"O typach wypowiedzi zestawionych. (Z zagadnień budowy tekstu)", Władysław Makarski, "Roczniki Humanistyczne KUL", t.XXIV, z.1, Lublin 1978 : [recenzja]

Marian Płachecki

"O typach wypowiedzi zestawionych.

(Z zagadnień budowy tekstu)",

Władysław Makarski, "Roczniki

Humanistyczne KUL", t.XXIV, z.1,

Lublin 1978 : [recenzja]

Biuletyn Polonistyczny 21/4 (70), 158

/1/ MAKARSKI W ładysław: O typach wypowiedzi zestawionych.

(Z zagadnień budowy tek stu ). "Roczniki Humanistyczne K U L ", t. XXIV, z. 1, Lublin 1976 (wyd. 1978) s . 297-301.

R zecz o parentezie i jej m iejscu wśród wypowiedzeń zestawionych. Proponuje autor wyróżnienie: l) wypowiedzeń zestawionych z przytocze­ niem: "a) oba człony pierwszoplanow e, b) człon przytoczenia pierw szo­ planowy oraz człon wprowadzenia drugoplanowy (wtrącony, czyli paren- tetyczny) ; 2) wypowiedzenie zestawione z komentarzem bądź apelem, w dwu odmianach: a) oba człony pierwszoplanow e, b) człon n a rra cji pierwszoplanowy oraz człon komentarza bądź apelu drugoplanowy (w trą­ cony, czyli parentetyczny) ; 3) wypowiedzenie zestawione z uwagą nawia­ sową / . . . / : człon n a rra c ji pierwszoplanowy o raz człon n a rra c ji drugo­ planowy (przystaw iony)" .

B P /7 0 /1 3 M .P .

/1/ MARKIEWICZ Henryk: O spornych problemach realizm u so c ja li­ stycznego. "M iesięcznik L iterack i" 1978 nr 6 s . 53-57.

Pojęcie "realizm u socjalistyczn ego" je st d ziś na ogół traktowane ja ­ ko pojęcie typologiczne, a nie wyłącznie normatywne. Wyraźnie rysuje się "tendencja odbierająca realizmowi socjalistycznem u sens równoznacznie w artościujący dodatnio", dzięki czemu "realizm socjalistyczn y" staje się "kategorią współmierną z innymi wielkimi całościam i historycznoliteracki­ mi, jak klasycyzm czy romantyzm". Za Iezuitowem wyróżnia Markiewicz w re fle k sji teoretycznej nad realizmem socjalistycznym "poziom ideologi­ czny" i "arty sty czn y ", proponując, by w świecie przedstawionym dzieła widzieć płaszczyznę pośredniczącą między ideologią i form ą. P ostulat ten w nowym świetle staw ia kwestię typologii odmian realizm u so cjalistyczn e­ go. Zamykają artykuł uwagi o odmienności konotacji terminu "realizm so ­ cjalistyczn y" w literaturoznawstwie radzieckim i polskim.