torz~dowych oraz ich rozmieszozenie w dollnie dolnej Wisly, jaic rawniez wlele detali budowy geolog:icznej, ld6re podczas p6miejszyctl prac s2lCZeg6lowych nie ulegly miianam.Wykonywane .zdj~a dla szczeg61o-.lWej tnalPY geoil.ogiczne'j 1P000Skll1 : 50 000, kon-centrowalo siE: i koncentruje Illadaa 1In. in. rw szerokopoj~ej dolinie dolnej WlSly. N-aieriy pxBtreSlic, Ze (ok pra-c tereno-wych, a .takZe sbrona lWYdawnicza S/zczeg6lowej Mapy Geologicznej Polski ~ w wysokim stopniu
ujednoli-cone, stoBownie do oOOwilVJUjllcej Instruk<:ji prezesa Centralnego UmQdu GeokltJli. Dzi~i temu i.n'dywi-du·alnie wykonywane w Il"Minyoh '1ata-ch, pojedyncze arkusze ISIl obecnie ~ednym dzielem, obejmuJllcym mecznll CZE:SC doliny dolnej IWfsIy.
W opal"ciu 0 syatematycznie prowadzone prace kartograf>Lczne i imle badania terenowe praoownicy Instyttutu Geoklgicmego opUlblikowali w ostatIl'ich latach ikillkadtziesUtot artykul6w 0 geologi~ CZ'Warto';'
ll'Z~u. doliny dolnej .Wisly, a Bzereg daJszych znajdu·je
9i~ w. dr.uiru. lMaterialy arch1walne zebrane podczas badail Iterenowych ISIl mejednokrotnie podstawll dla wielu oprarowan wykonywanyiCh poza 1I11Stytutem.
Analliza obe:cnego stanu TO%p)Znania obudowy geo-log·ic:me(j dollll11y domej W"lSly pozwala ria wysun!l.~cie
jako ·podStarwowych wieluzag~dnien z dzied'ziny P<1Wf¥.an i wplylW6w tejZe budowy oa stosururl hy-drogeolo&i'C:me, geologi.czno-inZynienskie i wys~a
nie SUl"O'Wc6w. Z mgaldnien tych, trzy jlllk mE: maje ISIl szczeg61nie 8Ik1nlalne:
1. Rel:ief, budowa geologklJIla, geneza a w pew-nym ·stqpn~u .I wiek ipo.wierzchn-i ipodczwaI'to~dowej
w OOSO'l1llT.ze doliny doJ.nej Wisly. Szozeig6lowo ozbadane odcinki cloUny, z ~ednill ilo.sC'i1l wiercen prze-bijajllcych czwal'ltorz~d, lWSkazujll l11a ogromnll rol~,
JUIl od.grywajll niekt6re edementy tej powiera:chn·i (np. zagra:ebane pod utworami czW8rtarz~dowymi
doliny struIktury glecitektoni.czne) wwy&t«:powaniu np. wOd podziemnyeh, ich ruchu, zmienno~ci itp.
2. MoZliW'ie dddadne ipOmlanie ksztaltu bryly ).taZd.ego liltofacj.alnde i genetyozn.ie ·r6miijcego sie
zesporu osad6w czW9ll'ltorz~O'Wychw dolinie Wisly. MoZna uznaf. Ze 0 ile iIronieczne jest poznanie i akreSlenie iloAciowe parametr6w
.geologic2lDo-inzy-nierskich, hyldrogeoa.ogi.cznyoh i I9\1Il"Owoowych po-szczeg6lnych bryl, to rOwnie konieczne jest doadadne poznanie ~ch tk&ztaUu -i \WJ8.jemnego stosunku w ba-danym odcinku doliny. IPos1nllat taki jest zapewne tru'i:mnern, leoz moze rwlaSnie dlatego jest 0Ill ISzcze-g6ln'ie ietotny, Die tylko ozres:z~ w obszarze dollny Wisly, ale 'WBZ~e. 'Du jednak nabiera dodlllbkowego
SUMMARY
An outline is .presented of develoipment of Quater-nary geological studies on the Lower Vistula River valley, OO'llOe:oted with the development of the re-searches on QuartemaTy stratJgraphy iIn Poland. The chaoraoter of sub-Quaternary sUlrfare, the detailed reconnams8lllCe of the illndividuai QuatemaTY 1ttho-facial un!i1ll. and the studies on Hoolocene of .the Lower VJstuia River lVadley, 'paJ.'IIli.C'Ular'ly on ;the processes taking \Place at IPresent In the Visbula River chaMel, are .refen-ed Ito the roam geo'liogi<:al problems COlll-ditioning en:gineering-geologicall, hydrogeologi<:a1 and minerai resouorce ol"el8>tilOns.
znaczenia . wobec fak1;u, ze dOilina dolnej Wisly cechuje &iE: 9ZCzeg6l.lJllie rUoron.~ budoWIl geologiczn~
utwor6w czwaIltorz~oh.
3. Rozpocz~ie syetematycr.z:nych i intenBywnych badan ·nad procesami, osadam'i Ol"8Z formami rzeZby wieku holoceflSktiego, jak teZ oad prOcesaml, osadami i fOl'Dlami jaKie trwOTUl &iE: araz istniej~ obecnie w dolinie iWisly i rw jej ikorycle. Jest to dziedzina badan lDale~ca do zaniedbanej u nas geologii dyna-micmej, a kt6rej ZIlaczeme dla pra:yszlych badaii prawadzonych nie tyGko w dolinie Wisly, trudQ..o jest iprzecen.ic. MaJterialy LVI Sesji Naukowej Insty-tutu Geologi~nego, rwytillti I S~jum Sedymen-tologiczn.ego Polskiego Towarzywbwa Geologicznego, jak1e odbylo sie w Gdarudru we wrzemiu 1966 r.
oraz prace, :jak!i.e ukll.7Jaly ei~ na ten temat w ostat-nich latach, S!l dobrll progno~ na przYSzlo~.
IWYSUWad~ pewne zagadnienia, kt6rym w :przy-szJ:oAci /POwmna ,bye poSwiE:cona azczeg61na .uowaga, naleZY rOwniet podaf drogi dalszego postE:POwania w tych dziedzinach .. IW iprzypadku dw6ch piel'lWszych zagadnlen, jako oczywiste nasuwa siE: rozw1l}Ztlnle rw postaC'i acisleoj waplHipracyspeocjalisty od geowgii iniynienskiej, hy-drogeologi,i i geolog.ti surowoowej z geologiem stratygrafem i kart<lgrafem, nie
illS
za-sadde jak to czasem bywa tolera~cji tego ostatniego przez pierwlSzycl1, ale na zasadzie w pelni wep6J:od-poW'ieodzialneJ WlI!P6lP'acy we IWszys1llW:h etapach realizacji zadania geologicznego. Najbardziej fstotna jest 1nl ~Jpraca w IJnterpretacji material6w,·bo-wiem w6wczas konieczna je!rt makBymaIna :i W8zech-.
stroana znajomoM proces6w, zjawisk i warunk6w paleoogeograficmych, jakde !7ltiecydowaly 0 budowie osad6w czW9l'lto~orwych. Nalety wyra7Jic przeko-nanie, Ze niekt6re dotycbczasowe opraoowania, wy-kona.ne dla cel6rw praktycznych rue wykorzys.tujll wszy6tk.ich doet~ych moiliwo§oi w itym za~resie.
Mozns r6'W'nieri przYPUS2lCzac, Ze dokladna znajomo~f
{jrodowi:ska przyrodnkzego.i ipMw jakie nim r~,
przyniesie IPrzy >i.nJterpretaeji :badan geo!ogiczno-lnzy-oieJ.Wkich, hydrogeoJ.og.icznych i surowcowych nie mn'iejeze osz~o.licl. niZ maksymalne zasOOsowarue wsze1kich zdobyezy postepu technic:mego,· jakie
ato-.j~ do dyspozycji tych badan. Na 'kaZdym etapie prac gedlogic.mych i przy .IIPOl'Uldzmiu ~ejkolwiek do-kurnentacii .stosujemy t.JPr(lS%czema w interpretacji fak!t6w oraz tQawlsk i jest to konleczne. Jed'liakze uproszczen'ia ·takienlechaj nie bE:d1l tlumaczone prakitycmym celem prac i diokumeDtacii, ale ·niech
b~d~ rezll'ltatem. prawddlowo przeprowad20nego
po-at~powalllia dorwodDWegO, qwzglE:dma,jIlCego cah\ zlo-Zono{ic budowy geologicznej osad6w Cz.wartorozedo-wych.
PE310ME
B CTaThe ~aH o03op ~ne~OBaHHA q~oA
CH'C'l'ElMld B ~onHHe IlimKHeA BHcnhI 'B YBR3Ite' c H3y-'1eBHeM: C'l'P8V1l'Paq,HH '1eTBepTH"RIbJX u~ B fionL-me. K OCHOBHLJM reonOl'H'lE!CKHM
npo().nEuaM,
.onPe~eJUUOIllKM HHEeHepHo-reonONf'lec'lD{e H ~orH '1ectme YCJIOBHJI Hpa<lIIJ)OCTpali'EBKe uonooHLIX HCKO-naeMLIX, OTHOCR'l'C8 xaparrep ~o'I'Eft'BE!pl'H'mOA DOBepX-HOCTH, ~e'l1anLHoe H3Y'leHHe mn'OJIOI'H"feC'ltOl'O COCTasa '1enBepr~ QTno:m:~ HCne~OBaHHg
I'OnoqeHB
lDDImeA BHCJIhI H npoqeccOB, npoHCXO~SIqHX HLlHe
B p~ne PeKH.
