Ilona Jacyna-Go$da
Politechnika Warszawska, Wydzia7 In8ynierii Produkcji
Dariusz Pyza
Politechnika Warszawska, Wydzia7 Transportu
ZNACZENIE SYSTEMÓW PRZEWOZOWYCH
W 'A(CUCHACH DOSTAW PRZEDSI)BIORSTW
PRODUKCYJNYCH
R;kopis dostarczono, pa<dziernik 2013Streszczenie: W artykule omówiono pewne podej?cie do problematyki organizacji systemów przewozowych na potrzeby obs7ugi transportowej przedsi;biorstw produkcyjnych. Przedstawiono istot; sieci dostaw uwzgl;dniajDc przep7ywy materia7ów mi;dzy dostawcami i przedsi;biorstwami produkcyjnymi oraz wyrobów gotowych mi;dzy producentami a odbiorcami finalnymi. Wskazano, 8e dla w7a?ciwej obs7ugi przedsi;biorstwa produkcyjnego niezb;dne jest odpowiednie zintegrowanie fizycznego przep7ywu strumieni materia7ów jak i zwiDzanych z tym przep7ywem strumieni informacji w ramach odpowiedniego systemu przewozowego. W artykule zawarto sformu7owanie modelu organizacji systemu przewozowego na potrzeby obs7ugi transportowej przedsi;biorstw produkcyjnych z uwzgl;dnieniem specyfiki przedsi;biorstw zarówno w sferze zaopatrzenia jak i dystrybucji.
S$owa kluczowe: 7aGcuch dostaw, system przewozowy, obs7uga transportowa przedsi;biorstw produkcyjnych
1. WPROWADZENIE
Z obs7ugD przedsi;biorstw produkcyjnych zarówno w sferze zaopatrzenia jak i w sferze dystrybucji wiD8e si; z poj;cie systemu logistycznego. W odró8nieniu od systemu transportowego zadaniem systemu logistycznego jest zapewnienie bezzak7óceniowego przep7ywu strumieni 7adunków mi;dzy punktami pozyskania dóbr z przyrody a ostatecznymi konsumentami. IstotD systemów logistycznych jest realizacja przekszta7ceG dokonywanych na strumieniach 7adunków i zwiDzanych z nimi strumieniach informacji. Oczywi?cie do realizacji obs7ugi 7adunków w systemie logistycznym wykorzystuje si; ró8nego typu ?rodki techniczne i organizacyjne, w tym równie8 infor-macyjne i ludzkie odpowiednio powiDzane mi;dzy sobD.
W literaturze przedmiotu 17, 23, 24, 30, 32 system logistyczny definiowany jest, jako przestrzenno-czasowa transformacja towarów lub jako celowo zorganizowane i zintegrowane – w obr;bie danego uk7adu gospodarczego – przep7ywy materia7ów i produktów oraz odpowiadajDcych im informacji, umo8liwiajDcych ich optymalizacj;. System logistyczny 7, 14, 16, postrzegany jest równie8, jako zbiór ?rodków technicznych i organizacyjnych oraz ludzi zdolnych planowa] i realizowa] przep7ywy, buforowanie i rozdzia7 materia7ów mi;dzy producentami i hurtownikami, a punktami sprzeda8y detalicznej czy bezpo?rednio konsumentami w sposób zapewniajDcy efektywnD realizacj; podstawowych funkcji przedsi;biorstwa.
Charakterystyczne dla systemów logistycznych jest wzajemne przenikanie si; procesów przemieszczania i magazynowania, w których nast;puje realizacja przekszta7ceG strumieni 7adunków. Na przyk7ad w systemach jednopoziomowych nast;puje bezpo?rednie przemieszczanie 7adunków mi;dzy punktami nadania i punktami odbioru, natomiast w systemach wieloszczeblowych wyst;pujD ogniwa po?rednie mi;dzy punktami nadania i punktami odbioru 7adunków. Najcz;?ciej sD to ró8nego typu obiekty magazynowe czy punkty koncentracji/dekoncentracji 7adunków lub terminale prze7adunkowe, gdzie nast;puje rozdzia7 lub konsolidacja 7adunków.
Z makroekonomicznego punktu widzenia cechD charakterystycznD systemów logistycznych jest ich us7ugowy charakter w stosunku do pozosta7ych dzia7ów gospodarki. W tym aspekcie cz;sto wymienia si; system dystrybucji, którego zadaniem jest udost;pnianie wyrobów u8ytkownikom zlokalizowanym w miejscach innych ni8 miejsca ich wytwarzania. Tym bardziej, 8e specyfika rynku powoduje, 8e w wielu przypadkach mamy do czynienia z sytuacjD, w której w pewnym miejscu ilo?] wytworzonych wyrobów przekracza lokalne zapotrzebowanie a w innych wyst;puje brak tych wyrobów 17, 28, 30, 33.
Istotne znaczenie w obs7udze przedsi;biorstw produkcyjnych ma system przewozowy, który w aspekcie prowadzonych badaG definiowany jest, jako system realizujDcy obs7ug; transportowD tych przedsi;biorstw z wykorzystaniem odpowiedniego potencja7u przewozowego. Potencja7 pozwala na zaspokojenie potrzeb w zakresie przewozów na wymaganym poziomie obs7ugi i przy minimalnych kosztach, przy czym obs7uga transportowa determinowana jest wielko?ciD zadaG przewozowych zg7oszonych do realizacji.
Zadaniem systemów przewozowych organizowanych dla przedsi;biorstw produkcyjnych jest zintegrowanie fizycznego przep7ywu surowców i opakowaG potrzebnych do produkcji oraz zapewnienie dystrybucji wyrobów gotowych od przedsi;biorstwa do odbiorcy. StDd w sferze zaopatrzenia funkcjD systemów przewozowych jest zabezpieczenie realizacji procesu produkcyjnego, natomiast w sferze dystrybucji zapewnienie dostawy wyrobów gotowych od przedsi;biorstwa do odbiorcy zgodnie z oczekiwaniem odbiorców. Dzia7ania te dotyczD równie8 tzw. logistyki zwrotów.
2. ROLA 'A(CUCHA DOSTAW W OBS'UDZE
PRZEDSI)BIORSTW
System logistyczny przedsi;biorstwa determinowany jest konfiguracjD sieci logistycznej wraz z punktowymi w;z7ami sieci, tj. obiektami magazynowymi 14. Konfiguracja sieci logistycznej najcz;?ciej rozumiana jest, jako uk7ad powiDzaG mi;dzy obiektami magazynowymi analizowanego systemu logistycznego wraz z okre?leniem wielko?ci i rozmieszczenia tych obiektów 9. Sie] logistyczna, mo8e by] definiowana równie8, jako struktura kana7ów logistycznych, którymi nast;puje przep7yw materia7ów od producenta do obiektów dystrybucji (logistycznych) i ostatecznych odbiorców 35.
W literaturze przedmiotu 1, 2, 25 sie] logistyczna cz;sto jest uto8samiana z sieciD dystrybucji, dostaw lub zamiennie z 7aGcuchem dostaw 5, 34, 36. W szerszym zakresie sie] dostaw sk7ada si; z dwóch lub wi;cej prawnie rozdzielonych podmiotów gospodarczych po7Dczonych poprzez przep7yw materia7ów, informacji i ?rodków finansowych. Podmioty te sD, na ogó7, producentami cz;?ci, komponentów lub wyrobów finalnych, dostawcami us7ug logistycznych, a tak8e samymi klientami (ostatecznymi konsumentami) 2.W w;8szym zakresie w odniesieniu do sieci dostaw u8ywa si; terminu 7aGcuch dostaw lub 7aGcuch logistyczny, który jest stosowany w odniesieniu do du8ego przedsi;biorstwa lub bran8y7.
Ró8norodno?] znaczenia poj;cia 7aGcuch dostaw sprawia, 8e w literaturze przedmiotu spotyka si; wiele jego okre?leG i definicji 11, 13, 18, 32, 33, w których opisywany jest w aspekcie takich cech jak: struktura podmiotowa, przedmiot przep7ywu oraz cele, zakres czynno?ciowy i obszary wspó7dzia7ania uczestniczDcych podmiotów.
W uj;ciu procesu1 7aGcuch dostaw jest sekwencjD zdarzeG w przemieszczaniu dóbr, zwi;kszajDcD ich warto?] 6, natomiast w aspekcie struktury (organizacji) pozwala na wyodr;bnienie grupy przedsi;biorstw realizujDcych wspólne dzia7ania niezb;dne do zaspokojenia popytu na okre?lone produkty w ca7ym 7aGcuchu przep7ywu dóbr – od pozyskania surowców do dostaw do ostatecznego odbiorcy. Dzia7aniami tymi mogD by]: rozwój, produkcja, sprzeda8, serwis, zaopatrzenie, dystrybucja, zarzDdzanie zasobami oraz dzia7ania wspierajDce
W definiowaniu 7aGcucha dostaw du8o uwagi po?wi;ca si; równie8 jego ogniwom, którymi mogD by] ró8nego rodzaju firmy wydobywcze, produkcyjne i dystrybucyjne. Ich miejsce zajmowane w 7aGcuchu dostaw wynika z podzia7u pracy na kolejnych etapach produkcji i sprzeda8y wyrobów. Ze wzgl;du na wyst;powanie ww. firm w roli nadawców i odbiorców 7adunków oraz towarzyszDcych im strumieni informacyjno-finansowych ich podstawowa rola w funkcjonowaniu 7aGcuchów dostaw jest niekwestionowana.
Wa8nymi ogniwami 7aGcuchów dostaw sD równie8 firmy pe7niDce funkcje us7ugowe, w?ród których mo8emy wyró8ni]:
' firmy logistyczne i transportowo-spedycyjne;
' firmy brokerskie zajmujDce si; jedynie po?rednictwem informacyjnym; ' zak7ady utylizacji i sk7adowania odpadów.
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
Najbardziej aktywnymi podmiotami 7aGcucha dostaw sD firmy logistyczne i oferujDce w;8szy zakres us7ug logistycznych2 firmy transportowo-spedycyjne. Konfiguracja zewn;trznych jak i wewn;trznych 7aGcuchów logistycznych mo8e by] bardzo zró8nicowana. Wynika to z celu i strategii funkcjonowania 7aGcucha logistycznego, stopnia jego z7o8ono?ci i zasi;gu dzia7ania oraz wewn;trznej organizacji tworzDcych je przedsi;biorstw jak równie8 ich wielko?ci i zakresu dzia7ania.
Najcz;?ciej termin „7aGcuch dostaw” sugeruje, 8e mamy do czynienia z prostym ciDgiem czynno?ci, od pozyskania surowca a8 do punktu sprzeda8y produktu finalnego. Tymczasem w rzeczywisto?ci problem jest bardziej z7o8ony, gdy8 obejmuje konfiguracj; przep7ywu dóbr, gdzie uczestnikami tego przep7ywu jest wiele firm np. zaopatrzeniowych, produkcyjnych, dystrybucyjnych, itp.
BiorDc pod uwag; wcze?niejsze rozwa8ania, w 7aGcuchu dostaw procesy operacyjne przedsi;biorstw muszD by] skoordynowane z procesami pozosta7ych partnerów. Tym bardziej, ze 7aGcuch dostaw ma budow; hierarchicznD. Oznacza to, 8e po stronie zaopatrzenia i po stronie dystrybucji mo8emy wyró8ni] bli8sze i dalsze grupy partnerów na ró8nych szczeblach przep7ywu dóbr materialnych.
3. OBS'UGA TRANSPORTOWA ZADA( W SFERZE
ZAOPATRZENIA PRZEDSI)BIORSTW
PRODUKCYJNYCH
3.1. ZA'O1ENIA W ZAKRESIE ZAPOTRZEBOWANIA
MATERIA'OWEGO PRZEDSI)BIORSTWA PRODUKCYJNEGO
Specyfika przedsi;biorstw produkcyjnych determinowana jest charakterem produkcji, bran8D, wielko?ciD zamówieG i wysy7ek oraz schematem funkcjonowania w 7aGcuchu dostaw. Na potrzeby badaG wyró8niono zak7ady produkcyjne, których cechy sD reprezentatywne i u8yteczne przy kszta7towaniu du8ych systemów logistycznych. Zak7ady produkcyjne ze wzgl;du na skal; produkcji majD znaczny wp7yw na kszta7t lokalnych sieci dostaw 12, 18. Wp7yw ten uwidacznia si; najcz;?ciej w lokalizacji obiektów magazynowych w regionie, strukturze wysy7ek materia7ów od dostawców i organizacji 7aGcuchów transportowo-magazynowych obs7ugujDcych te zak7ady.
ProjektujDc systemy przewozowe dla przedsi;biorstw produkcyjnych nale8y wziD] pod uwag; takie aspekty jak 15:
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
2 Us7uga logistyczna w szerokim uj;ciu obok czynno?ci transportowo-spedycyjnych obejmuje us7ugi
terminalowe, poczDwszy od cross-dockingu, przez magazynowanie po kompletacj; oraz czynno?ci uszlachetniajDce takie jak: metkowanie, foliowanie, drobne naprawy, tworzenie zestawów promocyjnych i in. Ponadto firmy logistyczne zarzDdzajD cz;sto stanem zapasów swoich klientów, podejmujD si; kompleksowej obs7ugi dystrybucji czy doradztwa logistycznego – si;gajDcego dalej ni8 tylko wybór trasy przewozu lub bazy dostaw.
' zak7ad produkcyjny jest obiektem punktowym systemu logistycznego, do którego dostarczane sD materia7y wybranych typów i odbierane sD materia7y innych rodzajów,
' zapotrzebowanie zak7adu produkcyjnego na materia7y uznaje si; za potrzeb; nadrz;dnD determinujDcD organizacj; 7aGcuchów dostaw,
' wolumen produkcyjny zak7adu wymusza regularne dostawy materia7ów w okre?lonych partiach, przy czym sD to wielko?ci ca7opojazdowe lub przybli8one do nich,
' zakres produkcji zak7adu wymusza zamawianie wielu ró8nych typów materia7ów do produkcji, przy czym wielko?ci zamówieG ró8nych materia7ów wyra8a si; w tych samych jednostkach (np. tony),
' specyfika procesu produkcji zak7ada konieczno?] utrzymywania pewnych zapasów surowców i wyrobów gotowych,
' wszystkie materia7y produkcyjne sk7adowane sD w jednym magazynie, tj. wielko?ci zapasów wszystkich materia7ów mogD by] sumowane,
' planowanie d7ugookresowe produkcji odbywa si; w horyzoncie oko7o 2 miesi;cy, co pozwala na konstruowanie planu dostaw materia7ów (wynikajDcych z zamówieG klientów),
' planowanie krótkookresowe produkcji odbywa si; w horyzoncie oko7o 4-5 dni, co pozwala na weryfikacj; planów dostaw materia7ów (na podstawie awizacji dostaw materia7ów),
' zapotrzebowanie produkcji na materia7y oraz efektywno?] magazynu materia7ów determinujD struktur; zamówieG na materia7y,
' materia7y mogD by] dostarczane bezpo?rednio od dostawców lub po?rednio z obiektów magazynowych, analogicznie sytuacja wyglDda dla wyrobów gotowych. ' w przypadku dostaw bezpo?rednich materia7y dostarczane sD od wielu ró8nych
dostawców niezale8nie,
' w przypadku dostaw po?rednich z wykorzystaniem obiektów magazynowych dostawy materia7ów od wielu dostawców mogD by] konsolidowane,
' parametry dostaw sD znane i ustalone dla ka8dego typu materia7ów.
Ponadto nale8y pami;ta], 8e charakterystyka wej?cia materia7ów do zak7adu produkcyjnego wynika z nast;pujDcych czynników:
' struktury zamówieG klientów, ' specyfiki procesu wytwarzania,
' cech fizyko-chemicznych materia7ów do produkcji,
' pojemno?ci i wydajno?ci magazynów surowców i opakowaG.
BiorDc pod uwag; powy8sze sformu7owanie zadania logistycznego na wej?ciu do zak7adu produkcyjnego wymaga znajomo?ci14:
' rodzajów materia7ów produkcyjnych. Produkcja w zak7adzie oparta jest o okre?lone rodzaje materia7ów (surowce oraz opakowania);
' dostawców materia7ów produkcyjnych; zak7ad produkcyjny obs7ugiwany jest przez wielu dostawców materia7ów;
' potencjalnych obiektów magazynowych. Zak7ad produkcyjny mo8e by] obs7ugiwany przez dostawców materia7ów po?rednio z wykorzystaniem obiektów magazynowych; ' kosztów jednostkowych zakupu materia7ów. Ka8dy dostawca materia7ów mo8e dostarcza] jeden wybrany lub kilka ró8nych rodzajów materia7ów produkcyjnych. Dany rodzaj materia7u mo8e by] dostarczany przez kilku ró8nych dostawców;
' wielko?ci jednorazowej dostawy materia7ów. Zamówienia na materia7y do produkcji sk7adane u dostawcy majD charakter d7ugookresowy i w wi;kszo?ci przypadków dzielone sD na dostawy o okre?lonej wielko?ci realizowane w rytm cyklu produkcyjnego zak7adu i cyklu produkcyjnego u danego dostawcy. Przyj;to cykl tygodniowy. Wielko?] jednorazowej dostawy jest zale8na od maksymalnego zapasu danego materia7u w magazynie przyprodukcyjnym, zapasu bezpieczeGstwa danego materia7u, zapotrzebowania na ten materia7 i cz;stotliwo?ci dostaw;
' cz;stotliwo?ci dostawy materia7ów. Materia7y zamawiane sD zgodnie z zapotrzebowaniem wynikajDcym z d7ugoterminowego planu produkcji, konstruowanego na bazie zamówieG klientów i przewidywanego popytu na materia7y produkcyjne. Mo8liwe jest wyznaczenie przeci;tnej cz;stotliwo?ci dostaw danego typu materia7u na bazie danych historycznych. Cz;stotliwo?] zamówieG nie jest nigdy sta7a i wp7ywajD na niD ró8norodne czynniki zwiDzane z problemami technicznymi produkcji i dostawców, wypadkami losowymi w transporcie, anulowaniem lub niespodziewanym przyj;ciem zamówieG itp.;
' maksymalnego poziomu zapasu. Dla ka8dego typu materia7u okre?la si; wielko?] maksymalnD zapasu utrzymywanego w magazynie przyprodukcyjnym, która nie powinna zosta] przekroczona ze wzgl;dów wydajno?ciowych pracy magazynu (pojemno?]), kosztów zamro8enia kapita7u, ewentualnych terminów przydatno?ci do u8ycia i mo8liwo?ci zwrotu niewykorzystanych materia7ów;
' zapasu bezpieczeGstwa materia7ów. Dla ka8dego typu materia7u okre?la si; wielko?] zapasu bezpieczeGstwa, tj. granic;, przekroczenie, której powinno wyzwoli] natychmiastowe zamówienie materia7u;
' zu8ycia materia7ów. Dla ka8dego typu materia7u okre?la si; wielko?] dobowego zu8ycia materia7u do celów produkcyjnych. Wielko?] ta wynika z planu krótkookresowego produkcji, oraz po?rednio z planu d7ugookresowego.
Poziomy maksymalnego zapasu oraz zapasu bezpieczeGstwa materia7ów produkcyjnych, a tak8e wielko?] zu8ycia materia7ów w trakcie produkcji wp7ywajD na wielko?ci popytu na 7adunek danego rodzaju zg7oszonego przez przedsi;biorstwo produkcyjne w ustalonym dniu.
3.2. RODZAJE OBS'UGI TRANSPORTOWEJ PRZEDSI)BIORSTW
PRODUKCYJNYCH
Gospodarka rynkowa wymusza wiele ró8nych form organizacji zaopatrzenia materia7owego oraz sieci dystrybucji wyrobów gotowych zwiDzanych z obs7ugD zarówno dzielnic przemys7owych dla ma7ych i ?rednich miast, jak i wielkich aglomeracji gospodarczo-przemys7owych o z7o8onych potrzebach w zakresie us7ug logistycznych.
Determinuje to potrzeb; w7a?ciwego doboru obiektów logistycznych, w tym obiektów magazynowych, ze wzgl;du na z7o8ono?] zadaG i funkcji jakie powinny realizowa]. W7a?ciwy dobór struktur podyktowany jest zarówno wzgl;dami przestrzennymi, technicznymi, technologicznymi, organizacyjnymi jak i ekonomicznymi 12, 13, 14.
Zarówno dostawa materia7ów do zak7adu produkcyjnego jak i odbiór wyrobów gotowych z zak7adu produkcyjnego mo8e by] dokonywana na ró8ne sposoby (rys. 1):
' bezpo?rednio,
' po?rednio przez lokalne magazyny dystrybucyjne do odbiorców indywidualnych lub przez lokalne punkty konsolidacji do aglomeracji miejskich,
' po?rednio przez Bran8owe Centra Dystrybucji, ' po?rednio przez Centra Logistyczne.
Rys. 1. Otoczenie logistyczne zak7adu produkcyjnego 14
Z a k "a d p ro d u k c y jn y Bran-owe centrum dystrybucji Lokalny magazyn dystrybucyjny Lokalny punkt konsolidacji Klienci indywidualni Obszary miejskie Centrum logistyczne Bran-owe centrum zaopatrzenia
Magazyn surowców i opakowa8
Uk"ad produkcyjny Magazyn wyrobów gotowych
M a g a z y n p ó "p ro d u k tó w Centrum logistyczne D o s ta w a b e z p o : re d n ia D o s ta w a b e z p o : re d n ia Dostawy po:rednie Dostawy po:rednie L O G IS T Y K A Z A O P A T R Z E N IA L O G IS T Y K A D Y S T R Y B U C J I
Dostawca 1 … Dostawca a … Dostawca A
L O G IS T Y K A P R O D U K C J I
W sferze dostaw bezpo?rednich zak7ada si; bezpo?rednie wysy7ki 7adunków od dostawców do odbiorców. W ramach obs7ugi bezpo?redniej ka8dy z dostawców mo8e wysy7a] towary bezpo?rednio do ka8dego producenta, za? ka8dy producent mo8e wysy7a] wyroby gotowe do ka8dego z odbiorców.
W przypadku obs7ugi bezpo?redniej brak jest podmiotów 7DczDcych strumienie przep7ywu 7adunków, co generuje wzrost ca7kowitych kosztów obs7ugi logistycznej. Istnieje bardzo du8a liczba tras wyznaczajDca du8e zapotrzebowanie na transport, którego ilo?] przyczynia si; do wzrostu kosztów. Przy obs7udze bezpo?redniej pojawia si; konieczno?] zamawiania wi;kszych ilo?ci towaru od ka8dego z dostawców, co powoduje wzrost zapasu. W tym przypadku wysokie sD koszty przygotowania 7adunku do wysy7ki oraz koszty zwiDzane z przyj;ciem 7adunku. Ponadto w zwiDzku z du8D liczbD pojazdów powstaje negatywne zjawisko przeciD8enia infrastruktury drogowej oraz zwiDzane z tym faktem zanieczyszczenie ?rodowiska.
W przypadku obs7ugi po?redniej ka8dy z dostawców wysy7a towary do centrum zaopatrzenia, nast;pnie centrum zaopatrzenia wysy7a towary do producentów. Producenci kierujD materia7y do centrum dystrybucji, za? centrum dystrybucji wysy7a towary do odbiorców. Dodatkowymi podmiotami w tym przypadku sD bran8owe centra zaopatrzenia oraz bran8owe centra dystrybucji. Z ich wykorzystaniem odbywa si; transfer 7adunków pomi;dzy kolejnymi poziomami.
Konsolidacja 7adunków lub ich komisjonowanie w centrach zaopatrzenia i centrach dystrybucji przyczynia si; do zmniejszenia zapasów oraz do ograniczenia ilo?ci i kosztów transportu. Finalny odbiorca 7adunku ma zapewnionD takD liczb; dostaw, która dostosowana jest do jego potrzeb asortymentowych. Udzia7 centrum zaopatrzenia i centrum dystrybucji zmniejsza liczb; dostaw do przedsi;biorstwa produkcyjnego, ale mo8e skutkowa] to wy8szymi kosztami logistycznymi 4, 8. Równie8 skoncentrowanie du8ej masy 7adunków w jednym miejscu stymuluje wykorzystanie ró8nych rodzajów transportu, co mo8e sprzyja] zwi;kszonemu udzia7owi transportu kolejowego, a tym samym zmniejszeniem ska8enia ?rodowiska.
Obiekty magazynowe w 7aGcuchu dostaw przedsi;biorstw stanowiD podsystemy buforowe umieszczane na wej?ciu i wyj?ciu systemu logistycznego danego przedsi;biorstwa. Sprzyja to stabilizacji procesów produkcyjnych, tj. zachowaniu ciDg7o?ci tych procesów. Ze strukturD, w której wyodr;bniony jest tylko jeden centralny obiekt magazynowy, wiD8e si;:
' mo8liwo?] wyspecjalizowania obiektu ze wzgl;du na charakterystyk; bran8y,
' mniejsze koszty zwiDzane z utrzymaniem zapasu (zatrudnienie, ochrona, warunki klimatyczne, budynki, wyposa8enie),
' pe7na kontrola nad stanem zapasu,
' zredukowanie kosztów transportu w obr;bie systemu,
' utrzymywanie relatywnie mniejszych zapasów (nie ma konieczno?ci reprezentowania ka8dej grupy asortymentowej w poszczególnych regionalnych obiektach magazynowych).
Natomiast, w przypadku rozdrobnionej struktury, tzw. hierarchicznej struktury mamy do czynienia z:
' mo8liwo?ciD konfigurowania us7ug ze wzgl;du na zapotrzebowanie innych przedsi;biorstw,
' ni8szymi kosztami transportu,
' oraz mniejszym zagro8eniem utraty zapasu wynikajDcym z katastrof naturalnych. Kombinowana struktura sieci logistycznej jest niejako po7Dczeniem struktury jednopoziomowej ze strukturD wielopoziomowD. W przypadku tej struktury mo8liwy jest zarówno bezpo?redni jak i po?redni przep7yw towarów. Z takD strukturD mamy do czynienia najcz;?ciej w rzeczywistych sieciach logistycznych.
W7a?ciwe ukszta7towanie 7aGcucha dostaw determinuje liczb; obiektów magazynowych w 7aGcuchu, ich lokalizacj;, wielko?], funkcje i zakres przep7ywu informacji. Decyzja o lokalizacji wiD8e si; nie tylko z dodatkowymi kosztami, ale równie8 z zapewnieniem odpowiedniej jako?ci us7ug ?wiadczonych na rzecz procesu produkcyjnego 3.
4. SYSTEMY PRZEWOZOWE W SIECIACH DOSTAW
Na potrzeby prowadzonych rozwa8aG w zakresie modelowania systemów przewozowych w zastosowaniu do obs7ugi transportowej przedsi;biorstw produkcyjnych niezb;dna jest ich klasyfikacja. Poniewa8 jednym z istotnych czynników wp7ywajDcych na ocen; systemu, w tym i systemu przewozowego jest czas dostawy, mo8emy zatem wyró8ni] system przewozowy dostaw terminowych, dla których potrzeby przewozowe sD realizowane w ?ci?le okre?lonych chwilach lub bardzo krótkich przedzia7ach czasu oraz system przewozowy dostaw bezterminowych, dla których chwile te nie sD okre?lone (na ogó7 potrzeby przewozowe realizowane sD w d7u8szych przedzia7ach czasu).
Inny rodzaj systemów przewozowych, który rozpatrywany jest w literaturze przedmiotu to system przewozów regularnych i nieregularnych 26. System przewozowy przewozów regularnych to system, dla którego istnieje okres powtarzania si; zapotrzebowaG przewozowych, np. dobowy, tygodniowy, miesi;czny, roczny. System przewozowy, dla którego takiego okresu nie mo8emy wyró8ni], a zapotrzebowania przewozowe realizowane sD w zale8no?ci od potrzeb b;dziemy nazywali systemem przewozowym przewozów nieregularnych.
Systemy przewozowe klasyfikowane sD tak8e ze wzgl;du na rodzaj u8ywanych ?rodków transportu. Wyró8nia si; wówczas systemy przewozowe: kolejowe, samochodowe, lotnicze i morskie. Ze wzgl;du na kryterium technologii przewozowych wyró8niamy systemy przewozowe: multimodalne, intermodalne oraz kombinowane. Podzia7 systemów przewozowych ze wzgl;du na ró8ne kryteria przedstawiono na rys. 2.
Uwzgl;dniajDc z7o8ono?] problematyki wyst;pujDcej w modelowaniu systemów przewozowych oraz specyfik; technologii przewozu 7adunków, na potrzeby pracy wyró8niono systemy przewozowe 30:
– przewozów ca!opojazdowych – wyst;pujDce w przypadku, gdy mamy do czynienia
z przewozem du8ych partii dostaw i polegajD na dostarczeniu 7adunku odbiorcy bezpo?rednio od nadawcy. W praktyce tego typu rozwiDzania sD nazywane przewozami bezpo?rednimi;
– scentralizowane – wyst;pujDce, gdy wszyscy odbiorcy sD obs7ugiwani z punktu obs7ugi
7adunków, którym mo8e by] np.: centrum logistyczne, terminal prze7adunkowy, magazyn itp. Obiekty tego typu mogD pe7ni] funkcje konsolidacji lub dekonsolidacji przesy7ek, ponadto mogD pe7ni] funkcje magazynowe. Przewozy tego typu nazywanego sD przewozami drobnicowymi3;!!!!
– wieloszczeblowe o strukturze zdecentralizowanej – wyst;pujD najcz;?ciej w przypadku
wyrobów standardowych, polegajD na ich dystrybuowaniu do odbiorców w strukturach hierarchicznych z uwzgl;dnieniem wielu punktów obs7ugi 7adunków (punkty te
nazywane s$ równie% punktami tranzytowymi lub przelotowymi);
– wieloga!&ziowe –! wyró8nione typy systemów przewozowych mogD dotyczy] przewozów realizowanych ?rodkami ró8nych ga7;zi transportu oraz wykorzystywanych technologii przewozowych. ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !
Rys. 2. Podzia7 systemów przewozowych wg ró8nych kryteriów
kród7o: opracowanie w7asne
W wieloszczeblowych systemach przewozowych mo8na wyró8ni] zarówno systemy dostaw bezpo?rednich jak i scentralizowane systemy przewozowe. Wyró8nienie tego typu systemów zale8y od celu badaG i zakresu modelowania systemów przewozowych.
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
3 Drobnicowe przesy7ki paletowe o wadze przeliczeniowej do 2 500 kg, d7ugo?ci do 4 m (w transporcie
krajowym) i 5 m (w transporcie mi;dzynarodowym)
SY ST E M Y P R Z E W O Z O W E
KRYTERIUM PODZIA'U RODZAJ SYSTEMU
Terminowe
Czas dostawy
Bezterminowe
Powtarzalno34 zapotrzebowa5 Regularne
Nieregularne
Rodzaj 3rodka transportu
Samochodowe Kolejowe
Lotnicze Morskie
Liczba rodzajów transportu Jednorodne
Niejednorodne
Technologia przewozowa
Multimodalne Intermodalne Kombinowane
5. ORGANIZACJA SYSTEMÓW PRZEWOZOWYCH NA
POTRZEBY OBS'UGI TRANSPORTOWEJ
PRZEDSI)BIORSTW PRODUKCYJNYCH
5.1. SIE8 TRANSPORTOWA – PARAMETRY MODELU
Odwzorowanie organizacji systemów przewozowych ujmuje zwiDzki mi;dzy elementami systemu, a wielko?ciD realizowanych zadaG przewozowych. UogólniajDc, mo8emy powiedzie], 8e organizacja systemu przewozowego to sposób realizacji zadaG przewozowych przy danym potencjale tego systemu, tj. sposób spe7niajDcy warunek realizacji zadaG przewozowych przy danych zasobach technicznych, ekonomiczno-organizacyjnych i ludzkich.
Zak7adajDc zatem, 8e organizacja okre?lona jest dla ustalonego wyposa8enia systemu przewozowego oraz ustalonego zadania przewozowego, to model organizacji systemu przewozowego na potrzeby obs7ugi transportowej przedsi;biorstw produkcyjnych w sieci transportowej jest roz7o8eniem zadaG w systemie przewozowym na elementy tego systemu. UogólniajDc, model organizacji sytemu przewozowego okre?la sposób wykorzystania potencja7u systemu do realizowanych zadaG przewozowych od dostawców do przedsi;biorstw. Ustalenie organizacji przewozów oznacza okre?lenie typów ?rodków transportu do przemieszczania 7adunku danego rodzaju w danej relacji przewozu, oczywi?cie przy spe7nieniu za7o8onych warunków i ograniczeG. Zatem celem organizacji systemu przewozowego na potrzeby przedsi;biorstw produkcyjnych jest ustalenie sposobu dostosowania potencja7u przewozowego danego systemu do realizacji zg7aszanego przez przedsi;biorstwa zapotrzebowania na us7ugi przewozowe.
Co wa8ne, organizacja systemu przewozowego determinowana jest charakterem realizowanych zadaG przewozowych. W zale8no?ci od specyfiki przedsi;biorstwa, zadania te mogD dotyczy] zarówno przewozu du8ych partii 7adunków (przewozy masowe) jak i 7adunków charakteryzujDcych si; niewielkD ilo?ciD. StDd mo8na wyró8ni] przewozy ca7opojazdowe czy cz;?ciowe. Specyfika przewozów ca7opojazdowych w praktyce sprowadza si; do przewozów bezpo?rednich. Przyk7ady organizacji systemów przewozowych na potrzeby obs7ugi przedsi;biorstw produkcyjnych zosta7y przedstawione na rys. 3, 4, 5, 6.
Rys. 3. Organizacja przewozów ca7opojazdowych – bezpo?rednich
kród7o: opracowanie w7asne
Rys. 4. Organizacja przewozów ca7opojazdowych – wieloetapowych
kród7o: opracowanie w7asne
Z a d a n ia !p rz e w o zo w e ! P u n k ty !o d b io ru ! P u n k ty !n a d a n ia ! ...! ...! P u n k ty !o b s3 u g i! 3a d u n k ó w ! ...! Z a d a n ia !p rz e w o zo w e ! P u n k ty !o d b io ru ! P u n k ty !n a d a n ia ! ...! ...!
Rys. 5. Organizacja przewozów cz;?ciowych – w systemie konsolidacji 7adunków
kród7o: opracowanie w7asne
Rys. 6. Organizacja przewozów cz;?ciowych – drobnicowych w systemie dekonsolidacji
7adunków
kród7o: opracowanie w7asne
Zatem organizacja systemów przewozowych zale8y ze specyfiki przewo8onych 7adunków oraz zasad obs7ugi transportowej przedsi;biorstw
5.2. MODEL ORGANIZACJI SYSTEMU PRZEWOZOWEGO
DLA PRZEDSI)BIORSTW PRODUKCYJNYCH
Wielko?] 7adunku, jaki jest przemieszczany mi;dzy wyró8nionym dostawcD towaru (nadawcD) a przedsi;biorstwem, jako odbiorcD wynika z wielko?ci zadaG przewozowych. Zak7ada si;, 8e zdefiniowane jest zapotrzebowanie na przewóz w relacjach przewozu, nie jest znana natomiast wielko?] 7adunku, jaka jest przemieszczana poszczególnymi drogami mi;dzy nadawcD i odbiorcD. W ka8dej relacji przewozu (mi;dzy dostawcD a przedsi;biorstwem, jako odbiorcD) mo8e wyst;powa] wiele sposobów, technologii, dostaw 7adunków, stDd organizacja systemu przewozowego b;dzie polega] na przyporzDdkowaniu poszczególnym po7Dczeniom odpowiedniej wielko?ci 7adunków tak, aby realizacja przewozów by7a efektywna przy nieprzekroczeniu ograniczeG nak7adanych na potencja7 systemu przewozowego oraz sie] transportowD.
Modelowanie z7o8onych problemów decyzyjnych wymaga starannego doboru metod ich rozwiDzywania. Z7o8ono?] sytuacji decyzyjnych powoduje, 8e podejmowanie decyzji winno by] wsparte odpowiednim aparatem optymalizacyjnym. Do oceny organizacji systemów przewozowych uwzgl;dnia si; ró8ne kryteria np.: koszty transportu realizacji zadania przewozowego, czas realizacji zadania przewozowego lub koszty jednostkowe tonokilometra i wozokilometra oraz wska<niki oceny umozliwiajDce kszta7towanie systemów przewozowych zarówno w uj;ciu jedno- jak i wielokryterialnym.
Problemy decyzyjne dotyczD równie8 ustalenia odpowiednich tras realizowanych przez ?rodki transportu i kolejno?ci obs7ugi odbiorców przy uwzgl;dnieniu ograniczeG nak7adanych na system przewozowy oraz zapewnieniu minimalizacji ca7kowitych kosztów realizowanych zadaG przewozowych. Ograniczeniami w modelach organizacji systemów przewozowych mogD by] m.in. ograniczenia dotyczDce obs7ugi przedsi;biorstw
Zadania!przewozowe! Punkt!obs3ugi!3adunków! Punkty!nadania! Zadania!przewozowe! Punkt!obs3ugi!3adunków! Punkty!odbioru
w wyznaczonych przedzia7ach czasu tzw. „okna czasowe”, w których obs7ugiwane przedsi;biorstwa mogD przyjD] 7adunek.
Zak7adajDc, 8e znane sD wielko?ci 1rl, s r
q oraz q2rls r, o interpretacji wielko?ci 7adunku rl '
tego rodzaju wyra8onego odpowiednio w jednostkach masy i w jednostkach obj;to?ci przemieszczanego w systemie przewozowym, miedzy wyró8nionD parD wierzcho7ków, tj. punktem nadania o numerze s oraz przedsi;biorstwem o numerze r.
Zak7ada si; równie8, 8e dla ka8dej relacji s r , ,
!
s r " SR i ka8dego systemu ,!
przewozowego sp sp " SP, , zadany jest zbiór dróg 7DczDcych wyró8nione wierzcho7ki. Zbiór ten oznaczymy przez sr
H . Oczywi?cie organizacja systemu przewozowego b;dzie inna dla ka8dego interwa7u czasowego, co wynika ze zmiennych charakterystyk na w;z7ach i po7Dczeniach sieci transportowej. lrodki transportu wykorzystane do realizacji przewozów oznaczymy indeksem st st, " ST .
Niech H
!
sp , b;dzie zbiorem wszystkich dróg mo8liwych do wykorzystaniaw danym systemie przewozowym, tj. zbiorem postaci:
!
! !!
, sr sr s r sp sp sp " # H H!
Helementami, którego sD zbiory dróg w poszczególnych relacjach s r , tj. ,
!
Hsr.PrzyjmujDc, 8e dla ka8dej relacji s r,
!
, mamy zdefiniowanD organizacj; systemu przewozowego, je?li mamy okre?lonD drog; przewozu (technologi;), wielko?] 7adunku przewo8onego, typ ?rodków transportowych oraz interwa7 czasu w jakim b;dzie realizowany przewóz, tj. organizacja b;dzie zapisana w postaci wielko?ci!
,!
1 , , 1 , ,rl s r
osp h s r q st t " $(oraz wielko?ci osp2 h s r, , 2 , ,
!
q rls r, st t!
" $( ma interpretacj; organizacji systemu przewozowego na potrzeby obs7ugi transportowej przedsi;biorstw zg7aszajDcych zadania przewozowe w relacji s r,!
.Zadane wielko?ci 1 , , 1 , ,
!
rl,!
s rosp h s r q st t " $( i osp2 h s r, , 2 , ,
!
q rls r, st t!
" $( okre?la7y b;dD zatem organizacj; przemieszczania 7adunku w badanym systemie przewozowym, tj. w systemie o ustalonej strukturze odwzorowanej grafem GP oraz ograniczeniach wynikajDcych ze zbioru funkcji okre?lonych odpowiednio na punktowych i liniowych elementach grafu struktury. Oczywi?cie:!
!
!
!
!
!
%
1 , , 1 , , :, 1 , , 1 , ,, , , , 1, 1 , , , ,&
rl rl sr rl s r s r s r osp h s r q st t osp h s r q st t ( h s r q s r st t # "$ " " SR " " " OSP1 H Q SR ST T!
!
!
!
!
!
%
2 , , 2 , , :, 2 , , 2 , ,, , , , 2, 2 , , , ,&
rl rl sr rl s r s r s r osp h s r q st t osp h s r q st t ( h s r q s r st t # "$ " " SR " " " OSP2 H Q SR ST TSystemy przewozowe dla przedsi;biorstw produkcyjnych mogD mie] ró8nD organizacj; wynikajDcD ze specyfiki przewo8onych 7adunków. Ponadto znajDc konkretne charakterystyki (kosztowe, czasowe, itp.) poszczególnych technologii przewozowych, mo8na dla potrzeb operacyjnych i strategicznych podejmowa] decyzje o organizacji systemu.
Z powy8szych rozwa8aG wynika, 8e model organizowania systemu przewozowego to szczególne zadanie optymalizacyjne. RozwiDzanie zadania optymalizacyjnego winno
spe7nia] warunki dopuszczalno?ci przy spe7nieniu zadanych ograniczeG oraz 8Ddamy, aby kryterium jako?ci rozwiDzania, w przypadku gdy poszukujemy rozwiDzania optymalnego, osiDga7o warto?] ekstremalnD. Aby dokona] optymalnej organizacji systemu przewozowego uwzgl;dniajDcej wymagania przedsi;biorstw nale8y sformu7owa] odpowiednie zadanie optymalizacyjne przy okre?lonym (odpowiednim) kryterium jako?ci.
Ogólne sformu7owanie zadania optymalizacyjnego mo8na przedstawi] nast;pujDco: Dla zadanych :
' struktury systemu przewozowego,
' oczekiwaG i warunków brzegowych wynikajDcych ze specyfiki obs7ugi przedsi;biorstw oraz ograniczeG sieci transportowej,
' wielko?ci potrzeb zg7oszonych do realizacji przez przedsi;biorstwa,
nale8y wyznaczy] warto?ci liczbowe zmiennych decyzyjnych o interpretacji rodzaju ?rodków transportu wykorzystywanego w przewozie 7adunków, przy spe7nieniu:
' warunków realizacji obs7ugi transportowej przedsi;biorstw;
' warunków wynikajDce z charakterystyk struktury systemu przewozowego; ' warunków wynikajDce z charakterystyk potencja7u systemu przewozowego; ' warunków wynikajDce z charakterystyk zmiennych decyzyjnych;
tak, aby kryterium jako?ci oceny rozwiDzania, np. koszty realizacji zadaG przewozowych przyj;7o warto?] ekstremalnD.
Do obliczania kosztów transportu niezb;dna jest równie8 znajomo?] jednostkowych kosztów transportu zale8nych od przebiegu i czasu pracy ?rodków transportu. Wa8na jest równie8 znajomo?] takich charakterystyk lub ograniczeG jak:
' przedzia7 czasu, w jakim 7adunki mogD by] pobierane z magazynu i 7adowane na ?rodek transportu danego typu,
' przedzia7 czasu, tzw. „okno czasowe”, w którym przedsi;biorstwa mogD przyjD] 7adunek, dostarczany przez dany ?rodek transportu,
' dobowy czas pracy poszczególnych ?rodków transportu, ' czas za7adunku ?rodka transportu w magazynie dystrybucji, ' czas roz7adunku ?rodka transportu w magazynie przedsi;biorstwa, ' chwile rozpocz;cia obs7ugi ?rodka transportu w przedsi;biorstwie, ' chwile zakoGczenia obs7ugi ?rodka transportu w przedsi;biorstwie, ' dobowy czas pracy ?rodka transportu,
' ?rodek transportu mo8e dostarczy] 7adunki do przedsi;biorstwa pod warunkiem, 8e nie zostanie przekroczona jego 7adowno?] lub pojemno?],
' zaspokojenie popytu na 7adunki danego rodzaju w przedsi;biorstwie produkcyjnym, !
' dost;pno?] 7adunków danego rodzaju u dostawców zaopatrujDcych przedsi;biorstwa.
Wskazane zosta7y tylko niektóre ograniczenia niezb;dne do wyznaczenia optymalnej organizacji systemu przewozowego na potrzeby obs7ugi transportowej przedsi;biorstw produkcyjnych. Wa8nym aspektem jest czas realizacji dostaw materia7ów. Od z7o8enia zamówienia na materia7y produkcyjne u danego dostawcy do czasu wprowadzenia ich na magazyn przyprodukcyjny musi up7ynD] okre?lony czas wynikajDcy z konieczno?ci pozyskania materia7u przez dostawc; (wyprodukowanie/wydanie z magazynu/pakowanie itd.) oraz czasu transportu. Czas ten mo8e by] ró8ny w zale8no?ci od dostawcy i typu
materia7u, a tak8e struktury sieci dostaw (dostawa bezpo?rednia lub z wykorzystaniem po?rednich obiektów magazynowych
6. WNIOSKI
Jak wskazano w artykule, organizacja systemu przewozowego to sposób realizacji zadaG przewozowych przy danym potencjale tego systemu, tj. sposób spe7niajDcy warunek realizacji zadaG przewozowych przy danych zasobach technicznych, ekonomiczno-organizacyjnych i ludzkich. Modelowanie z7o8onych problemów decyzyjnych wymaga starannego doboru metod ich rozwiDzywania.
Do oceny organizacji systemów przewozowych powinno si; wziD] pod uwag; zarówno kryteria np.: koszty transportu realizacji zadania przewozowego, czas realizacji zadania przewozowego lub koszty jednostkowe tonokilometra i wozokilometra, jak i ró8ne wska<niki oceny umo8liwiajDce kszta7towanie systemów przewozowych zarówno w uj;ciu jedno- jak i wielokryterialnym. Oznacza to, 8e w przypadku organizacji systemów przewozowych na potrzeby przedsi;biorstw produkcyjnych nale8y poszukiwa] odpowiedniego aparatu optymalizacyjnego wspomagajDcego podejmowanie decyzji w uj;ciu wielokryterialnym, poniewa8 jest to problem wieloaspektowy.
Bibliografia
1. Abt S.: Logistyka w teorii i praktyce. PoznaG: AE, 2001.
2. Ballou R. H.: DISPLAN, A Multiproduct Plant/Werehouse Location Model with Nonlinear Inventory Cost. Journal of Operations Management 5, vol. 1, 1984.
3. Bowersox D.J., Cross D.J., Cooper M.B.: Supply Chain Management, Mc Graw-Hill, New York 2002. 4. Budner W.: Lokalizacja przedsi;biorstw. Aspekty ekonomiczno-przestrzenne i ?rodowiskowe. Wyd. AE,
PoznaG, 2003.
5. Chen F., Drezner Z., Ryan J. K., Simchi-Levi D.: Quantifying the Bullwhip Effect in a Simple Supply Chain: The Impact of Rorecasting, Lead Times, and Information. Management Science, Vol. 46, No 3, 2000.
6. Fechner I.: ZarzDdzanie 7aGcuchem dostaw. Wydawnictwo Wy8szej Szko7y Logistyki, PoznaG 2007. 7. Fija7kowski J.: Transport wewn;trzny w systemach logistycznych. Wybrane zagadnienia. Oficyna
Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2003.
8. Goldratt E. M., Cox J.: The Goal: A process of Ongoing Improvement. North River Pr, USA 1992. 9. Go7embska E., Szymczak M.: Logistyka mi;dzynarodowa. AE, PoznaG, 2000.
10. Jachimowski R., rak J., Pyza D.: Routes planning problem with heterogeneous suppliers demand, IEEE, Las Vegas 2011.
11. Jacyna I., Ambroziak T.: Projektowanie regularnych hierarchicznych sieci logistycznych. Logistyka 04/2010.
12. Jacyna I., Ambroziak T.: Wybrane aspekty realizacji zadania logistycznego przez przedsi;biorstwo produkcyjne. Logistyka 4/2009
13. Jacyna I., Santarek K.: Projektowanie sieci logistycznej dla obs7ugi przedsi;biorstw produkcyjnych. Logistyka 04/2011.
14. Jacyna I.: Metoda projektowania sieci logistycznej dla przedsi;biorstw produkcyjnych. Rozprawa doktorska, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2011.
15. Jacyna I.: Rola transportu w realizacji procesów logistycznych przedsi;biorstwa. Prace nauk. Politechniki Warszawskiej, z. 69, Transport, Warszawa 2009.
16. Jacyna M.(red.): system logistyczny Polski. Uwarunkowania techniczno-technologiczne komodalno?ci transportu, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2012.
17. Jacyna M.: Modelowanie obs7ugi logistycznej w hierarchicznym systemie dystrybucji, [w:] Teoria i Praktyka Systemów Logistycznych. Wydawnictwo Uczelniane Politechniki KoszaliGskiej, Koszalin 2004.
18. Jacyna-Golda I.: Optymalizacja sieci logistycznej skoncentrowanej wokó7 przedsi;biorstwa produkcyjnego. Logistyka 04/2012.
19. Jacyna-Go7da I., Santarek K.: Metoda lokalizacji centrów logistycznych w regularnej hierarchicznej sieci logistycznej. Logistyka 02/2012.
20. Jacyna-Go7da I.: Kszta7towanie sieci logistycznych dla obs7ugi przedsi;biorstw z uwzgl;dnieniem zmienno?ci zamówieG. Prace nauk. Transport. Z. 97, Problemy wspó7czesnych Systemów Logistycznych i Transportowych, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2013.
21. Jacyna-Go7da I.: Rola obiektów magazynowych w obs7udze logistycznej przedsi;biorstw. [w:] Semanov I. N., Wiktorowska-Jasik A. (red.): Transport w regionie Pomorza Zachodniego. Wyd. Uczelniane Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie, Szczecin 2013.
22. Magnanti T. L., Wong R. T.: Network design and transportation planning: Models and algorithms, Transportation Sci., 18, pp. 1-55, 1984.
23. Michlowicz E.: Zarys logistyki przedsi;biorstwa. Wydawnictwo Akademii Gurniczo-Hutniczej, Kraków 2012.
24. Nowakowski T. (red.): Systemy logistyczne, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2011.
25. Oxley J.: Avoiding interior design. Storage Handling and Distribution 38 (2), p.28-30, 1994. 26. Piasecki S.: Optymalizacja systemów przewozowych. WKiu, Warszawa 1973.
27. Pyza D., Go7da P.: Cost of environmental pollution in air transport of cargo shipments. International Journal of Energy Science, vol.2 iss.3, Publisher The World Academic Publishing CO., LIMITED, Hong Kong 2012.
28. Pyza D., Go7da P.: Transport cargo handling shipments in air transport in the aspect of supply chains, IEEE, Las Vegas 2011.
29. Pyza D.: Computer-assisted supply chain distribution processes – chapter 7, in.: Fertsch M., Grzybowska K. (ed.): Logistics in the enterprises – selected aspects. Monograph, Publishing House of Poznan University of Technology, Poznan 2010.
30. Pyza D.: Modelowanie systemów przewozowych w zastosowaniu do projektowania obs7ugi transportowej podmiotów gospodarczych, Prace Naukowe Transport, z. 85, ISSN 1230-9265, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2012.
31. Pyza D.: Optimization of transport in distribution systems with restrictions on delivery times, Archives of Transport, Polish Academy of Sciences Committee of Transport, vol. 21, iss. 3-4, Warsaw 2009. 32. Pyza D.: Selected aspects of modeling of conveyance systems at random supply, Archives of Transport,
Polish Academy of Sciences Committee of Transport, vol. 20 iss. 3, Warsaw 2008.
33. Pyza D.: Transport systems modeling in hierarchical distribution, International Conference on Industrial Logistics – ICIL 2012 – Conference Proceedings, ISBN 978-953-7738-16-7, Publisher Faculty of Mechanical Engineering and Naval Architecture, Zadar Croatia 2012.
34. Skorin-Kapov, D. and Skorin-Kapov, J.: On Tabu Search for the Location of Interacting Hub Facilities. European Journal of Operational Research, 73, 1994.
35. Wi?nicki B.: Wyznaczanie lokalizacji logistycznego centrum dystrybucji w w;<le transportowym (cz. II), Logistyka, Nr 03, 2003.
36. Witkowski J.: Logistyka w organizacjach sieciowych, Gospodarka materia7owa i logistyka, nr 7-8, 2000.
THE IMPORTANCE OF FREIGHT SYSTEMS IN SUPPLY CHAINS OF PRODUCTION COMPANIES
Summary: The paper discusses an approach to the problem of the organization of the transport systems for the transport service for manufacturing companies. The paper presents the essence of supply networks taking
into account material flows between suppliers and production companies and finished goods between producers and finalized consumers. It was pointed out that for the proper handling of manufacturing company the proper integration is required on the physical flow of streams of goods and associated to that flow streams of information within the relevant transport system. The article contains formulation of the model of organization the transport system for the transport service for production companies with respecting the specificities of companies in both the supply and distribution.
