Po³udniowy uskok g³ówny rowu Kleszczowa — koncepcja a rzeczywistoœæ
Ireneusz Felisiak*
Po³udniowy uskok g³ówny (PUG) rowu Kleszczowa ods³oniêto w KWB Be³chatów na d³ugoœci kilometra we wschodniej czêœci rowu II rzêdu. Uskok cechuje generalny bieg 85oprzy znacznej lokalnej zmiennoœci w zakresie 65–110o, upad œrednio 70o, szeroka strefa brekcji. Towarzysz¹ mu pod³u¿ne uskoki zrzutowe i znacznie m³odsze nasuniêcia o wergencji po³udniowej oraz po³ogie uskoki zrzutowe NE–SW, wystêpuj¹ce te¿ w kombinacji z uskokami przesuwczymi WNW–ESE. Nie ma stromych uskoków przesuwczych NW–SE przesuwaj¹cych prawoskrêtnie PUG a przyjmowanych na mapach konstruowanych z wierceñ.
S³owa kluczowe: rów Kleszczowa, elewacja Radomska, tektonika m³odoalpejska, tektonika platformowa, krucha tektonika
Ireneusz Felisiak — Southern Frame Fault of the Kleszczów Graben — concept and facts (Central Poland). Prz. Geol., 49: 307–311.
S u m m a r y. The Southern Frame Fault (SFF) of the Kleszczów Graben is exposed along the distance of about a kilometer in Lignite Mine „Be³chatów” in the eastern part of the so-called II–order Graben. The fault reveals general strike 85oat significant local vari-ability (from 65oto 110o) with average dip about 70oand a broad breccia zone. The fault is accompanied by parallel dip-slip faults and much younger south-directed overthrusts as well as by the NE–SW-trending, low-angle dip-slip faults. The latter are combined with the WNW–ESE strike-slip faults. Steep, strike-slip NW–SE faults displacing dextrally the SFF, which are presented in the drilling-based maps have not been observed.
Key words: Kleszczów Graben, Radomsko Elevatbion block, late-alpine tectonics, horst-and-graben tectonics, brittle tectonics
M³odoalpejski rów Kleszczowa rozci¹ga siê równole-¿nikowo od monokliny przedsudeckiej po zachodnie obrze¿enie mezozoiczne Gór Œwiêtokrzyskich, ograni-czaj¹c od pó³nocy elewacjê Radomska (Po¿aryski, 1977). Z³o¿e wêgla wystêpuj¹ce w jego najg³êbszej, œrodkowej czêœci eksploatuje Kopalnia Wêgla Brunatnego Be³chatów. Najnowsze pogl¹dy na genezê rowu i jego ewolucjê struk-turaln¹ przedstawili ostatnio Gotowa³a (1999b), Gotowa³a & Ha³uszczak (1999) i Ha³uszczak (1999). Badania autora dotycz¹ niemal kilometrowego odcinka po³udniowego uskoku g³ównego (PUG) rowu Kleszczowa, który zosta³ ods³oniêty w 1999 r. w trakcie robót udostêpniaj¹cych z³o¿e, w tzw. rowie II rzêdu — najg³êbszej (do 600 m) czê-œci ca³ej struktury.
Analizowany fragment po³udniowej krawêdzi rowu jest po³o¿ony miêdzy liniami wierceñ 62 i 65 NS (ryc. 1). W rejonie tym nastêpuje rozga³êzienie PUG (pocz¹tek tzw. paleoosuwiska). Najwiêk-sza czêœæ zrzutu wynosz¹cego od 200 do 400 m przypada na dyslokacjê pó³nocn¹ (Ia na ryc. 1), która na E od linii 64 NS wyznacza³a prawdopodobnie tylko w¹sk¹ pó³kê wzd³u¿ PUG (zob. ryc. 4). Na zachód od linii 64 przesuwa siê ona kilka-set metrów ku N, wyznaczaj¹c pó³nocn¹ krawêdŸ, tzw. bloku paleoosuwiska (BP na ryc. 1). Jego tyln¹ œcianê stanowi ga³¹Ÿ po³udniowa PUG (oznaczona jako I ), kontynuuj¹ca siê od linii 64 NS dalej ku W i maj¹ca zrzut 100 do 120 m.
Obecnie do obserwacji we wkopie dostêpna jest tylko dyslokacja I,
widocz-na widocz-na IV (ok. 100 m n.p.m.), V (ok. 75 m n.p.m.) i VI (ok. 60 m n.p.m.) piêtrze eksploatacyjnym, za wyj¹tkiem znisz-czonego osuwiskami obszaru na E od linii 65NS. Skrzyd³o wisz¹ce buduj¹ górnokredowe margle i opoki, w których wyciêta jest po³udniowa skarpa kopalni. Skrzyd³o
zrzuco-ne (pó³noczrzuco-ne) tworz¹ mioceñskie mu³y i i³y podœcielaj¹ce pok³ad g³ówny wêgla (PG) lub wprost piaski i wêgle, tzw. strefy rozwarstwienia PG. Ich tektoniczny kontakt ze ska³ami skrzyd³a wisz¹cego jest widoczny u podstawy skarpy (ryc. 2). Rzeczywisty przebieg dyslokacji I przed-stawiono na ryc. 4, na podstawie materia³ów udostêpnio-nych przez mgr L. Czarneckiego (KWB Be³chatów, mat. niepub.). Zosta³ on na³o¿ony na pomniejszony wycinek mapy 1 : 2000 stropu utworów mezozoicznych rowu Kleszczowa na odcinku synkliny Brudzic (Felisiak & Szewczyk, 1994, 1995). Postêp robót udostêpniaj¹cych z³o¿e stworzy³ teraz unikaln¹ mo¿liwoœæ porównania z
307
*Akademia Górniczo-Hutnicza, al. A. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków; felisiak@geol.agh.edu.pl Cr3 J3 kreda górna Upper Cretaceous jura górna Upper Jurassic
J3jura œrodkowaMiddle Jurassic
64NSlinie wierceñ N-SN-S borehole lines Ryc. 4 WARSZAWA 2 0° 50° KLESZCZÓW 0 1 km
Ryc. 1. Po³udniowa krawêdŸ rowu Kleszczowa na odcinku rowu
II rzêdu (zakreskowany); uproszczony odrys z mapy 1:25 000 Gotowa³y (1999a). BP — blok „paleoosuwiska”, PUG — po³udniowy uskok g³ówny (I i Ia — zob. tekst), UKK — uskok Kodr¹b–Kleszczów
Fig. 1. Southern margin of the Kleszczów Graben in the sector of
II-order Graben (hatched) simplified after 1:25,000 scale map (Gotowa³a, 1999a). BP —”Paleoslide” Block, PUG — South Fra-me Fault (SFF, I and Ia — see text), UKK — Kodr¹b–Kleszczów Fault
ods³oniêciem obrazu tektoniki wyinterpretowanej z anali-zy wierceñ.
Po³udniowy uskok g³ówny I (w planie)
Z materia³ów mgr L. Czarneckiego wynika, ¿e PUG I miêdzy liniami 62 a 65 NS ma rozci¹g³oœæ g³ównie W–E (ok. 85o). Jego przebieg jest w ogólnym zarysie zgodny z
wczeœniej zak³adanym (ryc. 4; Felisiak & Szewczyk, 1995), co jest przede wszystkim wynikiem znacznego zagêszczenia wierceñ w po³udniowym brzegu rowu. Niemniej jednak na uwagê zas³uguje niemal idealne wyznaczenie po³o¿enia uskoku I na liniach przekrojów NS (zob. ryc. 4). Przekroje te by³y punktem wyjœcia do kreœlenia samej mapy.
Wiêksze odchy³ki wystêpuj¹ w bok od linii przekrojo-wych. Wynika to z przyjêcia powszechnie akceptowanego, a jak siê okaza³o b³êdnego, za³o¿enia o znacz¹cej roli zespo³u uskoków prawoprzesuwczych NW–SE w tektonice badane-go obszaru. Na sp¹gu wyrobiska PUG I zaznacza siê bowiem jako linia na ogó³ ³ukowata (ryc. 2, 3), czasem ³ama-na, zmieniaj¹ca biegi w zakresie 65–110o. Jej d³u¿sze
frag-menty czêsto przyjmuj¹ kierunek 75–80o, zbli¿ony do
przyjêtego na mapie 1:2000 kierunku 65o. Powrót do
g³ównego kierunku W–E nie odbywa siê jednak jak przy-puszczano przez przesuniêcie ku S na ukoœnych do PUG uskokach prawoprzesuwczych NW–SE, lecz przez skrêt do
kierunku 90–110o. Miejscowe silne wygiêcie ku S
miêdzy liniami 63 i 64 NS (ryc. 4) zosta³o prawdopo-dobnie spowodowane m³odszym po³ogim nasuniê-ciem o wergencji po³udniowej, przesuwaj¹cym ku S granicê ska³ kredy i trzeciorzêdu, wykartowan¹ na sp¹gu wyrobiska jako PUG. Jedno z takich nasuniêæ œcinaj¹ce skrzyd³o wisz¹ce PUG I zaobserwowano w s¹siednim ods³oniêciu na linii 64NS (zob. ni¿ej). Na tym odcinku szczegó³owe obserwacje by³y niemo¿li-we, wskutek zniszczenia uskoku robotami strza³owy-mi.
Rozeta biegów sporz¹dzona na podstawie mapy dla 17 fragmentów PUG I, licz¹cych co najmniej 40 m, wykaza³a maximum 75–95o i submaximum 110o.
Wynik ten jest zbie¿ny z rozet¹ biegów wykonan¹ z 18 pomiarów bezpoœrednich powierzchni œlizgu PUG (ryc. 5). Pomiary te dobrze przedstawiaj¹ nierówny, falisty charakter tej powierzchni, która mo¿e kilka-krotnie zmieniaæ kierunek zapadania o 10–20onawet
na dystansie pojedynczych metrów.
Po³udniowy uskok g³ówny I w przekroju
Linia po³udniowego uskoku g³ównego na mapie jest odwzorowaniem intersekcji powierzchni œli-zgu, wzd³u¿ której od N ze ska³ami mezozoicznymi kontaktuj¹ osady mioceñskie. W rzeczywistoœci w analizowanym fragmencie PUG na uskok I sk³ada siê ca³a strefa zbrekcjowanych tektonicznie margli kredowych, na mapie zaznaczona tylko w miejscach, gdzie jest ona szczególnie szeroka (ryc. 4). Brekcja od N jest obciêta wzmiankowan¹ powierzchni¹ œlizgu, a od S przechodzi w sposób ci¹g³y w margle nie zbrekcjowane (jak na ryc. 6). Temu ci¹g³emu przejœciu mo¿e towarzyszyæ kolejna powierzchnia œlizgu w obrêbie samej brekcji. Taki uskok odleg³y 1–1,5 m od ska³ nie zbrekcjowanych stwierdzono na linii 64 (ryc. 8). Zdarza siê te¿, jak na linii 63 NS na wysokoœci ok. 100 m n.p.m., ¿e nieostra i nierówna granica zbrekcjowanych ska³ kredy i trzeciorzêdu przebiega wœród brekcji, a œciêcie i poœlizg nast¹pi³y 0,5–1 m dalej ku N ju¿ w w obrêbie samych zielonych i³ów miocenu.
Ryc. 2. PUG na VI piêtrze eksploatacyjnym w czêœci E. Widoczny przekrój
i œlad na sp¹gu wyrobiska (puste strza³ki). Cr — kreda, Tr — trzeciorzêd, PG — pok³ad g³ówny
Fig. 2. Section of SFF at level VI (eastern part) and its trace at the level floor
(empty arrows). Cr — Cretaceous, Tr — Tertiary, PG — Main Seam
Ryc. 3. Reaktywacja po³udniowego uskoku g³ównego z przeciwnym
zrzutem wskutek odprê¿enia utworów trzeciorzêdowych skrzyd³a zrzuconego (z m³otkiem) po zdjêciu nadk³adu. W ten sposób powsta³ œlad pug widoczny na sp¹gu wyrobiska na ryc. 2
Fig. 3. Reactivation of the SFF with opposite movement sense
resulting from the relaxation of Tertiary strata in hanging-wall block (hammer) after overburden removal. Trace of the fault can be seen in the level floor (Fig. 2).
Szerokoœæ strefy brekcji zmienia siê od kilku metrów (np. na linii 63 NS) do dwudziestu (ryc. 6, 7). Jest to luŸna brekcja okruchowa zmieszana (sensu Achramowicz, 1992). G³ówn¹ masê stanowi¹ klasty 1–30 cm œrednicy a wiêksze osi¹gaj¹ 1 m. W rejonie linii 65 NS napotkano pio-nowo ustawiony blok masywnych margli kredowych roz-miarów co najmniej 5 m. Nie zaobserwowano jakichkolwiek struktur kierunkowych. Brak równie¿ dowodów na sta³e, wyraŸne ugiêcie ska³ skrzyd³a wisz¹cego do uskoku, spowodowane ci¹gnieniem przy-uskokowym (co zak³adali Felisiak & Szewczyk, 1995). Margle i opoki przylegaj¹ce do strefy brekcji mog¹ byæ poziome (ryc. 6), nachylone w stronê rowu (ku N, ryc. 8) lub te¿ ku W i E poprzecznie
do rowu (upady do 20o, linia
63 NS; Felisiak, 1999). Nachylenie powierzchni œlizgów obcinaj¹cych brekcjê margli kredowych wynosi przeciêtnie 70o(ryc. 5B), co
trafnie przewidziano na przekrojach do mapy 1 : 2000 (Felisiak & Szewczyk, 1995). K¹t upadu zmienia siê równie czêsto jak bieg oscy-luj¹c najczêœciej w zakresie
65–80o(ryc. 6, 8). Rysy œlizgowe s¹ zrzutowe,
obserwowa-no te¿ strome zrzutowo-przesuwcze nachylone w p³aszczyŸnie lustra ok. 70oku W lub E. Oko³o 50 m na E od
linii 62 NS g³ówna powierzchnia œlizgu ku górze gubi siê, a nieostra granica ska³ kredy i trzeciorzêdu biegnie w brekcji (ryc. 6). Mo¿e to byæ spowodowane silnym za³amaniem linii uskoku I w tym miejscu o 30oz kierunku 95ona 65o.
Uskoki towarzysz¹ce
Skrzyd³o wisz¹ce. Ska³y górnokredowe skrzyd³a
wisz¹cego s¹ dobrze ods³oniête na ca³ej d³ugoœci analizo-wanego odcinka PUG I, w czêœci wschodniej i œrodkowej do 50 m nad sp¹g wyrobiska. Miejscami spotyka siê tam ró¿nokierunkowe drobne uskoki zrzutowe i przesuwcze o centymetrowych przesuniêciach, w tym uskoki prawoprze-suwcze o biegu 140–160o, pomierzone w jednym miejscu
przy samej strefie brekcji na linii 63 NS (Felisiak, 1999). W niczym jednak nie zmieniaj¹ one ogólnego wra¿enia zadzi-wiaj¹cego, jak na s¹siedztwo tak du¿ej dyslokacji, spokoju tek-tonicznego. Nie zaobserwowano spodziewanych przy g³ównej dyslokacji towarzysz¹cych uskoków o przesuniêciach rzêdu metrów, u³o¿onych schodowo pod³u¿nie do niej. Szczegól-nym zaskoczeniem by³ brak uskoków przesuwczych zespo³u NW–SE, które w widoczny, mierzalny sposób przesuwa³yby uskok g³ówny.
Skrzyd³o zrzucone. W niewielkiej odleg³oœci na pó³noc
od uskoku g³ównego zazwyczaj stwierdza siê pod³u¿ny uskok zrzutowy, dyslokuj¹cy osady trzeciorzêdowe skrzyd³a zrzuconego (ryc. 2, 4, 6, 8). Biegnie on wzd³u¿ granic litologicznych, przez co na sp¹gu wyrobiska jest
309
A
B
270° 180° 0° 90° 90° 0°Ryc. 5. Biegi (A) i upady (B) powierzchni œlizgu PUG
pomie-rzone w odkrywce
Fig. 5. Strikes (A) and dips (B) of the SFF slip surface measured
in exposures Kreda górna: Upper Cretaceous: Trzeciorzêd: Tertiary: margle, opoki marls, gaizes piêtro level III piêtro level IV 118 m n.p.m. 105 m n.p.m. 20/46 0/79 183/87 358/43 275/33 282/62 0 10 m 14/82 br br br br br br br br br br Cr Tr S N brekcja mu³owców brecciated mudstones i³y, mu³y
clays, muds piaskisands
brekcja ska³ kredy
brecciated Cretaceous rocks br Ryc. 6. Po³udniowy uskok g³ówny I na IV piêtrze eksploata-cyjnym. Cr — kreda górna; Tr — trzecio-rzêd, miocen
Fig. 6. The Southern
Frame Fault I expo-sed at level IV. Cr — Upper Cretaceous; Tr — Tertiary, mio-cen 6 piêtro level piêtro
level piêtrolevel
piêtro level uskoki przesuwcze strike-slipe faults mniejsze uskoki minor faults
uskoki w ska³ach trzeciorzêdu
faults within Tertiary succession
lokalizacja rycin
localization of figures
Po³udniowy Uskok G³ówny
South Frame Fault
wiêksze uskoki (I, Ia-zob.tekst)
major faults (I, Ia-see text)
izohipsy stropu mezozoiku
contours of top of Mesozoic
IV
V
VI
IV
Ryc. 7 Ryc. 20 200 m
Ryc. 4. Po³udniowy
uskok g³ówny w wyro-bisku kopalni wed³ug Czarneckiego (1999; mat. niepub.) na tle mapy stropu mezozoiku wed³ug Felisiak & Szewczyk (1995)
Fig. 4. SFF in the mine
pit after Czarnecki (1999; unpubl. mat.) reflected on the map of Mesozoic roof surface, after Felisiak & Szew-czyk (1995)
trudny do wykartowania. Zrzucane s¹ piaski, a w skrzydle wisz¹cym wystêpuj¹ i³y, mu³y lub wêgle i i³y wêgliste. Powierzchnia œlizgu biegnie w sp¹gowych zailonych pia-skach i zazwyczaj jest s³abiej nachylona, przez co mo¿e œcinaæ gór¹ PUG I. Przyk³adem jest uskok 6/50 na linii 64NS, na którego zrzutowy charakter wskazuje uk³ad drobnych uskoków kulisowych (w kó³ku na ryc. 8). Ten z kolei jest gór¹ œciêty przez najni¿sze z trzech nasuniêæ o wergencji po³udniowej, które wstecznie transportuj¹ wêgle i piaski zrzucone uprzednio na N do rowu.
Pod³u¿ne uskoki zrzutowe powsta³y w poŸniejszym etapie rozwoju PUG, w zbli¿onym polu naprê¿eñ, przy-puszczalnie, gdy jego zrzut osi¹ga³ maksimum. Nasuniêcia pod³u¿ne s¹ natomiast du¿o m³odsze, po³¹czone z nasuwa-niem na S krawêdŸ rowu, tzw. fa³dów Kucowa (Ha³uszczak, 1999). Oba zespo³y dyslokacji towa-rzysz¹cych mog¹ nieznacznie zmieniaæ przebieg PUG. Przy kartowaniu na sp¹gu wyrobiska mo¿e byæ trudno odró¿niæ ich wp³yw od skrêtów samej dyslokacji g³ównej. Oprócz uskoków pod³u¿nych dyslokacji g³ównej towa-rzysz¹ zrzutowe uskoki poprzeczne i skoœne nachylone 30–45o ku W i NW. W omówionym wy¿ej ods³oniêciu
zapadaj¹ one ku NW, tn¹c ponasuwane wzajemnie piaski i wêgle w kombinacji z pionowymi uskokami przesuwczy-mi WNW–ESE (ryc. 9, 10; pogrubione, zob. blokdiagram). Poniewa¿ upad uskoków zrzutowych jest równy lub nieco wiêkszy ni¿ nachylenie warstw (zapisane trójcz³onowo), to z przesuniêcia wk³adki wêglistej w piaskach (por. ryc. 10) wynika, ¿e zrzut przynajmniej najwiêkszego z tych z³o¿onych uskoków jest normalny na WNW lub NW. Podobny uskok o nachyleniu 33ozmienia chwilowo
kieru-nek zapadania PUG I z N na W na piêtrze IV (ryc. 6; œrodek wysokoœci œciany). W tym przypadku wydaje siê on byæ równowiekowy z PUG.
Wnioski
1. Kondensacja zrzutu PUG I w stosunkowo w¹skiej strefie bez towarzysz¹cych pod³u¿nych drobnych uskoków schodowych, szeroka strefa brekcji, stromy upad i ³agodne ³ukowate wygiêcia powierzchni œlizgu wskazywa³yby na pierwotny uskok kruchy o biegu W–E. Z drugiej strony d³u¿sze fragmenty o ³amanym przebiegu WNW–ESE i WSW–ENE s¹ zgodne z kierunkami spêkañ ciosowych, obser-wowanymi w ska³ach kredowych skrzyd³a wisz¹cego (Feli-siak, 1999) oraz wielokrotnie ju¿ uprzednio postulowanych, starszych subrównole¿nikowych uskoków przesuwczych. Jest to argument za wtórnym charakterem badanej dyslokacji.
margle i opoki
marls and gaizes
brekcja ska³ kredy
brecciated cretaceous rocks
mu³owce zielone
green mudstones
zielone i³y piaszczyste
green sandy clays
piaski
sands
wêgle i i³y wêgliste coals and coaly clays
350/43 0 10m br br br br br br br br Cr S N br br br br br br Cr Cr Cr ~92 m n.p.m. ~75 m n.p.m. 198/88 335/35 3/50 11/53 3/57 5/42 ? ? 16/74 15/63 16/46 scree 6/50 355/23 305/43 osypisko 340/47 350/72 335/75 12/79 br Cr K re da : C re ta ce ou s: Tr ze ci or zê d: Te rt ia ry :
Ryc. 8. Strefa po³udniowego uskoku g³ównego na V piêtrze eksploatacyjnym, linia 64NS. Uwaga! rysunek ze zdjêæ, zakrzywienie uskoków na
wysokoœci osypiska jest intersekcyjne. Cr, br — jak na ryc. 6
Fig. 8. The SFF zone exposed at level V, 64NS line. Cr, br —as in Fig. 6. Attention! redrawn from photographs. Bending of faults close to Ryc. 7. Widok odkrywki po³udniowego uskoku g³ównego
przed-stawionej na ryc. 6
2. Uskoki prawoprzesuwcze NW–SE, uznawane za dominuj¹ce w tektonice rowu Kleszczowa, nie odgrywaj¹ ¿adnej roli w kszta³towaniu badanego odcinka jego po³udnio-wej krawêdzi. W szczególnoœci brak jest takiego przesuniêcia PUG miêdzy liniami 63 i 64NS, wzd³u¿ jednej z ga³êzi uskoku Kodr¹b–Kleszczów (UKK), widocznego na mapie Gotowa³y (1999a; zob. ryc. 1). Pocz¹wszy od linii 64NS PUG skrêca w kierunku WSW, biegn¹c na S od otworu 63/17 (por. ryc. 4).
3. Uskoki zespo³u NW–SE przedstawione na dotych-czasowych mapach przesuwaj¹ wyraŸnie jedynie po³udniow¹ krawêdŸ rowu Kleszczowa. Przesuniêcie maleje gwa³townie na przeciêciu z krawêdzi¹ pó³nocn¹ (Gotowa³a, 1999a; Felisiak & Szewczyk, 1995), a miejsca-mi ju¿ na N granicy rowu II rzêdu (ryc. 1). Powstaje st¹d w¹tpliwoœæ, czy uskoki strefy Kodr¹b–Kleszczów (UKK na ryc. 1) — niew¹tpliwe przemieszczaj¹ce PUG ku SE miêdzy rowem II rzêdu, a antyklin¹ £êkiñska — dzia³a³y podczas ruchów m³odoalpejskich jak typowe uskoki prze-suwcze. Wydaje siê bardziej prawdopodobne, ¿e w kla-syczny sposób dzia³a³y one jeszcze przed miocenem, przesuwaj¹c fragmenty wg³êbnej dyslokacji bêd¹cej za³o¿eniem przysz³ego PUG. W miocenie zosta³y one odm³odzone dzia³aj¹c w sposób bierny jako uskoki trans-formuj¹ce. Uskoki transformuj¹ce wystêpuj¹ tak¿e w pokrywie osadowej „górnej skorupy” (Woodcock & Schu-bert, 1994; s. 252) i mog¹ byæ skoœnie u³o¿one wzd³u¿ stref nieci¹g³oœci (os³abienia) pod³o¿a (Davison, 1994, s. 131).
4. W rdzeniach ze ska³ mezozoicznych rejonu Klesz-czowa czêste s¹ strome uskoki przesuwcze. Miejscami towarzysz¹ im bardzo liczne po³ogie i poziome powierzchnie œlizgu o rysach zrzutowych i przesuwczych. Dowodzi to, ¿e rozpoznane w utworach trzeciorzêdu dyslokacje wtórne, bêd¹ce z³o¿eniem uskoku przesuwczego i po³ogiego zrzutowego, s¹ równie¿ obecne w ska³ach starszych.
Autor sk³ada podziêkowania dla kolegów z dzia³u geologicz-nego KWB Be³chatów, a wszczególnoœci dla mgr Leopolda Czarneckiego i mgr in¿. Barbary Organiœciak za wprowadzenie w teren, pomoc i liczne dyskusje. Badania sfinansowano z tematu prac w³asnych Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie nr 10.10.140.531.
Literatura
ACHRAMOWICZS. 1992 — Ska³y kataklastyczne [W:] Instrukcje i metody badañ geologicznych, Pañstw. Inst. Geol., 51:116–125. DAVISONI. 1994 — Linked Fault Systems; Extensional, Strike Slip and Contractional [W:] Hancock P.L. (ed.) — Continental Deforma-tion: 121–142. Pergamon Press.
FELISIAKI. & SZEWCZYK E. 1994 — Tektonika osadów mezozoiku w rejonie z³o¿a Be³chatów. Mat. Konf. „Tektonika rowu Kleszczowa — stan badañ i g³ówne zadania w aspekcie eksploatacji górniczej”. Be³chatów: 29–46. FELISIAKI. & SZEWCZYK E. 1995 — Mapa tektoniczna pod³o¿a mezozoicznego w rejonie 1linii dokumentacyjnych 67–56 NS. Reinter-pretacja wykszta³cenia litologicznego i tektoniki pod³o¿a mezozoicznego w rejonie linii 67–56 NS z³o¿a Be³chatów, wraz z opracowaniem mapy strukturalnej i przekrojów geologicznych. Arch. KWB Be³chatów. FELISIAKI. 1999 — Po³udniowy uskok g³ówny — porównanie koncepcji z rzeczywistoœci¹ na podstawie obserwacji we wkopie KWB Be³chatów. Mat. 20 Konf. Teren. Sekcji Tekton. Pol.Tow. Geol. „M³odoalpejski rów Kleszczowa: Rozwój i uwarunkowania w tektonice regionu”: 89–97. S³ok k. Be³chatowa 15–16.10.1999. UWr, Wroc³aw.
GOTOWA£AR. 1999a — Tektonika rowu Kleszczowa na tle geologii regionu Be³chatowa. Arch. UWr: 1–162.
GOTOWA£AR. 1999b — Przedm³odoalpejska tektonika obszaru rowu Klesz-czowa. Mat. 20 Konf. Teren. Sekcji Tektonicznej Pol. Tow. Geol. „M³odoal-pejski rów Kleszczowa: Rozwój i uwarunkowania w tektonice regionu”: 7–22. S³ok k. Be³chatowa 15–16.10.1999. UWr, Wroc³aw.
GOTOWA£AR. & HA£USZCZAK A. 1999 — Pozycja i g³ówne etapy m³odoalpejskiego rozwoju rowu Kleszczowa w œwietle badañ mezostrukturalnych w odkrywce KWB Be³chatów i problem ich gene-zy.Mat. 20 Konf. Teren. Sekcji Tektonicznej Pol. Tow. Geol. „M³odoal-pejski rów Kleszczowa: Rozwój i uwarunkowania w tektonice regionu”: 7–22. S³ok k. Be³chatowa 15–16.10.1999. UWr, Wroc³aw. 23–38. HA£USZCZAKA. 1999 — Struktury deformacyjne o cechach kontrak-cyjnych w utworach trzeciorzêdowych zachodniej czêœci odkrywki KWB Be³chatów i problem ich genezy. Mat. 20 Konf. Teren. Sekcji Tektonicznej Pol. Tow. Geol. „M³odoalpejski rów Kleszczowa: Rozwój i uwarunkowania w tektonice regionu”: 7–22. S³ok k. Be³chatowa 15–16.10.1999. UWr: 39–58.
PO¯ARYSKIW. 1977 (red.) — Geology of Poland, Tectonics, 4: 1–718. Wyd. Geol.
WOODCOCK N. H. & SCHUBERT c. 1994 —Continental strike slip tectonics [W:] Hancock P.L. (ed.) — Continental Deformation: 251–263. Pergamon Press. 311 0 3 m N W
S
N
305/45 325/32 275/35 15/60 300/22 342/58 210/75 S295/18 S308/30 335/35 S S277/20 194/88 195/33W 198/88 205/29W 350/43Ryc. 9. Z³o¿enie stromego uskoku przesuwczego i po³ogiego
zrzu-towego (pogrubione) w utworach miocenu skrzyd³a zrzuconego PUG, V piêtro eksploatacyjne, linia 64NS (szczegó³y prawej gór-nej czêœci odkrywki z ryc. 8); S 300/22 — orientacja rys œlizgo-wych (S); pionowe i poziome strza³ki przy parametrach lustra tektonicznego— rysy zrzutowe i przesuwcze
Fig. 9. Combination of strike-slip and low-angle, dip-slip faults
(thick lines) in Miocene sequence of hanging wall, level V, 64NS line (details of the upper right part of the exposure from fig. 8); S 300/22 — dip direction and dip of oblique slickenlines (S); vertical and horizontal arrows at the parameters of slickenside — dip-slip and strike slip slickenlines
Ryc.10. Uskoki przedstawione na ryc. 9 Fig. 10. Faults displayed in fig. 9
