Marek Gumkowski
"Polscy myśliciele romantyczni",
Bolesław Józef Gawecki, Warszawa
1972 : [recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 16/50, 170
( I I ) GAWĘCKI B o le s ła w J ó z e f : P o ls c y m y ś l i c i e l e r om a n ty - o z n i . Warszawa 1972, PAX, s s . 122, n l b . 2, t a b l . 4, z ł
2 0. - ‘
A u tor omawia p o g lą d y f i l o z o f i o z n e (rozumiane t u ja k o " o g ó ln e poglą dy na ś w i a t " ) n a j w y b i t n i e j s z y c h p o l s k i o h m y ś l i c i e l i i twóroów ok re su 1830-1863. P r z e d s t a w i a j ą c w s y n t e t y cznych szk io a o h z a r y s y " f i l o z o f i i a b s o l u t n e j " Hoene-Wrońskie- g o , mesjanizm M i c k i e w ic z a i T o w ia ń s k ie g o , poglą dy S ł o w a c k ie g o , T r e n to w s k ie g o , K r a s iń s k ie g o i C ie s z k o w s k ie g o o r a z p o l s k ic h p r z e d s t a w i c i e l i " f i l o z o f i i t w ó r c z o ś c i " , p o d k r e ś l a r ó !ź - n i o e między p o s z c z e g ó ln y m i r e a l i z a c j a m i f i l o z o f i i r om a n ty cz n e j w P o l s o e , s t a r a j ą c s i ę j e d n o o z e ś n ie o d n a le źć w n ic h w ar t o ś c i , k t ó r e mogłyby z ł o ż y ć s i ę na pozytywną t r a d y c j ę p o l s k i e j m y ś li r o m a n ty o z n e j. , BP/50/53 M.G.
( I I ) GŁOWIŃSKI M ic h a ł: P a r o d ia konstruktyw na. (0 " P o r n o g r a f i i " Gom brow icza). " T w ó r c z o ś ć " . R. 29:1973 n r 1 s . 6 9 -
—82 • ^
W s zy stk ie e le m e n ty , j a k i e p o j a w i a j ą s i ę w p o w i e ś c i Gom b r o w ic z a " P o r n o g r a f i a " , mają o h a r a k t e r p a rod y s ty cz n y - Gom b r o w ic z p o p r ze z p a r o d i ę buduje w łasną p rob lem a ty kę . Podstawą p a r o d i i j e s t tu t r a d y o y j n a p o w ie ść s z la c h e c k a ‘(wywodząca s i ę od W .S o o tta ) o r a z - w j a k i e j ś m ie r z e - p ow ieść p i k a r e j s k a . S t o s u ją c t o , oo nazwane j e s t w a r t y k u l e " r e g u ł ą p u s t e j e p i o - k o ś o i " , Gombrowioz p a r o d iu je samą i s t o t ę p o w i e ś c i , n a d a j ą o j e j składnikom f u n k c j e o d b i e g a j ą c e j od powszechnie p r z y j ę t y c h . D z i ę k i p a r o d i i t w ó r c z o ś ć l i t e r a c k a Gombrowioza staje s i ę swo
j e g o r o d z a ju k r y t y k ą j ę z y k a , u j a w n ia j ą c ą j e g o s z t u o z n o ś ć .
