (13). L( s ) J (tn tr ) tp ( s ) N ( s ) (h) Vt ( s ) 60. (14). L( s ). T (s). KT ( s ) kl ( s ) L( s ) kh( s ) T ( s ) kd ( s ) N ( s ) )-. (15). _ % )/>-G )/- )/- )/-

(291) % [

(292) ! F ª kh( s ) º L J tn tr tp ( s ) ª º J )- (16) KT ( s ) «kl ( s ) kh( s ) J «kh( s ) kd ( s )» » Vt ( s ) ¼ B J ( s ) 60 60 ¬ ¼ J (s) ¬.

(293) Problem decyzyjny doboru pojazdów a koszty logistyczne …. 579. " " "G

(294)

(295) G %. !

(296) F

(297) ! "

(298) G KUn(s),

(299) ! "

(300) G KUo(s), ! $

(301)

(302) G KP(s). Koszty te &

(303)

(304) F KUn( s ). kn J ( s ) )2. (17). KUo( s ). ko J ( s ) )2. (18). J kp )J (s). (19). KP ( s ). Q

(305)

(306)

(307) % G !

(308) [

(309)

(310) !

(311) F KL( s ). KUn( s ) KUo( s ) KP ( s ) KT ( s ) )-. (20). % [ )/-–(19)

(312) & %

(313) !F. KL( s ) (kn ko) . J (s) 2. ª kh( s ) º L J tn tr tp ( s ) ª º J «kl ( s ) » B J ( s ) kh( s ) 60 J «kh( s ) 60 kd ( s ) kp » J ( s ) Vt s ( ) ¬ ¼ ¬ ¼. )-. (21). 3.2. STUDIUM PRZYPADKU Znaczenie

(314)

(315)

(316)

(317) ! $

(318) "

(319)

(320)

(321) ! " dwóch rodzajów:

(322) %

(323) ' [

(324) )

(325) - / 27 < G [

(326) > oszacowano jako 1 >> '

(327) . !% ' _ !% ' #

(328) iem 1 :G G

(329) > – jako 0,78 t. W analizach

(330)

(331) ! " !

(332) ! miejscu ! > % ! i

(333) dostawy nieza % ! /: '

(334) miejscu jej

(335) !

(336) > minuty..

(337) 580. Mariusz Wasiak. [

(338) !

(339) >:::

(340) = G [

(341) 270 G

(342) ! ykorzystania przebiegu jako 0,87. ^

(343) " $

(344) " % "

(345) ! pojazdów o charakterystykach zestawionych w tablicy 1. Tablica 1 Charakterystyki pojazdów poszczególnych typów. Rodzaj charakterystyki. B

(346) [

(347) £ [

(348) w ustalonych jednostkach masy % %

(349) Koszty dodatkowe _ [ "

(350) Czas postojów poza pracami

(351) .. Samochód Samochód Pojazd. : : 7 - wysokoto- # : : (s = 3) (s = 1) (s = 2). Samochód. : z przy +; (s = 4). Jednostka. Oznaczenie. szt.. p(s). 16. 26. 33. 39. ton. q(s). 10,00. 17,60. 25,30. 26,15. = =" = km/h. kl(s) kh(s) kd(s) Vt(s). 0,8840 18 40 45. 1,1492 20 100 43. 1,4144 22 100 42. 1,4144 23 100 42. min. tp(s). 55. 55. 55. 55. *

(352) " ! y logistyczne % e na dobór pojazdów oraz koszty transportu liczone

(353)

(354) ! przewozowych przedstawiono na rys. 1. a). b). \' /'

(355)

(356) : a) o i o % , b) o % . ' /

(357)

(358) [

(359)

(360) G !"

(361)

(362)

(363) "

(364) ' + wiel [

(365) /::

(366)

(367) /G <:

(368)

(369) >G ;:

(370) -.

(371) Problem decyzyjny doboru pojazdów a koszty logistyczne …. 581.

(372) :

(373)

(374) ' w

(375)

(376)

(377) % '

(378)

(379) ! . G

(380)

(381) to

(382) ! " )s ¸ -' %. [

(383)

(384)

(385) " " ! przewozowych. ^ G [

(386) !

(387)

(388) ment obliczeniowy, w którym z [ % (z 1 >> /> >: -' _ & G % . koszty logistyczne korzystniejszy jest wybór pojazdu drugiego typu, dla którego koszty te

(389) oziomie 396 501 = G

(390)

(391) : 390 = ' W tym przypadku [

(392)

(393)

(394) " " w analizach pojazdów.. 4. WNIOSKI Problematyka dobor

(395) ! $

(396) " ' _

(397) " !

(398) !

(399) !

(400) !

(401) wa na koszty transportu i %

(402) " !

(403) "G tym przede wszystkim na koszty utrzymania zapasów, ! $

(404) '

(405)

(406) ! !

(407)

(408)

(409) " %

(410) [ " ' Przedstawione w artykule

(411) ' ' & G !

(412)

(413) ! ! $G !

(414) ! ! portu " %

(415) G % % pojazdu i

(416) (

(417) '

(418) !).

(419)

(420) " %$

(421) [ !

(422) "G !

(423) [

(424) ! w ustalonych relacjach,

(425)

(426) [

(427) % " !'

(428)

(429) ! G

(430)

(431) ! %

(432) G

(433)

(434) ! %

(435) !

(436) ' _

(437)

(438) ! !. [ ! $ %

(439) [G %

(440)

(441)

(442) one. ^ G

(443)

(444) % G

(445) & !

(446) G

(447)

(448) !

(449) "G

(450) " & +

(451)

(452) '.

(453) 582. Mariusz Wasiak. Bibliografia 1.. 2. 3. 4. 5. 6.. 7. 8. 9. 10.. 11. 12. 13. 14. 15.. 16. 17. 18.. 19.. Andriolo A., Battini D., Grubbström R.W., Persona A., Sgarbossa F.: A century of evolution from Harriss basic lot size model: Survey and research agenda. International Journal of Production Economics, Vol. 155 (2014), s. 16–38. Battini D., Persona A., Sgarbossa F.: A sustainable EOQ model: Theoretical formulation and applications. International Journal of Production Economics, Vol. 149 (2014), Special Issue: SI, s. 145–153. Bentkowska-@ 'G 'G 'F

(454) " wym. Instytut Transportu Samochodowego, Warszawa 2011. Blaik P.: Logistyka. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2001. Q @'F _ [' Y

(455) ' B& _ " Warszawskiej, Warszawa 2012. Burwell T.H., Dave D.S., Fitzpatrick K.E., Roy M.R.: Economic lot size model for price dependent demand under quantity and freight discounts. International Journal of Production Economics, Vol. 48 (1997), s. 141–155. Jacyna M.: Modelowanie i ocena systemów transportowych. Warszawa 2009. Jacyna M., Wasiak M.: Costs of road transport depending on the type of vehicles. Combustion Engines, Vol. 162 (3/2015), s. 85-90. % @'F _

(456)

(457) "' Q V G _ $ >::<' Lewczuk K., Wasiak M.: Transportation Services Costs Allocation for the Delivery System. [w:] Selvaraj H., Zydek D. (red.): ICSEng 2011, Proceedings of 21st International Conference on Systems Engineering. IEEE Computer Society, USA, California, Los Alamitos 2011, s. 429-433 Lissowska E. (red.): Technologia procesów przewozowych w transporcie samochodowym. £ G /D;' Mendoza A., Ventura J.A.: Incorporating quantity discounts to the EOQ model with transportation costs. International Journal of Production Economics, Vol. 113 (2008), s. 754–765. Skowronek Cz., Sarjusz- V'F V

(458) ' _ + miczne, Warszawa 2003. Swenseth S.R., Godfrey M.R.: Incorporating transportation costs into inventory replenishment decisions. International Journal of Production Economics, Vol. 77 (2002), s. 113–130. #'F #

(459)

(460) !

(461) ! logistycznych. Prace Naukowe Transport, z. 79, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Polska, Warszawa 2011. Wasiak M., Jacyna M.: Transport service execution costs in the whole-vehicle road transport in complex transport cycles. Journal of KONES, Vol. 22, Iss. 2 (2015), s. 267-279. Wasiak M., Jacyna-X 'F Y

(462) $"" ' !' Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2016. Vroblefski M., Ramesh R., Zionts St.: Effcient lot-sizing under a differential transportation cost structure for serially distributed warehouses: European Journal of Operational Research, Vol. 127 (2000), s. 574– 593. Zaho Q.H, Wang S.Y, Lai K.K, Xia G.P.: Model and algorithm of an inventory problem with the consideration of transportation cost. Computers&Industrial Engineering, Vol 46 (2004), s. 389–397.. A DECISION MAKING PROBLEM OF VEHICLE SELECTION TAKING INTO ACCOUNT LOGISTICS COSTS AND ECONOMIC ORDER QUANTITY Summary: A problem of vehicle selection, optimization of order quantity and also optimization of logistics costs are widely discussed in domestic and foreign literature. The necessity of decision making in transport, as well as in other areas from the perspective of total logistics costs is the focus of many publications. Nevertheless, the effects of vehicle selection on Economic Order Quantity taking into account total transport costs are not considered. The mathematical model of vehicle selection, taking into account the total logistics costs, is presented in this article. A new formula for Economic Order Quantity is also introduced. The formula is used when transport costs are divided into fixed costs, variable costs dependent on distance.

(463) Problem decyzyjny doboru pojazdów a koszty logistyczne …. 583. travelled and time, and other variable costs. The importance of a comprehensive recognition of the impact of decisions regarding vehicles selection for logistical costs is shown in the examples. Keywords: vehicles selection, Economic Order Quantity, transport costs, logistics costs.

(464)