z obecnolici slabej linii c.".)15 A, potwierdzonej tak-ze liniami 4,48
A
i 2,56A.
Natomiast liniac.".)10
A
jest wynikiem chlorytu, ale moze ona koincy-dowae taltie z lini~ 10,04 A biotytu.Wyniki analiz chemicznych trzech pr6bek bento-nitu wykonane .przez Z. Novek i T. Latosiynsk~,
przedstawione w tab. H, wskazuj~ na wyraZoie nie-jednorodny sldad poziom6w bentonitowych. Wysola! zawartolicill kwarcu wyr6znia sit: pr6bka z glt:b. 751,0 m, natomiast pr6bka z gl~b. 713,5 m obfituje w siarczki i w~glany. Celem uzyskania obrazu skla-du chemicznego frakcji drobnodyspersyjnej wyniki analiz przeliczono przez· odjt:cie siarczk6w, w~glan6w, ,apatytu i kwarcu. Dane uzyskane w wyniku tych przeliczen dostarczyly informacji 0 bezwapniowym sldadzie badanej substancji, zasobnej w Mg, FeH i K oraz odznaczaj'lcej si~ stosunkiem Si: Al = 1;7+ 2,1, a takZe zdecydowanll przewag~ hydromik nad chlorytem i braku lub prawie zupelnym braku mont-morylonitu.
Stwierdzenie kilku wldadek bentonit6w w utwo-rach kambryjskich, kt6rych ilose jest na pewno wi~k sza, bowiem odkryte zostaly one ubocznie podczas badati. ska! zmetamorfizowanych, z p6Inocno-wschod-niego obrzezenia G6rnolilllskiego Zagl~bia W~glowego
i zbadanie ich sldadu ma duie znaczenie dla poz-nania warunk6w tworzenia sl~ osad6w starokaledoti.-skich. Bentonity znane sll z syluru i ordowiku G6r
Swi~tokrzyskich, a ich obecnose byla r6wniez sygna-lizowana w podloZu okolicy Zawiercia. W Krzywo-plotach P-8 stwierdzono jak dotychczas najstarsze
SUMMARY
In the Zawiercie area the Cambrian series. forming Permian substratum is intercalated by four bentonite layers. The bentonites are built of quartz catacIasts, potassium feldspars biotite, apatite, and zircon. '.rheir matrix e<>nsists of illite, chlorite, and some amounts . of montmorillonite occurring in mixed,
illite/mont-morillonite textures. The bentonites originated in re-sult of metamorphosis of rhyolite and latite ashes. Their similarity to rocks of that type known from the Holy Cross Mts and nor,th-eastern margins of the Upper Silesian Coal Basin indicates long duration of a single magmatic center in ·the course of deposition of sediments of the Caledonian cycle.
poziomy tych skal. Charakterystycznll cechll zbada-nych bentonit6w jest kwaliny sklad materialu macie-rzystego, podobnie jak we wszystkich dotyChczas poznanych . wkladkach tych skal w G6rach Swi~to
krzyskich i p6lnocno-wschodnim obrzezeniu G6rno-lilllskiego Zagl~bia W~glowego. W Krzywoplotach P-8 porfiroklastaroi tych skal Sl:l kwarc, skaleti. potaso-wy, kt6rym towarzyszy biotyt, apatyt i cyrkon, a popi61 wulkaniczny przeobrazil si~ w agregat zbudo-wany gl6wnie z illitu i chIorytu.
Obecnolic niezmienionego materialu piroklastycz-nego w dlugim okresie czasu od kambru do syluru, a nawet dewonu i karbonu wskazywac moze na sta-le zr6dlo erupcji, ozywajllce w r6znym czasie, a'
na-~et ja1.t s~dzi Z. Kowal~zewski (2) przemieszczajllce SlE:.Zr6dlem tych skal, Jak sugerowano w poprzed-nich opracowaniach bentonit6w pochodzllcych z G6r
Swi~tokrzyskich, byly riolity lub liparyty. LITERATURA
1. E k i e r t F. - BUdowa geologiczna podpermskie-go podloza p6lnocno-wschodniepodpermskie-go obrzeZenia GOr-nolil'lskiego' Zagl~bia W~glowego. Pr. Inst. Geol.,
1971, 64, s. 64.
2. K 0 w a 1 c z e w ski Z. - W~zlowe problemy roagmatyzmu G6r Swi~tokrzyskich. Biu!. Inst.
. Geol. 278 (w druku).
3. R y k a W. - Metamorficzne skaly kaIedonskiego podloZa W okolicy Zawiercia. Kwart. geol. 1973, nr 4.
PE310ME
B nopo~ax KeM6pHH, 3anerruo~ no~ nepMCK~ O'l'JOO:lKeHHHMH, 6blJIH DbUiBJIeHbI TieThlpe npDCJIO.H 6eH-TOHH'1'OB. 3TH nopo~ OOCTOHT H3 KaTaKJIllIC'l'HTieCKHX 3epeu KBap~a, KaJIHIIInaTa, 6HOTHTa, anaTKTa H ~
IWHa, a IIopo~oofipa3yIOII~1O Maccy OOCTaDJI.HIOT ;tJIJIHT, XJ10pHT H He6oJIbWOO KOJIH'IecTBO MOHTMOPHJIJIOHHTa, npe,llCTaBnemwro B r.MeWaUHbIX HJYJIKT-MOHTMOPHJIJIO-HHTOBhlX CTpYKTypax. BeHTOHHTbI ofipa30BaJIMCb B pe-3YJIbTaTe npe06paJKeHIDI P~(()JIH'I'OBhIX H JIaTHTOBhIX nenJllOB. CXO,llCTBO 3THX 5eHTOHHTOB c ,llpyrmm o~o THnH:&!MH nopoMMH CseHTOKWHCK~IX rop· H .cesepo-BO-CTO-rmono 06paMJIeHJ18 BepKHeOlJIe3<'KOrO yrOJIhHDN 6acceAHa CBH,lleTeJIbCTBYeT 0 npO~OJI:w.HTeJIl>HOM ~ai
CTBHH o~HIOro MarMaTH'lecKoro O'l:ara Ba Bpe?d:.H 06pa-30BaHlI.H KaJIe~OHCKHX oTMlKemm,
