II Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Dziecko. Kultura — sztuka — edukacja”
W dniach 28–29 maja 2015 r. Katedra Edukacji Artystycznej zorganizowała po raz drugi Międzynarodową Konferencję Naukową pt. „Dziecko. Kultura — sztuka — edukacja”. Współorganizatorami byli: Instytut Malarstwa i Edukacji Artystycznej Wydziału Sztuki Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Kra-kowie, Instytut Pedagogiki i Psychologii Narodowego Pedagogicznego Uniwer-sytetu im. M. P. Dragomanowa w Kijowie, Instytut Muzyki i Sztuk Pięknych Wydziału Sztuki Uniwersytetu w Preszowie oraz Stowarzyszenie Małopolska Manufaktura Sztuki i Stowarzyszenie P21.
Patronat honorowy nad konferencją objął JM Rektor UP prof. dr hab. Mi-chał Śliwa.
Tematem spotkania była szeroko pojęta edukacja kulturalna i artystyczna. Propozycja została skierowana do środowiska naukowego i nauczycielskiego oraz do osób związanych z ośrodkami i instytucjami działającymi na rzecz upo-wszechniania kultury i sztuki.
Nasz dyskurs naukowy zogniskowany był wokół następujących obszarów te-matycznych:
1. Edukacja w zakresie sztuk wizualnych (edukacja plastyczna). 2. Edukacja muzyczna.
3. Edukacja literacka.
4. Teatr i film jako przestrzeń edukacyjna. 5. Edukacja w muzeum.
6. Edukacja kulturowa (regionalna, międzykulturowa, wielokulturowa). 7. Edukacja medialna.
8. Osoba niepełnosprawna w przestrzeni sztuki.
Według przyjętej formuły w pierwszym dniu konferencji odbywała się sesja plenarna. Mogliśmy wysłuchać bardzo ciekawych wystąpień naszych gości z kraju i zagranicy. Przede wszystkim należy tu wymienić wygłoszony przez Marka Brodzkiego (reżysera filmowego) wykład na temat ożywiania obrazów Ja-na Matejki, który stanowił piękną lekcję historii. Prof. Jerzy BieluJa-nas (reżyser teatralny) podzielił się z nami swoimi doświadczeniami z przygotowania spek-taklu pt. Pamiętnik z Powstania Warszawskiego. Prof. Tatiana Andruszczenko
72 Kronika życia naukowego
(estetyk) mówiła o wartościach duchowych zawartych w dziełach ukraińskiego twórcy Tarasa Szewczenki. Kolejne wystąpienia, m.in. prof. Hanny Krauze-Si-korskiej, prof. Ewy Szatan, prof. Ałły Rastryginy, prof. Ołeny Otycz oraz prof. Ołeny Bykowskiej, ukazywały aspekty edukacyjne poszczególnych dziedzin sztuki (plastyki, muzyki, literatury).
W pierwszym dniu konferencji w godzinach popołudniowych odbywały się warsztaty. W tym roku zostały przygotowane dwie propozycje. Pierwsza to pro-wadzone przez dr Monikę Just warsztaty z edukacji twórczej „Co to znaczy mieć czarującą i parującą duszę? Czy rozwijanie, misek dopełnianie i kłopotów prze-kształcanie jest obrazów oswajaniem? Jak stymulować myślenie twórcze dzieci z wykorzystaniem książki obraz(k)owej?”. Druga propozycja, przygotowana przez Piotra Kaję i Erana Werbera (P21), nosiła tytuł „Podróże dalekie i bli-skie — edukacja regionalna i wielokulturowa”.
Mgr Marek Brodzki Prof. Tatiana Andruszczenko Prof. Jerzy Bielunas
Drugi dzień konferencji rozpoczęliśmy od sesji plenarnej, a po przerwie ob-rady odbywały się w dwóch sekcjach.
Konferencji towarzyszyło kilka imprez o charakterze artystycznym, m.in. wystawa prac dzieci ze Szkoły Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi nr 162 im. W. Szafera w Krakowie, wystawa twórczości prof. Haliny Sali-Wój-cik, koncert chóru Augsburger Domsingknaben w bazylice oo. Franciszka-nów.
Szeroka formuła konferencji pozwoliła nam podjąć dyskusję na temat aktual nej sytuacji edukacji kulturowej i artystycznej, pogłębić naszą wiedzę i wymienić doświadczenia.
Kontynuacją konferencji było wydarzenie, które miało miejsce w Instytucie Pedagogiki Przedszkolnej i Szkolnej 17 czerwca 2015 r. Gościliśmy wówczas młodych artystów biorących udział w projekcie artystyczno-edukacyjnym „Na ścieżkach wyobraźni”.
Zapraszamy na kolejną konferencję w 2017 r.
Kinga Łapot-Dzierwa
W tekście wykorzystano fotografie Autorki.
74 Kronika życia naukowego
VII Ogólnopolska Konferencja Metodyczna Nauczycieli Muzyki Warszawa, 24–25 kwietnia 2015 r.
W dniach 24–25 kwietnia 2015 r. w Służewskim Domu Kultury w Warszawie odbyła się VII Ogólnopolska Konferencja Metodyczna Nauczycieli Muzyki, zorganizowana przez Stowarzyszenie Nauczycieli Muzyki. Głównym celem konferencji były dyskusja i refleksja nad tradycją oraz współczesnością w edu-kacji muzycznej. Z tak rozległym tematem korespondował bogaty i różnorodny program, złożony z: wystąpień łączących teorię z praktyką edukacyjną, warsz-tatów, prezentacji artystycznych oraz występów.
Podczas wystąpień poruszano tematy dotyczące: przeszłości i nowoczesno-ści w wychowaniu muzycznym (prof. Maria Przychodzińska), piękna w życiu dziecka (prof. Zofia Konaszkiewicz), kształcenia przyszłych nauczycieli muzy-ki (dr Alicja Delecka-Bury), metod pracy z chórem (prof. Katarzyna Sokołow-ska). Swoimi refleksjami na temat roli nauczyciela muzyki we współczesnej szkole podzieliła się redakcja czasopisma „Wychowanie Muzyczne” (m.in. dr Mirosław Grusiewicz, dr Romualda Ławrowska i dr Ryszard Popowski).
W kolejnych wystąpieniach prezentowano interesujące inicjatywy wprowa-dzające dzieci i młodzież w świat muzyki artystycznej. Mateusz Cieślik, repre-zentujący Instytut Muzyki i Tańca, zapoznał nauczycieli m.in. z projektem „Filharmonia / ostrożnie, wciąga!!!” W zamyśle twórców tego programu jest on przeznaczony przede wszystkim dla maturzystów, którzy w sposób świadomy mogą zwrócić się w kierunku muzyki artystycznej1. Na stronie internetowej projektu można znaleźć wiele interesujących adresów, m.in. Kanonu Muzyko-teki Szkolnej, który zawiera znane kompozycje wraz z opisami (pomagają one zrozumieć niektóre zasady rządzące utworami muzycznymi)2. Interesującą stro-ną jest także Orkiestrownik3, gdzie można np. znaleźć informacje dotyczące rozmieszczenia muzyków na sali koncertowej. Godne uwagi są filmy edukacyj-ne, w których główni bohaterowie-muzycy dzielą się spostrzeżeniami na temat własnego rozwoju artystycznego oraz ciekawostkami wykonawczymi. Jan To-polski przedstawił nowe programy i działania Narodowego Instytutu Audiowi-zualnego, czego egzemplifikacją jest m.in. Ninateka. Jest to pierwsza polska multimedialna biblioteka edukacyjna, w której zgromadzone są nie tylko filmy i animacje, ale także gotowe scenariusze lekcji oraz ćwiczenia4. Uważam, że wy-mienione portale stanowią cenną pomoc dla uczniów oraz studentów m.in.
pe-1 Filharmonia / ostrożnie, wciąga!!!, www.filharmonia-wciaga.pl/pl/o-programie/idea-programu
(dostęp: 12 VI 2015).
2 Filharmonia / ostrożnie, wciąga!!!, www.filharmonia-wciaga.pl/pl/aktualnosci/kanon
muzykote-ki-szkolnej-juz-dostepny (dostęp: 12 VI 2015).
3 Orkiestrownik, orkiestrownik.pl/ (dostęp: 12 VI 2015). 4 Ninateka, ninateka.pl/edu (dostęp: 12 VI 2015).
umiejętności i wiadomości z zakresu edukacji oraz kultury muzycznej. Materia-ły tego typu są również atrakcyjną alternatywą dla tradycyjnych podręczników szkolnych. Zwieńczeniem wystąpień dotyczących wykorzystania potencjału no-wości technicznych w edukacji muzycznej była prezentacja Preludiów multi-medialnych, skomponowanych przez prof. Edwarda Sielickiego. Dodatkowo kompozytor wyeksponował możliwości niektórych instrumentów elektronicz-nych, m.in. kontrolera dętego.
Drugi dzień konferencji wypełniły również warsztaty. Spotkanie z Wojcie-chem Wierzyńskim i Justyną Szychową przerodziło się w miłe, wspólne muzy-kowanie na flażoletach. Instrument ten rozpowszechniony był m.in. w średnio-wieczu i baroku, a grali na nim zarówno amatorzy, jak i profesjonaliści. W Pol-sce znany był przede wszystkim jako flecik polski5. Współcześnie instrument ten został doceniony w USA (w edukacji muzycznej dzieci pięcioletnich) oraz w Irlandii (wprowadzono program nauki gry na flażolecie dla nauczycieli szkół podstawowych)6. Każdy z uczestników warsztatów otrzymał płytę zawierającą śpiewnik z nutami, akompaniamentami oraz zestaw czcionek umożliwiających edycję chwytów na flażolet. Kolejne warsztaty doskonaliły umiejętności nauczy-cieli z zakresu: tańców integracyjnych (Joanna Jakubowicz), aktywnych form wychowania muzycznego inspirowanych pomysłami Carla Orffa (Jacek Tar-czyński). Poszerzały także wiedzę nauczycieli na temat możliwości brzmienio-wych pianina cyfrowego (Wojciech Jakubiec) oraz zastosowania tabletów pod-czas zajęć muzycznych (Benedykt Ody).
W czasie tych dwóch dni konferencji nie zabrakło koncertów. Konferencję uświetniły występy: dzieci (z Chóru Dziecięcego PSM I st. w Grodzisku Mazo-wieckim), młodzieży (ze Służewskiego Domu Kultury), studentów (z Szyma-nowski Piano Trio) oraz uznanych artystów (pianistki Karoliny Nadolskiej i multiinstrumentalisty Michała Jurkiewicza wraz z zespołem).
Uważam, że VII Ogólnopolski Konferencja Metodyczna Nauczycieli Muzy-ki była owocnym spotkaniem, które umożliwiło uczestnikom wymianę do-świadczeń pedagogicznych oraz zainspirowało do podjęcia własnych autorskich inicjatyw.
Joanna Szczyrba
5 Flażolet, [w:] Dom Bretanii, http://www.dombretanii.org.pl/pl/item_118.html (dostęp: 13 VI
2015).
76 Kronika życia naukowego
Jubileusz Orkiestry Uniwersytetu Pedagogicznego
W 2015 r. Orkiestra Uniwersytetu Pedagogicznego świętuje jubileusz dziesię-ciolecia. Z tej okazji w maju odbyły się trzy koncerty pod batutą Małgorzaty Tęczyńskiej-Kęski, podczas których zespół miał okazję zaprezentować się w bo-gatym i wymagającym dużych umiejętności repertuarze symfonicznym — od muzyki klasycznej do rozrywkowej.
Program zawierał następujące utwory: uwerturę do opery Wesele Figara W. A. Mozarta, Walc z II suity jazzowej D. Szostakowicza, Polonez z filmu Pan Tadeusz z muzyką W. Kilara w aranżacji M. J. Papary, Viva la Vida Coldplaya oraz Koncert fortepianowy f-moll op. 21 F. Chopina, z pianistą Gajuszem Kęską w roli solisty.
Podczas występów można było zaobserwować coraz wyższy poziom wyko-nawczy orkiestry, co uwydatnił zróżnicowany stylistycznie repertuar. Wyko-nawcy doskonale odnajdywali się w poszczególnych rodzajach muzyki, ukazali kwintesencję stylistyki i artystycznego wyrazu, grając zarówno Mozarta, Chopi-na, jak i popową muzykę Coldplaya. Zespół poradził sobie z łatwością z wyma-gającymi olbrzymiej precyzji artykulacyjnej przebiegami w uwerturze Mozarta, z szeroką frazą espressivo w Walcu Szostakowicza, z narracją oraz dialogiem z pianistą w Koncercie Chopina.
Na uwagę zasługuje również to, że w ciągu ostatnich pięciu lat orkiestra po-większyła się aż sześciokrotnie i liczy obecnie 43 muzyków, co stanowi ewene-ment wśród zespołów uczelni niemuzycznych. Licznie zgromadzona publicz-ność każdorazowo nagradzała orkiestrę długimi owacjami na stojąco.
Miejsca koncertów zostały wybrane celowo, głównie ze względu na moż-liwość dotarcia do różnorodnej publiczności. Otwarcie obchodów jubileuszu miało miejsce w Auli Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie, ko-lejny występ odbył się w Auli Akademii Muzycznej „Florianka”, a koncert wieńczący obchody został zorganizowany na zamku w Korzkwi.
Oprócz części artystycznej był też czas na refleksję i podziękowania — przy-znano muzykom odznaczenia za długoletnią pracę w orkiestrze oraz nadano ty-tuły honorowych członków orkiestry: JM Rektorowi Uniwersytetu Pedagogicz-nego prof. Michałowi Śliwie, prof. Zofii Szarocie, prof. Bożenie Muchackiej i prof. Adamowi Korzeniowskiemu.
Dzięki orkiestrze Uniwersytet Pedagogiczny zyskuje nowe oblicze, naznaczo-ne pierwiastkiem artystycznym. Uczestnicząc aktywnie w życiu społeczności aka-demickiej, zespół stwarza nowe możliwości bezpośredniego kontaktu z kulturą wy-soką, a przez to umuzykalnia i uwrażliwia artystycznie całe środowisko. Orkiestra reprezentuje macierzystą uczelnię na licznych imprezach w kraju i za granicą i sta-nowi jej muzyczną wizytówkę.
Piosenki na różne okazje
Działalność artystyczna Koła Naukowego „Ekspresja Sceniczna”
Koło Naukowe „Ekspresja Sceniczna” powstało przed laty z inicjatywy mgra Józefa Romka i mgra Andrzeja Cebulaka, początkowo jako studium małych form teatralnych. Obecnie zrzesza studentów kierunków pedagogicznych Uni-wersytetu Pedagogicznego w Krakowie, umożliwiając im rozwijanie umiejętno-ści wokalnych oraz aktorskich. „Od muzyki piękniejsza jest tylko cisza” — to motto, które towarzyszy naszej działalności od rozpoczęcia pracy.
Koło Naukowe „Ekspresja Sceniczna” liczy obecnie siedmioro członków, pragnących rozwijać swoje umiejętności muzyczne podczas wspólnych spotkań. Jednym z ważniejszych zadań realizowanych podczas zajęć Koła jest praca nad warsztatem aktorskim. Prowadzone są ćwiczenia dykcyjne, nauka prawidłowej into nacji oraz świadomej wymowy. Najważniejsze są jednak ćwiczenia wpływa-jące bezpośrednio na rozwój zdolności i umiejętności wokalnych, a więc ćwi-czenia emisji głosu, oddechu i artykulacji. Muzyka jest pasją wszystkich stu-dentów uczęszczających na zajęcia Koła, dlatego prowadzący organizują liczne koncerty oraz spektakle muzyczne. Koło współpracuje od lat z instytucjami kul-turalnymi oraz placówkami edukacyjnymi, takimi jak: krakowskie szkoły
78 Kronika życia naukowego
Koło Naukowe „Ekspresja Sceniczna”
mocy w Proszowicach.
Koło Naukowe „Ekspresja Sceniczna” może poszczycić się uczestnictwem w licznych koncertach organizowanych na terenie Krakowa, a także poza nim. Ostatnim z prezentowanych w tym roku programów artystycznych były „Ogro-dowe inspiracje muzyczne” podczas 10. Festiwalu „Święto Ogrodów”. Koncert odbył się w Ogrodzie Biblijnym przy ŚDS w Proszowicach. Program obejmo-wał 18 piosenek, zróżnicowanych pod względem tempa, charakteru i przekazu. Pomiędzy wykonywanymi utworami można było usłyszeć zabawne i ciekawe anegdoty na temat historii piosenek, wygłaszane przez doskonałego w roli kon-feransjera st. wykładowcę J. Romka. Koncert został przyjęty wielkimi brawami, a piękna muzyka w języku polskim i angielskim rozbrzmiewała w całym ogro-dzie, ciesząc ucho i dając nadzieję na kolejne, coraz lepsze prezentacje studen-tów i pracowników Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie.
Monika Waligóra Andrzej Cebulak
