Hieronim Chojnacki
"Literatura i spisek", Maria Janion,
"Pamiętnik Literacki" z.4 (1976) :
[recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 20/2 (64), 178
/11/ G ŁO SY O LENARTOW ICZU. 1852-1940. Wybór: P . H e rtz. K ra ków 1976, WL, s s . 697, P o rtre ty W ielorakie, zł 9 0
,-O bszerny wybór wypowiedzi o Lenartow iczu z lat 1852-1940. ,-Opinie historyków , krytyków lite ratu ry i p rz y ja ció ł w yselekcjonowano w taki sp o só b , by ukazać n arastan ie - w m iarę upływu lat i zm ieniających się okoliczn ości - konfliktów między poetą a niektórym i przed staw icielam i p o lsk ie j m yśli politycznej i lite r a c k ie j. Celem p ra c y je s t rów nież p rz e d staw ienie sądów o poecie wybitnych p is a r z y i publicystów o ra z ukazanie stosunku L enartow icza do tw ó rczości i wyobraźni ludow ej. M y śli, sądy i wspomnienia opatrzono komentarzem i p rzy p isam i.
B P /64/21 M .M .
/11/ JANION M a ria : L ite ratu ra i sp ise k . "Pam iętnik L ite ra c k i" 1976
z . 4 s . 23-61 ' '
Tematem rozpraw y je s t lite ra tu ra rom antyczna i je j wpływ n a sp isk i niepodległościow e zawiązywane w o k re sie międzypowstaniowym, z w łaszc z a
sp ise k tzw. "św iętokrzyżow ców " (S to w arzy sze n ia Ludu P o lsk ie g o ), d z ia ła ją c y w W arszaw ie w latach 1836-1838. Sposób m yślenia i zachow ania spiskowców p rz e ję ty był z lite ra tu ry , k tó ra d o sta rc z a ła ok reślo n ego mi tu osobow ego. Spiskow cy nie tylko uformowani z o sta li p rz e z p o ezję r o mantyczną, ale rów nież sami ją k ształto w ali: tw orzyli i wypełniali fo r s o wany p rzez lite ratu rę wzór p o sta ci p atrio ty - żołn ierza - spisk ow ca - m ęczennika. R ekonstruując ten p asjo n u jący , nie znany dotąd ro z d z ia ł h is to rii i h isto rii lite ra tu ry , autorka p rzed staw iła obustronne r e la c je m iędzy "lite ra tu r ą " a "rz e c z y w isto ś c ią ", które w yłaniają się z odkrytych niedaw no zeznań śledczych św iętokrzyżców .
