Sylwester Czopek
Siedliska, gm. Lubenia, woj.
rzeszowskie, St. 10, AZP 105-76/33
Informator Archeologiczny : badania 24, 32-33
32 Okresy brązu
łużyckiej z epoki brązu i z okresu halsztackiego, oraz ślady osadnictw a k ultury przeworskiej z późnego okresu lateńskiego.
Stanow isko 1 w Okoiowicach znane je s t z badań prowadzonych w 1933 r. przez J , Fitzke. Odkryto wówczas 87 grobów z okresu halsztackiego i 19 grobów z późnego okresu lateńskiego i rzymskiego.
D okum entacja z badań z 1933 r. zaginęła. Stanowisko zostało zlokalizowane w trakcie b a d a ń AZP i potwierdzone przez mieszkańców pam iętających daw ne badania,
W trakcie b a d a ń wykopaliskowych otworzono 9 wykopów sondażowych o łącznej powierz ch n i 112,5 m2. Odsłonięto 9 obiektów nieruchom ych, w tym 3 najpraw dopodobniej o c h a ra k terze m ieszkalnym . W wykopie VII zaobserwowano ciekawą sytuację, gdzie wkopem rab u n k o wym zniszczono grób halsztacki (ceramika, przepalone kości), który w kopany byl w obiekt starszy.
Na ślady wkop ów, praw dopodobnie z b ad a ń przedwojennych, natrafiono w w ykopach V, VI, VIII.
M ateriał ruchom y to w zdecydowanej większości ceram ika, przedm ioty krzem ienne, dwa fragm enty przedm iotów żelaznych, paciorek kościany ornam entow any, polepa, przepalone kości.
Można stwierdzić, że na stanow isku 1 w Okotowicach mam y do czynienia z: — cm entarzyskiem kultu ry łużyckiej z okresu halsztackiego
— o sa d ą k u ltu ry łużyckiej z epoki brązu 1 z okresu halsztackiego
— śladam i osadnictw a kultu ry przeworskiej o nieokreślonej na razie funkcji z późnego okresu lateńskiego (fragmenty facetowanych krawędzi zebrane z powierzchni oraz w w ierzch niej partii wykopow).
M ateriały z b ad a ń znajdują się w MAiE w Lodzi.
Badania powinny być kontynuowane.
Opatowice. gm. Radziejów woj. włocławskie St. 1 patrz neolit
Potoczek, gm. Potok Wielki woj, tarnobrzeskie St. 4 i 5 patrz paleolit i mezolit Rzechta, gm. Sieradz, woj. sieradzkie St. 12 patrz okres lateński
S ie d le c z k o , gm . Wągrowiec w oj. p ilsk ie S t. 4 AZP 43- 3 1 /3 1 ______________________
Biuro Dokumentacji Zabytków w Pile
B adania prowadziła mgr M. Demoga. Finansow ał WKZ w Pile. Pierwszy sezon badań. Cm entarzysko kultury łużyckiej z TV-V o kresu brązu.
C m entarzysko zlokalizowane je s t ok. 300 m n a zachód od zabudow ań gospodarczych Piotra G ruchały. Z najduje się n a w schodnim zboczu kulm inacji niewielkiego wzgórza n a lewym brzegu rzeczki Nielby, po prawej stronie polnej drogi, k tó ra prowadzi do szosy Lek no-Siedleczko.
S tanow isko to było zagrożone głęboką orką, która spowodowała zniszczenie wielu grobów. P rzebadano obszar 200 m 2, odkrywając 34 groby kultu ry łużyckiej, ciałopalne, popielnico we. Groby zalegały n a głębokości 0.40-0,60 ,m pod powierzchnią. Groby położone wyżej były w znacznym stopniu zniszczone przez orkę. Ślady Jam grobowych nie zachowały się.
W iększość grobów p osiadała obstaw ę lub bruki kam ienne. O biekty n a cm entarzysku nie tworzyły określonego porządku.
Ilość naczyń w grobach w ah a się od 3-25. Naczynia były zgrupowane, często stojąc jedno n a drugim . Groby, poza popielnicam i z kośćmi, nakrytym i m isam i odwróconymi dnem do góiy zawierały du żą ilość naczyń-przy staw ek. W żadnej z popielnic nie stw ierdzono obecności przedm iotów z brązu. Formy naczyń były dość zróżnicowane. W ystąpiły naczynia ban iaste, wazowate, dzbanki, misy, kubki, czerpaki.
C m entarzysko d atu je się n a IV-V okres epoki brązu.
Badania będą kontynuowane. S ied lisk a, gm. Lubenia woj. rzeszow sk ie S t. 1 0 A 2 P 1 0 5 -7 6 /3 3
M uzeum Okręgowe w Rzeszowie
B adania prowadził d r Sylwester Czopek. Finansow ało M uzeum O kręgo we w Rzeszowie. Drugi sezon b adań. O sada z końca epoki b rązu I w czes nej epoki żelaza.
S tanow isko leży n a stoku I krawędzi malej doliny niewielkiego cieku. Stopień ekspozycji je s t niewielki przy stosunkow o dużej wartości względnej. W terenie tym dom inują gleby bielicowe i pseudobielicowe, wytworzone n a lessach i utw orach les sowa tych. W 1990 r. (konty
informator Archeologiczny 3 3
n u ac ja b a d a ń z 1989) badaniam i objęto partie stokową stanow iska. Przebadano 70 m 2, o d sła niając 6 obiektów — ow alnych lub kolistych ja m o m aksym alnych w ym iarach do 220 x 150 cm i 200 x 190 cm i głębokościach od 20 do 60 cm od poziomu odlnycla. M aterial zabytkowy, który w całości stanow i ceram ika pochodzi zarówno z obiektów, J a k i w arstwy kulturow ej o c h a ra k terze spływowym. O kreślenie chronologiczne, a naw et kulturow e tego m ateriału Jest tru d n e ze względu n a b ra k precyzyjnych analogii. W ystępują wprawdzie elem enty zbieżne z g ru p ą ta rn o brzeską (talerze-placki, garn k i chropow acone o prostych wylewach), ale nie one decydują o przynależności kulturow ej. Wiele cech wskazuje n a związki z m ateriałam i „południowymi 1 „południowo-wschodnimi" wczesnej epoki żelaza.
D okum entacja i m ateriały s ą złożone w Muzeum Okręgowym w Rzeszowie,
Planuje się kontynuację badań. Sierpów , gm . Ozorków woj, lódakie S t. 1 AZP 6 1 -4 9
B adania prowadził mgr Zdzisław Raszewski. Finansow ał WKZ w Łodzi. C m entarz wielokulturowe od II okr. ep. brązu po w czesny okres la teński włącznie (1200-250 p.n.e.).
B adania były kontynuacją p rac wykopaliskowych prowadzonych w latach 1931, 1947, 1989. S tanow isko znajduje się n a w zniesieniu porośniętym obecnie w ysokopiennym lasem w o d ległości 900 m n a północ od wsi Sierpów i 300 m n a wschód od toru kolejowego Łódź — Gdynia. Przebadano o bszar o powierzchni 25 0 m 2. n a którym odkryto 91 grobów ciałopalnych o zróżni cowanym obrządku pogrzebowym.
Typ I — 39 grobów. Przepalone kości ludzkie, ułożone w popielnicy w układzie anatom icz nym, w ypełniają naczynie w połowie jego pojemności. Popielnice były ustaw ione w w arstw ie żółtego piasku. Przystawki były um ieszczone bezpośrednio w sąsiedztw ie popielnic. Często odw racane do góry dnem . W ja m ac h grobowych nr; 354, 361, 363, 394, 397, um ieszczone były po 2 popielnice.
Тур II — 13 grobów. Część przepalonych kości ludzkich w popielnicy, a reszta rozsypana między popielnicą a przystaw kam i. W tym typie grobu kości ludzkie były dobrze przepalone.
Typ III — 1 grób. Część przepalonych kości ludzkich przem ieszanych z szczątkam i sto su w popielnicy. Resztę kości i sto su zsypano do Jam y grobowej, obok popielnicy.
Typ V — 17 grobów. Przepalone kości ludzkie i fragm enty celowo potłuczonych naczyń, tworzyły niewielldch rozmiarów owalne skupiska. Naczynia zachow ane w całości ustaw ione były od sk u p isk przepalonych kości ludzkich.
Tÿp VI — 11 grobów. Przepalone kości ludzkie i fragm enty celowo potłuczonych naczyń zostały zsypane i rozrzucone po całej jam ie grobowej.
Typ VII — 10 grobów. Pochówki tego typu (z wyjątkiem grobu 430) zaw ierają tylko sam e przepalone kości ludzkie, tworząc niewielkich rozmiarów ow alne skupiska.
W yposażenie poszczególnych grobów w naczynia w ah a się od 2 do 7 sztuk. W groble popielnicowym nr: 361 l w grobach jam ow ych nr: 393 i 430 odkryto zawieszki z cienkiego okrągłego brązowego d ru tu .
O dkryte groby w 75% występowały pod dobrze zachow anym brukiem kam iennym zbudo w anym z jednej w arstw y kam ieni narzutowych.
C m entarzysko w Sierpowie należy do długotrw ałych stanow isk osadniczych. Na podstaw ie analizy obrządku pogrzebowego 1 Inw entarza zabytków, a w szczególności ceram iki, wyróżnio no 2 pochówki datow ane n a III okres epoki brązu. 88 pochówków datow anych n a IV okres epoki brązu I 1 pochówek datow any n a V okres epoki brązu.
O dkryte w grobach n aczynia w 98% reprezentują formy typowe dla środkowopołsldej grupy k u ltu ry łużyckiej, n ato m ia st tylko 2% naczyń Jest charakterystyczna dla wschodniowielkopol sklej grupy k u ltu ry łużyckiej.
Ponadto w trakcie b ad a ń odkryto 3 jam y odpadkowe kultu ry tizciniecklej. Słonowice, gm. Kazmierz Wlk. woj. kieleckie St. „G" patrz neolit Sowinłd, gm. Nosina woj, poznańskie SL 23B patrz okres lateński Stawki, gm. Dobra woj. konińskie St. 4 patrz neolit
Stare. gm. Wysoka woj. pilskie St, 7 patrz neolit
Strum ienno, gm. Krosno O drzańskie woj. zielonogórskie St. 4a p atrz okres rzymski K o n serw ato r Z abytków Archeolo- glcznych w Białym stoku____________ B adania prowadził m gr Lech Pawlata. K onsultow ała doc. d r hab . T eresa Węgrzynowicz. Finansow ał WKZ w Białym stoku. Piąty sezon b ad a ń .
Suraż, woj. b ia ło sto ck ie S ta n ow isko 3 AZP 4 1 - 8 6 /1
M uzeum Archeologiczne i E tnogra ficzne w Łodzi
