Sprawozdanie z międzynarodowej konferencji INTA w Madrycie (10-12 listopada 1999) pt. „Tourism and the City: Sustainability and Development”

Jerzy Wyrzykowski.

S P R A W O Z D A N IE Z M IĘ D Z Y N A R O D O W E J K O N F E R E N C J I IN T A

W M A D R Y C IE ( 1 0 - 1 2 L IS T O P A D A 1999) P T . “T O U R IS M A N D

T H E C IT Y : S U S T A IN A B IL IT Y A N D D E V E L O P M E N T ”

L E C O M P T E -R E N D U D ’U N E C O N F É R E N C E IN T E R N A T IO N A L E

IN T A , 1 0 -1 2 N O V E M B R E 2 0 0 0 À M A D R ID , IN T IT U L É E “T O U R IS M

A N D T H E C IT Y : S U S T A IN A B IL IT Y A N D D E V E L O P M E N T ”

A R E P O R T F R O M T H E IN T A IN T E R N A T IO N A L C O N F E R E N C E

IN M A D R ID ( 1 0 - 1 2 N O V E M B E R 1999) - ‘T O U R IS M A N D T H E

C IT Y : S U S T A IN A B IL IT Y A N D D E V E L O P M E N T ’

Głównym organizatorem konferencji była INTA (International Urban

D evelopm ent A ssociation), m iędzynarodowe stow arzyszenie zajm ujące się roz­

wojem m iast zintegrow anym z rozwojem regionów. Zostało założone w 1974 r.

przez organizacje publiczne i prywatne, agendy rządowe, przedstawicieli bizne­

su oraz osoby indywidualne. Stow arzyszenie m a oficjalne pow iązania z R adą

Ekonom iczną i S połeczną N arodów Zjednoczonych oraz R adą Europejską. Jego

siedziba m ieści się w Hadze (Nassau D illenburgstraat 44 N L-2596 AE The

Hague Netherlands). Współorganizatorami konferencji byli: Employers’ Confedera­

tion o f M adrid (C EIM ), C ham ber o f Com m m erce and Industry o f M adrid

(C EO E) i World Tourism Organization (WTO). Miejscem konferencji było Casino

de M adrid i Palacio de C ongresos de M adrid. W konferencji uczestniczyło 196

osób z 29 krajów. Polskę reprezentow ały cztery osoby: ze Stołecznego Biura In­

formacji i Prom ocji Turystycznej, z Instytutu G ospodarki Przestrzennej i K om u­

nalnej w W arszaw ie, z Instytutu Turystyki w W arszawie i autor sprawozdania.

Program konferencji obejm ow ał dwie sesje plenarne (na początku i na

końcu konferencji) oraz sześć sesji sekcyjnych. Ideą przew odnją konferencji był

harm onijny rozwój turystyki w m ieście, godzący interesy m ieszkańców i turys­

tów, przyczyniający się do ochrony dziedzictw a kulturowego oraz rozwoju in­

frastruktury kulturalnej, rekreacyjnej i sportowej.

W sesjach plenarnych wystąpili: Henry Chabert, Prezydent INTA i W ice­

prezydent Lyonu, Juan Mato, Prezydent M adryckiej Izby Handlu i Przemysłu,

Jose M aria A lvarez del M anzano, Prezydent M adrytu, Juan Antonio Gomez-

-Angulo, W iceprezydent M adrytu, Clive Jones ze Stow arzyszenia Badań Eko­

nom icznych w San Francisco, Jose M aria Perez Herrero, Przewodniczący K o­

misji Rozwoju CEIM , Stephano Landi z Departam entu Turystyki w Rzym ie,

M ichael G ahagan, W iceprezydent 1NTA i Germ an Porras, Dyrektor G eneralny

w hiszpańskim M inisterstw ie Handlu i Turystyki.

W w ystąpieniach plenarnych podkreślano dynam iczny rozwój turystyki m ię­

dzynarodow ej, szybki w zrost dochodów z turystyki i liczby m iejsc pracy w usłu­

gach turystycznych oraz zw iększający się udział turystyki m iejskiej

{urban

tourism).

O cenia się, że liczba przyjazdów w turystyce m iędzynarodowej w zroś­

nie z 625 min w 1998 r. do 1,6 mld w 2020 r. Przychody z turystyki osiągnąć

m ają w ielkość 2 bilionów USD. Zmieni się geografia podróży turystycznych na

św iecie, spadnie udział Europy na korzyść Azji. Turystyka m iejska rozw ijać się

będzie szybciej niż turystyka ogółem.

Rozwój turystyki powinien być zharm onizow any z ogólnym rozwojem re­

gionów i miast. Rozwój turystyki miejskiej prowadzi do podniesienia ogólnej

atrakcyjności miast (m.in. w wyniku rewaloryzacji zespołów i obiektów zabyt­

kowych, rozwoju kom unikacji, infrastruktury handlowej, urządzeń kulturalnych

i sportow o-rekreacyjnych), przy czym zachow ana pow inna być pełna harm onia

interesów m ieszkańców m iast i turystów. Dotyczy to aspektów ekonom icznych,

społecznych, estetycznych i innych. Konieczne je st w ypracow anie wskaźników

określających ten „rozwój harm onijny” . Jednym z ważnych jeg o przejawów,

w odniesieniu do turystyki, je s t w ysoka jakość usług turystycznych i wysoki sto­

pień satysfakcji turystycznej. Satysfakcja turystyczna odw iedzających pow inna

zostać objęta stałymi badaniami.

Zw rócono uwagę na duże m ożliwości w ykorzystania Internetu w kontaktach

z rynkiem turystycznym , w szczególności w zakresie prom ocji i inform acji tu ­

rystycznej, oraz na ogrom ny rozwój technologii na potrzeby zarządzania turys­

tyką. Rozwój technologii ułatw ia rów nież w dużym stopniu organizację kongre­

sów i konferencji szkoleniowych, stanow iących ważny sektor turystyki m iej­

skiej.

Rozwój turystyki miejskiej znajduje swój wyraz w polityce rozw oju turys­

tyki w Europie i w poszczególnych krajach. Przykładem może być przypisyw a­

nie przez Unię E uropejską każdego roku innemu miastu statusu kulturalnej stoli­

cy Europy. W roku 2000 zaszczyt taki przypadł w yjątkow o dziew ięciu m ias­

tom, w tym także spoza Unii Europejskiej. Były to: Avignon, Bergen, Bolonia,

Bruksela, Helsinki, Kraków, Praga, Reykjavik i Santiago de C om postella. M i­

nisterstw o Turystyki w Hiszpanii w ytypow ało 25 m iast do szczególnej prom ocji

turystycznej na potrzeby rozwoju turystyki m iejskiej. Przedstaw iciele w ładz

m iejskich M adrytu inform owali, że aktualnie miasto odw iedza rocznie 5 min

osób, a w pływ y z turystyki miejskiej stanow ią 17% ogólnego budżetu miasta.

Do B arcelony przyjeżdża rocznie 4 min gości, którym udziela się 10 min noc­

legów. Turystom oferuje się rów nież „pakiety” uw zględniające np. trzy dni po­

bytu w M adrycie, jed en dzień w Toledo i jeden dzień w Salamance.

Sekcja A

- określenie, co m iasto może zaoferow ać turystom w zakresie kultury,

handlu, rekreacji i rozrywki,

- w iększe w ydarzenia podnoszące atrakcyjność turystyczną i stw arzające

m ożliw ości rew aloryzacji miasta,

- infrastruktura m iasta na potrzeby rekreacji i im prez sportowych,

- oferta kulturalna jak o czynnik przyciągający turystów,

- m iasta portowe: ostatnia granica turystyczna?

- rew aloryzacja m iast nadm orskich na potrzeby turystyki harm onijnej.

Sekcja B

- określenie, co miasto m oże zaoferow ać turystyce biznesow ej,

- turystyka biznesow a jak o motyw przyjazdu: trendy i przekształcenia sek­

tora,

- rów now aga m iędzy rozm ieszczeniem przestrzennym urządzeń dla turys­

tyki konferencyjnej i potrzebami tego sektora,

- handel, rekreacja i turystyka jak o m otyw acje przyjazdu: czy któraś z nich

je s t dom inującą?

- pow rót do turystyki zdrowotnej,

- reakcja przem ysłu hotelowego na nowe oczekiw ania ze strony turystyki

konferencyjnej i biznesow ej.

Sekcja C

-z a rz ą d z a n ie i integracja turystycznych produktów,

- o d unikatow ego produktu turystycznego do sieci m ożliwości,

- j a k pogodzić planow anie urządzeń z oczekiwaniam i turystów,

- jakim i typami turystyki je st zainteresow ane miasto; ja k koordynować

wszystkie produkty,

- instrum enty służące koordynacji produktów turystycznych oferowanych

przez miasto,

- turystyka rodzinna w mieście.

W referatach sekcji A zaprezentow ano szereg przykładów podnoszenia

atrakcyjności turystycznej m iast (

building capacity

- budowania pojem ności).

C. Jones (U SA ) w ym ienił takie atrakcje w USA i na świecie, ja k W alt Disney

W orld, K n o tt’s Berry Farm, Seoul Land (Korea), Tokyo Disneyland, Legoland,

Busch G ardens, PIER 39, Sesame Place, C anada’s W onderland, Clarke Quay

(Singapore), Sea W orld, MCA Universal Studios, Mall o f Am erica, Ocean Park

(H ong Kong), Warner Bros. Movie World, Six Flags, Harborplace, Euro-Disney-

land, Urban Slalom, A ustralia’s W onderland. A. Thorburn (W ielka Brytania),

w naw iązaniu do takich przykładów, jak W ieża Eiffla, gabinet ligur woskowych

M adame Tussauds, Blacpool Illum inations, gmach opery w Sydney, Seatle Sky-

dome, them e parks, przedstaw ił swoje projekty - pływającego hotelu (N orth-

wich), Curved Space (hotel w Greenwich naw iązujący do kształtu żaglowca),

muzeum policji w Londynie, centrum nadm orskiego w Bideford i centrum

spor-lów zim owych, z bardzo śmiałymi rozwiązaniam i architektonicznym i. A. Zieg­

ler (U SA ) na przykładzie Pittsburgha i S. Taylor (W ielka Brytania), na przy­

kładzie B irm ingham , zaprezentow ali możliwości zm iany

image

przem ysłow ego

m iasta i w ykreow ania w nim atrakcji turystycznych, powiązanych z nowymi

inwestycjam i oraz organizacją różnych imprez politycznych, kulturalnych i spor­

tow ych. W dyskusji podkreślano ponadto wielki w pływ na rozwój m iasta i tu­

rystyki m iejskiej w ielkich wydarzeń

(mega events

), takich ja k w ystaw y św ia­

tow e, olim piady, m istrzostw a św iata itp. Podniesiono rów nież problem obcho­

dów m ilenijnych, które zdom inow ały rok 2000.

Rozwój turystyki miejskiej przynosi zw ykle wzrost opieki nad dziedzictwem

kulturow ym oraz działania na rzecz rewaloryzacji zespołów i obiektów zabyt­

kowych. W iąże się z nim jed n ak także nadm ierny ruch sam ochodow y w starych,

zabytkow ych częściach m iasta, którem u należy przeciw działać m.in. poprzez

rozwój innych środków transportu, inną organizację ruchu, w tym także w pro­

w adzenie ograniczeń dla ruchu kołowego. O graniczeniem dla rozwoju ruchu tu­

rystycznego, przede wszystkim w zespołach zabytkow ych, m oże być także prze­

kroczenie jednorazow ej pojem ności turystycznej obiektów krajoznawczych.

„B udow anie pojem ności” m iasta

(building capacity)

polega także na rozbu­

dow ie infrastruktury turystycznej, w tym urządzeń kulturalnych, sportowych i re­

kreacyjnych, z których, ja k ju ż w spom niano, korzystać m ają harm onijnie turyści

i m ieszkańcy m iasta.

Referaty prezentow ane w sekcji B podkreślały dynam iczny rozwój różnych

form turystyki biznesow ej - przyjazdów dla załatw ienia biznesu, udziału w kon­

gresach zaw odow ych i naukow ych, konferencjach i kursach szkoleniowych,

udziału w im prezach kulturalnych i sportowych. Ilustracją tego zjaw iska może

być inform acja o w zroście liczby konferencji i spotkań (m ityngów ) organizo­

wanych w H iszpanii - z 3102 w 1995 r. do 6497 w 1998 r. Liczba uczestników

w zrosła w tym okresie z 771 tys. do 1,6 min. Pociąga to za sobą konieczność

rozbudow y portów lotniczych, obiektów kongresow ych, hoteli, obiektów kultu­

ralnych i innych. B ardzo w ażną spraw ą je s t utrzym anie wysokiej jakości obsługi

kongresów i innych, często bardzo specjalistycznych mityngów. N ależy pam ię­

tać o potrzebach rodzin uczestników spotkań, które coraz częściej im tow arzy­

szą, w tym także dzieci. W organizacji i obsłudze turystyki biznesowej niezbęd­

na je s t now oczesna technologia i nowe m etody kontaktu z jej uczestnikam i.

W referatach i dyskusjach w sekcji C dom inow ały problem y planow ania

rozw oju i zarządzania turystyką w mieście. Podkreślono konieczność opracow a­

nia strategii rozw ojow ych, uw zględniających m ożliwości turystyczne m iasta, j e ­

go okolicy i regionu, w spółczesne trendy w turystyce św iatow ej, potrzeby

w zakresie nowych m iejsc pracy oraz korzystne efekty ekonom iczne dla m iasta

i jeg o m ieszkańców . Rozwój turystyki powinien harm onijnie w iązać się z roz­

wojem m iasta i całego regionu. W zarządzaniu turystyką należy doprow adzić do

lepszej kooperacji między prywatnymi kompaniami a instytucjam i publicznym i.

N ależy zabezpieczyć wysoki poziom usług turystycznych, dążyć do ukształto­

wania się przyjaznego, gościnnego stosunku m ieszkańców do przyjezdnych,

a tym zapew nić wysoki poziom satysfakcji turystycznej.

W podsum ow aniu konferencji zapow iedziano, że dyskusja nad problem ami

rozwoju turystyki w m ieście w aspekcie jej harm onijnego rozwoju będzie kon­

tynuow ana na konferencji INTA planowanej na listopad 2000 roku.

Prof. dr. hab. Jerzy W yrzykow ski W płynęło:

insty tu t G eograficzny 15 czerw ca 2 0 0 0 r.

U niw ersytet W rocław ski pi. U niw ersytecki I 50-137 W rocław