Aniela Piorunowa
"Awangardowa wielość
rzeczywistości", Stanisław
Marczak-Oborski, "Dialog" nr 8 (1973)
: [recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 17/52, 233
1974
(II) MAKOWSKI Stanisław: Rodowody Maurycego Beniowskiego. (Na marginesie "Nowego Korbuta".) "Rooznik Towarzystwa Li- teraokiego im. Adama Mickiewioza". R. VII:1972 T l 9731 s.
1 2 9 - 1 3 6 .
Autor omawia źródła legendy przedstawiającej Beniowskiego jako Polaka poohodząoego z Wągier: pamiętniki jego samego,dra mat A.Kotzebuego z końca XVIII w., a przede wszystkim - poemat Słowaokiego, który przyczynił sią do utrwalenia tej legendy. 0 historycznym Beniowskim Istnieje mało informacji; autor podaje bibliografią prac, w których można je znaleźć, a także weryfi kuje błądne dane o Beniowskim, jak data urodzenia, imiona, po chodzenie społeczne i narodowe, wydarzenia z życia: Beniowski nie był ani Polakiem, ani katolikiem 1 prawdopodobnie nie znał nawet jązyka polskiego. Z konfederaoją barską łączyło go nie wiele - i to raczej przez zbieg okollozności żyoiowych niż z wyboru. Nieporozumieniem zatem jest umieszczenie go w biblio grafii literatury polskiej.
BP/52/53 M.P.
(II) HARCZAK-OBORSKI Stanisław: Awangardowa wielość rze- ezywlstośel. "Dialog" 1973 nr 8 s. 106-117.
Artykuł prezentuje kierunki walki o nowy teatr w Polsce w latach 1919-1939, zawarte w wypowiedziach przedstawicieli róż nych kierunków awangardowych. Przy pomocy omówień ilustrowa nych oytatami autor przedstawia głoszone w tym okresie propo zycje zmierzające do reformy tradycyjnego, dziewiątnastowieoz- nego modelu soeny i eksponuje spośród wielu sprzeoznych ten dencji cztery zjawiska najgodniejsze, jego zdaniem, uwagi i - jak sią okazało - najtrwalsze. Są to: 1) dramaturgia groteski 1 drwiny (teatr jako zjawisko cyrkowe dla wielkich tłumów)Ster- na, Wata 1 ln.; 2) poetyoki teatr monumentalny (pogodzenie no woczesnej wizji soenioznej z poezją romantyczną) Schillera i Horzyoy; 3) kameralny teatr psyohologiozny Osterwy i jego Re duty; 4) teatr polityczny lewioy społeoznej Sokolicz, Wandur skiego, Adwentowicza, Schillera, Jaraoza.
